Khai thác sữa -Năng suất - chất lượng - vệ sinh -Chương 8

Chia sẻ: Nguyen Vuong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

143
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khai thác sữa, Năng suất, chất lượng, vệ sinh, Chương 8. Cạn sữa. Trước khi đẻ bò cần có một thời gian nghỉ không vắt sữa, gọi là thời kỳ cạn sữa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khai thác sữa -Năng suất - chất lượng - vệ sinh -Chương 8

Ch−¬ng 8 c¹n s÷a 1. Môc ®Ých c¹n s÷a Tr−íc khi ®Î bß cÇn cã mét thêi gian nghØ kh«ng v¾t s÷a, gäi lµ thêi kú c¹n s÷a. Môc ®Ých cña nã lµ ®Ó cho tuyÕn s÷a ®−îc nghØ ng¬i vµ håi phôc, kh«i phôc hÖ thèng ®iÒu hoµ thÇn kinh thÓ dÞch sau mét thêi gian tiÕt s÷a ®· cã nh÷ng mÊt c©n b»ng nhÊt ®Þnh. C¹n s÷a t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ thÓ tÝch luü chÊt dinh d−ìng chuÈn bÞ cho chu kú tiÕt s÷a sau vµ ®Æc biÖt lµ ®Ó h×nh thµnh s÷a ®Çu ®−îc tèt. MÆt kh¸c c¹n s÷a cßn nh»m môc ®Ých tËp trung dinh d−ìng cho sù ph¸t triÓn cña bµo thai vµ ë giai ®o¹n nµy tèc ®é ph¸t triÓn cña thai rÊt nhanh. 2. Thêi gian c¹n s÷a Trong ®iÒu kiÖn thøc ¨n dinh d−ìng b×nh th−êng, bß cã n¨ng suÊt s÷a kh«ng cao l¾m th× thêi gian c¹n s÷a kho¶ng 2 th¸ng lµ võa. §èi víi bß ®Î løa 1 vµ bß cao s¶n cã thÓ kÐo dµi thêi gian c¹n s÷a h¬n mét chót. NÕu thêi gian c¹n s÷a qu¸ ng¾n th× träng l−îng s¬ sinh cña bª sÏ nhá, tuyÕn s÷a ch−a ®−îc phôc håi vµ c¬ thÓ ch−a ®−îc tÝch luü tho¶ ®¸ng, s÷a ®Çu kÐm chÊt l−îng, ¶nh h−ëng xÊu ®Õn søc ®Ò kh¸ng cña bª non (B¶ng 3) vµ n¨ng suÊt s÷a cña kú tiÕp theo. Tuy nhiªn, thêi gian c¹n s÷a qu¸ dµi (70-75 ngµy) còng kh«ng tèt h¬n thêi gian c¹n s÷a 50-60 ngµy; ngoµi ra,
kÐo dµi thêi gian c¹n s÷a sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ ch¨n nu«i bß s÷a. B¶ng 3: ¶nh h−ëng cña thêi gian c¹n s÷a ®Õn khèi l−îng s¬ sinh vµ tû lÖ m¾c bÖnh cña bª s¬ sinh Thêi gian Träng l−îng bª s¬ Tû lÖ m¾c bÖnh c¹n s÷a sinh 10 ngµy - 88,6 % 30 ngµy 24,1 kg 34,5 % 40 ngµy 26,5 kg 15,6 % 45-75 ngµy 28,9 kg - 3. Ph−¬ng ph¸p c¹n s÷a Khi c¹n s÷a ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña con vËt, ®Æc biÖt lµ n¨ng suÊt s÷a tr−íc lóc c¹n s÷a ®Ó cã biÖn ph¸p t¸c ®éng thÝch hîp. Bß ph¶i ®−îc c¹n s÷a triÖt ®Ó, kh«ng bÞ viªm vó vµ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn c¸c ho¹t ®éng c¸c chøc n¨ng kh¸c. Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña viÖc c¹n s÷a lµ lµm ngõng qu¸ tr×nh t¹o s÷a th«ng qua viÖc lµm thay ®æi c¸c tÝn hiÖu cña ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn vÒ tiÕt s÷a vµ h¹n chÕ nguån nguyªn liÖu t¹o s÷a (nÕu cÇn), cã nghÜa lµ thay ®æi (gi¶m) sè lÇn v¾t, thêi gian v¾t, thay ®æi c¸ch v¾t vµ ®Þa ®iÓm v¾t vv.. NÕu nh− c¶m thÊy nh÷ng biÖn ph¸p ®ã ch−a cã hiÖu qu¶ th× rót bít møc nu«i d−ìng, khi cÇn thiÕt lo¹i ra khái khÈu phÇn ¨n c¸c thøc ¨n nhiÒu n−íc, thøc ¨n kÝch thÝch tiÕt s÷a vµ thøc ¨n
tinh. NÕu bß ch¨n th¶ th× cã thÓ ngõng ch¨n th¶ vµ chuyÓn sang cho ¨n thøc ¨n kh«. TÊt nhiªn, cÇn ph¶i thÊy r»ng nÕu kh«ng qu¸ cÇn thiÕt, nhÊt lµ ®èi víi bß thÊp s¶n, th× kh«ng nªn c¾t gi¶m møc nu«i d−ìng v× viÖc ®ã sÏ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn sù ph¸t triÓn cña thai vµ sù chuÈn bÞ cña bß cho lÇn ®Î s¾p tíi. Trong thêi gian c¹n s÷a cÇn ®¶m b¶o vÖ sinh, s¸t trïng tèt nóm vó v× bß dÔ bÞ viªm vó. Tuú theo n¨ng suÊt s÷a cßn l¹i tr−íc ngµy c¹n s÷a mµ ng−êi ta th−êng ¸p dông hai ph−¬ng ph¸p c¹n s÷a sau: a. C¹n s÷a chËm C¹n s÷a chËm ¸p dông víi bß cã n¨ng suÊt s÷a cßn 8-10kg/ngµy trë lªn. Thêi gian lµm c¹n s÷a kho¶ng 10-15 ngµy. Tr−íc khi ®Î 70-75 ngµy b¾t ®Çu gi¶m sè lÇn v¾t s÷a tõ 3 xuèng 2 råi sau ®ã xuèng 1 lÇn trong ngµy vµ cuèi cïng cã thÓ v¾t c¸ch nhËt. Thay ®æi giê v¾t, n¬i v¾t, c¸ch v¾t vµ ng−êi v¾t. Gi¶m bít thøc ¨n, n−íc uèng, ch¨n th¶. T¸c ®éng nh− vËy trong 10-15 ngµy s÷a sÏ gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt, lóc ®ã v¾t thËt kiÖt s÷a lÇn cuèi cïng, röa s¹ch vµ s¸t trïng kü c¸c nóm vó. TiÕp tôc gi¶m thøc ¨n, n−íc uèng vµ theo dâi 2-3 ngµy n÷a vµ mçi ngµy s¸t trïng nóm vó 2 lÇn. KiÓm tra nÕu thÊy vó kh«ng xuèng s÷a, c¨ng ®á coi nh− ®· c¹n s÷a thµnh c«ng. B¬m mì kh¸ng sinh (vÝ dô
cloxaman) vµo tÊt c¶ c¸c èng nóm vó vµ chuyÓn bß sang ®µn kh¸c. NÕu thÊy vó s÷a qu¸ c¨ng, ®á, nãng, bß s÷a kh«ng yªn th× ph¶i c¹n s÷a l¹i vµ t¸c ®éng c¸c biÖn ph¸p nh− trªn mét c¸ch triÖt ®Ó h¬n. b. C¹n s÷a nhanh C¹n s÷a nhanh ¸p dông cho nh÷ng bß cã n¨ng suÊt s÷a cßn l¹i d−íi 8kg/ngµy. C¸c biÖn ph¸p nh− trªn nh−ng thêi gian ng¾n h¬n (5-7 ngµy). ë mét sè c¬ së, ngay c¶ nh÷ng bß cã n¨ng suÊt s÷a cao còng ¸p dông biÖn ph¸p c¹n s÷a nhanh. Ng−êi ta cho r»ng nÕu c¹n s÷a trong thêi gian dµi 10-15 ngµy víi chÕ ®é gi¶m thøc ¨n, n−íc uèng nh− thÕ sÏ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn thai. Trong tr−êng hîp nµy nªn t¸c ®éng m¹nh h¬n nh− gi¶m thøc ¨n tinh, n−íc uèng, gi¶m h¼n c¸c lo¹i thøc ¨n xanh, chØ cho ¨n cá kh« vµ gi¶m lÇn v¾t s÷a, sau vµi ngµy ngõng v¾t h¼n. Ph−¬ng ph¸p nµy ®ang ®−îc ¸p dông réng r·i nh−ng khi tiÕn hµnh ph¶i thËn träng. C¹n s÷a tøc th× Ngoµi c¸c ph−¬ng ph¸p c¹n s÷a nh− trªn, hiÖn nay mét sè n−íc cßn ¸p dông mét ph−¬ng ph¸p c¹n s÷a nhanh ®Æc biÖt nh− sau: Ngõng ngay viÖc v¾t s÷a khi cÇn c¹n s÷a, dï thÊy bÇu vó c¨ng còng kh«ng v¾t. §Ó tr¸nh viªm vó do vi trïng g©y nªn, sau khi v¾t s÷a lÇn cuèi b¬m vµo bÇu
vó mét hçn hîp kh¸ng sinh d¹ng keo. Hçn hîp nµy ph¶i cã phæ diÖt trïng réng, ph¶i ®−îc ph¸t t¸n ®Òu trong bÇu vó, thêi gian t¸c dông t−¬ng ®èi dµi, ®ång thêi kh«ng lµm h¹i ®Õn tuyÕn s÷a. §iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ ®¶m b¶o v« trïng tuyÖt ®èi. Do ®ã tr−íc khi c¹n s÷a cÇn kiÓm tra, nÕu vó bÞ s−ng th× ph¶i ®iÒu trÞ xong míi c¹n s÷a. Sau khi b¬m kh¸ng sinh ®−a bß sang phßng c¹n s÷a s¹ch sÏ vµ ®−îc tiÖt trïng tr−íc. Theo dâi trong thêi gian 3-5 ngµy. NÕu cã kÕt qu¶ tèt th× ®−a bß sang ®µn c¹n s÷a. Tr−íc khi c¹n s÷a 24-36 giê kh«ng cho ¨n thøc ¨n tinh vµ nh÷ng thøc ¨n kÝch thÝch tiÕt s÷a.