TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 543 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
183
KHẢO SÁT SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN ĐIỀU DƯỠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
VỀ MÔI TRƯỜNG THỰC HÀNH LÂM SÀNG
Nông Phương Mai1, Nguyễn Ngọc Huyền1,
Đào Trọng Quân1, Hà Thị Ly2
TM TẮT22
Đặt vấn đề: Môi trường thực hành bao gồm
phng thực hành kỹ năng và môi trường thực
hành lâm sàng có ảnh hưởng đến năng lực của
sinh viên điều dưỡng.
Đối tượng, phương pháp: Nghiên cứu mô
tả cắt ngang trên 190 sinh viên Điều dưỡng được
thực hiện nhằm khảo sát sự hài lng của sinh
viên điều dưỡng về môi trường thực hành lâm
sàng và tìm hiểu một số yếu tố liên quan.
Kết quả: Kết quả cho thấy tỷ lệ sinh viên
Điều dưỡng hài lng về môi trường thực hành
lâm sàng chiếm tỷ lệ cao là 92,1%. Mức độ hài
lng của sinh viên Điều dưỡng về môi trường
thực hành lâm sàng cao (M = 3,98 ± 0,40), trong
đó mức độ hài lng về vai tr giảng viên lâm
sàng của ĐTNC là cao nhất (4,11 ± 0,45). Sự hài
lng về môi trường thực hành lâm sàng có mối
liên quan có ý nghĩa thống kê với việc được
hướng dẫn lâm sàng trước khi thực tập, có phng
trực, giảng đường tại khoa lâm sàng, được điều
dưỡng trưởng tiếp nhận giới thiệu với khoa lâm
sàng, số buổi trực của sinh viên trong 1 tuần, số
bệnh nhân được phân công chăm sóc trong ngày
1Trưng Đi Hc Y Dược Thái Nguyên
2Bệnh viện Trung ương Thi Nguyên
Chịu trách nhiệm chính: Nông Phương Mai
SĐT: 0988520079
Email: nongphuongmai@tnmc.edu.vn.
Ngày nhận bài: 17/6/2024
Ngày phản biện khoa học: 27/6/2024
Ngày duyệt bài: 06/8/2024
(p <0,001).
Kết luận: Đa số sinh viên điều dưỡng hài
lòng với môi trường thực hành lâm sàng. Việc
được hướng dẫn lâm sàng trước khi thực tập, có
phòng trực, giảng đường tại khoa lâm sàng, được
điều dưỡng trưởng tiếp nhận giới thiệu với khoa
lâm sàng, số buổi trực của sinh viên trong 1 tuần,
số người bệnh được phân công chăm sóc trong
ngày là các yếu tố liên quan với sự hài lòng về
môi trường thực hành lâm sàng.
Từ khoá: Điều dưỡng, Môi trường thực hành
lâm sàng, Sinh viên, Sự hài lòng
SUMMARY
SURVEY ON SATISFACTION OF
NURSING STUDENTS AT
UNIVERSITY OF MEDICINE AND
PHARMACY - THAI NGUYEN
UNIVERSITY ABOUT CLINICAL
PRACTICE ENVIRONMENT
Background: Clinical education
environment includes the skills practice room
and the clinical environment that affects the
competencies of nursing students.
Methods: A cross - sectional study was
conducted among 190 nursing students to
describe the level of satisfaction of nursing
students at Thai Nguyen University of Medicine
and Pharmacy about the clinical environment and
find out some related factors.
Results: Results showed that the percentage
of nursing students who were satisfied with the
clinical environment was high, accounted for
HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG QUỐC TẾ LẦN THỨ IV - BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN
184
92.1%. The satisfaction level of students about
the clinical environment was high (Mean ± SD =
3.98 ± 0.40), in which the satisfaction level about
the role of clinical lecturer was the highest (4.11
± 0.45). There was a statistically significant
relationship between satisfaction with the clinical
environment and receiving clinical instruction
before practice, having an on-call room, having a
lecture hall at the clinical department, the head
nurse received and introduced to the clinical
department, the number of on-call sessions per
week, the number of patients assigned to care (p
< 0.001).
Conclusions: The majority of nursing
students were satisfied with the clinical
environment. Receiving clinical instructions
before practice, having an on-call room and
lecture hall at the clinical department, being
introduced to the clinical department by the head
nurse, number of on-call sessions per week for
students, number of patients be assigned to care
are factors associated with satisfaction of nursing
students about the clinical environment.
Keywords: Nursing, Clinical environment,
Student, Satisfaction
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Chất lượng môi trường thực hành lâm
sàng là một trong những yếu tố góp phần cấu
thành nên năng lực thực hành cho sinh viên
sau khi ra trường, giúp cho sinh viên phát
triển năng lực thực hành, sự tự tin và trang
bị các kỹ năng thực hành nghề nghiệp sau
này. Môi trường thực hành bao gồm phòng
thực hành kỹ năng và môi trường thực hành
lâm sàng có ảnh hưởng đến năng lực của sinh
viên điều dưỡng. Năm 2016, Flott và Linden
đã mô tả môi trường học tập lâm sàng bao
gồm: cơ sở vật chất, các yếu tố tâm lý xã hội
và tương tác, văn hóa tổ chức và phương
pháp dạy/học [6]. Nghiên cứu của Phillips và
cộng sự cũng chỉ ra rằng một môi trường học
tập lâm sàng tốt là môi trường có sự giao tiếp
hiệu quả giữa sinh viên và giảng viên hướng
dẫn [7]. Học phần Thực hành lâm sàng được
xây dựng như một phần thiết yếu trong
chương trình đào tạo Điều dưỡng. Sinh viên
điều dưỡng luôn có cơ hội được nhận định và
chăm sóc trực tiếp trên người bệnh, giao tiếp
hiệu quả với gia đình người bệnh và nhân
viên y tế khi ở trong môi trường thực hành
lâm sàng. Tuy nhiên, trên thực tế môi trường
thực hành lâm sàng đáp ứng được nhu cầu
học tập của sinh viên còn nhiều hạn chế.
Sundler đã chỉ ra rằng việc giám sát quá trình
thực hành lâm sàng rất quan trọng đối với
trải nghiệm học tập và sự hài lòng của sinh
viên điều dưỡng [9]. Trường Đại học Y
Dược - Đại học Thái Nguyên là một trong
những cơ sở đào tạo điều dưỡng trình độ đại
học và sau đại học với gần 200 sinh viên
thuộc trình độ đại học điều dưỡng được
tuyển sinh mỗi năm. Sinh viên được thực
hành tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên
và được hướng dẫn bởi nhân viên y tế là điều
dưỡng và giảng viên lâm sàng. Tuy nhiên,
chưa có nghiên cứu nào đánh giá về sự hài
lòng của sinh viên Điều dưỡng về môi trường
thực hành lâm sàng. Chính vì vậy, chúng tôi
tiến hành đề tài nghiên cứu này với mục tiêu:
1. Mô tả mức độ hài lòng của sinh viên
Điều dưỡng trường Đại học Y dược - Đại
học Thái Nguyên về môi trường thực hành
lâm sàng.
2. Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến
sự hài lòng của sinh viên điều dưỡng trường
Đại học Y Dược - Đại học Thái Nguyên về
môi trường thực hành lâm sàng.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Tất cả sinh viên cử nhân điều dưỡng năm
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 543 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
185
2 đến năm 4 Trường Đại học Y Dược - Đại
học Thái Nguyên.
- Tiêu chuẩn lựa chọn: Sinh viên điều
dưỡng Trường Đại học Y Dược - Đại học
Thái Nguyên năm 2 đến năm 4 đã hoàn thành
tín chỉ đi thực hành lâm sàng học kì I và
đồng ý tham gia vào nghiên cứu này.
- Tiêu chuẩn loại trừ: Sinh viên không
có mặt trong quá trình thu thập dữ liệu hoặc
những người không tham gia vào chương
trình học.
2.2. Địa điểm nghiên cứu và thi gian
Tại trường Đại học Y Dược Thái
Nguyên, từ tháng 1 - 12 năm 2022
2.3. Phương pháp nghiên cứu
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu
+ Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang
+ Cỡ mẫu: Sử dụng phương pháp chọn
mẫu toàn bộ, trong nghiên cứu đã chọn được
190 sinh viên điều dưỡng.
+ Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu
thuận tiện.
2.3.2. Chỉ số nghiên cứu
+ Đặc điểm nhân khẩu học: Tuổi, giới,
điểm trung bình tích lũy, Được sự hướng dẫn
làm quen trước khi bắt đầu đi lâm sàng
+ Mức độ hài lòng của sinh viên điều
dưỡng về môi trường thực hành lâm sàng
được đánh giá bằng thang đo CLES + T
(Clinical Learning Environment, Supervision
and Nurse Teacher Scale) được phát triển bởi
Saarikoski và cộng sự [8] gồm 34 câu với 5
khía cạnh: không khí tại khoa phòng; mối
quan hệ với giảng viên hướng dẫn; phong
cách lãnh đạo của quản lý khoa; cơ sở điều
dưỡng ở khoa; Môi trường thực hành lâm
sàng tại khoa. Các lĩnh vực được đánh giá
theo thang điểm Likert 5 mức độ; Điểm số
được lấy điểm trung bình, độ lệch chuẩn. Bộ
công cụ đã được đánh giá bằng chỉ số
Cronbach's Alpha là 0,8.
+ Một số yếu tố liên quan: Được hướng
dẫn của giảng viên trước khi thực tập lâm
sàng; Khoa lâm sàng: có phòng trực, giảng
đường đầy đủ; Điều dưỡng trưởng (ĐDT)
tiếp nhận giới thiệu sinh viên với Khoa thực
hành lâm sàng. Số buổi trực của sinh viên
trong 1 tuần. Số BN được phân công chăm
sóc trong ngày.
2.3.3. Phương php thu thp số liệu
Sau khi kết thúc vòng thực hành lâm
sàng của học kỳ I tại các khoa lâm sàng sinh
viên sẽ được để hướng dẫn cách trả lời bộ
câu hỏi nghiên cứu và nhóm nghiên cứu sẽ
giải đáp những thắc mắc của sinh viên. Sau
đó, mỗi sinh viên sẽ hoàn thành bộ câu hỏi
qua Google form và gửi lại vào email của
nhóm nghiên cứu (không phải là giảng viên
hướng dẫn lâm sàng để đảm bảo tính khách
quan).
2.3.4. Phương php xử lý số liệu
Phân tích, xử lý số liệu bằng phần mềm
SPSS 16.0 và các thuật toán của thống kê y
học.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm chung về đối tượng
nghiên cứu
Trong 190 sinh viên điều dưỡng, tuổi
trung bình là 21,7 ± 0,5 tuổi.; Sinh viên nữ
chiếm đa số với tỷ lệ là 90.5%. Về học lực,
điểm trung bình tích lũy > 2,5 (Khá trở lên)
chiếm tỷ lệ cao hơn là 88.9% và < 2.5 với
11,1%. Đa số sinh viên điều dưỡng được
hướng dẫn làm quen trước khi bắt đầu đi lâm
sàng với tỷ lệ là 95,3%.
3.2. Mức độ hài lng về môi trưng
thực hành lâm sàng
HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG QUỐC TẾ LẦN THỨ IV - BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN
186
Biểu đồ 1. Sự hài lòng của sinh viên CNĐD về môi trường sư phạm lâm sàng (n=190)
Tỷ lệ sinh viên hài lòng về môi trường sư phạm lâm sàng cao, lần lượt là: Nhân viên điều
dưỡng dễ dàng giao tiếp hoặc tiếp xúc (74,2%); Tại khoa có nhiều tình huống thực hành
(72,1%); Nhiều kỹ năng thực hành điều dưỡng đa dạng và phong phú (71,6%).
Bảng 2. Sự hài lòng của sinh viên CNĐD về phong cch lãnh đạo của quản lý khoa
(n=190)
Nội dung
Rất
không
đồng ý %
Không
đồng ý
%
Không
ý kiến
%
Đồng ý
%
Rất
đồng ý
%
ĐDT lắng nghe ý kiến của nhân viên
0.5
1,6
16,8
68,4
12,6
ĐDT tham gia hướng dẫn lâm sàng cho sinh viên
0,5
5,3
16,3
65,3
12,6
SV học từ những ý kiến, nhận xét của ĐDT
5,6
0,0
14,7
67,9
11,6
ĐDT có phân công nhân viên hướng dẫn SV
0,5
2,1
12,1
68,9
16,3
Tỷ lệ sinh viên đồng ý về phong cách lãnh đạo của quản lý khoa cao, lần lượt là: ĐDT có
phân công nhân viên hướng dẫn sinh viên thực hành lâm sàng (68,9%); ĐDT lắng nghe ý
kiến của nhân viên (68,4%).
Bảng 3. Sự hài lòng của sinh viên CNĐD về công tc chăm sc điều dưỡng tại khoa
(n=190)
Nội dung
Rất
không
đồng ý %
Không
đồng ý
%
Không
ý kiến
%
Đồng ý
%
Rất
đồng ý
%
Tại khoa có khẩu hiệu trong chăm sóc NB
0,0
1,1
13,2
82,6
23,2
NB được chăm sóc tốt
0,0
0,5
5,3
77,4
16,8
Nhân viên ít sai sót khi cung cấp thông tin cho NB
0,5
0,0
11,1
70,5
17,9
Các tài liệu về điều dưỡng được cung cấp rõ ràng
và đầy đủ
0,5
2,1
11,6
65,8
20,0
Kết quả nghiên cứu trên 190 sinh viên CNĐD cho thấy tỷ lệ sinh viên đồng ý về công tác
chăm sóc điều dưỡng tại khoa cao, lần lượt là: Tại khoa có khẩu hiệu trong chăm sóc người
bệnh (82,6%); Người bệnh được chăm sóc điều dưỡng tốt (77,4%).
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 543 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
187
Biểu đồ 2. Sự hài lòng của sinh viên CNĐD về mối quan hệ hưng dẫn lâm sàng (n=190)
Tỷ lệ sinh viên hài lòng về mối quan hệ
hướng dẫn lâm sàng cao, lần lượt là: Người
hướng dẫn cho tôi nhận xét sau khi thực hành
kỹ thuật điều dưỡng (75,8%); Người hướng
dẫn tích cực hướng dẫn sinh viên (73,2%); Ít
có sự bất đồng ý kiến giữa người hướng dẫn
và sinh viên (73,2%); Tôi cảm thấy tôi đã
được hướng dẫn cá nhân (72,1%); Tôi hài
lòng với sự hướng dẫn mà tôi nhận được
(72,1%).
Biểu đồ 3. Sự hài lòng của sinh viên CNĐD về vai trò giảng viên lâm sàng (n=190)
Tỷ lệ sinh viên hài lòng về vai trò giảng viên lâm sàng cao, lần lượt là: Ngoài giờ thực
hành, tôi, nhân viên và giảng viên trao đổi thông tin rất thoải mái (75,8%); Giảng viên và
nhân viên cùng làm việc với nhau để hỗ trợ việc học của tôi (75,3%); Giảng viên ha đồng
với nhân viên điều dưỡng tại khoa (74,7%).
Bảng 4. Phân loại mức độ hài lòng của đối tượng nghiên cứu về môi trường thực hành
lâm sàng (n=190)
Tần số (N=190)
T lệ (%)
15
7,9
175
92,1
Qua kết quả nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ sinh viên CNĐD hài lng về môi trường thực hành
lâm sàng chiếm tỷ lệ cao là 92,1%.