Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG
NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
(2 tiết)
MỤC ĐÍCH YÊU CẦU:
Kiến thức:
- Nguyên nhân của cuộc phản công quân Pháp ở kinh thành Huế tháng 7 -
1885
- Diễn biến cơ bản của cuộc phản công và sự mở đầu của phong trào Cần
Vương chống Pháp
- Quy mô, tính chất của phong trào Cần Vương. Nguyên nhân thất bại của
phong trào
Tư tưởng:
Bồi dưỡng, nâng cao lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, trân trọng và biết
ơn những vị anh hùng dân tộc
Kĩ năng:
- Miêu tả, tường thuật, trực quan
- Đối chiếu, so sánh phân tích
ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
- Giáo Viên:
+ SGK, SGV
+ Lược đồ cuộc phản công kinh thành Huế tháng 7 -1885
+ Bản đồ chug về phong trào Cần Vương cuối thế kỉ XIX
_ Học sinh :Sách giáo khoa
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
* On định lớp:
* Ôn lại bài cũ:
Nêu tên và thời gian các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần
Vương?Cuộc khởi nghĩa nào tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương?
* Giảng bài mới:
Hoạt động của thầy - trò Bài ghi
I. Cuộc phản công Hoạt động 1: Cuộc phản công của phái chủ chiến
tại kinh thành Huế. Vua Hàm Nghi ra “chiếu Cần của phái chủ chiến
Vương” tại kinh thành
Mục tiêu: Huế. Vua Hàm
- Giúp học sinh thấy được nguyên nhân và sự Nghi ra “chiếu
chuyển biến tư tưởng của các văn thân sĩ phu yêu Cần Vương”
nước dẫn đến phong trào bùng nổ và lan rộng
Phương pháp : Trực quan, miêu tả, tường thuật, phát
vấn . . .
? Hs đọc sgk - Sau hai điều ước
? Sau hai điều ước 1883 –1884 tình hình triều đình 1883 –1884, phái
Huế lúc bấy giờ như thế nào? chủ chiến trong
kinh thành Huế vẫn
? Để chuẩn bị kháng chiến lâu dài, Tôn Thất Thuyết hy vọng giàn lại chủ
đã làm gì? (xây dựng căn cứ, phế truất vua thân Pháp quyền từ tay Pháp
như Dục Đức, Hiệp Hoà đến Kiến Phúc cuối cùng đưa khi có điều kiện
Hàm Nghi 14 tuổi lên ngôi vua) - Để giành thế chủ
? Dựa vào sgk trình bày diễn biến, kết quả của cuộc động 5/7/1885, ông
phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế? ra lệnh cho quân
(GV trình bày lại bằng lược đồ) lính nổ súng tấn
công toà Khâm Sứ
và đồn Mang Cá,
giặc từ cố thủ
chuyển sang phản
công chiếm kinh
thành Huế
2. Phong trào Cần
Vương bùng nổ và
lan rộng:
? Sau cuộc phản công ở kinh thành huế thất bại Tôn - 13.7.1885 phong
Thất Thuyết đã làm gì? -> Phong trào Cần Vương trào Cần Vương
bùng nổ bùng nổ
? Thế nào là Cần Vương? - Phong trào chia
? Hành động của Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết là làm hai giai đoạn:
hành động yêu nước và được đánh giá cao. Vì sao? + 1885 – 1888:
?Diễn biến của phong trào chia làm mấy giai đọan. phong trào bùng nổ
Trình bày những giai đoạn đó? Nhận xét vầ các giai khắp cả nước (Bắc
đoạn? (mức độ, địa bàn) Kì, Trung Kì)
+ 1888 – 1896: tuy
Hàm Nghi bị bắt
nhưng phong trào
Cần Vương vẫn
được duy trì và quy
tụ thành những cuộc
khởi nghĩa lớn có
quy mô và tổ chức
? Phong trào Cần Vương nổ ra và phát triển như thế cao hơn
nào?
GV kết: Phong trào Cần Vương là phong trào kháng
chiến lớn mạnh thể hiện truyền thống yêu nước và khí
phách anh hùng của dân tộc ta, tiêu biểu cho cuộc
kháng chiến tự vệ của nhân dân ta cuối thế kỉ XIX,
hứa hẹn một năng lực chiến đấu dồi dào trong cuộc II. Những cuộc
đương đầu với chủ nghĩa đế quốc khởi nghĩa lớn
* Hoạt động 2: Những cuộc khởi nghĩa lớn trong trong phong trào
Cần Vương: phong trào Cần Vương:
- Mục tiêu: Căn cứ, địa bàn, diễn biến cuả các cuộc 1. Khởi nghĩa Bãi
khởi nghĩa Ba Đình, Bãi Sậy ,Hương Khê Sậy
- Phương pháp: luyện tập, trực quan, phát vấn - Căn cứ Ba Đình
Hs đọc sgk được xây dựng dựa
trên ba làng Mậu ? Giới thiệu căn cứ Ba Đình? Phân tích điểm mạnh
Thịnh, Thượng Thọ, và yếu của căn cứ Ba Đình?
+ Điểm mạnh: án ngữ đường số 1, tiếp tế lương thực Mĩ Khê
vũ khí bằng thuyền từ đường biển vào. Công sự và
hầm chiến đấu kiên cố, nổi lên ở vùng nước mênh
mông, lầy lội có lợi cho phòng thủ
+ Điểm yếu: Dẽ bị cô lập, nếu Pháp dùng lực lượng
mạnh để tấn công quân ta rút chạy không kịp
? Trình baỳ quá trình chiến đấu ở Ba Đình, kết quả? - Cuộc chiến đấu
? Nguyên nhân thất bại và ý nghĩa? quyết liệt từ tháng
12 – 1886 ->1 –
1887.Nghĩa quân đã
chiến đấu anh dũng
đẩy lùi những đợt
tấn công của giặc.
Cuối cùng để chấm
dứt vây hãm, quân
giặc liều chết xông
vào - > Cuộc khởi
nghĩa thất bại
? Giới thiệu căn cứ Bãi Sậy? 2. Khởi nghĩa Bãi
? So sánh căn cứ Bãi Sậy và Ba Đình? Những điểm ấy Sậy:(1883 –1892)
lợi hại như thế nào? - Căn cứ Bãi Sậy
Bãi Sậy: không xây dựng căn cứ công sự, địa bàn hoạt dựa vào vùng lau
động rộng sậy um tùm thuộc
Ưu: Biết tận dụng cách đánh du kích tỉnh Hưng Yên
Nhược: Không có công sự phòng thủ nên khi thực dân - Nghĩa quân xây
Pháp tấn công tách nhân dân ra khỏi nghĩa quân sẽ dựng căn cứ kháng
không có nơi phòng thủ -> tan vỡ chiến triệt để áp
dụng chiến thuật du ?
?Trình bày diễn tiến và kết quả? kích
- 1885 – 1889 thực
dân Pháp liên tục
càn quét, nghĩa
quân bị cô lập. 1889
Nguyễn Thiện
Thuật sang Trung
Quốc, phong trào
dần dần tan rã
? Giới thiệu căn cứ? Nhận xét địa bàn hoạt động của 3. Khởi nghĩa
nghĩa quân?(khá rộng) Hương Khê (1885 –
? Trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa? (Lãnh 1896)
- Địa bàn hoạt động đạo, Thời gian tồn tại, Tính chất ác liệt, Kết quả)
-> Trong cuộc khởi nghĩa Hương Khê, mặc dù có dựa trên bốn tỉnh
nhiều văn thân sĩ phu yêu nước tham gia nhưng tính Hà Tĩnh, Quảng
chất của cuộc khởi nghĩa đã có sự thay đổi, nội dung Bình, Nghệ An,
dân tộc đã được thể hiện rõ chứ không đơn thuần là sự Thanh Hoá căn cứ
xung đột giữa đế quốc và phong kiến chính là Ngàn Trươi
? Nguyên nhân thất bại chung của cả ba phong - 1888 –1895 nghĩa
quân đã đẩy lùi trào?
- Hạn chế của ý thức hệ phong kiến (khẩu hiệu nhiều cuộc càn quét
Cần Vương) không đáp ứng được yêu cầu khách của địch
quan của xã hội - Đẩ đối phó thực
- Hạn chế của những người lãnh đạo: dân Pháp tập trung
* GV sơ kết lực lượng để đàn
áp. Nghĩa quân
chiến đấu anh dũng.
28 – 12 – 1895
Phan Đình Phùng
mất cuộc khởi nghĩa
duy trì một thời
gian rồi tan rã
* Củng cố; Trả lời câu hỏi cuối SGK dưới sự hướng dẫn của GV
* Dặn dò:
- Học bài – Xem trước bài mới
- Làm bài tập
