Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 3/2023
29
NÂNG CAO HIỆU QỦA HỌC TỪ VỰNG TIẾNG ANH CHUYÊN
NGÀNH CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGHỆ AN
Nguyễn Thị Lan Hương1,*
1Trường Đại học Kinh tế Nghệ An, *Email: nguyenthilanhuong@naue.edu.vn
Tóm tắt: Nhu cầu học tiếng Anh không chỉ dừng lại ở việc học tiếng Anh giao tiếp
đơn thuần, nhiều người đã tìm đến các khóa học tiếng Anh chuyên ngành với mong muốn
nâng cao kiến thức phục vụ cho lĩnh vực nghiên cứu, học tập và làm việc của mình. Trong
những năm qua việc dạy tiếng Anh chuyên ngành (TACN) đã và đang là một trong những nội
dung cơ bản của quá trình dạy và học tiếng Anh tại Trường Đaị học Kinh tế Nghệ An. Trong
quá trình nghiên cứu, tác giả đã thực hiện điều tra khảo sát bằng bảng hỏi với 110 sinh viên
khóa 7 và tiến hành dạy thực nghiệm sư phạm ở 2 nhóm lớp trên 62 sinh viên thuộc ngành kế
toán và ngành quản trị kinh doanh tại Trường. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc áp dụng một
số kỹ thuật để thiết kế các hoạt động dạy từ vựng tiếng Anh chuyên ngành đã góp phần nâng
cao điểm số cho sinh viên trong kỳ thi kết thúc học phần. 100% sinh viên đạt điểm qua môn
và trong đó có 43/62 sinh viên đạt điểm 8.0 trở lên chiếm tỷ lệ 69,3%.
Từ khóa: Tiếng Anh chuyên ngành, Kỹ thuật, Hoạt động dạy từ vựng.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong dạy và học tiếng Anh, từ vựng là
một trong ba thành tố tạo thành hệ thống
kiến thức ngôn ngữ và đóng vai trò là
phương tiện, điều kiện hình thành và phát
triển kỹ năng giao tiếp. Trong bất kỳ một
ngôn ngữ nào, vai trò của từ vựng cũng hết
sức quan trọng. Việc học từ vựng và rèn
luyện kĩ năng sử dụng từ vựng là yếu tố
hàng đầu trong việc truyền thụ và tiếp thu
một ngôn ngữ nói chung và tiếng Anh nói
riêng, đặc biệt là tiếng Anh chuyên ngành.
Ở trường Đại học Kinh tế Nghệ An, sinh
viên hệ đại học được học TACN vào kỳ 4
(ngành kinh tế, quản trị) và vào kỳ 5 (ngành
kế toán, thú y) sau khi sinh viên đã hoàn
thành 2 học phần tiếng Anh cơ sở là Tiếng
Anh 1, Tiếng Anh 2. Mục tiêu của các học
phần TACN là sinh viên sẽ tích lũy vốn từ
vựng cơ bản về chuyên ngành riêng của
mình, ôn tập lại các kiến thức ngữ pháp đã
học để đọc hiểu, dịch tài liệu và có thể viết
một số báo cáo có liên quan đến chuyên
ngành mà mình đang theo học. Trong thực tế,
có nhiều khó khăn, thách thức mà giảng viên
(GV) và sinh viên (SV) gặp phải trong quá
trình giảng dạy và học tập học phần TACN
nên hiệu quả chưa đạt được như mong muốn.
SV thường học một cách thụ động, chưa có
phương pháp học tập hiệu quả. Vì những lý
do nêu trên, tác giả quyết định nghiên cứu
một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy
và học từ vựng tiếng Anh chuyên ngành tại
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An
2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
2.1. Khái niệm từ vựng
“Từ vựng” là một tập hợp các từ quen
thuộc trong ngôn ngữ của một người, thường
được phát triển theo độ tuổi, phục vụ như một
công cụ hữu ích và cơ bản để giao tiếp và tiếp
thu kiến thức. Có được vốn từ vựng rộng là
một trong những thách thức lớn nhất trong
việc học ngôn ngữ thứ hai. Các định nghĩa,
khái niệm về từ vựng khá đa dạng và có nhiều
Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 3/2023
30
cách hiểu khác nhau. Theo Diamond &
Gutlohn (2006) “từ vựng là kiến thức về từ và
nghĩa của từ”. Theo Zimmerman, B. J., & Pons,
M. M (1986) “từ vựng là trọng tâm của ngôn ngữ
và có tầm quan trọng quan đối với việc học ngôn
ngữ thông thường”. Từ các định nghĩa trên, có
thể kết luận rằng, từ vựng là tổng số từ cần
thiết để truyền đạt ý tưởng và diễn đạt ý nghĩa
của người nói.
2.2. Chiến lược học từ vựng
2.2.1. Định nghĩa
Theo Catalán (2003), định nghĩa của
chiến lược học từ vựng được phát triển từ
các chiến lược học ngôn ngữ. Oxford
(1990) đã định nghĩa chúng “như là những
hoạt động được người học sử dụng để hỗ
trợ cho việc tiếp thu, lưu trữ, xây dựng và
sử dụng thông tin (từ vựng)”. Cameron
(2001) lại định nghĩa những chiến lược học
từ vựng (CLHTV) như là “những hành
động mà người học thực hiện để giúp bản
thân hiểu và ghi nhớ các từ vựng”. Theo
Catalán (2003), sau khi xem xét những
định nghĩa của chiến lược học từ vựng từ
Rubin (1987), Wenden (1987), Oxford
(1990), và Schmitt (1997), thông qua
nghiên cứu của mình, bà nhận định
CLHTV là “những kiến thức về các cơ chế
(quá trình, chiến lược) được sử dụng để
học từ vựng, hoặc là các bước và hành
động được thực hiện bởi người học (a) để
tìm ra nghĩa của một từ họ chưa biết, (b)
để lưu trữ chúng vào bộ nhớ dài hạn, (c) để
có thể nhớ lại chúng theo ý muốn và (d) để
dùng chúng khi nói hoặc viết. Các chiến
lược học ngôn ngữ là những chiến lược
tinh thần mà người học sử dụng để cải
thiện việc học ngôn ngữ và sử dụng những
từ vựng mới đã học một cách dễ dàng.
Những người học ngôn ngữ thường thử
qua một vài cách để có thể sử dụng nhiều
chiến lược học từ vựng khác nhau. Với bất
kì loại ngôn ngữ nào thì việc ghi nhớ được
hết tất cả những từ vựng ở thứ tiếng đó là
một điều không thể, và người học cũng khó
có thể nắm vững được từ vựng ở ngôn ngữ
đích. Chính vì điều này, họ cần sử dụng
các kỹ thuật đã đề cập trước đó vào các giai
đoạn học tập khác nhau để có thể nâng cao
khả năng tiếp thu từ vựng và ghi nhớ các
từ vựng này.
Chiến lược (CL) đóng vai trò đặc biệt
quan trọng trong việc học từ vựng (TV) vì
chính các CL này sẽ giúp cho việc học TV dễ
dàng hơn, nhanh hơn, hứng thú hơn, khoa học
hơn, hiệu quả hơn. Vì thế việc sử dụng những
CL phù hợp sẽ giúp SV mở rộng vốn TV và
nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ.
2.2.2. Phân loại
Là một bộ phận của CL học ngoại ngữ, CL
học TV đã dành được nhiều sự quan tâm của
nhiều nhà nghiên cứu như Nation (1990),
Schmitt (1997) và rất nhiều nhà nghiên cứu
khác. Chiến lược học từ vựng được tổng hợp
chi tiết trong bảng sau:
Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 3/2023
31
Bảng 1: Chiến lược học từ vựng
Chiến lược đoán nghĩa từ
(Contextual guessing)
Đoán từ dựa trên ngữ cảnh
Học từ loại
Học ngữ khả kết
Chiến lược ghi nhớ
Nhẩm lại
Ghi chú
Nhắc lại
Mã hóa xử lý
Sử dụng hình tượng
Học cấu trúc từ
Chiến lược học tiền tố
Học phụ tố, tiền tố
Phân tích từ
Chiến lược liên kết với thực tế
Hỏi bạn bè
Đọc báo
Viết luận
Chiến lược kiểm soát và đánh giá bản thân
Đánh giá tầm quan trọng của TV
Thiết lập mục tiêu
Đánh giá bản thân
Chiến lược động não
Bản đồ nghĩa
Sơ đồ tư duy
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Tác giả đã thực hiện điều tra khảo sát bằng
bảng hỏi với 110 sinh viên khóa 7, Trường
Đại học Kinh tế Nghệ An (là nhóm sinh viên
đã hoàn thành học phần TACN), thuộc các
ngành kế toán, quản trị kinh doanh, kinh tế và
thú y) để thu thập thông tin về thực trạng học
từ vựng tiếng Anh trong các học phần tiếng
Anh chuyên ngành tại trường đại học Kinh tế
Nghệ An. Đồng thời trong năm học 2022-
2023, tác giả đã tiến hành áp dụng một số kỹ
thuật vào giảng dạy ở 2 nhóm lớp: TACN kế
toán K7 (43 SV) và TACN quản trị kinh
doanh K8 (19SV) và phân tích số liệu từ
phòng đào tạo về kết quả thi kết thúc học
phần TACN của sinh viên 2 nhóm lớp trên.
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
4.1. Thực trạng hoạt động học từ vựng
tiếng Anh chuyên ngành của sinh viên tại
trường Đại học Kinh tế Nghệ An
4.1.1. Vai trò của từ vựng trong quá trình
học tiếng Anh chuyên ngành của sinh viên
Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 3/2023
32
Hình 1: Vai trò của từ vựng trong quá trình học tiếng Anh chuyên ngành của sinh viên
Theo hình 1 có 91,8% SV nhận thấy từ vựng đóng một vai trò quan trọng trong quá trình
học tiếng Anh chuyên ngành. Trên thực tế, vốn từ phong phú, dồi dào sẽ hỗ trợ sinh viên rất
nhiều trong việc phát triển và hoàn thiện các kỹ năng khác một cách hiệu quả hơn. Ngoài các
vấn đề liên quan đến các kỹ năng nghe, nói, đọc hay viết thì từ vựng tiếng Anh còn giúp phát
triển não bộ ở khả năng tư duy phản biện, giúp SV tự tin thuyết trình về các chủ đề liên quan
đến bài học trong các chuyên ngành.
4.1.2. Cảm nhận của sinh viên về việc học từ vựng tiếng Anh chuyên ngành
Hình 2: Cảm nhận của sinh viên về việc học từ vựng tiếng Anh chuyên ngành
Qua kết quả thu được ở hình 2 ta thấy rằng 62,7% SV tham gia khảo sát nhận thấy việc học
từ vựng tiếng anh chuyên ngành rất khó và một tỷ lệ rất ít là 13,6% SV không gặp khó khăn
trong việc học từ vựng TACN. Khi nhận thức được vai trò của việc học từ vựng cũng như là
những khó khăn mà mình còn gặp phải trong quá trình học thì sinh viên sẽ phải nỗ lực để tìm
ra phương pháp học hiệu quả nhất. Sinh viên cần phải được kích thích sự hứng thú thông qua
các hoạt động học tập ở trên lớp cũng như ở nhà. Tuy nhiên, có đến hàng nghìn từ phải ghi
nhớ, do vậy sinh viên phải lựa chọn chiến lược học từ vựng phù hợp nhất với trình độ của
mình thông qua sự hỗ trợ của giảng viên trực tiếp giảng dạy môn học.
62.70%
29.1%
8.2%
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
Rất quan trọng
Quan trọng
Không quan trọng
Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 3/2023
33
4.1.3. Giải pháp giúp sinh viên nâng cao
hiệu quả học từ vựng tiếng Anh chuyên ngành
Bảng 2 cho thấy các giải pháp 1,3,4,5,6,
và 8 được 100% sinh viên ghi nhận rằng khi
đưa vào áp dụng trong quá trình dạy và học
từ vựng sẽ có hiệu quả tích cực trong việc hỗ
trợ sinh viên phát triển vốn từ vựng TACN
của mình. Dạy và học từ vựng TACN thông
qua hoạt động trò chơi và dạy và học từ vựng
TACN theo sơ đồ tư duy là 2 giải pháp có tỷ
lệ sinh viên phản đối ít nhất về tính hiệu quả
trong giảng dạy với tỷ lệ lần lượt là 8.2% và
9.1%. Trong thực tế đây là những hoạt động
mà luôn có tính kích thích hứng thú và động
não cho sinh viên trong các giờ học trên lớp.
Dạy và học từ vựng tiếng Anh CN thông qua
đọc tài liệu và dạy và học từ vựng tiếng Anh
CN qua thẻ từ vựng là 2 giải pháp mà sinh viên
cảm thấy ít hứng thú hơn so với các giải pháp
khác với tỷ lệ là 27.2% và 22.7% số thành viên
tham gia khảo sát không đồng tình. Học từ
vựng thông qua 2 phương pháp này đòi hỏi
sinh viên phải tự học nhiều hơn, phải tư duy
nhiều hơn và phải có tính tập trung cao hơn.
Dạy và học từ vựng tiếng Anh CN qua ghi âm;
bằng hình ảnh; qua video và qua các cụm từ là
những phương pháp được trên 80% sinh viên
đồng tình ủng hộ.
Bảng 2: Giải pháp giúp sinh viên nâng cao hiệu quả học từ vựng tiếng Anh chuyên ngành
TT
Tiêu chí đánh giá
Mức đánh giá (%)
Hoàn toàn
không đồng ý
Không
đồng ý
Đồng ý
Hoàn toàn
đồng ý
1
Dạy và học từ vựng tiếng Anh
CN thông qua đọc tài liệu;
0
27.2
41.0
31.8
2
Dạy và học từ vựng tiếng
Anh CN qua ghi âm
0
13.6
50.9
35.5
3
Dạy và học từ vựng tiếng
Anh CN từ hình ảnh
0
18.2
47.2
34.6
4
Dạy và học từ vựng tiếng
Anh CN qua thẻ từ vựng
0
22,7
39.1
38.2
5
Dạy và học từ vựng tiếng
Anh CN thông qua hoạt
động trò chơi
0
8.2
31.8
60.0
6
Dạy và học từ vựng tiếng
Anh CN theo sơ đồ tư duy
0
9.1
29.1
61.8
7
Dạy và học từ vựng tiếng
Anh CN thông qua video
0
16.4
50.9
32.7
8
Dạy học từ vựng tiếng Anh
qua những cụm từ
0
18.2
59.1
22.7
Những phản hồi của sinh viên khi tham gia
trả lời bảng câu hỏi 2 về giải pháp (GP) giúp
sinh viên nâng cao hiệu quả học từ vựng tiếng
Anh chuyên ngành là cơ sở để tác giả thiết kế
và áp dụng một số kỹ thuật trong giảng dạy
từ vựng tiếng Anh chuyên ngành ở lớp kế
toán và QTKD trong năm học 2022-2023.
Các giải pháp được đưa ra dựa trên các chiến