Đ bài: Ngh thu t miêu t t ng ph n trong Hai đa trề ệ ậ ả ươ ả ứ ẻ
Bài làm
Là m t thành viên tr c t trong bút nhóm t l c văn đoàn, Th ch Lam đã t kh ng đnhộ ụ ộ ự ự ạ ự ẳ ị
mình b ng m t h ng đi riêng, đc bi t là nh ng tác ph m vi t v nông thôn, nh ngằ ộ ướ ặ ệ ữ ẩ ế ề ữ
ng i dân nghèo n i ph huy n. Hai đa tr rút trong t p n ng trong v n là m t truy nườ ơ ố ệ ứ ẻ ậ ắ ườ ộ ệ
ng n hay, th m đm tinh th n nhân văn nhân đo, tiêu bi u cho bút pháp ngh thu t miêuắ ấ ẫ ầ ạ ể ệ ậ
t t ng ph n c a ông.ả ươ ả ủ
Gi ng nh h u h t các truy n ng n khác c a Th ch Lam Hai đa tr là truy n không cóố ư ầ ế ệ ắ ủ ạ ứ ẻ ệ
chuy n. Câu chuy n nh m t bài th , c t chuy n tình ti t, tâm tr ng, bi n c đu nhệ ệ ư ộ ơ ố ệ ế ạ ế ố ề ẹ
nhàng, d u êm... Truy n là tâm tr ng thao th c đi tàu, là nh ng c m xúc, nh ng m nhị ệ ạ ứ ợ ữ ả ữ ả
ghép cu c s ng, là c nh v t xung quanh c a hai đa tr Liên và An. Truy n ch có v yộ ố ả ậ ủ ứ ẻ ệ ỉ ậ
nh ng qua ngòi bút c a Th ch Lam, nh ng đi u y tr nên s ng đng, làm c m đngư ủ ạ ữ ề ấ ở ố ộ ả ộ
lòng ng i. Th pháp ngh thu t t ng ph n gi a ánh sáng và bóng t i, gi a b u tr i vàườ ủ ệ ậ ươ ả ữ ố ữ ầ ờ
m t đt, gi a quá kh và hi n t i... đã g i nên nhi u suy nghĩ th m thía, sâu xa v nh ngặ ấ ữ ứ ệ ạ ọ ề ấ ề ữ
c nh đi, nh ng ki p ng i nh bé, s ng vô danh vô nghĩa và héo mòn cùng nh ng hiả ờ ữ ế ườ ỏ ố ữ
v ng m ng manh và m h trong xã h i cũ.ọ ỏ ơ ồ ộ
Con ng i luôn khao khát và luôn c n ánh sáng, th nh ng v i chuy n đng c a th iườ ầ ế ư ớ ể ộ ủ ờ
gian, chuy n đng c a trái đt quay quanh tr c c a nó, m t tr i ch có th chi u sáng choể ộ ủ ấ ụ ủ ặ ờ ỉ ể ế
chúng ta m t n a th i gian trong ngày. B i v y, cái kho nh kh c thao th c, cái s giaoộ ử ờ ở ậ ả ắ ứ ự
tranh gi a ánh sáng và bóng t i cùng xu t hi n, th i kh c chi u tà và đêm khuya bên c nhữ ố ấ ệ ờ ắ ề ạ
nhau, t ng ph n nhau, cùng soi t cho nhau. Ánh sáng và bóng t i đã xu t hi n ngay tươ ả ỏ ố ấ ệ ừ
đu câu chuy n, ánh sáng y u t c a m t tr i "nh hòn than s p tàn" và xen vào đó làầ ệ ế ớ ủ ặ ờ ư ắ
nh ng hình nh đu tiên c a bóng t i "dãy tre làng tr c m t đen l i". Nh ng ám nh vàữ ả ầ ủ ố ướ ặ ạ ư ả
có kh i g i nhi u h n c là m t không gian t i- sáng lúc ph huy n vào đêm: "Liên ng iơ ợ ề ơ ả ộ ố ố ệ ồ
l ng im bên m y qu thu c s n đen, đôi m t ch bóng t i ng p đy d n và cái bu n c aặ ấ ả ố ơ ắ ị ố ậ ầ ầ ồ ủ
bu i chi u quê th m thía vào tâm h n ngây th c a ch ". Trong s đi l p sáng- t i đó,ổ ề ấ ồ ơ ủ ị ự ố ậ ố
bóng t i là gam màu ch y u. Bóng t i dày đc, mênh mang, bao ph kh p m t vùng cònố ủ ế ố ặ ủ ắ ộ
ánh sáng thì m nh t, nh nhoi, leo lét không đ đ xua đi bóng t i. Th ch Lam th ngờ ạ ỏ ủ ể ố ạ ườ
miêu t bóng t i nh ng ch trong hai đa tr , bóng t i m i đ hình hài, cung b c: "đngả ố ư ỉ ứ ẻ ố ớ ủ ậ ườ
ph và các ngõ ch a đy bóng t i", bóng ng i làm cong lung lay bóng dài, bóng bác phố ứ ầ ố ườ ổ
Siêu mênh mang ngã xu ng đt m t vùng và kéo dài đn t n hàng rào hai bên ngõ". Ph xáố ấ ộ ế ậ ố
thì t i h t c , con đng thăm th m ra sông, con đng qua ch v nhà, các ngõ vào làngố ế ả ườ ẳ ườ ợ ề
l i càng s m đen h n n a. Đêm ph huy n tĩnh m ch và đy bóng t i". Trong cái thạ ạ ơ ữ ở ố ệ ị ầ ố ế
gi i ng p tràn bóng đêm, d i m t b u tr i thăm th m bao la đy bí m t c a ph huy n,ớ ậ ướ ộ ầ ờ ẳ ầ ậ ủ ố ệ
ánh sáng l i quá y u t, mà nh t, nh bé, leo lét. Ánh sáng c a các c a hi u ch là nh ngạ ế ớ ạ ỏ ủ ử ệ ỉ ữ
khe sáng, l t ra ngoài, h t xu ng m t đng g gh khi n m t đt d ng nh nh p nhôọ ắ ố ặ ườ ồ ề ế ặ ấ ườ ư ấ
h n vì nh ng hòn đá nh v n còn m t bên sáng m t bên t i. Ánh đèn c a bác ph Siêu chơ ữ ỏ ẫ ộ ộ ố ủ ở ỉ
là nh ng ch m nh và vàng l l ng đi trong đêm t i. Ánh sáng ng n đèn c a ch em Liênữ ấ ỏ ơ ử ố ọ ủ ị
th a th t t ng h t sáng l t qua phên n a... Có l trong văn h c x a nay, ánh sáng cũng đãư ớ ừ ộ ọ ứ ẽ ọ ư
t ng xu t hi n nhi u nh ng không m y ai miêu t ánh sáng là khe, là v t, là ch m, là h t,ừ ấ ệ ề ư ấ ả ệ ấ ộ
là qu ng... M t cách ri t róng nh Th ch Lam. Đc bi t là hình nh ng n đèn ch Tí, m tầ ộ ế ư ạ ặ ệ ả ọ ị ộ
qu ng sáng nh nhoi, ch chi u sáng m t vùng đt nh , xu t hi n hai l n trong tác ph m,ầ ỏ ỉ ế ộ ấ ỏ ấ ệ ầ ẩ
t o nên s c ám nh và kh i g i v c nh đi, nh ng ki p s ng nh bé, lay l t trong đêmạ ứ ả ơ ợ ề ả ờ ữ ế ố ỏ ắ
đen, trong bóng t i cu c đi.ố ộ ờ
Đi u Liên, An và nh ng ng i dân n i ph huy n mong ch là th ánh sáng n i bàn tayề ữ ườ ơ ố ệ ờ ứ ơ
con ng i t chuy n tàu cu i cùng c a đêm " các toa đèn sáng tr ng, đng và k n l pườ ừ ế ố ủ ư ồ ề ấ
lánh"... Gi a đêm, th i đi m t ng nh bóng t i n ng n , đông đc nh t l i chính là th iữ ờ ể ưở ư ố ặ ề ặ ấ ạ ờ
đi m ánh sáng b ng lên r c r , sáng lóa c không gian và tâm h n con ng i. B u tr iể ừ ự ỡ ả ồ ườ ầ ờ
bao la và m t đt cũng có s đi l p. M t đt sau bu i ch tàn ch còn l i rác r i, b iặ ấ ự ố ậ ặ ấ ổ ợ ỉ ạ ưở ụ
b n và mùi c a đt, là m t đt b i b m, kh đau, ch a đy bóng t i. Còn b u tr i thìẩ ủ ấ ặ ấ ụ ặ ổ ứ ầ ố ầ ờ
kh c, nó đ r c lúc chi u tà, là hàng ngàn ngôi sao ganh nhau l p lánh, là s kì di u, thu cắ ỏ ự ề ấ ự ệ ộ
v c m , khao khát, là nh ng k ni m c a m t th i nay ch còn là vang bóng. Ánh sángề ướ ơ ữ ỉ ệ ủ ộ ờ ỉ
và b u tr i thu c v c m , là đ th p lên, đi ch , khát khao. Bóng t i và m t đt làầ ờ ộ ề ướ ơ ể ắ ợ ờ ố ặ ấ
cái th c t i, là cái h ng chi u, là bóng đêm con ng i ph i s ng, ph i đi m t.ự ạ ằ ề ườ ả ố ả ố ặ
V i vi c s d ng ngh thu t đi l p t ng ph n trong thiên truy n. Th ch Lam đã làmớ ệ ử ụ ệ ậ ố ậ ươ ả ệ ạ
n i b t lên cu c s ng bu n bã, t nh t, t i tăm c a nh ng con ng i n i ph huy n đangổ ậ ộ ố ồ ẻ ạ ố ủ ữ ườ ơ ố ệ
héo mòn vì bóng t i. Qua đó Th ch lam đã b c l rõ đc tinh th n nhân đo, trong ni mố ạ ộ ộ ượ ầ ạ ề
day d t, d n v t, th hi n cái tài và cái tâm c a tác gi , t o nên c đp lãng m n, nhứ ằ ặ ể ệ ủ ả ạ ả ẹ ạ ẹ
nhàng đy thi v cho tác ph m.ầ ị ẩ
