MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước Việt Nam tuy nhỏ bé nhưng có rất nhiều giá trị văn hoá được thế giới quan tâm và
ghi nhận, tiêu biểu là các công trình di tích lịch sử, các kiệt tác văn hoá đã được Unessco công nhận là
di sản văn hoá phi vật thể và vật thể. Tất cả điều đó là một minh chứng cho đời sống văn hoá vô cùng
phong phú và giàu bản sắc dân tộc của cha ông ta để lại. Những kiệt tác đó được tồn tại dưới dạng phi
vật thể hoặc là vật thể và là vốn cổ của dân tộc.
Vì vậy vấn đề cần phải giữ gìn và phát huy các vốn cổ của dân tộc ngày càng được quan tâm chú
trọng và đầu tư, việc bảo tồn và phát huy vốn cổ có ý nghĩa không nhỏ trong đời sống văn hoá của người
Việt Nam. Bởi chúng đại diện cho đời sống tinh thần của dân tộc, là một trong những cách truyền tải
thông điệp đến những thế hệ sau này. Để giữ gìn và bảo tồn các giá trị truyền thống tốt đẹp ấy đến với học
sinh đòi hỏi giáo viên chúng ta cần phải có sựu đầu tư tìm tòi, nghiên cứu để mỗi bài học có một cách thể
hiện sự tôn trọng đối với lịch sử và dân tộc, đó cũng là nền tảng để chúng ta có cái nhìn đúng đắn nhằm
phát triển hơn nữa văn hoá tốt đẹp của dân tộc
Tìm hiểu về Mỹ thuật triều Nguyễn, chúng ta sẽ bắt gặp nơi đây rất nhiều điều kỳ lạ, với một
quần thể kiến trúc đồ sộ, điêu khắc hội họa, khảm sành, đúc đồng, tượng gỗ, tượng đá, đồ pháp lam,
đồ sứ men lam, tranh thêu... Trong đó, Cửu Đỉnh có thể coi là một cuộc triển lãm nhiều tác phẩm Mỹ
thuật rất tinh tế của những nghệ nhân tài hoa, là biểu tượng cho sự giàu đẹp, thống nhất của đất nước
Việt Nam và mơ ước về một triều đại mãi vững bền. Tất cả 162 mảng hình trên Cửu Đỉnh là 162 bức
chạm khắc độc lập, là sự kết hợp điêu luyện giữa nghệ thuật đúc và chạm nổi đồ đồng của Việt Nam,
tất cả những họa tiết được chạm khắc đó như một cuốn bách khoa thư về cuộc sống con người Việt
Nam hồi nửa đầu thế kỉ XIX. Cửu Đỉnh là di sản văn hóa quý hiếm, có giá trị nhiều mặt của văn hóa
Huế nói riêng và Việt Nam nói chung.
Vẽ trang trí là một phân môn Mỹ thuật. Để có được những bài trang trí đẹp mang tính thẩm mĩ
thì việc chắt lọc và phối hợp các họa tiết hoa văn từ vốn cổ, hay trong cuộc sống là bước làm quan
trọng. Bản thân là giáo viên dạy môn Mỹ thuật lâu năm và được tiếp cận với phương pháp dạy học mới
nhằm phát triển năng lực của người học, bản thân đã liên hệ thực tế và nhận thấy rằng đủ điều kiện cho
học sinh tham gia trải nghiệm. Thông qua các bài học Mỹ thuật có vận dụng họa tiết trang trí trên Cửu
đỉnh góp phần nêu cao tinh thần tự hào dân tộc, giữ gìn vốn cổ, bản sắc dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó
phát triển năng lực thẩm mĩ cho người học như: óc quan sát, ghi chép, ký họa, sáng tạo... nhằm góp
phần ứng dụng vào cuộc sống hàng ngày. Với điều kiện thuận lợi về vị trí địa lý (gần trường THCS Thị
Trấn Phú Lộc) cùng với những giá trị nghệ thuật quan trọng trải dài qua nhiều thế kỷ. Đại Nội là điểm
đến lý tưởng cho các buổi ngoại khóa, thực tế của các trường phổ thông trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên
Huế. Các hình trang trí với chủ đề giản dị, dễ hiểu, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi học sinh THCS có
thể ứng dụng trong môn học trang trí ở trường THCS. Các hình chạm khắc trang trí và điêu khắc trên
Cửu Đỉnh với những mô típ, mẫu hình họa tiết, hoa văn tuyệt đẹp có thể ứng dụng cho môn học
trang trí ở trường THCS. Đó cũng là lý do tôi chọn nội dung: Nghệ thuật trang trí trên Cửu Đỉnh
vận dụng vào dạy học môn Mỹ thuật ở trường Trung học Cơ sở Thị Trấn Phú Lộc, huyện Phú
lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế làm đề tài nghiên cứu luận văn của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu
Triều Minh Mạng là thời kỳ đất nước Việt Nam thống nhất hùng mạnh, lãnh thổ vững chãi, đầy
uy thế với lân bang. Có lẽ bất kỳ ai cũng đều thấy rõ: vị Hoàng đế của thời kỳ này là một người
tuyệt đối theo Khổng giáo và là một nhà bác học thông tuệ của xứ sở. Cho nên rất dễ hiểu là
cùng với đền đài cung điện đẹp đẽ, tráng lệ được xây dựng, nhà vua cho đúc Cửu Đỉnh, có lẽ
phần nào cũng bắt chước vua Hạ Vũ - Hoàng đế Trung hoa xưa - lấy kim khí từ chín châu, đúc
Cửu Đỉnh tượng trưng cho chín châu, làm vật báu của nước để truyền lại đời sau. Đặc biệt nhất
