ơ ề ế Đ  bài: Nhà th  Mĩ Robert Frost vi t:

ề ố ừ "Trong r ng có nhi u l i đi

ọ ố ư ấ ườ Và tôi ch n l i đi ch a có d u chân ng i."

ề ưở ị ừ ơ Anh (ch ) suy nghĩ gì v  ý t ợ ng g i lên t hai câu th  trên

Bài làm

ướ ầ ổ ỗ ườ ề Khi b ươ c vào t m tu i đôi m i, tôi nghĩ trong m i ng ề i, dù ít hay nhi u cũng đ u có

ự ưở ọ ắ ầ ư ậ ả ở ở cái g i là s  tr ng thành. S  dĩ nói nh  v y b i đó là khi chúng ta b t đ u ph i suy nghĩ,

ả ự ộ ướ ọ ữ ề ậ ộ ờ ố ố ph i l a ch n m t h ng đi cho cu c đ i mình. N i gót nh ng b c ti n b i trên con

ườ ở ọ ự ộ ố ọ ả ớ đ ng h  đã m  ra hay t ch n cho mình m t l ề   i đi m i? Ta cũng ph i suy nghĩ nhi u

ể ả ờ ỏ ấ ắ l m đ  tr  l i câu h i  y.

ơ ườ ớ ỹ Còn v i nhà th  ng i M  Robert Frost thì:

ề ố ừ Trong r ng có nhi u l i đi

ọ ố ấ ườ Và tôi ch n l i đi không có d u chân ng i

ố ườ ứ ế ế ả ẫ “L i đi” là con đ ố   ng, cách th c d n ta đ n cái đích, cái k t qu  mà mình mong mu n.

ự ế ề ố ấ ụ ố ườ ườ Và th c t có r t nhi u l i đi! L i mòn, ngõ c t, đ ng quanh co, có con đ ng dài, còn

ả ườ ắ ộ ờ ự ề ấ ườ ự ư ừ có c  đ ng t t…. Cu c đ i th c cũng có r t nhi u con đ ộ ng t a nh  “m t khu r ng có

ề ố ư ộ ẽ ự ữ ệ ầ ợ ị nhi u l i đi”, ngã r , t a nh  m t bó nh ng s i dây đ nh m nh ta c m trên tay mà không

ế ợ ư ộ ệ ế ễ ạ ộ ờ bi ạ   t s i nào là dành cho mình. Cu c đ i cũng nh  m t cái m ng nh n khi n ta d  đi l c

ế ự ủ ộ ự ủ ộ ế ắ ẫ ọ ự   ỉ ể ồ đ  r i “m c b y”n u thi u s  ch  đ ng và t nh táo. “Tôi ch n” là s  ch  đ ng, tích c c

ọ ướ ở ơ ườ ỹ ọ ộ ệ ự trong vi c l a ch n h ng đi cho chính mình. Và đây, nhà th  ng i M  ch n m t “l ố   i

ấ ườ ườ ư ừ ộ đi không có d u chân ng i”. Đó là con đ ng mà ch a ai t ng men theo, là m t con

ườ ả ủ ự ỗ ự ự ứ ủ ữ ế ạ ớ ớ ẳ ị đ ng m i, cách th c m i, là k t qu  c a s  sáng t o, c a nh ng n  l c t kh ng đ nh

ể ấ ề ẽ ở ờ ủ ự ệ chính mình. Có th  th y, Robert Frost có s  chiêm nghi m sâu xa v  l đ i c a riêng

ữ ằ ườ ớ ớ ộ ố ộ ông, r ng nh ng con đ ng đi t i thành công, t ố   ạ i m t cu c s ng h nh phúc cũng gi ng

ử ẫ ớ ư ỉ ế ụ ủ ệ ả nh  sáu t  cánh c a d n t i cõi Ni ử   t Bàn, nhi m v  c a chúng ta là ph i tìm ra cánh c a

ị ự ự ộ ự ủ ộ ể ạ ữ ớ ộ   ự ủ c a riêng mình v i m t s  ch  đ ng tích c c, đ  t o ra nh ng giá tr  th c s  cho cu c

s ng.ố

ẽ ờ ạ ủ ộ ộ ố ự ệ ọ ạ ầ Có l b n đang t gi ự ỏ ạ  h i t i sao vi c ch  đ ng l a ch n m t l i đi riêng l i c n thi ế   t

ậ ấ ế ả ứ ứ ẫ ậ ế đ n v y? Có nh t thi t ta c  ph i đ ng ra ngoài đám đông thay vì hòa l n nó? V y thì

ườ ạ ỗ ườ ả ầ đ u tiên, hãy nhìn vào chính con ng i b n.. M i ng ậ   ộ i chúng ta có m t kh  năng nh n

ị ả ị ố ứ ệ ề ạ   th c, suy nghĩ, quan ni m và cách nhìn khác nhau v  giá tr  s ng và giá tr  b n thân. B n

ề ấ ườ khác tôi, chúng ta khác nhau và cũng khác r t nhi u ng i.

ế ế ờ ữ ả ỉ ố ế ớ ể ớ Bi t đ n bao gi , khi nào ta m i có th  tìm gi a b y t  dân s  th  gi ộ i kia m t con ng ườ   i

ướ ư ể ấ ả ộ ườ ồ ạ cùng chí h ng, cùng chung b n ch t nh  ta đ  cùng đi m t con đ ng, r i l i san s ẻ

ể ộ ộ ố ẽ ậ ượ ư ẽ nhau cùng m t s  ph n. Có th  m t lúc nào đó, ta s  tìm đ ẳ c nh ng ch ng nh  ta l ạ ứ  i c

ờ ư ậ ả ợ ph i đ i ch  nh  v y sao? Hãy dám t ự ướ  b c đi.

ộ ố ề ố ậ ế ạ ứ ự Cu c s ng có nhi u l i đi, th t phong phú bi t bao và ở ỗ ố  m i l i đi l i ch a đ ng c ả

ơ ộ ữ ử ế ạ ạ ọ ọ ở   nh ng c  h i và th  thách. N u b n ch n h c theo ngành Y hay Kinh doanh, b n kh i

ọ ướ ế ệ ằ ộ đ ng chuy n đi b ng vi c xin đi du h c n ơ ộ ể ọ   ể ạ ẽ c ngoài, thì có th  b n s  có c  h i đ  h c

ườ ự ế ơ ả ố ặ ớ ư ữ ộ ơ ậ ở t p môi tr ng th c t h n, năng đ ng h n nh ng cũng ph i đ i m t v i nh ng khó

ư ố ả ự ể ộ ố ự ả ờ khăn nh  s c văn hóa, ph i t ki m soát cu c s ng chính mình, hay t qu n lý th i gian

ỉ ậ ự ế ứ ạ ầ ậ ộ làm sao cho “ngon lành” … Không ch  v y, b n c n nh n th c m t th c t ộ ố    là cu c s ng

ậ ế ủ ể ậ ộ ườ ộ luôn v n đ ng, phát tri n theo quy lu t ti n hóa c a loài ng ồ i và c ng đ ng. Không ai

ở ậ ặ ạ ế ầ ộ ộ ố ườ ọ ắ t m hai l n trên m t dòng sông. B i v y, n u ta l p l i m t l i đi ng i khác đã ch n, có

ẽ ở ể ạ ậ ỗ ờ ờ th  ta s  tr  nên l c h u, l i th i, và không tìm đ ượ ớ c t i cái đích thành công. Đ i cũng

ư ể ừ ể ậ ộ ạ ỏ nh  bi n v y, có lúc nào bi n ng ng đ ng đâu, và có khi nào con tàu l i không kh i rung

ả ắ l c trên sóng c .

ư ộ ườ ố ở ữ ẽ ộ ờ ậ ứ ữ ổ Tu i m i tám, ta c  loay hoay nh  m t con r i gi a nh ng ngã r  cu c đ i v y. Làm

ế ể ượ ộ ố ề ả th  nào đ  tìm đ c m t l ữ   i đi cho riêng b n thân mình? Dù làm đi u gì đi chăng n a,

ướ ế ứ ề ự ế ờ ố ể ả ầ ờ tr ậ c h t ta c n nh n th c v  th c t ể    đ i s ng và chính b n thân mình. Hi u đ i và hi u

ẽ ấ ế ể ạ mình là hai l t y u đ  t o nên thành công. t

ự ể ạ ế ề ề ệ ườ ẽ ắ Khi b n có s  hi u bi t v  đi u ki n, môi tr ạ ng xung quanh, b n s  n m b t đ ắ ượ   c

ự ể ơ ộ ữ ạ ắ ạ ế ứ ầ nh ng c  h i và may m n. Khi b n có s  hi u mình, b n bi ụ   t mình c n làm gì,  ng d ng

ể ạ ượ ứ ế ầ ắ ề ạ ạ ả ạ ố ki n th c gì đ  đ t đ c đi u b n mu n. Bên c nh đó, b n c n l ng nghe b n thân

ở ườ ủ ụ ể ạ ậ mình, hãy tìm xem mình đâu là s  tr ế ạ   ng, là đi m m nh c a mình. T n d ng th  m nh

ụ ậ ố ự ủ ể ạ cũng có nghĩa là b n đang t n d ng t ệ   i đa năng l c c a mình đ  hoàn thành công vi c

ộ ố ẹ ư ữ ạ ầ ấ ỉ ố ể ớ ồ m t cách t t đ p nh t. Cũng nh  ch  có nh ng h t m m t t m i có th  gieo tr ng nên

ầ ứ ố ữ ấ nh ng cái cây đ y s c s ng nh t.

ế ế ớ ủ ọ ấ ữ ị ạ B n bi t không, trong th  gi i c a chúng ta có nh ng “ông trùm” – h  r t thú v  và khôn

ừ ư ứ ỏ ườ ế ớ khéo t khi còn nh . Nh  ông trùm x  Omaha, ng ứ i giàu th  ba th  gi i Warren Buffett,

ẻ ườ ộ ứ ỉ ớ ộ ổ ườ ế ệ ơ ừ t khi ch  m i là m t đ a tr  m i m t tu i, th ng lân la đ n n i cha làm vi c đã t ự

ữ ể ề ế ả ở ố mình tìm hi u v  nh ng con s  khô khan trên b n niêm y t giá Harris Upham. Ông còn

ả ấ ộ ừ ổ ọ có m t kh  năng tính toán r t nhanh và chính xác và t ố    khi lên tám tu i đã đ c các cu n

ề ị ườ ữ ứ ư ầ ờ ơ ồ sách v  th  tr ng ch ng khoán. Nh ng t duy đ u đ i đó đã kh i ngu n cho ý t ưở   ng

ầ ư ổ ướ ầ ặ ườ ế mua c  phi u và đ u t ữ , nh ng b c đi đ u tiên trên ch ng đ ng làm giàu. Ta t ự ỏ    h i

ư ữ ố ọ ủ ậ ư ậ ế ế n u nh  nh ng con s  kia không l t vào óc c a c u bé Warren Buffett, n u nh  c u bé đó

ế ậ ỏ ẻ ủ ư ậ ụ ữ ề ể ế ế ồ ổ không bi t t n d ng nh ng đ ng ti n nh  l c a mình đ  mua c  phi u, n u nh  c u bé

ế ậ ế ượ ụ ủ ả không bi t t n d ng kh  năng tính toán chính xác c a mình vào các chi n l c đ u t ầ ư

ế ế ầ ư ộ ậ ẳ kinh doanh, thì h n ta đã không bi t đ n m t nhà đ u t ấ  tài ba b c nh t Warren Buffett

ạ ầ ộ ớ ủ   ủ c a ngày hôm nay. Còn ông trùm máy tính Bill Gates thì sau khi đã n p đ y b  nh  c a

ố ạ ườ ữ ớ ổ ộ ườ ạ mình nh ng cu n t p chí kinh doanh khi m i m i lăm tu i, đã cùng m t ng i b n thân

ộ ậ ỏ ề ử ổ ệ ậ ộ ố đi kinh doanh huy hi u trong cu c v n đ ng tranh c  t ng th ng. C u bé này đã b  ti n ra

ữ ệ ế ệ ớ ộ mua năm nghìn huy hi u v i giá năm xu m t cái. Sau đó, khi nh ng chi c huy hi u này

ượ ườ ư ầ ậ ạ ớ ươ ộ đ ữ c nh ng ng i s u t m săn lùng, c u bán l i v i giá hai m i lăm đô m t cái. Câu

ư ệ ế ạ ộ ọ ấ ả chuy n này không liên quan đ n máy tính, nh ng l i là m t bài h c cho t ữ   t c  nh ng

ườ ấ ổ ơ ng i theo đu i gi c m  kinh doanh.

ẽ ế ả ồ ở ộ ườ ế ớ Không ph i ai đi r i cũng s  đ n đích theo ý mình. B i m t con đ ng m i đem đ n cho

ả ơ ộ ả ữ ể ượ ử ữ ở ta c  c  h i và c  nh ng khó khăn th  thách. Đ  v ạ t qua nh ng tr  ng i đó, ta không ch ỉ

ầ ự ủ ề ặ ự ầ ố ả ự d a trên năng l c b n thân mà còn c n t c ng c  cho mình v  m t tinh th n. Gi ả ụ   d

ư ạ ộ ưở ớ ộ ưở ớ ộ ưở ả nh  b n hình thành m t ý t ng l n, m t ý t ng m i, m t ý t ổ   ng có kh  năng thay đ i

ự ạ ấ ộ chính b n m t cách tích c c nh t.

ộ ạ ể ồ ự ư ệ ả ấ ằ ạ ọ ủ Có th  đ ng nghi p yêu quý b n, nói r ng h   ng h  b n, nh ng th c ch t không ph i ai

ờ ự ề ấ ạ ườ ổ ủ cũng mong ch  s  thay đ i c a b n đâu. Có r t nhi u ng i mà sâu trong thâm tâm h ọ

ể ọ ứ ứ ẹ ả ố ọ ạ ớ ườ ớ mu n m i th  c  nguyên v n, đ  h  không ph i làm quen l i v i con ng i m i sau này

ọ ớ ạ ổ ộ ạ ở ưở ớ ườ ự ủ ủ c a b n, và thay đ i đ ng l c c a h  v i b n. Đó là b i ý t ng m i, con đ ớ   ng m i

ề ự ể ổ hoàn toàn có th  thay đ i cán cân quy n l c.

ỉ ạ ơ ơ ở ệ ơ Lúc này ch  còn l ạ i mình b n b  v ạ ầ    chính n i mình làm vi c, và đó cũng là lúc b n c n

ố ề ủ ủ ơ ờ ế ộ ố ạ ầ ỉ t nh táo và c ng c  ni m tin c a mình h n bao gi ộ  h t. B n c n có m t thái đ  s ng can

ươ ớ ư ậ ệ ủ ệ ề ầ ị ả đ m, dám đ ng đ u v i d  lu n, ch u trách nhi m v  công vi c c a mình. Ngay trong

ự ế ạ ữ ể ấ ấ ươ ổ ậ th c t , b n cũng có th  tìm th y nh ng t m g ệ   ng n i b t. Đó là Khánh Thy – ki n

ườ ế ớ ế ủ ể ộ ớ ướ t ng dancesport, ng i đã mang b  môn khiêu vũ th  thao c a th  gi i đ n v i Vi ệ   t

ề ấ ể ể ộ ở ờ ườ Nam. Có th  nói đây là m t đi u r t khó khăn b i đã có th i đi m, ng i dân ta có cái

ự ắ ề ộ ữ ệ ậ nhìn không tích c c l m v  b  môn ngh  thu t này. Đó còn là LK, Mr.T, … nh ng cái tên

ấ ẻ ư ể ề ệ ứ ệ ộ ự còn r t tr  nh ng đã xây d ng và phát tri n n n rap Vi ậ ấ   t, m t hình th c ngh  thu t r t

ớ ở ệ ữ ậ ườ ớ ằ ấ ạ ổ ở m i Vi t Nam và th m chí, nh ng ng i l n tu i còn cho r ng nó r t điên lo n, tr  nên

ổ ế ượ ộ ố ề ẻ ậ ạ ọ ph  bi n và đ c nhi u b n tr  đón nh n và yêu thích. Ch n m t l i đi cho riêng mình,

ử ả ủ ộ đôi khi cũng là m t cách th  b n lĩnh c a chính mình.

ơ ộ ự ữ ạ ầ ớ ự ế ế ạ Bên c nh đó, ta c n có s  nh y bén v i nh ng c  h i. Hãy t bi n mình thành chi c ra –

ơ ộ ở ọ ể ắ ể ể ế ả ạ ờ đa bén nh y đ  có th  b t “sóng” c  h i ơ  m i th i đi m. Và h n h t là kh  năng hành

ả ủ ế ệ ầ ộ ườ ị ể ở ộ đ ng, gi i quy t yêu c u c a công vi c. M t ng ộ   i b  câm thì không th  tr  thành m t

ế ổ ế ễ ượ ứ ữ ữ nhà di n thuy t n i ti ng đ c. Thay vì c  mông lung gi a nh ng suy nghĩ không rõ ràng

ườ ầ ọ ế ữ ề v  con đ ng riêng mà ta ch n, tôi nghĩ chúng ta nên c m bút và vi t ra nh ng gì ta có th ể

ự ố ư ở ạ ầ ả ữ làm, nh ng gì ta t tin mình hoàn thành t t. Nh  tôi đã nói trên, b n c n ph i nhìn ra

ủ ể ạ ặ ệ ử ụ ư ế ở đi m m nh c a mình, và đ c bi ữ t là hãy s  d ng nó nh  nh ng chi c chìa khóa m  cánh

ề ằ ứ ầ ậ ả ậ ộ ỉ ử ẫ ớ c a d n t i thành công. Tuy v y, ta cũng c n nh n th c m t đi u r ng không ph i ch  có

ườ ộ ố ể ớ ộ ạ t o ra m t con đ ẫ   ng riêng, ta m i có th  thành công. Trong cu c s ng xung quanh ta v n

ữ ấ ườ ộ ị ướ ớ ệ ề có r t nhi u nh ng ng i, dù không có m t đ nh h ẻ ng m i m , khác bi ọ ẫ ạ   t, h  v n t o

ấ ấ ủ ạ ườ ừ ấ ườ nên d u  n c a riêng mình. Dù b n đi trên con đ ng đã t ng có d u chân ng i, thì

ẫ ạ ạ ồ ươ ữ ậ ạ ắ ằ b ng trí óc, tâm h n mình, b n v n t o nên h ng s c riêng cho nh ng t o v t trên

ườ đ ng.

ộ ự ơ ủ ể ộ ồ ườ Có th  nói hai câu th  c a Robert Frost là m t ngu n đ c l c thôi thúc con ng ặ   i, đ c

ệ ườ ẻ ổ ẻ ứ ướ ưỡ ử ề ờ ộ bi ữ t là nh ng ng i tr  tu i tr  lòng đ ng tr c ng ơ ộ   ng c a cu c đ i có nhi u c  h i

ồ ả ư ủ ứ ể ạ ạ ộ cũng nh  r i ro. Và cũng chính nó đã t o nên m t ngu n c m h ng sáng t o đ  con ng ườ   i

ườ ủ ộ ỉ ậ ớ ơ ả ủ ộ tìm ra m t con đ ng m i ch  đ ng h n. Không ch  v y, tác gi c a hai câu nói này là

ơ ộ ườ ạ ộ ỏ ự ự ự ệ ậ ộ m t nhà th  – ng i ho t đ ng trong lĩnh v c ngh  thu t, m t lĩnh v c đòi h i s  sáng

ở ậ ế ắ ầ ơ ồ ộ ườ ệ ấ ạ t o d i dào. B i v y, ti ng th  kia còn là m t yêu c u nghiêm kh c ng i ngh  sĩ c t lên

ở ả ữ ư ệ ằ ầ ậ ả ắ ể đ  nh c nh  b n thân mình cũng nh  nh ng ai c m bút sáng tác, r ng ngh  thu t ph i đi

ớ ự ả ẩ ạ ạ ị ườ cùng v i s  sáng t o. Sáng t o làm nên giá tr  và ý nghĩa cho c  tác ph m và ng i vi ế   t,

ế ỷ ư ủ ể ế ố ồ ố ộ ấ nh  Su i ngu n, cu n ti u thuy t hay nh t th  k  XX c a Ayn Rand, hay m t Harry

ể ủ ế ỷ ụ ủ Potter kinh đi n c a bà góa ph  J. K. Rowling c a th  k  XXI …

ươ ạ ư ộ ậ ấ ổ ướ Tu i hai m i b n th y mình nh  m t con thiêu thân v y, luôn khát khao h ề ng v  ánh

ấ ứ ữ ế ấ ườ ẻ ổ ẻ ư ủ ử sáng b t ch p s c nóng c a l a đèn. Đã đ n lúc nh ng ng i tr  tu i tr  lòng nh  tôi,

ư ạ ầ ỉ ộ ưở ộ ố ể ố nh  b n c n t nh táo tìm cho mình m t lý t ng, m t l i đi. L i đi đó có th  riêng, có th ể

ư ề ể ạ ọ ồ ỏ chung nh ng đi u quan tr ng là hãy đ  tâm h n và trí óc b n lan t a tinh hoa cho nhân

ạ ở ạ ộ ố ầ lo i. Và dù b n ạ  đâu, làm gì, cu c s ng có ra sao, b n cũng c n luôn thôi thúc mình sáng

ớ ữ ưở ướ ủ ở ả ạ t o và b n lĩnh đi t i cùng nh ng ý t ị ng, đ nh h ng c a mình. Hãy tr  nên khác bi ệ   t

ự ữ ộ ườ ề ỏ ớ m t cách tích c c, cho dù xung quanh ta, có nh ng con ng i không th a mãn v i đi u đó

ủ ừ ủ ệ ệ ậ ơ ạ   ủ c a ta. Cái giá c a vi c làm c u là nhàm chán, cái giá c a vi c làm sói là cô đ n. V y b n

ừ ọ ch n làm c u hay làm sói?