Muốn nhượng quyền thương mại?

Franchising là một mô hình kinh doanh phổ biến trên thế giới, là một ý tưởng mới

với thị trường Việt Nam cách đây nhiều năm. Hiện nay, franchising là một trong

những sự lựa chọn nghiêm túc cho chiến lược phát triển của DN Việt Nam hay là

lựa chọn đầu tư của nhiều cá nhân.

Về nguyên tắc, tất cả mọi lĩnh vực kinh doanh đều có thể phát triển theo phương

thức franchising, từ chuỗi quán cà phê, nhà hàng, khách sạn, cửa hàng bánh mì...

đến các dịch vụ như vận tải, tin học, quảng cáo, tiếp thị, từ trung tâm giữ trẻ đến

trường đào tạo nghề, công ty môi giới bất động sản...; từ những công ty mới khởi

nghiệp đến các tập đoàn xuyên quốc gia, tất cả đều có cơ hội phát triển bằng

phương thức này.

Tại Việt Nam, franchising bắt đầu nhộn nhịp mà có thể được ví như một cuộc đua

của những tay đua không những cần có tốc độ mà còn đòi hỏi sự chuyên nghiệp

cao.

Hình thức kinh doanh này mang lại những lợi thế to lớn cho DN, nhưng trước khi

quyết định phát triển theo phương thức này, DN cần đánh giá tính khả thi của hệ

thống vận hành hiện tại của mình theo các tiêu chí cơ bản sau:

- Mô hình kinh doanh có hiệu quả về lợi nhuận chưa (ROI)? Nếu mô hình kinh

doanh hiện nay chưa mang lại lợi nhuận như mong đợi thì phát triển theo phương

thức nhượng quyền dường như là không thể thành công.

Người nhận nhượng quyền là những nhà đầu tư và cũng là người tự vận hành cơ

sở kinh doanh nhượng quyền của họ. Do vậy, mô hình kinh doanh cần hứa hẹn tỷ

lệ lợi nhuận (ROI) tốt trên số vốn đầu tư và công sức của họ. Dĩ nhiên tỷ lệ lợi

nhuận này được tính sau khi đã trả các phí nhượng quyền cho doanh nghiệp

nhượng quyền.

- Thương hiệu đã có đủ sự tín nhiệm (Credibility)? DN phải có uy tín đối với

người nhận nhượng quyền tiềm năng và đây là giá trị thật sự của thương hiệu.

Càng nhiều người tiêu dùng tin yêu thương hiệu của DN có nghĩa càng nhiều tiềm

năng cho phương thức nhượng quyền thương mại.

Mô hình kinh doanh có tính độc nhất (Uniqueness)? Hệ thống kinh doanh cần

có sự khác biệt về sản phẩm, dịch vụ, phương thức tiếp thị, mức độ đầu tư tài

chính... và có cơ hội thành công cao khi nhân rộng.

Thông thường cần mất 3 năm cho một DN định hình mô hình kinh doanh và 5

năm để đảm bảo mô hình kinh doanh đó đủ an toàn để phát triển theo phương thức

nhượng quyền. Người nhận nhượng quyền đầu tư cho một mong đợi thành công

chứ không phải đầu tư cho một sự thử nghiệm.

- Hệ thống vận hành đơn giản và minh bạch (Straightforward operation)? Mô

hình kinh doanh có thể vận hành dễ dàng cho người nhận nhượng quyền và có thể

đào tạo, chuyển giao trong một thời gian ngắn.

Người nhận nhượng quyền có thể là tổ chức hay cá nhân chưa có kinh nghiệm

trong lĩnh vực đặc thù của DN nhượng quyền, nhưng với sự vận hành đơn giản và

hướng dẫn rõ ràng, họ có thể vận hành thành công hệ thống kinh doanh và mang

lại cho khách hàng sản phẩm hay dịch vụ có chất lượng đúng như doanh nghiệp

nhượng quyền mong đợi.

Mô hình kinh doanh linh động và đủ cầu (Adaptability and Demand)? Mô

hình kinh doanh phải có tính linh động có thể đáp ứng nhiều địa bàn khác nhau

của thị trường và nhu cầu thị trường đủ lớn, và đó cũng là một trong những lý do

DN cần phát triển nhanh bằng phương thức nhượng quyền thương mại.

Doanh nghiệp đã sẵn sàng đội ngũ quản lý mạnh để trở thành một nhà

nhượng quyền thành công (Strength of management)? Ngay cả một DN

nhượng quyền thành công cũng có thể đối mặt với nguy cơ thất bại nếu không có

đội ngũ quản lý giỏi, chuyên nghiệp và có chuyên môn cao.

Thử thách lớn nhất của DN nhượng quyền (franchisor) là sẽ quản lý một nhóm khá

lớn các cá nhân và tổ chức nhận nhượng quyền (franchisee) có nhiều cá tính khác

nhau, nhiều mong đợi khác nhau, ở nhiều địa bàn khác nhau và... dĩ nhiên văn hóa

ứng xử khác nhau.