Ổ cứng – Cần biết khi nhập môn phần cứng
Dân phần cứng mà không biết HDD hay ổ cứng là gì thì bó tay. Sau mainboard, bộ
nguồn, monitor (hơi chuyên sâu về điện tử) thì dân phần cứng đa phần phải thành
thạo trong vấn đề xử lý sự cố của ổ cứng.
1. Cấu tạo ổ cứng:
Nếu muốn nói về lý thuyết dài dòng thì vào Wikipedia mà đọc. Link:
http://vi.wikipedia.org/wiki/%E1%BB%94_%C4%91%C4%A9a_c%E1%BB%A9
ng
Một bài viết khác cũng khá hay đó là “Chương VI” trong bộ “Tài liệu phần cứng
toàn tập”. Link: http://lqv77.com/2008/10/18/tai-lieu-phan-cung-toan-tap/
Ở đây tôi muốn đề cập đến đó là cấu tạo về mặt chức năng và khả năng tác động
(sửa chữa hay làm hỏng) đến ổ cứng. Nhìn từ bên ngòai, dễ thấy gồm một mạch
điện tử hay còn gọi mạch điều khiển (mạch logic) nằm phía dưới.
Tất cả các phần còn lại gọi tắt là HDA nó bao gồm cơ, đầu đọc, mặt đĩa…
Phía ngoài của mạch logic là phần giao tiếp của ổ cứng gồm có 3 khe cắm: khe
cắm nguồn (lấy nguồn cấp từ bộ nguồn ATX), khe jumper, khe cắm dây tín hiệu
(để kết nối với mainboard) gồm giao diện ATA và SATA (ngoài ra còn SCSI dành
cho các máy chủ).
Trên mạch logic thì thường có 4 IC chính đó là IC điều khiển, IC đệm, IC lái mô
tơ, IC chuyển đổi ATA hoặc SATA.
Tốc độ đọc của motor là 5.400 đến 7.200 hay 10.000 vòng/phút. Dĩ nhiên tốc độ
quay cành nhanh thì tốc độ truy suất dữ liệu càng nhanh. Thêm vào đó thì bộ nhớ
đệm (Buffer) càng lớn thì tốc độ truy xuất càng lớn. Ngoài các 4 IC chính còn có
các IC ổn áp, các điện trở cầu chì…
2. Khái quát về Partition, FAT, FAT32, NTFS:
Trước khi đi sâu về sửa chữa phần cứng (mạch logic) tôi sẽ đề cập trong bài viết
sau. Vấn đề ta cần quan tâm là một ổ đĩa mới mua về cần phải phân họach (Chia ổ
cứng) và định dạng (Format) thì mới dùng được. Vậy tại sao ta lại phải “Chia ổ
cứng” ?
Nhớ trước đây, vào khoảng năm 1993 khi tôi mới biết máy vi tính là gì thì lúc đó
các trường PTTH ở Tp. HCM dường như chưa có trường nào được trang bị 1
phòng máy vi tính. Riêng trường tôi (phổ thông trung học Chuyên Lê Hồng
Phong) được trang bị 1 phòng máy “dữ dằng” gồm các máy XT 8086 màn hình
mono (1 màu duy nhất) và 2 ổ đĩa mềm 1.2MB không có ổ đĩa cứng. Nên có thể
nói lúc này còn chưa biết ổ cứng là gì.
Về sau cũng khoảng năm 1994 – 1995 ở một số điểm cho thuê máy vi tính thực
hành đã xuất hiện máy 80286, 80386 với màn hình màu VGA và SVGA đàn
hoàng thì cũng là lúc xuất hiện ổ cứng dung lượng 20MB và 40MB rồi 120MB,
170MB, 210MB… bạn đừng tưởng tui type nhầm dung lượng ổ cứng lúc đó chính
xác tính bằng MegaByte (MB) chứ không phải GigaByte (GB) như bây giờ. Đến
khi dung lương ổ cứng lên đến 1.2GB, 2.1GB rồi 3.2GB hay 4.3GB thì phát sinh
vấn đề Hệ điều hành không hiểu nổi ổ cứng lớn hơn 2.1GB ??? vì khi đó vẫn
dùng bản FAT thường (tức FAT16). Vậy tối thiểu từ lúc có ổ cứng trên 2.1GB ra
đời đồng nghĩa với việc phải chia ổ cứng thành nhiều Partition. Lúc này mỗi
Partition có kích thước tối đa là 2.1GB điều đó thật vô lý khi mà dung lượng ổ đĩa
cứng ngày càng lớn hơn 8.4GB, 10GB, 15GB, 20GB… đó là lúc xuất hiện
FAT32. Lúc mới ra đời FAT32 quản lý được Partition lên đến 32GB. Về sau
FAT32 không đáp ứng nỗi nhu cầu về bảo mật nên NTFS ra đời. Hiện nay 2 loại
Partion này (FAT32 và NTFS) còn được sử dụng khá phổ biến trên các máy tính
sử dụng hệ điều hành Windows.
3. Partition:
Vậy Partition là gì? Lúc đầu ổ cứng cũng chưa lớn lắm thông thường thì ổ cứng
được chia làm 2 ổ. Ổ đầu tiên chứa hệ điều hành gọi là primary partition (phân
vùng chính) phân vùng còn lại là Extended Partion (phân vùng mở rộng) phân
vùng này chứa 1 logical drives (ổ đĩa Logic).
Vậy để chia 1 ổ thành 2 ổ thì ta sẽ tạo: Primary Partition, Extended Partition và
Logical drives.
Muốn chia ổ cứng thành 3 ổ thì ta sẽ tạo: Primary Partition , Extended Partition và
2 Logicaldrives.
Vậy công việc đầu tiên phải làm đối với ổ cứng là chia ổ cứng (fdisk) và định dạng
(format). Để làm 2 công việc này trước đây phải sử sụng trình Fdisk và Format
của DOS. Ngày nay, dân “phần cứng” thường dùng 2 chương trình có sẳn trong
đĩa Hirent Boot CD đó là Disk Manager và Partition Magic.
Kết luận: tóm lại, dân “phần cứng” nhập môn phải biết sử dụng 1 hoặc cả hai
chương trình Disk Manager và Partition Magic.