Đ bài: Phân tích bài th T y c a T H u đ th y tâm tr ng c a m t thanhề ơ ừ ấ ủ ố ữ ể ấ ạ ủ ộ
niêm say mê lí t ng.ưở
Bài làm
Trong n n văn h c Vi t Nam, T H u đc coi là "lá c đu c a n n th ca cách m ng".ề ọ ệ ố ữ ượ ờ ầ ủ ề ơ ạ
T m t thanh niên trí th c ti u t s n, đc giác ng lí t ng, T H u đã tr thành m từ ộ ứ ể ư ả ượ ộ ưở ố ữ ở ộ
chi n sĩ c ng s n. Th T H u g n v i cu c s ng cách m ng và chính tr , th i s đtế ộ ả ơ ố ữ ắ ớ ộ ố ạ ị ờ ự ấ
n c. Các tác ph m chính: T y, Vi t B c, Gió l ng, Ra tr n, Máu và hoa,...ướ ẩ ừ ấ ệ ắ ộ ậ
T y (1937 - 1946) là ch ng đng đu c a th T H u. T p th g m 3 ph n: Máu l a,ừ ấ ặ ườ ầ ủ ơ ố ữ ậ ơ ồ ầ ử
Xi ng xích và Gi i phóng. Bài th T y là bài th có ý nghĩa m đu và cũng có ý nghĩaề ả ơ ừ ấ ơ ở ầ
nh m t tuyên ngôn v l s ng c a m t chi n sĩ cách m ng cũng là tuyên ngôn nghư ộ ề ẽ ố ủ ộ ế ạ ệ
thu t c a nhà th . Bài th là tâm nguy n c a ng i thanh niên yêu n c: ni m vui s ng,ậ ủ ơ ơ ệ ủ ườ ướ ề ướ
say mê mãnh li t, nh ng nh n th c m i v l s ng, s chuy n bi n sâu s c trong tìnhệ ữ ậ ứ ớ ề ẽ ố ự ể ế ắ
c m,…ả
Tâm tr ng nhà th có s v n đng qua ba kh th : Ni m vui s ng, say mê khi g p líạ ơ ự ậ ộ ổ ơ ề ướ ặ
t ng (kh 1); nh ng nh n th c m i v l s ng (kh 2); s chuy n bi n sâu s c trongưở ổ ữ ậ ứ ớ ề ẽ ố ổ ự ể ế ắ
tình c m.ả
S v n đng c a tâm tr ng nhà th đc th hi n sinh đng b ng nh ng hình nh t iự ậ ộ ủ ạ ơ ượ ể ệ ộ ằ ữ ả ươ
sáng, các bi n pháp tu t g i c m và ngôn ng giàu nh c đi u.ệ ừ ợ ả ữ ạ ệ
Hai câu th m đu trong kh th 1 đc vi t theo bút pháp t s , nhà th k l i m t kơ ở ầ ổ ơ ượ ế ự ự ơ ể ạ ộ ỉ
ni m không quên c a đi mình:ệ ủ ờ
T y trong tôi b ng n ng hừ ấ ừ ắ ạ
M t tr i chân lí chói qua timặ ờ
T y là cái m c th i gian có ý nghĩa đc bi t quan tr ng trong đi cách m ng và đi thừ ấ ố ờ ặ ệ ọ ờ ạ ờ ơ
c a T H u. Khi đó nhà th m i 18 tu i, đang ho t đng tích c c trong Đoàn Thanh ni nủ ố ữ ơ ớ ổ ạ ộ ự ệ
C ng s n Hu , đc giác ng lí t ng c ng s n, đc k t n p vào Đng. B ng nh ngộ ả ế ượ ộ ưở ộ ả ượ ế ạ ả ằ ữ
hình nh n d : n ng h , m t tr i chân lí, chói qua tim, T H u kh ng đnh lí t ng cáchả ẩ ụ ắ ạ ặ ờ ố ữ ẳ ị ưở
m ng nh m t ngu n sáng m i làm b ng sáng tâm h n nhà th . Ngu n sáng y khôngạ ư ộ ồ ớ ừ ồ ơ ồ ấ
ph i là ánh thu vàng nh hay ánh xuân d u dàng mà là ánh sáng r c r c a m t ngày n ngả ẹ ị ự ỡ ủ ộ ắ
h . H n th , ngu n sáng y còn là m t tr i, và là m t tr i khác th ng, m t tr i chân lí -ạ ơ ế ồ ấ ặ ờ ặ ờ ườ ặ ờ
m t s liên k t sáng t o gi hình nh và ng nghĩa. M t tr i c a thiên nhiên đem l i choộ ự ế ạ ữ ả ữ ặ ờ ủ ạ
nhân gian ánh sáng, h i m, s s ng thì Đng cũng là ngu n sáng kì di u t a ra nh ng tơ ấ ự ố ả ồ ệ ỏ ữ ư
t ng đúng đn, h p l ph i, báo hi u nh ng di u t t lành cho cu c s ng. Cách g i líưở ắ ợ ẽ ả ệ ữ ề ố ộ ố ọ
t ng nh v y th hi n thái đ thành kính, ân tình. Thêm n a, nh ng đng t "b ng",ưở ư ậ ể ệ ộ ữ ữ ộ ừ ừ
(ch ánh sáng phát ra đt ng t), "chói" (ánh sáng có s c xuyên m nh) càng nh n m nh ánhỉ ộ ộ ứ ạ ấ ạ
sáng c a lí t ng đã hoàn toàn xua tan màn s ng mù c a ý th c ti u t s n và m raủ ưở ươ ủ ứ ể ư ả ở
trong tâm h n nhà th m t chân tr i m i c a nh n th c, t t ng, tình c m.ồ ơ ộ ờ ớ ủ ậ ứ ư ưở ả
hai câu sau, bút pháp tr tình lãng m n, cùng v i hình nh so sánh đã di n t c thỞ ữ ạ ớ ả ễ ả ụ ể
ni m vui s ng vô h n c a nhà th trong bu i đu đn v i lí t ng c ng s n. Đó là m tề ướ ạ ủ ơ ổ ầ ế ớ ưở ộ ả ộ
th gi i tràn đy s c s ng v i h ng s c c a các loài hoa, v t i xanh c a cây lá, âmế ớ ầ ứ ố ớ ươ ắ ủ ẻ ươ ủ
thanh r n rã c a ti ng chim ca hót. Đi v i khu v n hoa lá y, còn gì đáng quý h n ánhộ ủ ế ố ớ ườ ấ ơ
sáng m t tr i? Đi v i tâm h n ng i thanh niên đang "băn khoăn đi ki m l yêu đi",ặ ờ ố ớ ồ ườ ế ẽ ờ
còn gì quý giá h n khi có m t lí t ng nh có cây hoa lá đón ánh sáng m t tr i, chính líơ ộ ưở ư ặ ờ
t ng c ng s n đã làm tâm h n con ng i tràn đy s c s ng và ni m yêu đi làm choưở ộ ả ồ ườ ầ ứ ố ề ờ
cu c s ng c a con ng i có ý nghĩa h n. T H u là m t nhà th nên v đp và s c s ngộ ố ủ ườ ơ ố ữ ộ ơ ẻ ẹ ứ ố
m i y tâm h n cũng là v đp và s c s ng m i c a h n th . Cách m ng không đi l pớ ấ ồ ẻ ẹ ứ ố ớ ủ ồ ơ ạ ố ậ
v i ngh thu t mà đã kh i d y s c s ng, đem l i m t c m h ng sáng t o m i cho h nớ ệ ậ ơ ậ ứ ố ạ ộ ả ứ ạ ớ ồ
th .ơ
kh th th hai, trong quan ni m v l s ng, giai c p t s n và ti u t s n có ph n đỞ ổ ơ ứ ệ ề ẽ ố ấ ư ả ể ư ả ầ ề
cao cái tôi cá nhân ch nghĩa. Khi đc giác ng lí t ng, T H u kh ng đnh quan ni mủ ượ ộ ưở ố ữ ẳ ị ệ
m i v l s ng và s g n bó hài hòa "cái tôi" cá nhân và" cái ta" chung c a m i ng i.ớ ề ẽ ố ự ắ ủ ọ ườ
V i đng t "bu c", câu 1 là m t cách nói quá th hi n ý th c t nguy n sâu s c và quy tớ ộ ừ ộ ộ ể ệ ứ ự ệ ắ ế
tâm cao đ c a T H u mu n v t qua gi i h n c a "cái tôi" cá nhân đ s ng chan hòaộ ủ ố ữ ố ượ ớ ạ ủ ể ố
v i m i ng i ("trăm n i" là m t hoán d ch m i ng i s ng kh p n i). V i t "trangớ ọ ườ ơ ộ ụ ỉ ọ ườ ố ở ắ ơ ớ ừ
tr i" câu 2, có th liên t ng tâm h n nhà th tr i r ng v i cu c đi, t o ra kh năngả ở ể ưở ồ ơ ả ộ ớ ộ ờ ạ ả
đng c m sâu xa v i hoàn c nh c a t ng con ng i c th .ồ ả ớ ả ủ ừ ườ ụ ể
Hai câu th sau cho th y tình yêu th ng con ng i c a T H u không ph i là th tìnhơ ấ ươ ườ ủ ố ữ ả ứ
th ng chung chung mà là tình c m h u ái giai c p. Câu 3 kh ng đnh trong m i liên hươ ả ữ ấ ẳ ị ố ệ
v i m i ng i nói chung, nhà th đc bi t quan tâm đn qu n chúng lao kh . câu 4,ớ ọ ườ ơ ặ ệ ế ầ ổ Ở
"kh i đi" là m t n d ch m t kh i ng i đông đo cùng chung c nh ng trong cu cố ờ ộ ẩ ụ ỉ ộ ố ườ ả ả ộ ộ
đi, đoàn k t ch t ch v i nhau cùng ph n đu vì m t m c tiêu chung. Có th hi u: khiờ ế ặ ẽ ớ ấ ấ ộ ụ ể ể
"cái tôi" chan hòa trong "cái ta", khi cá nhân hòa mình vào t p th cùng lí t ng thì s cậ ể ưở ứ
m nh c a m i ng i s đc nhân lên g p b i.ạ ủ ỗ ườ ẽ ượ ấ ộ
Tóm l i, T H u đt mình gi a dòng đi và trong môi tr ng r ng l n c a qu n chúngạ ố ữ ặ ữ ờ ườ ộ ớ ủ ầ
lao kh , đy T H u đã tìm th y ni m vui và s c m nh m i không ch b ng nh n th cổ ở ấ ố ữ ấ ề ứ ạ ớ ỉ ằ ậ ứ
mà còn b ng tình c m m n yêu, b ng s giao c m c a nh ng trái tim. Qua đó, T H uằ ả ế ằ ự ả ủ ữ ố ữ
cũng kh ng đnh m i liên h sâu s c gi a văn h c và cu c s ng, mà ch y u là cu c s ngẳ ị ố ệ ắ ữ ọ ộ ố ủ ế ộ ố
c a qu n chúng nhân dân.ủ ầ
Tr c khi đc giác ng lí t ng, T H u là m t thanh niên ti u t s n. Lí t ng c ngướ ượ ộ ưở ố ữ ộ ể ư ả ưở ộ
s n không ch giúp nhà th có đc l s ng m i mà còn giúp nhà th v t qua tình c mả ỉ ơ ượ ẽ ố ớ ơ ượ ả
ích k , h p hòi c a giai c p ti u t s n đ có đc tình h u ái giai c p v i qu n chúngỉ ẹ ủ ấ ể ư ả ể ượ ữ ấ ớ ầ
lao kh . H n th , đó còn là tình thân yêu ru t th t. Nh ng đi p t "là" cùng v i t "con"ổ ơ ế ộ ị ữ ệ ừ ớ ừ
"em", "anh" và s t c l "v n" (ch s l ng h t s c đông đo) nh n m nh, kh ngố ừ ướ ệ ạ ỉ ố ượ ế ứ ả ấ ạ ẳ
đnh m t tình c m gia đình th t đm m, thân thi t, cho th y nhà th đã c m nh n sâuị ộ ả ậ ầ ấ ế ấ ơ ả ậ
s c b n thân mình là m t thành viên c a đi gia đình qu n chúng lao kh . T m lòng đngắ ả ộ ủ ạ ầ ổ ấ ồ
c m, xót th ng c a nhà th còn bi u hi n th t xúc đng, chân thành khi nói t i nh ngả ươ ủ ơ ể ệ ậ ộ ớ ữ
"ki p phôi pha" (nh ng ng i đau kh b t h nh, nh ng ng i lao đng v t v , th ngế ữ ườ ổ ấ ạ ữ ườ ộ ấ ả ườ
xuyên dãi d u m a n ng đ ki m s ng) nh ng em nh "không áo c m cù b t, cù b "ầ ư ắ ể ế ố ữ ỏ ơ ấ ơ
(nh ng em bé không n i n ng t a ph i lang thang v t v ng, nay đây mai đó). Quaữ ơ ươ ự ả ấ ưở
nh ng l i th y, ng i đc th y đc lòng căm h n c a nhà th tr c bao b t công,ữ ờ ơ ấ ườ ọ ấ ượ ậ ủ ơ ướ ấ
ngang trái c a cu c đi cũ. Chính vì nh ng ki p phôi pha, nh ng em nh cù b t cù b yủ ộ ờ ữ ế ữ ỏ ấ ơ ấ
mà ng i thanh niên T H u hăng say ho t đng cách m ng, và h cũng tr thành điườ ố ữ ạ ộ ạ ọ ở ố
t ng sáng tác ch y u c a nhà th (cô gái giang h trong Ti ng hát sông H ng; chú béượ ủ ế ủ ơ ồ ế ươ
đi trong Đi đi em; ông lão khôn kh trong Lão đy t ; em bé bán bánh trong M t ti ngở ổ ầ ớ ộ ế
rao đêm,...).
Đn đây có th th y, v quan đi m nh n th c và sáng tác, bài th là tuyên ngôn cho t pế ể ấ ề ể ậ ứ ơ ậ
T y nói riêng và cho toàn b tác ph m c a T H u nói chung. C n nói rõ: đó là quanừ ấ ộ ẩ ủ ố ữ ầ
đi m c a giai c p vô s n v i n i dung quan tr ng là nh n th c sâu s c v m i quan hể ủ ấ ả ớ ộ ọ ậ ứ ắ ề ố ệ
gi a cá nhân v i qu n chúng lao kh , v i nhân lo i c n lao.ữ ớ ầ ổ ớ ạ ầ
T y là l i tâm nguy n c a thanh niên yêu n c giác ng và say mê lí t ng cách m ng.ừ ấ ờ ệ ủ ướ ộ ưở ạ
S v n đng c a tâm tr ng nhà th đc hi n sinh đng b ng nh ng hình nh t i sáng,ự ậ ộ ủ ạ ơ ượ ệ ộ ằ ữ ả ươ
b ng các bi n pháp tu t và ngôn ng giàu nh c đi u. T y đánh d u m t th i đi mằ ệ ừ ữ ạ ệ ừ ấ ấ ộ ờ ể
quan tr ng trong cu c đi T H u và trong s nghi p th ca c a ông. Bài th khôngọ ộ ờ ố ữ ự ệ ơ ủ ơ
ng ng h p d n đc gi các th h .ừ ấ ẫ ộ ả ế ệ
