Đ bài: Trong bài th "V i vàng" c a Xuân Di u b c l hai tâm tr ng d ng nhề ơ ộ ủ ệ ộ ộ ạ ườ ư
mâu thu n nhau. Hãy phân tích bài th đ lý gi i đi u đóẫ ơ ể ả ề
Bài làm
Xuân Di u là m t trong nh ng cây đi th l n c a n n thi ca Vi t Nam, ông còn đcệ ộ ữ ạ ụ ớ ủ ề ệ ượ
m nh danh là “ông hoàng” c a nh ng bài th tình cháy b ng, n ng nàn. Ngay trong l i thệ ủ ữ ơ ỏ ồ ờ ơ
hay đi th c thì Xuân Di u lúc nào cũng th hi n đc cái khát khao mãnh li t v i tìnhờ ự ệ ể ệ ượ ệ ớ
yêu, v i cu c đi. Không gi ng nh nh ng nhà th m i cùng th i, Xuân Di u đã s mớ ộ ờ ố ư ữ ơ ớ ờ ệ ớ
kh ng đnh đc cái tôi riêng bi t trong ch t s ng sôi n i, cu ng say c a mình. V i vàngẳ ị ượ ệ ấ ố ổ ồ ủ ộ
là m t sáng tác r t tiêu bi u, nói lên ti ng c a m t trái tim đang khát khao, cu ng si v i lộ ấ ể ế ủ ộ ồ ớ ẽ
s ng cu c đi. Bài cũng ch a đng c n i trăn tr , kh c kho i, lo âu c a Xuân Di uố ộ ờ ứ ự ả ỗ ở ắ ả ủ ệ
tr c s trôi nhanh v i vã c a th i gian.ướ ự ộ ủ ờ
Xuân Di u có bút danh là Tr o Nha, ông sinh ra quê m Bình Đnh, nh ng l n lên Quyệ ả ở ẹ ị ư ớ ở
Nh n. Ông là thành viên c a nhóm T l c văn đoàn cũng là cây bút m đu cho phong tràoơ ủ ự ự ở ầ
Th m i n c ta lúc b y gi . Các tác ph m n i b t trong giai đo n này có: Th Thơ ớ ở ướ ấ ờ ẩ ổ ậ ạ ơ ơ
(1938), G i h ng cho gió (1945). Tham gia vào phong trào Cách m ng nh ng năm 1944,ử ươ ạ ữ
Xuân Di u tr thành m t cây bút xu t s c chuyên vi t v đ tài ca ng i cách m ng, gi ngệ ở ộ ấ ắ ế ề ề ợ ạ ọ
th ông hùng tráng, giàu ch t chính lu n, và giàu nét t s tr tình. V i vàng là bài thơ ấ ậ ự ự ữ ộ ơ
đc trích t t p Th Th (1938), đc l y c m h ng t m t tâm h n yêu cu c s ngượ ừ ậ ơ ơ ượ ấ ả ứ ừ ộ ồ ộ ố
thi t tha và nh ng khám phá m i m v tri t lý nhân sinh c a cu c đi.ế ữ ớ ẻ ề ế ủ ộ ờ
M đu bài th tác gi đa ng i đc đn nh ng c m xúc vui t i, yêu đi tr c vở ầ ơ ả ư ườ ọ ế ữ ả ươ ờ ướ ẻ
đp c a mùa xuân m n m n. V đp đt tr i hi n lên nh m t b c tranh nhi u màu s cẹ ủ ơ ở ẻ ẹ ấ ờ ệ ư ộ ứ ề ắ
v i nh ng hình nh thiên nhiên th m ng, đp đ đn nao lòng. Tr c m t nhà th , cu cớ ữ ả ơ ộ ẹ ẽ ế ướ ắ ơ ộ
s ng đang di n ra th t sôi đng và tràn đy nh a s ng:ố ễ ậ ộ ầ ự ố
“Tôi mu n t t n ng điố ắ ắ
Cho màu đng nh t m từ ạ ấ
Tôi mu n bu c gió l iố ộ ạ
Cho h ng đng bay đi.ươ ừ
C a ong b m này đây tu n tháng m tủ ướ ầ ậ
Này đây hoa c a đng n i xanh rìủ ồ ộ
Này đây lá c a cành t ph ph tủ ơ ơ ấ
C a y n anh này đây khúc tình siủ ế
Và này đây ánh sáng ch p hàng miớ
M i sáng s m, th n Vui h ng gõ c aỗ ớ ầ ằ ử
Tháng giêng ngon nh m t c p môi g n”ư ộ ặ ầ
Có l vì quá say mê trong ni m h nh phúc t t cùng mà tác gi đã n y ra trong đu m t ýẽ ề ạ ộ ả ả ầ ộ
nghĩ th t táo b o “t t n ng”,“bu c gió”, n ng và gió là nh ng s v t vô hình ta có thậ ạ ắ ắ ộ ắ ữ ự ậ ể
c m nh n b ng m t nh ng tay ta l i ch ng th ch m đc. Ngh thu t đi p t “tôiả ậ ằ ắ ư ạ ẳ ể ạ ượ ệ ậ ệ ừ
mu n” k t h p cùng các đng t m nh đã cho ng i đc th y đc ni m đam mê mãnhố ế ợ ộ ừ ạ ườ ọ ấ ượ ề
li t và khát khao n m gi , chinh ph c t o hoá c a nhà th . Kh th ngũ ngôn m đu choệ ắ ữ ụ ạ ủ ơ ổ ơ ở ầ
tác ph m v a cô đng ý nghĩa nh ng cũng không kém ph n c m xúc.ẩ ừ ọ ư ầ ả
Khung c nh thiên nhiên r c r s c màu đc Xuân Di u miêu t b ng nh ng câu th bayả ự ỡ ắ ượ ệ ả ằ ữ ơ
b ng, r t sinh đng. Khung c nh non n c hi n lên trong th đp lung linh nh m tổ ấ ộ ả ướ ệ ơ ẹ ư ộ
“thiên đng trên m t đt”. Hình nh “ong b m”, “hoa c a đng n i”, “lá c a cành t ”,ườ ặ ấ ả ướ ủ ồ ộ ủ ơ
“y n anh”,… qua con m t c a ng i ngh sĩ tài hoa đã hi n lên th t đáng yêu, th t sayế ắ ủ ườ ệ ệ ậ ậ
đm lòng ng i. Cu c s ng nh b a ti c đang chào đón cùng nh ng h ng v ng t ngào,ắ ườ ộ ố ư ữ ệ ữ ươ ị ọ
lãng m n c a “tu n tháng m t”, h ng th m trong lành c a “đng n i xanh rì” , âm thanhạ ủ ầ ậ ươ ơ ủ ồ ộ
lôi cu n tr m b ng nh “khúc tình si”. Tình yêu l a đôi hi n h u khi n cho cu c s ng l iố ầ ổ ư ứ ệ ữ ế ộ ố ạ
càng m áp, yêu đi và h nh phúc ng p tràn kh p m i n i. Đi p c u trúc “này đây” c aấ ờ ạ ậ ắ ọ ơ ệ ấ ủ
Xuân Di u đc s d ng th t tài tình và đy khéo léo nh l i m i g i, phô bày h tệ ượ ử ụ ậ ầ ư ờ ờ ọ ế
nh ng tinh hoa,tuy t m c a cu c s ng. Nh ng khi sáng s m, “th n Vui h ng gõ c a” taữ ệ ỹ ủ ộ ố ữ ớ ầ ằ ử
l i chào đón m t ngày m i trong ni m hân hoan, r ng r . Hình nh so sánh đy sáng t oạ ộ ớ ề ạ ỡ ả ầ ạ
và r t g i c m “Tháng giêng ngon nh m t c p môi g n”, tháng giêng tháng c a mùaấ ợ ả ư ộ ặ ầ ủ
xuân tràn đy s c s ng đc so sánh nh “m t c p môi g n”, đó là b môi căng m ngầ ứ ố ượ ư ộ ặ ầ ờ ọ
tuy t đp c a ng i con gái đang đ xuân thì. Có th nói cái nhìn c a Xuân Di u r t m iệ ẹ ủ ườ ộ ể ủ ệ ấ ớ
m và đc đáo, ông đã l y chu n m c cái đp c a con ng i đ miêu t c nh s c c aẻ ộ ấ ẩ ự ẹ ủ ườ ể ả ả ắ ủ
thiên nhiên. Đây qu là m t câu th đc s c và có giá tr ngh thu t vô cùng to l n. Quáả ộ ơ ặ ắ ị ệ ậ ớ
sung s ng v i ni m khát khao c a mình, tác gi đã v i vàng ch y theo nh p s ng h i h ,ướ ớ ề ủ ả ộ ạ ị ố ố ả
ông ch ng th ch “n ng h ” b i vì tâm h n ông lúc nào cũng nh đang là mùa xuân chóiẳ ể ờ ắ ạ ở ồ ư
sáng.
Yêu cu c s ng tha thi t nh ng Xuân Di u l i t n h ng m t cách v i vàng và bám ri t,ộ ố ế ư ệ ạ ậ ưở ộ ộ ế
ông không gi u n i c m xúc lo âu, kh c kho i trong lòng. Cu c đi là vô h n nh ng điấ ổ ả ắ ả ộ ờ ạ ư ờ
ng i l i quá ng n ng i, nh ng suy nghĩ trăn tr c hi n lên trong tâm h n tác gi : Làmườ ạ ắ ủ ữ ở ứ ệ ồ ả
sao có th níu kéo đc thanh xuân? Làm sao có th t n h ng tr n v n cu c đi?ể ượ ể ậ ưở ọ ẹ ộ ờ
“Tôi sung s ng. Nh ng v i vàng m t n a:ướ ư ộ ộ ử
Tôi không ch n ng h m i hoài xuân.ờ ắ ạ ớ
Xuân đang t i, nghĩa là xuân đang qua,ớ
Xuân còn non, nghĩa là xuân s già,ẽ
Mà xuân h t, nghĩa là tôi cũng m t.ế ấ
Lòng tôi r ng, nh ng l ng tr i c ch t,ộ ư ượ ờ ứ ậ
Không cho dài th i tr c a nhân gian,ờ ẻ ủ
Nói làm chi r ng xuân v n tu n hoàn,ằ ẫ ầ
N u tu i tr ch ng hai l n th m l iế ổ ẻ ẳ ầ ắ ạ
Còn tr i đt, nh ng ch ng còn tôi mãi,ờ ấ ư ẳ
Nên bâng khuâng tôi ti c c đt tr i;ế ả ấ ờ
Mùi tháng, năm đu r m v chia phôi,ề ớ ị
Kh p sông, núi v n than th m ti n bi t...ắ ẫ ầ ễ ệ
C n gió xinh thì thào trong lá bi c,ơ ế
Ph i chăng h n vì n i ph i bay đi?ả ờ ỗ ả
Chim r n ràng b ng đt ti ng reo thi,ộ ỗ ứ ế
Ph i chăng s đ phai tàn s p s a?ả ợ ộ ắ ử
Ch ng bao gi , ôi! Ch ng bao gi n a...”ẳ ờ ẳ ờ ữ
Tác gi vui s ng xen l n n i lo l ng, hoài nghi. Ông s hãi tu i tr s qua đi nhanh nhả ướ ẫ ỗ ắ ợ ổ ẻ ẽ ư
th i gian vô tình. “Xuân đang t i nghĩa là xuân đang qua” câu th nghe t ng nh vô lýờ ớ ơ ưở ư
nh ng l i là quan đi m nhân sinh khéo léo đc tác gi l ng ghép vào th , m i mùaư ạ ể ượ ả ồ ơ ỗ
“xuân” t i mang theo bao ni m tin, hy v ng nh ng cũng là n i bu n hiu qu nh c a conớ ề ọ ư ỗ ồ ạ ủ
ng i nh ng “xuân” cũng mang đi tu i thanh xuân c a ta. Đâu đó t ng có câu hát vangườ ư ổ ủ ừ
v ng: “M i mùa xuân sang m tôi già đi m t tu i”, lòng ng i thì bao la nh ng khôngọ ỗ ẹ ộ ổ ườ ư
th ng n i quy lu t t o hoá, mùa xuân thì c đi r i t i, ch có con ng i là già đi theo th iắ ổ ậ ạ ứ ồ ớ ỉ ườ ờ
gian. Nh ng câu th có chút gi ng h n trách c a nhà th : “Nói làm chi r ng xuân v nữ ơ ọ ờ ủ ơ ằ ẫ
tu n hoàn/N u tu i tr ch ng hai l n th m l i”, th i gian thì dài b t t n mà đi ng i l iầ ế ổ ẻ ẳ ầ ắ ạ ờ ấ ậ ờ ườ ạ
ch là phù du, r i ai cũng tr v v i cát b i. M i quan h đi kháng gi a thiên nhiên vĩnhỉ ồ ở ề ớ ụ ố ệ ố ữ
h ng và con ng i bé nh , Xuân Di u s m đã nh n ra đc quy lu t t t y u y, ông đauằ ườ ỏ ệ ớ ậ ượ ậ ấ ế ấ
kh , tuy t v ng và ôm trong mình m ng c đc s ng mãi v i cu c đi. Ngh thu tổ ệ ọ ộ ướ ượ ố ớ ộ ờ ệ ậ
đi p t “xuân”, phép đi x ng “r ng”, “ch t” t o cho m ch thêm thêm d n d p, g p gáp,ệ ừ ố ứ ộ ậ ạ ạ ồ ậ ấ
tăng s c bi u c m lôi cu n ng i đc. Nh ng t ng : “Ti c, chia phôi, ti n bi t, đt,ứ ể ả ố ườ ọ ữ ừ ữ ế ễ ệ ứ
phai tàn”,… k t h p v i nh ng d u ch m than, d u h i, các c p v n gieo liên ti p, t oế ợ ớ ữ ấ ấ ấ ỏ ặ ầ ế ạ
nên c m t kho ng tr i bu n bã, m đm, đau kh và đy nu i ti c.ả ộ ả ờ ồ ả ạ ổ ầ ố ế
Đo n th cu i là khát khao s ng cháy b ng, mong mu n đc giao c m v i cu c đi.ạ ơ ố ố ỏ ố ượ ả ớ ộ ờ
Nh p s ng v i vàng, d n d p đc Xuân Di u tái hi n b ng nh ng câu th mang xúcị ố ộ ồ ậ ượ ệ ệ ằ ữ ơ
c m d t dào và đy cu ng nhi t:ả ạ ầ ồ ệ
“Mau đi thôi! Mùa ch a ng chi u hôm,ư ả ề
Ta mu n ômố
C s s ng m i b t đu m n m nả ự ố ớ ắ ầ ơ ở
Ta mu n ri t mây đa và gió l n,ố ế ư ượ
Ta mu n say cánh b m v i tình yêu,ố ướ ớ
Ta mu n thâu trong m t cái hôn nhi uố ộ ề
Và non n c, và cây, và c r ngướ ỏ ạ
Cho ch nh choáng mùi th m, cho đã đy ánh sángế ơ ầ
Cho no nê thanh s c c a th i t iắ ủ ờ ươ
- H i xuân h ng, ta mu n c n vào ng i!”ỡ ồ ố ắ ươ
L i thúc gi c v i vã “Mau đi thôi!”, cùng đi t nhân x ng “ta” đc đi p l i nhi u l nờ ụ ộ ạ ừ ư ượ ệ ạ ề ầ
b c l cái tôi m nh m c a nhà th . Hàng lo t nh ng hình nh th m ng, tr tình “sộ ộ ạ ẽ ủ ơ ạ ữ ả ơ ộ ữ ự
s ng m n m n”, “mây đa và gió l n”, “cánh b m v i tình yêu”,… k t h p v i nh ngố ơ ở ư ượ ướ ớ ế ợ ớ ữ
đng t m nh “ôm”, “ri t”, “thâu” t o nên gi ng th say đm, t n h ng h ng v tìnhộ ừ ạ ế ạ ọ ơ ắ ậ ưở ươ ị
yêu n ng cháy. Câu th “H i xuân h ng, ta mu n c n vào ng i” đy táo b o, m i l ,ồ ơ ỡ ồ ố ắ ươ ầ ạ ớ ạ
đng t “c n” khi n ta liên t ng mùa xuân th t quy n rũ, g i cho ta c m giác mu nộ ừ ắ ế ưở ậ ế ợ ả ố
chi m gi l y cái đp, cái tinh tuý y c a thiên nhiên. Xuân Di u nh n ra không th thayế ữ ấ ẹ ấ ủ ệ ậ ể
đi quy lu t t o hoá, nh ng câu th cu i bài nh l i khuyên c a tác gi v i đc gi : M iổ ậ ạ ữ ơ ố ư ờ ủ ả ớ ộ ả ỗ
ng i ch có m t l n đ s ng v y nên hãy s ng cu c đi ý nghĩa, cháy h t mình v i đamườ ỉ ộ ầ ể ố ậ ố ộ ờ ế ớ
mê, khát khao c a b n thân đ không ph i nu i ti c v sau.ủ ả ể ả ố ế ề
Xuân Di u là “nhà th m i nh t trong các nhà th m i”, h n th ông mang đm tính nhânệ ơ ớ ấ ơ ớ ồ ơ ậ
văn, gi ng th linh ho t, ngôn t sáng t o, đc đáo, cách di n đt lôi cu n, h p d nọ ơ ạ ừ ạ ộ ễ ạ ố ấ ẫ
ng i đc. Bài th V i vàng ch a đng c b u tr i tâm t , c m xúc c a nhà th , thườ ọ ơ ộ ứ ự ả ầ ờ ư ả ủ ơ ể
hi n đc n i ni m khát khao hòa nh p v i cu c đi c a Xuân Di u. Tác ph m đã gópệ ượ ỗ ề ậ ớ ộ ờ ủ ệ ẩ
ph n to l n đa tên tu i ông v t sáng trên b u tr i thi ca Vi t Nam.ầ ớ ư ổ ụ ầ ờ ệ
Bài làm 2
Ni m say mê thiên nhiên, say mê cu c s ng c a Xuân Di u đc th hi n đy đ nh t,ề ộ ố ủ ệ ượ ể ệ ầ ủ ấ
cao đ nh t có l là bài th V i vàng. Trong cu n Thi nhân Vi t Nam, nhà phê bình,ộ ấ ẽ ở ơ ộ ố ệ
nghiên c u văn h c Hoài Thanh nh n xét: Xuân Di u say đm tình yêu, say đm c nh đi,ứ ọ ậ ệ ắ ắ ả ờ
s ng v i vàng, s ng cu ng quýt… Đây là nh n xét tinh t và chính xác b i khi đt tên bàiố ộ ố ố ậ ế ở ặ
th là V i vàng, Xuân Di u đã t ra r t hi u mình. Có th coi bài th này là tuyên ngôn vơ ộ ệ ỏ ấ ể ể ơ ề
l s ng c a nhà th .ẽ ố ủ ơ
Xuân Di u yêu cu c s ng tha thi t, n ng nàn. Theo nhà th , cu c s ng là t t c nh ngệ ộ ố ế ồ ơ ộ ố ấ ả ữ
l c thú v t ch t, tinh th n cùng v i nh ng gì tr n t c và thanh cao c a nó. Bài th V iạ ậ ấ ầ ớ ữ ầ ụ ủ ơ ộ
vàng cho ng i đc th y thi nhân đang tr i lòng mình ra mà vi t và bày t cho h t tìnhườ ọ ấ ả ế ỏ ế
c m chân thành đi v i cu c đi.ả ố ớ ộ ờ
Bàn v l s ng c a Xuân Di u, có r t nhi u ý ki n khác nhau. Có ng i cho r ng lề ẽ ố ủ ệ ấ ề ế ườ ằ ẽ
s ng v i vàng c a nhà th b t ngu n t nh n th c v th i gian vô h n và ki p ng iố ộ ủ ơ ắ ồ ừ ậ ứ ề ờ ạ ế ườ
h u h n. Cái đáng quý nh t c a con ng i là cu c s ng cho nên ph i tranh th ch p l yữ ạ ấ ủ ườ ộ ố ả ủ ớ ấ
t ng kho nh kh c đ s ng. Ý ki n khác cho r ng Xuân Di u yêu tha thi t, yêu say đmừ ả ắ ể ố ế ằ ệ ế ắ
cu c s ng nên r t s m t nó. Trong khi yêu, Xuân Di u đã c m th y tình yêu đang m tộ ố ấ ợ ấ ệ ả ấ ấ
nên luôn trong tâm tr ng ho ng h t, lo âu, ch t vui, ch t bu n. Chính vì v y nên dù làở ạ ả ố ợ ợ ồ ậ
yêu c nh hay yêu ng i, Xuân Di u cũng đu ng u nghi n, v v p, v i vàng.ả ườ ệ ề ấ ế ồ ậ ộ
“Cái tôi” c a tác gi trong bài th này đc th hi n hai tr ng thái đi l p mà th ngủ ả ơ ượ ể ệ ở ạ ố ậ ố
nh t c a tâm h n: lúc mãnh li t đn cu ng si, lúc l i da di t, l ng sâu. Đc kĩ bài th ,ấ ủ ồ ệ ế ồ ạ ế ắ ọ ơ
chúng ta s nh n ra di n bi n tâm tr ng c a nhân v t tr tình: lúc ph i ph i yêu đi, lúcẽ ậ ễ ế ạ ủ ậ ữ ơ ớ ờ
sôi n i, cu ng nhi t nh núi l a phun trào, lúc l i bâng khuâng, lo l ng.ổ ồ ệ ư ử ạ ắ
V i vàng tuy là bài th tr tình nh ng nó l i ch a đng m t tri t lý s ng c th . K t c uộ ơ ữ ư ạ ứ ự ộ ế ố ụ ể ế ấ
