Đ bài: Phân tích cái ngông c a nhà th T n Đà trong bài th H u Tr iề ủ ơ ả ơ ầ ờ
Bài làm 1
T n Đà là m t trong nh ng thi sĩ đi đu cho th Vi t Nam hi n đi. ông là ng i thả ộ ữ ầ ơ ệ ệ ạ ườ ứ
nh t đã có can đm làm thi sĩ, đã làm thi sĩ m t cách đng hoàng, b o d n, dám gi m tấ ả ộ ườ ạ ạ ữ ộ
cái tôi.
B ng b n lĩnh c a mình, T n Đà mang đn m t lu ng sinh khí m i cho n n văn h c Vi tằ ả ủ ả ế ộ ồ ớ ề ọ ệ
Nam. Thi sĩ tr c ti p th hi n cái tôi b n ngã c a mình m t cách h t s c đc đáo và m iự ế ể ệ ả ủ ộ ế ứ ộ ớ
m . Và "H u Tr i” là m t trong nh ng bài th k t tinh nh ng nét riêng đc đáo đó.ẻ ầ ờ ộ ữ ơ ế ữ ộ
Nh Hoài Thanh đã nói "Tiên sinh là ng i c a hai th k ”, T n Đà là ng i đã đt đcư ườ ủ ế ỉ ả ườ ặ ượ
d u g ch n i gi a văn h c truy n th ng và văn h c hi n đi, là ng i "d o b n đàn mấ ạ ố ữ ọ ề ố ọ ệ ạ ườ ạ ả ở
đu cho m t cu c hòa nh c tân k đng s p s a” (Hoài Thanh). T n Đà tên th t làầ ộ ộ ạ ỳ ươ ắ ử ả ậ
Nguy n Kh c Hi u, ông s ng khoáng đt và đã đeo "túi th ” đi kh p cu c đi mình. Làễ ắ ế ố ạ ơ ắ ộ ờ
m t cây bút tiêu bi u c a văn h c Vi t Nam giai đo n giao th i, ông đ l i khá nhi u tácộ ể ủ ọ ệ ạ ờ ể ạ ề
ph m cho đi. Trong đó đáng k là "H u Tr i” đc trích trong t p Còn ch i (1921). Bàiẩ ờ ể ầ ờ ượ ậ ơ
th đã th hi n rõ cái tôi cá nhân c a T n Đà thông qua s vi c lên thiên đình đc th .ơ ể ệ ủ ả ự ệ ọ ơ
Trong sáng tác văn h c, không ph i ai cũng th hi n đc cái tôi c a mình trên trang vi t.ọ ả ể ệ ượ ủ ế
Cái tôi g n li n v i cá tính sáng t o c a m t ng i c m bút. Đi u đó đòi h i ng i vi tắ ề ớ ạ ủ ộ ườ ầ ề ỏ ườ ế
ph i th hi n đc cái riêng có giá tr th m mĩ cao, có kh năng đóng góp tích c c choả ể ệ ượ ị ẩ ả ự
n n văn h c chung.ề ọ
T n Đà-nh c đn thi nhân là nh c đn "xê d ch, ngông và đa tình”. Ba y u t đ đ làmả ắ ế ắ ế ị ế ố ủ ể
nên m t cái tôi riêng trong làng th Vi t Nam. Nh ng có l , cái tôi đc đáo c a nhà th đãộ ơ ệ ư ẽ ộ ủ ơ
th hi n trong "H u Tr i” là m t cái tôi ngông r t l . "Ngông” không ph i ch đnh m tể ệ ầ ờ ộ ấ ạ ả ỉ ị ộ
ki u ng x xã h i và ngh thu t khác. Cái ngông đây đc nói đn là ngông d a trênể ứ ử ộ ệ ậ ở ượ ế ự
kh năng mình có, nghĩa là ch nh ng ng i tài năng, t tin b i cái tài c a mình, t tin đả ỉ ữ ườ ự ở ủ ự ể
kh ng đnh nó v i đi m i là cái ngông đc ng i đi ch p nh n. Ng i ngông t o choẳ ị ớ ờ ớ ượ ườ ờ ấ ậ ườ ạ
mình nh ng phong cách riêng, khác ng i nh ng đ l i nh ng n t ng sâu đm.ữ ườ ư ể ạ ữ ấ ượ ậ
Ch t ngông th ng đc th hi n b i các nhà văn, nhà th có ý th c cao đ v cái tài vàấ ươ ượ ể ệ ở ơ ứ ộ ề
cái tình. V i cái tài đó, h mang ra ph c v cho đi nh ng cũng là đ "đóng d u” hìnhớ ọ ụ ụ ờ ư ể ấ
nh c a mình v i th i gian. H có th ngông b i h có tài, h có cái đ hãnh di n, đả ủ ớ ờ ọ ể ở ọ ọ ể ệ ể
thách th c v i cu c đi, v i ng i đi và cũng b i trong cu c s ng, m i con ng i h đãứ ớ ộ ờ ớ ườ ờ ở ộ ố ỗ ườ ọ
là m t tính cách riêng, m t s phá cách không th tr n l n v i m t ng i nào khác. Và cáiộ ộ ự ể ộ ẫ ớ ộ ườ
ngông y trong "H u Tr i” đã t o ra cho nhà th m t cái tôi đc đáo.ấ ầ ờ ạ ơ ộ ộ
Nhà th ý th c sâu s c v tài năng c a mình. Vì v y ti ng ngâm th "vang c sông Ngânơ ứ ắ ề ủ ậ ế ơ ả
Hà” khi n Tr i m t ng là ch y.ế ờ ấ ủ ở ỗ ấ
"Đêm qua ch ng bi t có hay khôngẳ ế
Ch ng ph i th ng th t không m mòngẳ ả ả ố ơ
Th t h n! Th t phách! Th t than thậ ồ ậ ậ ể
Th t đc lên tiên s ng l lùng!”.ậ ượ ướ ạ
Cái duyên đc lên h u Tr i g n li n v i câu chuy n văn th , g n li n v i nh ng phútượ ầ ờ ắ ề ớ ệ ơ ắ ề ớ ữ
c m h ng c a nhà th . Chuy n t ng t ng nh ng nh th t, có l cái tôi đc đáo c aả ứ ủ ơ ệ ưở ượ ư ư ậ ẽ ộ ủ
T n Đà là ch vào đ t nhiên, h p d n nh ng có duyên. Đ th gian th y tài năng c aả ở ỗ ề ự ấ ẫ ư ể ế ấ ủ
nhà th đã khó v y mà ngay đn Tr i còn say mê, ch tiên yêu thích thì th t l lùng. V yơ ậ ế ờ ư ậ ạ ậ
m i th y đc cái ngông c a nhà th bi u hi n m nh m qua bài H u Tr i. Đã có d pớ ấ ượ ủ ơ ể ệ ạ ẽ ầ ờ ị
đc lên Thiên đình, vì th T n Đà tranh th "qu ng cáo” tài năng c a b n thân:ượ ế ả ủ ả ủ ả
"D b m l y Tr i con xin đcạ ẩ ạ ờ ọ
Đc h t văn v n sang văn xuôiọ ế ầ
H t văn thuy t lí l i văn ch iế ế ạ ơ
Đng c n đc ý đc đã thíchươ ơ ắ ọ
Chè Tr i nh p gi ng càng t t h n.”ờ ấ ọ ố ơ
Tác gi đc th r t t tin, khoe tài c a mình, đc cao h ng và nh p thân vào tác ph m.ả ọ ơ ấ ự ủ ọ ứ ậ ẩ
Qua đó b c l cái tôi in đm phong cách cái tôi cá nhân t ý th c c a chính ông. S n ti nộ ộ ậ ự ứ ủ ẵ ệ
nhà th gi i thi u luôn nh ng tác ph m c a mình:ơ ớ ệ ữ ẩ ủ
"B m con không dám man c a Tr iẩ ử ờ
Nh ng áng văn con in c r iữ ả ồ
Hai quy n Kh i tình văn thuy t líể ố ế
Hai Kh i tình con là văn ch iố ơ
Th n ti n, Gi c m ng văn ti u thuy tầ ề ấ ộ ể ế
Đài g ng, Lên sáu văn v điươ ị ờ
Quy n Đàn bà Tàu l i văn d chể ố ị
Đn quy n Lên tám nay là m iế ể ườ
Nh Tr i văn con còn bán đcờ ờ ượ
Ch a bi t con in ra m y m i?”ử ế ấ ươ
Nhà th có v r t đc ý b i ông ý th c đc cái tài c a mình. Kh ng đnh b n ngã cái tôiơ ẻ ấ ắ ở ứ ượ ủ ẳ ị ả
phóng túng, ý th c tài năng giá tr c a mình gi a cu c đi. Tr c T n Đà các nhà nho tàiứ ị ủ ữ ộ ờ ướ ả
t đu h t th y th tài nh ng ch tài mà h nói t i nhi u khi mang m t n i hàm khá r ng.ử ề ế ả ị ư ữ ọ ớ ề ộ ộ ộ
H không dám nói đn cái hay, cái "tuy t” c a th mình, h n n a, l i nói tr c m t Tr i.ọ ế ệ ủ ơ ơ ữ ạ ướ ặ ờ
Rõ ràng ý th c cá nhân nhà th đã phát tri n r t cao đ. Chính vì v y mà đn Tr i cũngứ ở ơ ể ấ ộ ậ ế ờ
ph i tán th ng:ả ưở
"Văn dài h i t t ran cung mây!ơ ố
Tr i nghe, Tr i cũng l y làm hay.ờ ờ ấ
Tâm nh n d , C lè l iư ở ạ ơ ưỡ
H ng Nga, Ch c N chau đôi màyằ ứ ữ
Song Thành, Ti u Ng c l ng tai đngể ọ ắ ứ
Đc xong m t bài cùng v tay.”ọ ộ ỗ
"Tr i l i phê cho: Văn th t tuy t!ờ ạ ậ ệ
Văn tr n đc th ch c có ítầ ượ ế ắ
Nh i văn chu t đp nh sao băng!ờ ố ẹ ư
Khí văn hùng m nh nh mây chuy n!ạ ư ể
Êm nh gió tho ng, tinh nh s ng!ư ả ư ươ
Đm nh m a sa, l nh nh tuy t!”ầ ư ư ạ ư ế
Chính vì tình yêu văn ch ng, ông m i t tin sáng tác, chuy n t i nh ng t t ng tìnhươ ớ ự ể ả ữ ư ưở
c m m i m vào trang th . D ng nh v i ông, h u Tr i là kho nh kh c đp nh t. Vìả ớ ẻ ơ ườ ư ớ ầ ờ ả ắ ẹ ấ
th ông m i đem cái tài c a mình đ th hi n tr c Tr i cùng ch Tiên. Và lúc này quanế ớ ủ ể ể ệ ướ ờ ư
ni m m i m c a ông đc b c l : sáng tác văn ch ng là m t ngh . Dù không bi uệ ớ ẻ ủ ượ ộ ộ ươ ộ ề ể
hi n tr c ti p nh ng đng sau các câu ch ta v n th y có m t s hình dung khác tr c vệ ự ế ư ằ ữ ẫ ấ ộ ự ướ ề
ho t đng tinh th n đc bi t này. V i T n Đà, văn ch ng là m t ngh ki m s ng m i,ạ ộ ầ ặ ệ ớ ả ươ ộ ề ế ố ớ
có ng i bán k mua, có th tr ng tiêu th và b n thân th tr ng đó cũng h t s c ph cườ ẻ ị ườ ụ ả ị ườ ế ứ ứ
t p, không d chi u. Đc bi t h n d ng nh nhà th đã ý th c đc s c n thi t ph iạ ễ ề ặ ệ ơ ươ ư ơ ứ ượ ự ầ ế ả
chuyên tâm v i ngh văn, ph i có v n đ theo đu i nó:ớ ề ả ố ể ổ
"Nh Tr i văn con còn bán đc”ờ ờ ượ
"V n li ng còn m t b ng văn đó”ố ế ộ ụ
Th t ngang tang khi thi sĩ mu n "gánh văn” lên Tr i đ bán.ậ ố ờ ể
"Ch tiên ao c tranh nhau d n:ư ướ ặ
-"Anh gánh lên đây bán ch Tr i!”ợ ờ
Làm náo đng thiên cung b ng nh ng l i văn giàu thay l m l i, nay nhà th còn mu n vănộ ằ ữ ờ ắ ố ơ ố
c a ông đc lan r ng cung đình đ m i ng i bi t đn ông- m t tài năng th c th c aủ ượ ộ ể ọ ườ ế ế ộ ự ụ ủ
tr n th . Th m i th y đc cái tôi m nh m đn nh ng nào.ầ ế ế ớ ấ ượ ạ ẽ ế ườ
Qua bài th "H u Tr i” không d ng l i đó, T n Đà còn v ch ra th c t phũ phàng: tàiơ ầ ờ ừ ạ ở ả ạ ự ế
năng không th ng nh t v i s ph n. cu c đi nhà th thi u tri âm, tri k và b t hòa v iố ấ ớ ố ậ Ở ộ ờ ơ ế ỉ ấ ớ
cu c đi:ộ ờ
"Văn ch ng h gi i r nh bèoươ ạ ớ ẻ ư
Ki m đc đng lãi th c r t khóế ượ ồ ự ấ
Ki m đc th i ít tiêu th i nhi uế ượ ờ ờ ề
Làm mãi quanh năm ch ng đ tiêu.”ẳ ủ
Vì v y ông khát khao lên Tr i đc th và tìm đc ng i tri âm. Ch có Tr i và ch tiênậ ờ ọ ơ ượ ườ ỉ ờ ư
m i hi u cái hay, cái đp trong th ông. Và l i Tr i khen h n là s th m đnh có s cớ ể ẹ ơ ờ ờ ắ ự ẩ ị ứ
n ng nh t, không th bác b , nghi ng . Đúng là l i t kh ng đnh r t ngông ng o c a nhàặ ấ ể ỏ ờ ố ự ẳ ị ấ ạ ủ
th .ơ
Đ Tr i hi u th , khen văn th tuy t, T n Đà li n đó "tâu trình” rõ ràng thân th c aể ờ ể ơ ơ ệ ả ề ế ủ
mình, phù h p hoàn toàn m ch chuy n:ợ ạ ệ
"D b m l y Tr i con xin th aạ ẩ ạ ờ ư
Con tên Kh c Hi u h là Nguy nắ ế ọ ễ
Quê Á châu v Đa C uở ề ị ầ
Sông Đà núi T n n c Nam Vi t”.ả ướ ệ
Khác ng i x a, T n Đà đã tách tên, h theo m t ki u công khai lý l ch r t hi n đi, l iườ ư ả ọ ộ ể ị ấ ệ ạ ạ
còn nói rõ b n quán, châu l c, trên hành tinh. Qua đó ông th hi n ni m yêu n c thaả ụ ể ệ ề ướ
thi t, đy t hào v b n thân, ý th c cá nhân t tôn dân t c sâu s c. M t cái tên- tên th tế ầ ự ề ả ứ ự ộ ắ ộ ậ
ch không ph i t hay hi u- mà đc nói ra tr nh tr ng đn v y h n nhà th ph i th y cóứ ả ự ệ ượ ị ọ ế ậ ẳ ơ ả ấ
m t giá tr không th ph nh n g n li n v i nó. Cũng qua câu th , tác gi ng m gi iộ ị ể ủ ậ ắ ề ớ ơ ả ầ ớ
thi u bút hi u c a mình. T n Đà là con ng i khoe tài, th tài và r t ngông cho nên tr cệ ệ ủ ả ườ ị ấ ướ
ch tiên không bao gi ki m ch mà luôn th hi n h t tài hoa c a mình.ư ờ ề ế ể ệ ế ủ
T đu đn cu i nhà th đu t tin v tài năng c a b n thân và m t l n n a T n Đà l iừ ầ ế ố ơ ề ự ề ủ ả ộ ầ ữ ả ạ
kh ng đnh r t "ngông”, c a k v n đã "ngông” khi nh n mình là "trích tiên” b đày xu ngẳ ị ấ ủ ẻ ố ậ ị ố
h gi i vì t i ngông. Nhà th kh ng đnh tài năng và thân ph n "khác th ng c a mình”.ạ ớ ộ ơ ẳ ị ậ ườ ủ
S khác th ng đc bi t này còn n m vi c thi sĩ đc th a nh n là m t ng i nhàự ườ ặ ệ ằ ở ệ ượ ừ ậ ộ ườ
Tr i, đc sai xu ng h gi i th c hi n m t s m nh cao c ”vi c thiên l ng c a nhânờ ượ ố ạ ớ ự ệ ộ ứ ệ ả ệ ươ ủ
lo i”, "Tr i r ng không ph i Tr i đày, Tr i đnh sai con m t vi c này, Là vi c "thiênạ ờ ằ ả ờ ờ ị ộ ệ ệ
l ng” c a nhân lo i, Cho con xu ng thu t cùng đi hay”. M t l n n a cái ngông y l iươ ủ ạ ố ậ ờ ộ ầ ữ ấ ạ
đc th i vào trong ý th . Nh ng cái ngông y ch ng qua là vì nó đi l p l i v i c xãượ ổ ơ ư ấ ẳ ố ậ ạ ớ ả
h i b t công, vì ông ph i đi làm công vi c là tìm l i thiên l ng v n đang b mai m t c aộ ấ ả ệ ạ ươ ố ị ộ ủ
con ng i:ườ
"Hai ch thiên l ng th ng Hi u nhữ ươ ằ ế ớ
Dám xin không ph Tr i trông mong”ụ ờ
Nhà th ý th c v nhân cách, m t nhân cách v t ra kh i m i s ràng bu c v danh l i.ơ ứ ề ộ ượ ỏ ọ ự ộ ề ợ
Nó đi l p v i cái xã h i b t công v l i, ch y theo đng ti n và danh l i th i b y gi .ố ậ ớ ộ ấ ụ ợ ạ ồ ề ợ ờ ấ ờ
Cu i cùng nhà th v n mu n kh ng đnh, t khen th mình. Th thi nhân ch ng nh ngố ơ ẫ ố ẳ ị ự ơ ơ ẳ ữ
đp mà còn n ch a nh ng ý ni m cao siêu v cu c đi, v thiên l ng, nhân sinh thẹ ẩ ứ ữ ệ ề ộ ờ ề ươ ế
gi i quan… Tóm l i là t t c nh ng gì nhân lo i c n có đ v n đn cái chân- thi n- m .ớ ạ ấ ả ữ ạ ầ ể ươ ế ệ ỹ
Thoát ra kh i quan ni m "thi dĩ ngôn chí” , T n Đà th c s thăng hoa trong th gi i nghỏ ệ ả ự ự ế ớ ệ
thu t, b c l c m xúc cái t do cá nhân m i m c a riêng mình.ậ ộ ộ ả ự ớ ẻ ủ
K th a nét ngông c a truy n th ng, song trong s ngông c a T n Đà, ng i ta khôngế ừ ủ ề ố ự ủ ả ườ
th y cái ngông đn m c l y thú ăn ch i h ng l c có ph n tiêu c c nh m t cách đ điấ ế ứ ấ ơ ưở ạ ầ ự ư ộ ể ố
l i v i đi nh Nguy n Công Tr . Và cũng không th y cái ngông trong vi c đi tìm m tạ ớ ờ ư ễ ứ ấ ệ ộ
phong cách, m t l i th hi n riêng c a ng i tôn th cái đp nh Nguy n Tuân. Cáiộ ố ể ệ ủ ườ ờ ẹ ư ễ
ngông c a Tàn Đà là cái ngông c a m t ng i chìm đm trong m ng: m ng v cu c đi,ủ ủ ộ ườ ắ ộ ộ ề ộ ờ
m ng v s đi thay, say đ m ng, m ng đ ngông v i ng i đi. Nh ng có th th yộ ề ự ổ ể ộ ộ ể ớ ườ ờ ư ể ấ
r ng, h g p nhau m t đi m c b n mà n u nh thi u nó thì s không th "ngông”ằ ọ ặ ở ộ ể ơ ả ế ư ế ẽ ể
đc đó là cái tài, cái tình và ý th c v cái tôi b n ngã c a chính mình. H làm nên nh ngượ ứ ề ả ủ ọ ữ
