Đ bài: Phân tích đo n th sau trong bài “Vi t B c” c a T H u: "Nh ng đngề ạ ơ ệ ắ ủ ố ữ ữ ườ
Vi t B c c a ta/... / Vui lên Vi t B c, đèo De, núi H ng”ệ ắ ủ ệ ắ ồ
Bài làm
Bài th “Vi t B c” là m t trong nh ng thành công l n c a th T H u và th ca khángơ ệ ắ ộ ữ ớ ủ ơ ố ữ ơ
chi n ch ng Pháp. Thông qua cu c đi đáp có tính ch t t ng t ng c a k ng i điế ố ộ ố ấ ưở ượ ủ ẻ ở ườ
đy l u luy n, v n v ng th ng nh trong cu c chia tay ng i v mi n xuôi k ầ ư ế ấ ươ ươ ớ ộ ườ ề ề ẻ ở
mi n ng c sau ngày Th đô Hà N i đc gi i phóng 10 - 10 - 1954, bài th không chề ượ ủ ộ ượ ả ơ ỉ
ng i ca nh ng tình c m đi n hình c a con ng i kháng chi n mà còn tái hi n m t cáchợ ữ ả ể ủ ườ ế ệ ộ
chân th c và sinh đng b c tranh “Vi t B c ra tr n” r t hùng vĩ qua nh ng v n th hàoự ộ ứ ệ ắ ậ ấ ữ ầ ơ
hùng:
"Nh ng đng Vi t B c c a taữ ườ ệ ắ ủ
Đêm đêm r m r p nh là đt rungầ ậ ư ấ
Quân đi đi p đi p trùng trùngệ ệ
Ánh sao đu súng b n cùng mũ nanầ ạ
Dân công đ đu c t ng đoànỏ ố ừ
B c chân nát đá, muôn tàn l a bayướ ử
Nghìn đêm thăm th m s ng dàyẳ ươ
Đèn pha b t sáng nh ngày mai lên”.ậ ư
Ngay câu th đu tiên m đu đo n th , tác gi đã nêu lên cái nhìn khái quát chungở ơ ầ ở ầ ạ ơ ả
cu c kháng chi n c a ta là m t cu c chi n tranh gi i phóng dân t c. Đây là m t cu cộ ế ủ ộ ộ ế ả ộ ộ ộ
chi n tranh sáng ng i chính nghĩa h p v i ý tr i lòng dân. Cho nên l c l ng c a ta ngàyế ờ ợ ớ ờ ự ượ ủ
càng tr ng thành l n m nh không ng ng. T m t đi quân ch có ba m i t ng i xu tưở ớ ạ ừ ừ ộ ộ ỉ ươ ư ườ ấ
phát t cây đa Tân Trào hôm nào, d i s ch huy c a đng chí Võ Nguyên Giáp, hôm nayừ ướ ự ỉ ủ ồ
chúng ta đã có m t đi quân hùng m nh liên ti p g t hái đc nh ng chi n công chói l i:ộ ộ ạ ế ặ ượ ữ ế ọ
Thu Đông, Sông Lô, Biên Gi i... Gi đây, chúng ta đang chu n b t ng ph n công b ngớ ờ ẩ ị ổ ả ằ
m t chi n d ch l ch s . Chúng ta hoàn toàn làm ch chi n tr ng Vi t B c c v th vàộ ế ị ị ử ủ ế ườ ệ ắ ả ề ế
l c. Cho nên đoàn quân ra tr n hôm nay xu t phát t m i ng đng Vi t B c nh nh ngự ậ ấ ừ ọ ả ườ ệ ắ ư ữ
g ng kìm nh m bao vây quân gi c đang co c m nh ng c đi m cu i cùng:ọ ằ ặ ụ ở ữ ứ ể ố
"Nh ng đng Vi t B c c a taữ ườ ệ ắ ủ
Đêm đêm r m r p nh là đt rung"ầ ậ ư ấ
"Nh ng đng" ch không ph i "m t đng" và Vi t B c là "c a ta". Câu th bình d màữ ườ ứ ả ộ ườ ệ ắ ủ ơ ị
ch t ch a bi t bao ni m t hào v quang c nh ra tr n và khí th c a ta trên chi n tr ng.ấ ứ ế ề ự ề ả ậ ế ủ ế ườ
Câu th th hai m ra m t b i c nh khác, đó là ngày kháng chi n ch ng Pháp, máy bayơ ứ ở ộ ố ả ế ố
đch ch y u ho t đng ban ngày. Do đó ta ph i hành quân đêm "x a là r ng núi là đêm"ị ủ ế ạ ộ ả ư ừ
(T H u). Trên các n o đng Vi t B c đêm n i đêm c "r m r p" ti n quân ra tr n. Tố ữ ẻ ườ ệ ắ ố ứ ầ ậ ế ậ ừ
láy "r m r p" là m t t t ng thanh r t g i c m. Nó di n t b c chân đi đy khí thầ ậ ộ ừ ượ ấ ợ ả ễ ả ướ ầ ế
hăng say và s c m nh áp đo c a m t t p th ng i đông đúc có đi ngũ ch nh t . V i tứ ạ ả ủ ộ ậ ể ườ ộ ỉ ề ớ ừ
"r m r p" đc s c y, cu c ra tr n c a quân ta b ng tr thành m t cu c duy t binh, di uầ ậ ặ ắ ấ ộ ậ ủ ỗ ở ộ ộ ệ ễ
binh hùng tráng:
“Xuân hãy xem! Cu c di n binh hùng vĩộ ễ
Ba m i m t tri u nhân dânươ ố ệ
T t c hành quânấ ả
T t c thành chi n sĩ”.ấ ả ế
Vì th mà b c chân c a đoàn quân y đêm đêm nh làm rung chuy n c m t đt. Hìnhế ướ ủ ấ ư ể ả ặ ấ
nh th mang đm màu s c th n tho i.ả ơ ậ ắ ầ ạ
T cái nhìn chung câu m t và hai đn đây, tác gi đi vào cái nhìn c th . N u câu trên,ừ ở ộ ế ả ụ ể ế
tác gi t khí th ra tr n c a quân ta qua n t ng thính giác, thì các câu sau, tác gi tả ả ế ậ ủ ấ ượ ả ả
b ng th giác: "Quân đi đi p đi p trùng trùng". T láy t "đi p đi p trùng trùng" th t giàuằ ị ệ ệ ừ ừ ệ ệ ậ
ý nghĩa di n t . Nó g i lên trong ta nh ng đoàn quân ra tr n n i dài vô t n và r t hùng vĩễ ả ợ ữ ậ ố ậ ấ
nh nh ng dãy núi k ti p nhau v y. Sau này nhà th Ph m Ti n Du t cũng đã vi t:ư ữ ế ế ậ ơ ạ ế ậ ế
"T n i em g i t i n i anhừ ơ ử ớ ơ
Nh ng đoàn quân trùng trùng ra tr nữ ậ
Nh tình yêu n i l i vô t n"ư ố ờ ậ
đây ta l i b t g p m t hình nh th đc vi t v i bút pháp c ng đi u mang đm màuỞ ạ ắ ặ ộ ả ơ ượ ế ớ ườ ệ ậ
s c anh hùng ca. Vì v y s c m nh khí th c a đoàn quân ra tr n đã đc nâng ngang t mắ ậ ứ ạ ế ủ ậ ượ ầ
v i s c m nh c a thiên nhiên sông núiớ ứ ạ ủ
"Ánh sao đu súng b n cùng mũ nan". Câu th v a có ý nghĩa t th c v a có ý nghĩa kháiầ ạ ơ ừ ả ự ừ
quát t ng tr ng sâu xa. Tr c h t nó di n t đoàn quân đi trong đêm, đu súng l p lánhượ ư ướ ế ễ ả ầ ấ
ánh sao tr i. Nh ng đó cũng là l p lánh ánh sao lí t ng:ờ ư ấ ưở
"Anh đi b đi sao trên mũộ ộ
Mãi mãi là sao sáng d n đng"ẫ ườ
(Vũ Cao)
Hình nh t i sáng y k t h p v i hình nh chi c mũ nan gi n d trang b còn thi u th nả ươ ấ ế ợ ớ ả ế ả ị ị ế ố
c a anh b đi, t o cho anh m t v đp bình d mà cao c , bình th ng mà vĩ đi. Nhàủ ộ ộ ạ ộ ẻ ẹ ị ả ườ ạ
th Chính H u cũng đã có câu th r t hay "Đu súng trăng treo".ơ ữ ơ ấ ầ
Cu c kháng chi n c a ta là cu c kháng chi n toàn dân toàn di n. Cho nên trong cu c t ngộ ế ủ ộ ế ệ ộ ổ
ph n công hôm nay có đ m i binh ch ng, t ng l p ra tr n. Ti p theo nh ng binh đoàn bả ủ ọ ủ ầ ớ ậ ế ữ ộ
đi, là dân công ti p t l ng th c, đn d c. Cũng nh nh ng ng i chi n sĩ r m r pộ ế ế ươ ự ạ ượ ư ữ ườ ế ầ ậ
lên đng, nh ng nam n dân công cũng vào tr n đy khí th và s c m nh:ườ ữ ữ ậ ầ ế ứ ạ
"B c chân nát đá muôn tàn l a bay" "Nát đá" đc vi t theo phép đo ng , t dùng r tướ ử ượ ế ả ữ ừ ấ
b o kho v a g i lên đc nh ng gánh hàng r t n ng v a nói lên b c chân đy s cạ ẻ ừ ợ ượ ữ ấ ặ ừ ướ ầ ứ
m nh ti n công c a h . Ngày nào dân ta m c "trông tr i, trông đt, trông mây... trôngạ ế ủ ọ ơ ướ ờ ấ
cho chân c ng đá m m" thì gi đây ni m m c y đã tr thành hi n th c k di u ứ ề ờ ề ơ ướ ấ ở ệ ự ỳ ệ ở
chi n tr ng Đi n Biên. "Muôn tàn l a bay" l i là m t hình nh r t đp. Đoàn dân côngế ườ ệ ử ạ ộ ả ấ ẹ
đi d i ánh đu c, có "muôn tàn l a bay". Đó là l a c a đu c đang bay, hay có c ánh l aướ ố ử ử ủ ố ả ử
t trái tim c a nh ng anh, ch dân công h a tuy n? hai câu th này, tác gi s d ngừ ủ ữ ị ỏ ế ở ơ ả ử ụ
đc nhi u hình nh giàu màu s c t o hình v a chân th c, v a bay b ng. Đoàn dân côngượ ề ả ắ ạ ừ ự ừ ổ
đi vào chi n d ch mà nh th đi trong đêm h i hoa đăng. Th t đp đ bi t bao mà cũng tế ị ư ể ộ ậ ẹ ẽ ế ự
hào bi t bao v khí th và ni m vui ra tr n c a quân ta. Đúng "cách m ng là ngày h i c aế ề ế ề ậ ủ ạ ộ ủ
qu n chúng" (Mác)ầ
Hai câu th cu i cùng c a đo n th cho ta th y khí th kh n tr ng c a cu c khángơ ố ủ ạ ơ ấ ế ẩ ươ ủ ộ
chi n:ế
"Nghìn đêm thăm th m s ng dàyẳ ươ
Đèn pha b t sáng nh ngày mai lên"ậ ư
Ti p theo đoàn dân công là nh ng đoàn xe ch vũ khí đn đc ra chi n tr ng. Xe n iế ữ ở ạ ượ ế ườ ố
đuôi nhau, đèn pha b t sáng tr ng nh ánh sáng ban ngày. Ch b ng m t hình nh y, Tậ ư ư ỉ ằ ộ ả ấ ố
H u đã di n t đc cái đông đo hùng m nh c a l c l ng c gi i quân ta. Hai câu thữ ễ ả ượ ả ạ ủ ự ượ ơ ớ ơ
có hai hình nh đi l p: "nghìn đêm thăm th m s ng dày" v i "đèn pha b t sáng nhả ố ậ ẳ ươ ớ ậ ư
ngày mai lên" đã làm n i rõ đc s tr ng thành v t b c c a quân ta và ni m tin t tổ ượ ự ưở ượ ậ ủ ề ấ
th ng c a nh ng ng i ra tr n. M i hôm nào, chúng ta ph i mai ph c, n ng náu n iắ ủ ữ ườ ậ ớ ả ụ ươ ơ
r ng sâu, núi th m hàng ngàn đêm tăm t i gian kh "thăm th m s ng dày" đ có giừ ẳ ố ổ ẳ ươ ể ờ
phút b ng sáng qu t kh i đy ni m tin chói l i này.ừ ậ ở ầ ề ọ
Ni m vui n i ti p ni m vui, “đèn pha b t sáng” đ chi u r i hình nh nhân dân Vi t Namề ố ế ề ậ ể ế ọ ả ệ
anh hùng trên vũ đài th gi i v i nh ng chi n th ng l y l ng:ế ớ ớ ữ ế ắ ẫ ừ
“Tin vui chi n th ng trăm mi nế ắ ề
Hoà Bình, Tây B c, Đi n Biên vui vắ ệ ề
Vui t Đng Tháp, An Khêừ ồ
Vui lên Vi t B c, đèo De, núi H ng”ệ ắ ồ
Hàng lo t các đa danh g n v i chi n th ng vang d i đc li t kê liên ti p: Hòa Bình, Tâyạ ị ắ ớ ế ắ ộ ượ ệ ế
B c, Đi n Biên, Đng Tháp, An Khê, Vi t B c, Đèo De, Núi H ng,... Nghe trong câu thắ ệ ồ ệ ắ ồ ơ
có cái hào s ng, có ni m t hào c a nh ng chi n th ng “trúc ch tre bay” Lê L i di tả ề ự ủ ữ ế ắ ẻ ợ ệ
gi c Minh trong “Bình Ngô đi cáo” c a Nguy n Trãi ngày tr c:ặ ạ ủ ễ ướ
“Th a th ng ru i dài, Tây Kinh quân ta chi m l iừ ắ ổ ế ạ
Tuy n binh ti n đánh, Đông Đô đt cũ thu vể ế ấ ề
Ninh Ki u máu ch y thành sông tanh hôi v n d mề ả ạ ặ
T t Đng thây ch t đy n i, nh đ ngàn năm”.ố ộ ấ ầ ộ ơ ể
Ch b ng m i hai câu th , T H u đã kh c h a đc m t b c tranh c dân t c ra tr nỉ ằ ườ ơ ố ữ ắ ọ ượ ộ ứ ả ộ ậ
b ng cu c chi n tranh nhân dân th t hùng tráng. B c tranh không ch làm s ng d y m tằ ộ ế ậ ứ ỉ ố ậ ộ
th i kì hào hùng c a dân t c căn c đa Vi t B c đang chu n b cho m t chi n côngờ ủ ộ ở ứ ị ệ ắ ẩ ị ộ ế
"l ng l y” năm châu ch n đng đa c u" mà còn đem l i cho ta ni m tin yêu quê h ngừ ẫ ấ ộ ị ầ ạ ề ươ
cách m ng anh hùng. Nó x ng đáng là m t trong nh ng đo n th hay nh t c a "Vi tạ ứ ộ ữ ạ ơ ấ ủ ệ
B c".ắ
