Phân tích giá trị nhân đạo trong truyện ngắn Chí Phèo của nhà văn Nam Cao

ệ ắ ủ ề ạ ị Đ  bài: Phân tích giá tr  nhân đ o trong truy n ng n Chí Phèo c a Nam Cao

Bài làm

ộ ộ ế ề ườ ớ ủ Nam Cao là m t nhà văn l n c a dân t c. Ông chuyên vi t v  ng i nông dân nghèo kh ổ

ị ẩ ữ ậ ọ ộ trong xã h i cũ. H  không nh ng nghèo mà th m chí còn b  đ y vào b ướ ườ c đ ng cùng, b ị

ể ẩ ả ẫ ữ   tha hóa c  nhân hình l n nhân tính. Đi n hình trong đó là tác ph m Chí Phèo. Qua nh ng

ế ệ ộ ờ ừ ộ ề ị ố bi n c  nghi t ngã trong cu c đ i Chí t m t chàng thanh niên hi n lành ch u khó tr ở

ỷ ữ ủ ự ậ ữ ạ ộ ắ   thành m t con qu  d  c a làng Vũ Đ i, Nam Cao không nh ng nói lên s  th t cay đ ng

ữ ườ ấ ự ướ ấ ạ ố ị ậ ủ ề ố v  s  ph n c a nh ng ng i nông dân b t h nh và b t l c d ủ   i ách th ng tr  tàn ác c a

ạ ấ ể ệ ự ế ắ ả ị ươ th c dân phong ki n, mà còn th  hi n giá tr  nhân đ o r t sâu s c. Ông c m th ng và xót

ờ ơ ự ữ ả xa cho nh ng m nh đ i c  c c.

ủ ữ ệ ạ ẩ ườ ị ầ Trung tâm c a tác ph m là Chí Phèo – đ i di n cho nh ng ng i nông dân b  b n cùng

ớ ứ ấ ườ ố hóa t ả i m c đánh m t chính b n thân mình, lao vào con đ ng t ộ ỗ i l i và t i tăm. Chí dù

ẹ ư ẫ ở ộ không cha không m  nh ng Chí v n tr  thành m t con ng ườ ố i t ướ   t. Chí làm thuê làm m n,

ươ ư ế ố ị ườ ờ ố ị ch u th ng ch u khó ki m s ng nuôi thân. Nh ng đ ắ ng đ i v n dĩ l m truân chuyên,

ế ế ậ ẩ ở ị Chí b  gia đình Bá Ki n đ y vào tù. Năm tháng tù đày và lòng h n thù bi n Chí tr  thành

ộ ườ ừ ữ ế ạ ổ m t con ng i hoàn toàn khác t ngo i hình cho đ n tính cách. Chí xăm tr  nh ng hình

ọ ố ế ạ ắ ầ ớ ớ ị ướ thù quái d , cái đ u tr c l c, cái răng c o tr ng h n… trông g m ch t. Tr c đây Chí t ố   t

ờ ạ ấ ồ ệ ấ ườ ủ ẹ đ p bao nhiêu thì gi đây l i x u xa, t b y nhiêu. Con đ i t ng tha hóa c a Chí t  l ỉ ệ

ớ ự ế ộ ộ ấ ủ ế ấ ậ ấ ề   thu n v i s  tàn ác, b t nhân c a ch  đ  phong ki n. Trong xã h i  y còn r t nhi u

ườ ư ể ậ ầ ộ ố ỉ ườ ng i gi ng nh  Chí. Chí ch  là m t nhân v t đi n hình trong ph n ng ả ấ   i đông đ o  y.

ị ự ươ ư ậ ọ ị ế ả ả H  b  nh  v y không ph i vì b n thân quá y u hèn, không có ngh  l c v n lên, mà vì s ự

ế ộ ọ ạ ủ ớ ữ ỉ ườ ấ ổ tàn ác c a ch  đ  quá l n. Trong khi đó h  l i ch  là nh ng ng i nông dân th p c  bé

ứ ề ể ọ ố ị ị ọ h ng, không ti n, không đ a v , không h c th c. Làm sao có th  ch ng l ạ ượ i đ ớ c v i giai

ề ự ầ ẫ ỏ ự ươ ồ ấ c p đ y quy n l c và tàn nh n? Nam Cao bày t s  xót th ắ ớ   ả ng và đ ng c m sâu s c v i

ườ ấ ạ ư ữ Chí và nh ng con ng i b t h nh nh  Chí.

ữ ư ề ắ ấ ằ ặ ớ ỗ ồ ố ữ   Trong chu i ngày dài d ng d c v i nh ng ni m cay đ ng ch ng ch t gi ng nh  nh ng

ư ầ ạ ặ ạ ằ ặ ị ữ ế ẹ v t s o ch ng ch t trên khuôn m t trong nh ng l n v ch m t ăn v , nhà văn đã đ a th ị

ự ệ ở ế ứ ớ ỉ N  đ n v i Chí. S  ki n này đã làm Chí t nh th c và tìm l ạ ượ i đ c chính mình. Sau đêm

ứ ậ ị ỉ ượ ộ ố ứ ậ ọ ặ g p th , Chí t nh táo và nh n th c đ ả   c m i th  xung quanh mình. Cu c s ng th t gi n

ạ ạ ế ế ế ế ậ ườ ơ đ n mà l i h nh phúc đ n v y. Ti ng mái chèo gõ cá, ti ng chim hót, ti ng ng i nói lao

ấ ủ ộ ợ ườ ạ ấ ả ế xao đi ch , và dáng d p c a m t ng i đàn bà ngay c nh bên, t t c  đã mang đ n cho Chí

ở ạ ế ữ ử ệ ế ằ ự s  quy t tâm tr  l i làm ng ườ ươ i l ng thi n. Đ ng sau nh ng ti ng ch i chua ngoa, sau

ậ ượ ữ ỉ ạ ấ ầ ộ nh ng tr n r ề u say x n tri n miên, ta l i th y m t Chí Phèo đ y lòng nhân ái và giàu tình

ươ ể ị ở ơ ứ ượ ị ề ố yêu th ng. Có th  th  d  h i nên th  không ý th c đ c đi u mình đang làm là s ng cùng

ư ẹ ạ ặ ạ ằ ộ ớ v i m t th ng không cha không m , chuyên đi r ch m t ăn v  nh ng Chí đang hoàn toàn

ướ ặ ườ ế ồ ư ệ ề ấ ờ ỉ t nh táo. Tr c m t Chí là ng i đàn bà ch ng, x u xí và ng  ngh ch nh ng đi u đó có

ả ậ ượ ủ ấ ậ ẳ ả ị ị là gì khi Chí c m nh n đ c tình c m r t chân th t và trong sáng c a th . Th  ch ng h ề

ộ ẻ ố ớ ế ấ ộ ở ề ắ đ n đo suy nghĩ hay có b t kì m t thành ki n nào đ i v i m t k  đi ư  tù v  nh  Chí. Th ị

ị ấ ượ ị ấ ủ ệ ấ ị ằ ở ư d  nh ng t m lòng c a th  r t thánh thi n. Bát cháo hành th  n u đ c nêm gia v  b ng s ự

ả ươ ứ ậ ấ ầ ấ ằ ồ đ ng c m, b ng tình yêu th ng r t chân th t. Bát cháo  y đã đánh th c ph n ng ườ   i

ỗ ậ ị ự ệ ướ ố ơ ộ trong Chí tr i d y. Chí mu n cùng th  th c hi n ủ c m  ngày nào c a mình: có m t gia

ợ ệ ả ướ ồ ỏ Ướ ơ ấ ố đình nho nh , ch ng cày thuê cu c m n, v  d t v i thêu thùa. ỉ ủ   c m   y không ch  c a

ủ ấ ề ườ ị ở ạ ị ấ riêng Chí mà c a r t nhi u ng i. Chí không chê th  d , l i càng không chê th  x u. Có

ư ể ướ ề ấ ủ ắ ơ th  do tình yêu mù quáng, nh ng c m  kia c a Chí là đi u r t đúng đ n và nghiêm túc.

ế ẹ ố ả ữ ế ặ ạ ở ề Sau bao nhiêu bi n c  x y ra, sau nh ng v t s o kéo dài trên m t, Chí l ộ   i tr  v  là m t

ườ ấ ấ ố ề ư ộ ủ ệ ố ớ ị con ng i r t hi n lành, r t t t tính. M i tình c a Chí v i th  nh  m t ân hu  mà Nam

ẻ ủ ứ ể ố ượ ờ ố ộ ầ ạ Cao mu n dành cho đ a con đ  c a mình, đ  Chí đ c m t l n trong đ i s ng h nh phúc

ỏ ở ị ờ ự ệ ỉ dù ch  là ít i. B i ngay sau đó, th  đã nghe l i bà cô c  tuy t Chí.

ữ ữ ầ ơ ơ ớ ơ ư Thêm l n n a Chí chìm vào c n say. Nh ng c n say này khác v i nh ng c n say tr ướ   c.

ẫ ở ượ ớ ơ ệ ọ ự ả ậ B i nó có l n men r u v i h i cháo hành thoang tho ng. S  tuy t v ng và lòng h n thù

ẫ ướ ớ ế ẳ ầ ị ạ l i trào dâng trong Chí, d n b c chân Chí t i th ng nhà Bá Ki n dù trong đ u xác đ nh

ị ở ể ế ư ế ọ ọ ộ ế đ n nhà th  N  đ  gi t ch t con kh m già nhà nó. Nh ng h  đâu có t i tình gì. Chí ra

ề ế ỗ ế ế ắ ồ ự ử nông n i này đ u do Bá Ki n gây nên. Chí gi t ch t h n r i t t ố ố   . Chí không mu n s ng

ả ộ ướ ờ ằ ữ ữ ế ẵ ộ ổ ơ ả ơ ti p cu c đ i đ ng đ ng nh ng kh  đau này n a. Ngay c  m t ấ   c m  gi n đ n nh t

ượ ự ề ệ ượ ườ ạ ố Chí cũng không đ c quy n th c hi n. Chí đ c sinh là làm ng ư i nh ng l i s ng nh ư

ỷ ữ ẳ ộ ạ ầ ớ ị ế ư ố ị m t con qu  d , ch ng ai dám l i g n Chí. Cho t i khi th  đ n nh ng cu i cùng th  cũng

ạ ớ ữ ể ạ ả ấ ườ ư quay l ng l ơ i v i Chí. Chí c m th y cô đ n và l c lõng gi a bi n ng i mênh mông. Chí

ẽ ở ủ ế ẽ ổ ổ ộ ợ ằ s  r ng tu i già c a mình s  tr  nên cô đ c và đau kh … Chí ch t, Chí s  không còn

ả ế ụ ữ ệ ẳ ả ấ ướ ặ ọ ph i ti p t c chìm trong men say n a, cũng ch ng ph i xu t hi n tr c m t m i ng ườ   i

ế ấ ớ ớ v i dáng d p trông g m ch t.

ị ở ư ụ ế ộ ố ị Dù Chí ch t, nh ng còn có m t Chí Phèo con trong b ng th  N . Th  cúi xu ng và nghĩ t ớ   i

ườ ư ế ế ắ ả ạ cái lò g ch xa xa. Bá Ki n ch t còn có Lý C ng. H n cũng gian ác và x o trá nh  cha

h n.ắ

ấ ạ ư ữ ữ ư ế ệ ế ậ ấ ố Chí ch t, câu chuy n k t thúc nh ng nh ng b t công và nh ng s  ph n b t h nh nh  Chí

ồ ạ ẫ ề ộ ế ằ ị ở ể Phèo v n còn t n t i nhi u trong xã h i. Không bi t r ng có bao nhiêu th  N  đ  mang

ề ạ ỏ ờ ấ ữ ộ ế đ n ni m h nh phúc dù là ít ố   i cho nh ng cu c đ i  y. Qua đó, nhà văn Nam Cao mu n

ỏ ề ươ ố ớ ự ồ ả ườ ử ắ g i g m và bày t ni m xót th ủ ng, s  đ ng c m c a mình đ i v i ng i nông dân cùng

ấ ố ẹ ữ ấ ữ ẩ ợ ờ ổ ồ ươ kh . Đ ng th i ông cũng ng i ca nh ng ph m ch t t t đ p, nh ng t m lòng l ệ   ng thi n

ạ ộ ố ữ ậ ậ ồ còn sót l ủ i sau nh ng xô b , bon chen c a cu c s ng lao đao, l n đ n.

ự ự ệ ể ằ ậ ậ ộ B ng ngh  thu t xây d ng nhân v t đi n hình, Nam Cao đã d ng lên m t Chí Phèo mang

ắ ạ ị giá tr  nhân đ o vô cùng sâu s c.