ế ấ ủ ộ ề ả Đ bài: Phân tích hình nh chi n đ u gian lao trên m t quãng th y chi n ế ở ặ m t
ể ấ ẻ ẹ ậ ượ ườ tr n sông Đà đ th y v đ p hình t ng ng i lái đò sông Đà
Bài làm
ườ ướ ế ộ ườ ừ ề ệ ả ộ Ng ệ i lái đò hi n lên tr c h t là m t ng i lao đ ng t ng tr i, có nhi u kinh nghi m đò
ả ự ư ữ ẹ ế ả ạ ễ giang, có lòng dũng c m, gan d , m u trí, nhanh nh n và c s quy t đoán n a. Nguy n
ậ ủ ư ả ố ệ ở ấ ả Tuân đ a nhân v t c a mình vào ngay hoàn c nh kh c li t mà đó, t ẩ ữ t c nh ng ph m
ượ ộ ộ ế ả ả ủ ằ ạ ố ấ ấ ch t y đ c b c l , n u không ph i tr giá b ng chính m ng s ng c a mình. nhà văn
ủ ế ấ ộ ườ ế ườ ọ g i đây là cu c chi n đ u gian lao c a ng i lái đò trên chi n tr ộ ng sông Đà, trên m t
ế ở ặ ậ ộ ỷ ựơ ể ầ quãng thu chi n m t tr n sông Đà. Đó chính là cu c v ế t thác đ y nguy hi m ch t
ườ ư ộ ễ ề ề ậ ồ ợ ố ươ ng i, di n ra nhi u h i, nhi u đ t nh m t tr n đánh mà đ i ph ệ ệ ng đã hi n ra di n
ố ộ ạ ị ủ ẻ m o và tâm đ a c a k thù s m t:
ở ư ỗ ầ ụ ế ế ẫ "Đá ề đây ngàn năm v n mai ph c h t trong dòng sông, hình nh m i l n có chi c thuy n
ệ ở ầ ầ ỗ ầ ế ạ ấ nào xu t hi n quãng m m mà qu nh hiu này, m i l n có chi c nào nhô vào đ ườ ng
ể ồ ấ ộ ố ả ậ ề ặ ặ ổ ngo t sông là m t s hòn bèn nh m c d y đ v l y thuy n. M t hòn đá nào trông cũng
ượ ặ ướ ả ơ ỗ ỗ ng ng c, hòn nào cũng nhăn nhúm méo mó h n c cái m t n c ch này(cid:133) S ông Đà đã
ấ ằ ệ ạ ậ ả ỗ ớ giao vi c cho m i hòn. M i th y r ng đây là nó bày th ch tr n trên sông. Đám t ng hòn
ế ề ề ặ ộ ơ ộ chia làm ba hàng ch n ngang trên sông đòi ăn ch t cái thuy n, m t cái thuy n đ n đ c
ế ị ẵ ể ậ ộ ộ không còn bi t lùi đi đâu đ tránh m t cu c giáp lá cà có đá dàn tr n đ a s n..."
ậ ấ ạ ườ ữ ỏ ị ấ ậ ỏ Trong th ch tr n y, ng i lái đò hai tay gi ị mái chèo kh i b h t lên kh i sóng tr n đ a
ế ể ấ ẳ ộ ướ phóng th ng vào mình. Khi sông Đà tung ra mi ng đòn hi m đ c nh t là n ấ c bám l y
ắ ư ư ề ậ ặ ậ ử ữ ậ ướ thuy n nh đô v t túm th t l ng đ ng l t ng a mình ra gi a tr n n ờ c vang tr i thanh la
ư ộ ị ư ề ầ ạ ẫ ỉ não b t, ông lão v n không h nao núng, bình tĩnh, đ y m u trí nh m t v ch huy, lái con
ượ ị ươ ề ả ườ ế ươ ề thuy n v t qua gh nh thác. Ngay c khi b th ng, ng ẫ ố i lái đò v n c nén v t th ng,
ặ ấ ư ẹ ệ ặ ẫ ố ồ ồ hai chân v n k p ch t l y cu ng lái, m t méo b ch nh cái lu ng sóng đánh h i lùng,
ỗ ể ứ ạ ậ ỉ ấ đánh đòn t a, đánh đòn âm vào ch hi m. "Phá xong cái trùng vi th ch tr n th nh t",
ườ ứ ủ ắ ắ ầ ng i lái đò "phá luôn vòng vây th hai". Ông lái đò đã n m ch c binh pháp c a th n sông
ử ơ ế ả ứ ư ế ề ả ầ ồ th n đá. Đ n vòng th ba, ít c a h n, bên ph i bên trái đ u là lu ng ch t c , nh ng ng ườ i
ủ ộ ứ ủ ử ữ ề ề ẳ ấ ọ lái đã ch đ ng "t n công": C phóng th ng thuy n, ch c th ng c a gi a đó. Thuy n vút
ử ử ở ổ ạ ử ề qua c ng đá cánh m khép. Vút, vút, c a ngoài, c a trong, l i c a trong cùng, thuy n nh ư
ơ ướ ộ ừ ự ộ ừ m t mũi tên tre xuyên nhanh qua h i n c, v a xuyên v a t đ ng lái đ ượ ượ c l n đ ượ c.
ứ ấ ế ộ ườ ộ ộ ỉ Trong cu c chi n không cân s c y, ng ề i lái đò ch có m t cán chèo, m t con thuy n
ườ ườ ư ứ ủ ạ không có đ ng lùi còn dòng sông d ng nh mang s c m nh siêu nhiên c a loài thu ỷ
ế ụ ố ườ ế ế ẫ ọ quái. Tuy nhiên, k t c c cu i cùng, ng ắ i lái đò v n chi n th ng, khi n cho b n đá t ướ ng
ộ ặ ề ả ộ ỏ ỉ ị tiu ngh u b m t xanh lè vì ph i ch u thua m t con thuy n nh bé.
ườ ẩ ộ ườ ụ ầ ả ộ Ng i lái đò trong tác ph m là m t ng ị i lao đ ng vô danh, làm l ng âm th m, gi n d ,
ụ ượ ờ ộ ữ ở ạ ớ ở nh lao đ ng mà chinh ph c đ ệ c dòng sông d , tr nên l n lao, kì vĩ, tr thành đ i di n
ƯỜ ườ ộ ườ ề ỉ ủ c a CON NG I. Ng ờ i lao đ ng nh ý chí kiên c ế ế ng, b n b , quy t tâm mà chi n
ế ố ứ ắ ạ ầ ủ th ng s c m nh th n thánh c a thiên nhiên. Đó chính là y u t ườ ấ làm nên ch t vàng m i
ắ ủ c a nhân dân Tây B c.
ổ ậ ấ ở ấ ộ ườ ủ ệ ộ N i b t nh t, đ c đáo nh t ng i lái đò sông Đà là phong thái c a m t ngh sĩ tài hoa.
ệ ệ ễ ộ ứ ủ Khái ni m tài hoa, ngh sĩ trong sáng tác c a Nguy n Tuân có nghĩa r ng, không c là
ữ ườ ơ ế ữ ườ ề ẳ ấ nh ng ng i làm th , vi ả t văn mà c nh ng ng i làm ngh ch ng m y liên quan t ớ i
ệ ượ ủ ọ ạ ế ệ ế ệ ộ ậ ngh thu t cũng đ c coi là ngh sĩ, n u vi c làm c a h đ t đ n trình đ tinh vi và siêu
ườ ự ễ ộ ượ ườ phàm. Trong ng i lái đò sông Đà, Nguy n Tuân đã xây d ng m t hình t ng ng i lái
ậ ở ắ ắ ệ ệ ọ ọ đò ngh sĩ mà nhà văn trân tr ng g i là tay lái ra hoa. Ngh thu t đây là n m ch c các
ậ ấ ế ủ ủ ượ ự quy lu t t t y u c a sông Đà và vì làm ch đ c nó nên có t do.
ậ ở ứ ậ ắ ệ ế ộ Quy lu t trên con sông Đà là th quy lu t kh c nghi ế t. M t chút thi u bình tĩnh, thi u
ỡ ề ả ả ằ ạ ố ở ữ chính xác, hay l tay, quá đà đ u ph i tr giá b ng m ng s ng. Mà ngay nh ng khúc
ạ ễ ạ ủ ạ ồ ạ ơ sông không có thác l i d d i tay d i chân mà bu n ng . Chung quy l i, n i nào cũng
ậ ủ ừ ể ộ ộ hi m nguy. Ông lão lái đò v a thu c dòng sông, thu c quy lu t c a lũ đá n i ơ ả ướ c i n
ừ ắ ủ ể ế ầ ầ ậ ạ ắ ở hi m tr này, v a n m ch c binh pháp c a th n sông th n đá. Vì th , vào tr n m c, ông
ư ị ủ ầ ậ ọ ỉ ề th t khôn khéo, bình tĩnh nh v ch huy c m quân tài ba. M i giác quan c a ông lão đ u
ố ợ ạ ộ ự ậ ị ho t đ ng trong s ph i h p nh p nhàng, chính xác. Xong tr n, lúc nào cũng ung dung,
ư ư ừ ả ượ ớ thanh th n nh ch a t ng v t thác: sóng thác xèo xèo tan ra trong trí nh . Sông n ướ ạ i c l
ố ử ấ ướ ề ố ơ thanh bình. Đêm y nhà đò đ t l a trong hang đá, n ng ng c m lam và toàn bàn v cá
ư ữ ữ ề ế ầ ầ ổ anh vũ, cá d m xanh, v nh ng cái h m cá hang ca mùa khô n nh ng ti ng to nh mìn
ả ấ ộ ờ ầ ộ ồ ề ộ ộ b c phá r i túa ra đ y tràn ru ng. Cũng ch th y ai bàn thêm m t l ế i nào v cu c chi n
ơ ả ướ ủ ướ ắ ợ ừ ồ ư ữ ữ ệ ừ th ng v a qua n i c đ t i n ng d quân t n v a r i. Nh nh ng ngh sĩ chân chính,
ắ ệ ứ ể ấ ẩ ự ươ sau khi v t ki t s c mình đ thai nghén nên tác ph m không m y ai t tán d ề ng v công
ộ ờ ư ễ ủ ọ ộ ố ậ ứ ủ s c c a mình. nhà văn Nguy n Tuân đ a ra m t l i nh n xét: Cu c s ng c a h là ngày
ấ ự ố ế ấ ớ ừ ữ ộ nào cũng chi n đ u v i sông Đà d d i, ngày nào cũng giành l y s s ng t ữ tay nh ng cái
ồ ộ ừ ế ọ ớ ả thác, nên nó cũng không có gì là h i h p, đáng nh (cid:133) H ngh ĩ th , lúc ng ng chèo. Ph i
ườ ẽ ễ ấ ườ ỉ chăng ng i lái đò anh hùng có l ư d th y, nh ng nhìn ng ễ i lái đò tài hoa, ch có Nguy n
Tuân.
