Viết văn học trò
https://vietvanhoctro.vn
đầu trong xu hướng viết truyện ngắn với cốt truyện mở, nói không với những cái kết màu
hồng. Sholokhov nổi tiếng với nhiều tiểu thuyết để đời như Truyện sông Đông, sông Đông êm
đềm,... hay truyện ngắn nổi danh như “số phận con người”.
Khác với nội dung của những cuốn tiểu thuyết, truyện ngắn “số phận con người” mang nội
dung khá cô đọng nhưng ý nghĩa mà nó mang lại là vô cùng lớn. “số phận con người” truyền
tải đến người đọc đúng như cái tên của nó: nói lên số phận của những con người nhỏ bé trong
xã hội, bị chính cuộc đời vùi dập đến tận cùng đau khổ. Đoạn trích được đưa vào chương trình
văn học lớp 12 là đoạn kết của truyện ngắn, cũng là phần mang nhiều suy nghĩ nhất cho
người đọc về tình người và cái giá quá đắt phải trả sau một cuộc chiến tranh phi nghĩa.
Nhân vật Socolop được nhiều nhà phê bình văn học cho rằng được xây dựng như một hình
tượng anh hùng sử thi. Bởi vẻ đẹp phi thường, ý chí kiên cường và lòng yêu thương con người
của anh ta biểu trưng cho tính cách Nga, con người Nga thời bấy giờ. Truyện ngắn tập trung
kể về số phận của một người lính Nga đã hi sinh quá nhiều cho chiến tranh, hi sinh tất cả cho
cuộc chiến phi nghĩa cuối cùng khi chiến tranh kết thúc, cuộc sống không bao giờ trở lại bình
yên như trước nữa. Anh ta mất nhà cửa, mất đi vợ và hai con bởi bom đạn chiến tranh, mất
luôn mục đích sống và trở về với quê hương. Từ một người dân rất bình dị, có cuộc sống bình
dị và một gia đình yên ấm, cuối cùng anh ta chẳng còn gì cả. Sống một cuộc sống tạm bợ,
ngập trong rượu bia để quên đi thực tại và quá khứ đau buồn.
Hạnh phúc ấm no không phải là sản phẩm cuối cùng của chiến tranh bởi khi chiến tranh kết
thúc người trực tiếp bị tổn hại vẫn là nhân dân của họ. cuộc sống đang yên ổn, hạnh phúc. Họ
đột nhiên phải ép mình cầm súng, ép mình biết đánh trận. Sau cùng, hòa bình về nhưng yên
ổn và hạnh phúc chẳng còn như trước, có khi còn tệ hơn. Kết cục, chiến tranh như một vòng
luẩn quẩn vô nghĩa và chẳng mang lại lợi ích gì cho con người.
Chiến tranh đâu chỉ cướp đi cuộc sống tươi đẹp của Socolop mà còn cướp đi cuộc sống tươi
đẹp của rất nhiều người khác, trong đó có gia đình của bé Vania. Cậu bé không còn gia đình,
không có nhà để về và cũng chẳng thể làm gì đó để nuôi sống bản thân vì cậu quá nhỏ để có
thể nghĩ đến tương lai hay lo cho cuộc sống hiện tại. Nếu so sánh giữa hai số phận một già và
một trẻ này thì có thể thấy ít ra Socolop còn có thể lựa chọn cách sống của mình. Ít ra ông ta
còn biết làm việc để nuôi bản thân và để tồn tại những ngày tháng còn lại của cuộc đời, còn
Vania thì không.
Có lẽ cũng chính vì lý do đáng thương ấy mà Socolop đã nhận Vania làm con trong giây phút
bộc phát của lòng thương người. Anh không do dự, không toan tính thiệt hơn và đã dang rộng
vòng tay đón Vania vào lòng mình bằng tất cả những tình yêu thương còn sót lại trong con
người đầy rẫy tổn thương. Socolop nén nỗi đau buồn của bản thân để có thể thắp lên một
ngọn lửa hạnh phúc khác trong lòng cậu bé Vania. Để khiến một cậu bé cảm thấy yên ấm và
hạnh phúc có lẽ sẽ dễ dàng hơn việc ai đó có thể đến và chữa lành tâm hồn đau khổ của anh.
Bên cạnh đó, cậu bé Vania cũng nhận người đàn ông nhiều đau khổ ấy là cha mình một cách
vô cùng dễ dàng và chân thành. Cậu bé reo lên và ôm chặt lấy cổ Socolop như thể anh ấy
thật sự là cha đẻ của cậu. Mặc dù trước đó cậu bé vẫn ý thức được rằng cha mình đã chết do
chiến tranh. Đến giây phút này, tình cảm yêu thương đã xóa mờ những lo lắng, phân vân. Hai
Tài liệu chia sẻ tại https://vietvanhoctro.vn
