24
PHU THUẬT U DƯỚI MÀNG TY, NGOÀI TY KÈM THEO
TÁI TẠO ĐỐT SNG BẰNG ĐƯỜNG VÀO PHÍA TRƯỚC
HOẶC TRƯỚC NGOÀI
I. ĐẠI CƯƠNG
U ty là mt bnh hiếm gp, chiếm t l 2,06% so vi các khối u trong cơ thể nói
chung và chiếm t l 15% các u thuc h thng thần kinh trung ương. U tủy ít hơn u não
4-6 ln người ln; tr em u ty rt hiếm gp. U ngoài ty- dưới màng cng
(intradural- extramedulle tumor) nhng u hay gp (khong 65 - 75%), thường u
màng ty (meningioma) u r thần kinh (neurinoma).... Đây là những u lành tính, ranh
gii rõ, mật độ chc, phu thut th ly đưc toàn b u, ít y tổn thương tủy-r thn
kinh.
II. CH ĐỊNH
- Ch định phu thut tuyệt đối: Ngưi bnh đã được xác định u ty khi u xâm
lấn vào thân đốt sng, làm biến dng ct sng.
- Ch định tương đối: những trường hp u ty c cao quá ln người bnh đến giai
đoạn mun, nhng ni bnh già yếu, nhng ni bnh lao phi tiến trin,
nhng bnh lý ác tính ct sống đã rõ ràng, di căn tràn lan.
- Ch định m cp cu trong những trưng hp u b tt kt hoc chy máu trong u y
lit chi, gây bí tiu một cách đột ngt.
- Điu tr ngoi khoa kết quy thuc nhiu yếu t trong đó việc chn đoán sớm
vô cùng quan trng. Các tác gi trong và ngoài nước đu cho rng phu thut vào giai
đoạn đau rễ đem lại nhiu kết qu tt.
III. CHNG CH ĐỊNH
- Bnh lý toàn thân phi hp nng.
- U ty c cao quá ln, phu thuật không đem lại kết qu kh quan.
- Ngưi bnh đến giai đoạn mun, nhng người bnh già yếu, nhng người bnh
lao phi tiến trin, nhng bnh lý ác tính ct sống đã rõ ràng, di căn tràn lan.
IV. CHUN B
1. Ngưi thc hin
- Hai bác s: mt phu thut viên (PTV) chính và mt ph phu thut.
- Hai điều dưỡng: một điều dưỡng tham gia trc tiếp vào cuc m chun b dng c
phc v dng c cho PTV, một điều dưỡng chy ngoài phc v điều ng tham gia
m.
- Kíp gây mê: bác s gây mê, k thut viên phy
2. Ngưi bnh
- Đưc gii thích rõ v các nguy cơ tai biến trong và sau m: các tai biến liên quan đến
tổn thương tủy hay r thn kinh (TK).
- V sinh, tht tháo sạch đường hu môn t đêm trước m.
3. Phương tiện k thut
25
- B dng c phu thut ct sống thường quy: dao m ỡi to i nh (12-15mm)
cán dài, súng 2mm-3mm, panh gắp đĩa đệm thng chếch lên trên xuống i,
phẫu tích không răng và có răng, kìm mang kim, máy hút, dao điện đơn cực và lưỡng
cc.
- B dng c m tái to thân đốt sng (ĐS): lng titanium, np vis c định.
- Dng c tiêu hao: 20 gc con, 01 gói bông nh, 01 si vicryl s 1, 01 si vicryl 2.0,
01 si etilon 4.0, 01 gói sáp s, 01 gói surgisel.
- Hoàn thin h sơ bệnh án đầy đủ theo quy định, có cam kết của gia đình ni bnh.
4. Thi gian m: t 120 đến 180 phút tùy theo v trí u, tính cht ca u.
V. CÁC BƯỚC TIN HÀNH
1. Tư thế: Ngưi bnh nm nga hoặc nghiêng 90 độ.
2. Vô cm:y mê ni khí qun.
3. Thc hin phu thut:
- Xác đnh v trí rch da bng máy chp x quang trong m
- Rch da đưng trng giữa hay đường sườn thắt lưng
- Bóc tách qua lp phúc mc, vén ruột sang 1 bên ( đối với đường m trưc) hoc tách
khối cơ thắt lưng chậu sang bên (đối với đường m trưc bên).
- Bc l vào thân ĐS tương ứng v trí u.
- Dùng dng c ly b thân ĐS bị tổn thương.
- Bc l u, tách u khi ty sng và các r thn kinh. Tùy theo tính cht u mà ly u tng
phn hay toàn phn. Tránh gây tổn thương tủy sng các r thn kinh trong quá
trình thao tác.
- Cm máu k din ct u.
- Đóng kín li màng cng bng ch prolen 4.0 hay 5.0.
- Ly b thân đốt sng b thương tổn bằng cách đào đường hm dc theo trc gia thân
đốt sng ti dây chng dc sau, để li hai thành bên của thân đốt sng.
- Ghép xương chậu vào phần xương bị ly b đi.
- Bt nẹp vít vào hai thân đốt sống trên và dưới lin k.
- Hin nay th áp dng đặt lng titan thay thế cho xương chậu o v trí thân đốt
sống đã lấy đi. Kích tc lng titan ph thuc vào chiu cao của thân đốt sống đã
được lấy đi. Lồng titan th kết hp với ghép xương xốp ca chính người bnh hay
xương nhân to.
- Đóng cân bằng vicryl s 0. Đóng lớp i da bằng vicryl 2.0. Đóng da bằng
etilon 4.0. Nếu cn có th đặt dẫn lưu vào ổ m.
VI. THEO DÕI SAU M VÀ X TRÍ TAI BIN
1. Theo dõi sau m
- Toàn trng: mch, huyết áp
- Chy máu vết m
- Tổn thương tủy hay các r thn kinh.
- Ngưi bnh được np h tr bên ngoài bng np cng trong 4-6 tun
- Phc hi chc năng sau m
26
- Sau 1 tháng cn chp X.Quang ct sống để đánh giá tình trạng liên xương phát
hin các di lch th phát do khp giả…
2. X trí tai biến
- Rách màng cng: khâu vá li bng prolene 4.0
- Tổn thương tủy, r thần kinh: điều tr bng corticoid, phc hi chức năng.
- Chy máu vết mổ: khâu tăng cường đ cm máu
- dch não ty (DNT) sau m: m li vá rò.