Đ bài: Qua 2 câu th : "Mu n mù tr i ch ng cho mù nh /Gi ng m t trông chi ơ ươ
bu i b c tình" hãy phân tích và nói lên nh ng suy nghĩ v n i lòng Tú X ng ươ
Dàn bài chi ti tế
1./ M bài
- Tú X ng, tên th t là Tr n T X ng (1870-1907), ông là m t trong nh ng nhà th tràoươ ế ươ ơ
phúng hàng đu c a n n th ca Vi t Nam. ơ
- Th c a ông l y y u t tr tình là g c, trong đó còn l ng ghép thêm c y u t hi n th cơ ế ế
và trào phúng t o nên m t nét r t riêng trong các tác ph m còn l u l i. ư
- Tiêu bi u trong s y có th k đn là tác ph m Đau m t mà hai câu th "Mu n mù tr i ế ơ
ch ng cho mù nh /Gi ng m t trông chi bu i b c tình!" ph n nào cho ta th y nh ng tâm ươ
tr ng và n i lòng c a Tú trong bu i đng th i. ươ
2./ Thân bài
- Hoàn c nh cu c đi + hoàn c nh đt n c: ướ
+ Ch đ phong ki n suy tàn, h b i, l c h u, không ch p nh n đi m iế ế
+ Th c dân Pháp xâm l c => Xã h i càng thêm nhi u lo n r i ren, nguy c m t n c. ượ ơ ướ
+ Trí th c không còn đc tr ng d ng, b t l c tr c th i cu c. ượ ướ
- Bài th Đau m t, Tú X ng đau không ch đn thu n là b nh t t trên thân th mà còn làơ ươ ơ
n i đau trong lòng, xã h i có muôn c nh b n th u mà Tú X ng ch ng mu n nhìn. Chúng ươ
khi n ông ch ng tai gai m t, nh ng l i ch có th cam ch u, chúng hành h khi n ôngế ướ ư ế
ph i "đau m t".
- Tr c hoàn c nh b t l c y Tú X ng đã có m t mong mu n đó là "Mu n mù"ướ ươ
- Tú X ng mu n mù b i m t l đn gi n, m t không th y thì lòng không đau, không khóươ ơ
ch u, đó là cái cách ph n kháng th t quy t li t => kh ng đnh đc nhân cách cao đp ế ượ
trong con ng i T X ng, là n i b t hòa, là s ph n kháng l i m t cách gay g t xã h iườ ế ươ
đng th i.ươ
- Nh ng "bu i b c tình" trong xã h i:
+ Đó là c nh tình c m gia đình g n bó nay d n tan rã, d n dà ng i ta ch ng còn quan tâm ườ
đn nhau n a, m đau cũng m c đy.ế
+ Ti n b c tr nên quan tr ng h n bao gi h t, ti n b ng tr thành vua và con ng i ơ ế ườ
chính là nô l c a chúng, ng i ta dùng ti n mua quan bán t c t a nh c m ti n đi ch ư ướ ư
mua m rau, th t d dàng!
+ Con ng i b c b o, s n sàng gi m đp lên nhau đ s ng, bao đo đc luân lý cha ôngườ
v n gìn gi b ng ch c thành h vô, ai còn quan tâm trong bu i lo n l c. ư
+ Trí th c tr thành ng i b t l c tr c th i cu c, gi ng m t nhìn đt n c l i tàn, k ườ ướ ươ ướ
hám danh l i thì bán n c c u vinh. ướ
=> N i đau l n trong lòng ng i trí th c có nhân cách đp nh T X ng, kèn c a làm ườ ư ế ươ
cho cu c đi Tú X ng, gia đình Tú X ng ph i ch u bao n i v t v , c c nh c, đc bi t ươ ươ
là cu c đi c a Tú su t m y m i năm c u t c nh th . ươ ư ế
3./ K t bàiế
- Qua hai câu th ng n ng i trong bài th Đau m t c a T X ng, v n m t gi ng đi uơ ơ ế ươ
buông l i, t ng nói ch i nh ng l i là n i lòng th c c a Tú X ngơ ưở ơ ư ươ
=> N i đau c a c m t th i đi, là n i đau c a c m t b ph n trí l c ph i bó tay b t l c
tr c th i cu c, gi ng m t nhìn đt n c điêu tàn.ướ ươ ướ
- Mong mu n mù m t, đ không bi t, không nhìn th y n a là l i thoát duy nh t, là m t ế
cách ch ng đi r t tàn nh n v i b n thân, nh ng l i h p lý v i n i lòng c a Tú X ng. ư ươ
Bài làm
Tú X ng, tên th t là Tr n T X ng (1870-1907), là m t trong nh ng nhà th tràoươ ế ươ ơ
phúng hàng đu c a n n th ca Vi t Nam. Cu c đi Tú X ng tuy ch ng n ng i có 37 ơ ươ
năm, nh ng su t 37 năm y l i n m tr n trong bu i đt n c nhi u nh ng, chính quy nư ướ ươ
th c dân n a phong ki n, c c k r i ren và ph c t p. Tuy là ng i có tài nh ng Tú ế ườ ư
X ng l i b t đc chí trong con đng công danh vì s th i nát c a xã h i th i b y gi .ươ ư
Th nên Tú th ng l y vi c sáng tác th làm thú vui, gi t thì gi , v a là đôi m t hi nế ườ ơ ế
th c, m a mai ghi chép nh ng gì di n ra trong xã h i. Th c a ông l y y u t tr tình là ơ ế
g c, trong đó còn l ng ghép thêm c y u t hi n th c và trào phúng t o nên m t nét r t ế
riêng trong các tác ph m còn l u l i. Tiêu bi u trong s y có th k đn là tác ph m Đau ư ế
m t mà hai câu th "Mu n mù tr i ch ng cho mù nh /Gi ng m t trông chi bu i b c ơ ươ
tình!" ph n nào cho ta th y nh ng tâm tr ng và n i lòng c a Tú trong bu i đng th i. ươ
Nh đã đ c p, cu c đi c a Tú X ng ch có 37 năm ng n ng i, và trong quãng đi y,ư ươ
ông đã ch ng ki n t n m t h t th y nh ng r i ren, nh ng b t công c a xã h i. N a đu ế ế
cu c đi là c nh tri u đình vào bu i suy tàn, đang trên đà s p đ, vua quan ch bi t ăn ế
ch i sa đa, th i nát, t t ng l c h u c h , bác b h t nh ng đi m i, cách tân c aơ ư ưở ế
nhi u trí th c đng th i. Tú X ng v n là ng i có t t ng ti n b , nên trong vi c thi ươ ươ ườ ư ưở ế
c ph n nhi u có đa vào trong y, chính vì lý do v y mà bài ông tuy r t đc s c, r t hay ư
nh ng toàn b đánh r t không th ng ti c. Sau tám l n thi c , Tú X ng cũng mi nư ươ ế ươ
c ng đ đc tú tài, và mãi ông ch d ng b c đó. Cu c đi b t đc chí trong conưỡ ượ ướ
đng công danh, c ng v i cu c s ng b n hàn kh s luôn đeo bám, khi n Tú X ngườ ế ươ
nhi u l n v t vã và căm gi n, căm gi n cái xã h i phong ki n h b i đã khi n ông đau ế ế
kh . Đn n a sau cu c đi ông, l i là lúc th c dân Pháp tràn vào xâm l c n c ta, xã h i ế ượ ướ
đã lo n càng thêm lo n, nhân dân m t c hai tròng, trí th c có tài nh ng b t l c tr c th i ư ướ
cu c, khi n Tú X ng càng thêm đau đn. ế ươ
V i bài th Đau m t, Tú X ng đau không ch đn thu n là b nh t t trên thân th mà còn ơ ươ ơ
là n i đau trong lòng, xã h i có muôn c nh b n th u mà Tú X ng ch ng mu n nhìn. ươ
Chúng khi n ông ch ng tai gai m t, nh ng l i ch có th cam ch u, chúng hành h khi nế ướ ư ế
ông ph i "đau m t". Tr c hoàn c nh b t l c y, Tú X ng đã có m t mong mu n đó là ướ ươ
"Mu n mù", trong câu "Mu n mù tr i ch ng cho mù nh ". Tú X ng mu n mù b i m t l ươ
đn gi n, m t không th y thì lòng không đau, không khó ch u, đó là cái cách ph n khángơ
th t quy t li t, có l không ph i đng cùng ch ng ai làm th . Đi u đó đã ph n nào ế ườ ế
kh ng đnh đc nhân cách cao đp trong con ng i T X ng, là n i b t hòa, là s ượ ư ế ươ
ph n kháng gay g t l i xã h i đng th i. ươ
V y xã h i y đã x y ra nh ng đi u nhi u nh ng gì mà l i khi n Tú X ng quy t li t, ươ ế ươ ế
ch ng đi đn v y? Tr c h t n u đc c bài th Đau m t có l ta đã ph n nào m ng ế ướ ế ế ơ ườ
t ng ra. T X ng đã chán l m r i cái c nh ph i ch ng ki n nh ng "bu i b c tình" c aượ ế ươ ế
xã h i, kèn c a làm cho cu c đi Tú X ng, gia đình Tú X ng ph i ch u bao n i v t v , ươ ươ
c c nh c, đc bi t là cu c đi c a Tú su t m y m i năm c u t c nh th . Đó là c nh ươ ư ế
tình c m gia đình g n bó nay d n tan rã, d n dà ng i ta ch ng còn quan tâm đn nhau ườ ế
n a, m đau cũng m c đy. Ti n b c tr nên quan tr ng h n bao gi h t, ti n b ng tr ơ ế
thành vua và con ng i chính là nô l c a chúng, ng i ta dùng ti n mua quan bán t cườ ườ ướ
t a nh c m ti n đi ch mua m rau, th t d dàng! Con ng i b c b o, s n sàng gi m ư ườ
đp lên nhau đ s ng, bao đo đc luân lý cha ông v n gìn gi b ng ch c thành h vô, ai ư
còn quan tâm trong bu i lo n l c. Trí th c tr thành ng i b t l c tr c th i cu c, ườ ướ
gi ng m t nhìn đt n c l i tàn, k hám danh l i thì bán n c c u vinh. Ôi, có l ch ngươ ướ ướ
có n i đau đn nào h n th đi v i m t trí th c l n nh Tú X ng, ông mu n mù cũng là ơ ế ư ươ
ph i l .
Qua hai câu th ng n ng i trong bài th Đau m t c a T X ng, v n m t gi ng đi uơ ơ ế ươ
buông l i, t ng nói ch i nh ng l i là n i lòng th c c a Tú X ng. Ng i ta th y hi nơ ưở ơ ư ươ ườ
di n trong hai câu th y là n i đau c a c m t th i đi, là n i đau c a c m t b ph n ơ
trí l c ph i bó tay b t l c tr c th i cu c, gi ng m t nhìn đt n c điêu tàn. Riêng v i ướ ươ ướ
nh ng nhân cách l n nh Tú X ng, v i nh ng kh đau đy r y trong cu c đi có l ư ươ
mong mu n mù m t, đ không bi t, không nhìn th y n a là l i thoát duy nh t, là m t ế
cách ch ng đi r t tàn nh n v i b n thân, nh ng l i h p lý v i n i lòng c a Tú X ng. ư ươ