Ràng buộc UNIQUE trong SQL Server
Trên một bảng chỉ có thể có nhiều nhất một khóa chính nhưng có thể có nhiều cột hoặc tập
các cột có tính chất như khoá chính, tức là giá trị của chúng là duy nhất trong bảng. Tập một
hoặc nhiều cột có giá trị duy nhất và không được chọn làm khoá chính được gọi là khoá phụ
(khoá dự tuyển) của bảng. Như vậy, một bảng chỉ có nhiều nhất một khoá chính nhưng có thể
có nhiều khoá phụ.
Ràng buộc UNIQUE được sử dụng trong câu lệnh CREATE TABLE để định nghĩa khoá phụ
cho bảng và được khai báo theo cú pháp sau đây:
[CONSTRAINT tên_ràng_buộc]
UNIQUE [(danh_sách_cột)]
Ví dụ : Giả sử ta cần định nghĩa bảng LOP với khoá chính là cột MALOP nhưng đồng thời lại
không cho phép các lớp khác nhau được trùng tên lớp với nhau, ta sử dụng câu lệnh như sau:
CREATE TABLE lop
(
malop NVARCHAR(10) NOT NULL,
tenlop NVARCHAR(30) NOT NULL,
khoa SMALLINT NULL,
hedaotao NVARCHAR(25) NULL,
namnhaphoc INT NULL,
makhoa NVARCHAR(5),
CONSTRAINT pk_lop PRIMARY KEY (malop),
CONSTRAINT unique_lop_tenlop UNIQUE(tenlop)
)
SQL Server cung cấp các loại ràng buộc sau:
PRIMARY KEY:
khóa chính của bảng, là định danh duy nhất cho mỗi bản ghi trong bảng. Nó đòi hỏi cột (hoặc
các cột) tạo thành khóa chính phải thỏa mãn hai điều kiện: không NULL và mỗi giá trị phải
duy nhất trong toàn bảng. Mỗi bảng chỉ cho phép tối đa một khóa chính và theo nguyên tắc
thiết kế, mỗi bảng đều cần có khóa chính. Có ba cách khai báo khóa chính:
--Cách 1
CREATE TABLE dbo.Bang(Cot_1 INT NOT NULL PRIMARY KEY,Cot_2 VARCHAR(100),...)
--Cách 2
CREATE TABLE dbo.Bang(Cot_1 INT NOT NULL,Cot_2 VARCHAR(100),...CONSTRAINT P
K_Bang PRIMARY KEY (Cot_1, Cot_2))
--Cách 3, thêm ràng buộc cho bảng đã có sẵn
ALTER TABLE dbo.Bang ADD CONSTRAINT PK_Bang PRIMARY KEY (Cot_1, Cot_2)
Khi có khai báo khóa chính, SQL Server tự động tạo một unique index để thực thi tính duy
nhất. Đây là cách làm tối ưu để kiểm tra xem một giá trị có duy nhất hay không. Mỗi khi có giá
trị mới được thêm vào hay được cập nhật, hệ thống sẽ định vị trên cây index để tìm vị trí thích
hợp cho nó. Nếu giá trị này đã xuất hiện, hệ thống sẽ văng ngược trở ra và báo lỗi. Ngược lại,
giá trị mới được lưu vào cây index.
Index được tạo cùng với khóa chính một cách mặc định là clustered index. Bạn có thể chỉ
định nó là non-clustered khi cần thiết, nhưng thông thường bạn nên để ở chế độ mặc định.
Bạn nên chọn trường có kích thước nhỏ làm khóa chính. Khi có nhiều trường kết hợp với nhau
xác định định danh của bản ghi (ví dụ ba trường tên, ngày sinh và nguyên quán của bảng thí
sinh), bạn có thể tạo thêm một trường THISINH_ID kiểu INTEGER làm đại diện và dùng nó
làm khóa chính, và đưa ba trường kia vào một khóa duy nhất (xem phần dưới đây).
UNIQUE KEY CONSTRAINT:
ràng buộc duy nhất, yêu cầu các giá trị trong cột phải khác nhau. Ràng buộc này cho phép
cột hoặc các cột cấu thành khóa phải là NULL, tuy nhiên chỉ một giá trị NULL được phép xuất
hiện (về khác biệt giữa định nghĩa khóa duy nhất của ANSI và SQL Server, mời bạn đọc thêm
bài Tạo Ràng Buộc Duy Nhất Bằng Filtered Index). Bạn có thể tạo nhiều ràng buộc duy nhất
trên cùng một bảng. Ràng buộc duy nhất cũng kéo theo một unique index giống như với khóa
chính, và cơ chế kiểm tra tính duy nhất cũng giống như vậy. Điểm khác là unique index được
tạo ở đây mặc định là non-clustered, trừ khi bạn chỉ định nó là clustered.
Bạn có thể thấy về mặt logic, ràng buộc duy nhất cộng thêm NOT NULL tương đương với
khóa chính. Và ngoại trừ một vài khác biệt nhỏ, tạo một unique index trên cột cũng tương
đương với tạo ràng buộc duy nhất trên cột đó.
Tạo ràng buộc duy nhất:
ALTER TABLE ThiSinh ADD CONSTRAINT UC_ThiSinh UNIQUE (Ten, NgaySinh,
NguyenQuan)
FOREIGN KEY:
ràng buộc khóa ngoại. Nó đòi hỏi cột chỉ được phép chứa giá trị xuất hiện trong cột khóa
chính của bảng khác. Ràng buộc này đảm bảo tính toàn vẹn tham chiếu dữ liệu. Ví dụ với
database bán hàng, bạn có bảng SanPham với SanPham_ID là khóa chính, và bảng
BanHang có trường SanPham_ID với mục đích chứa ID của các sản phẩm có trong bảng
SanPham. Khi đó, bạn cần tạo ràng buộc khóa ngoại trên trường Sanpham_ID của bảng
BanHang, tham chiếu đến trường Sanpham_ID của bảng SanPham. Ràng buộc này đảm
bảo:
- Không ai có thể đưa các giá trị SanPham_ID “tầm bậy” vào bảng BanHang. Các giá trị đều
phải tồn tại trong bảng SanPham. Ví dụ, bảng SanPham chứa các ID từ 1 – 100; bạn không
thể thêm một bản ghi vào bảng BanHang với SanPham_ID = 101. Nói cách khác, các hóa
đơn bán hàng phải chứa các sản phẩm đã có trong danh mục.
- Nếu một SanPham_ID đã xuất hiện trong bảng BanHang (sản phẩm đã có giao dịch), không
ai có thể xóa bản ghi của SanPham_ID đó trong bảng SanPham. Ví dụ, trong bảng SanPham
có chứa sản phẩm Kindle Fire với ID = 52; sau khi có giao dịch bán hàng trên sản phẩm này,
bảng BanHang sẽ xuất hiện bản ghi với SanPham_ID = 52; khi đó bạn không thể xóa bản ghi
của Kindle Fire khỏi bảng SanPham, vì bản ghi kia trong bảng BanHang sẽ trở nên mồ côi
(tham chiếu đến một sản phẩm ID không tồn tại).
ALTER TABLE dbo.BanHang
ADD CONSTRAINT FK_SanPham_ID FOREIGN KEY (SanPham_ID) REFERENCES dbo.Sa
nPham(SanPham_ID)
Một vài lưu ý với ràng buộc khóa ngoại:
- Tuy cột là khóa của bảng, nhưng các giá trị cho phép của nó lại được qui định từ một cột ở
bảng khác. Vì thế có tên gọi khóa ngoại.
- Cột được tham chiếu phải là unique (primary key hoặc unique key).
- Bảng được tham chiếu phải nằm trong cùng database.
NOT NULL: ràng buộc này đơn giản là yêu cầu dữ liệu nhập vào cho cột phải chứa giá trị chứ
không được để NULL. Khi bạn sửa lại một cột thành NOT NULL của bảng đã chứa dữ liệu
(dùng ALTER TABLE), Toàn bộ các bản ghi của bảng đó sẽ được kiểm tra. Nếu hệ thống tìm
thấy NULL nó sẽ báo lỗi và hủy bỏ lệnh ALTER TABLE. Lệnh sau sửa lại cột SanPham_ID
thành NOT NULL:
ALTER TABLE dbo.BanHang ALTER TABLE SanPham_ID INT NOT NULL
DEFAULT:
ràng buộc mặc định. Khi nhập dữ liệu cho bảng mà cột đó không được cung cấp giá trị thì giá
trị mặc định sẽ được sử dụng. Ví dụ bạn có thể tạo ràng buộc DEFAULT cho trường NgayGD
(ngày giao dịch) của bảng bán hàng là ngày giờ hệ thống:
ALTER TABLE dbo.BanHang
ADD CONSTRAINT DF_NgayGD DEFAULT GETDATE() FOR NgayGD
CHECK:
ràng buộc kiểm tra. Yêu cầu cột tương ứng phải thỏa mãn một biểu thức logic. Ví dụ, ràng
buộc sau đòi hỏi cột SL (số lượng) phải lớn hơn 0:
ALTER TABLE dbo.BanHang
ADD CONSTRAINT Chk_SL CHECK (SL>0)
Bạn có thể dùng hàm trong biểu thức của ràng buộc check, miễn là hàm phải thuộc loại trả về
giá trị đơn (scalar function, không được dùng hàm kiểu bảng).