RAW - ĐỊNH DẠNG ẢNH SỐ CHO TƯƠNG LAI

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

124
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nếu là người chơi ảnh số thì chắc hẳn bạn đã quá quen thuộc với các định dạng ghi ảnh như JPG (khá thông dụng), TIFF... Những định dạng này sử dụng kỹ thuật 'nén có mất dữ liệu' (lossy compression) nên một phần thông tin ảnh sẽ được lược bỏ để giảm dung lượng tập tin. Nhưng với định dạng RAW thì khác. Tên RAW không phải ghép từ các ký tự đầu, mà chính xác mang nghĩa còn thô nguyên gốc (raw). RAW cũng là tên chung cho nhiều định dạng tập tin ảnh riêng của các nhà...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: RAW - ĐỊNH DẠNG ẢNH SỐ CHO TƯƠNG LAI

RAW - NH D NG NH S CHO TƯƠNG LAI N u là ngư i chơi nh s thì ch c h n b n ã quá quen thu c v i các nh d ng ghi nh như JPG (khá thông d ng), TIFF... Nh ng nh d ng này s d ng k thu t 'nén có m t d li u' (lossy compression) nên m t ph n thông tin nh s ư c lư c b gi m dung lư ng t p tin. Nhưng v i nh d ng RAW thì khác. Tên RAW không ph i ghép t các ký t u, mà chính xác mang nghĩa còn thô nguyên g c (raw). RAW cũng là tên chung cho nhi u nh d ng t p tin nh riêng c a các nhà s n xu t như .CRW, .CR2 c a Canon; .ORF c a Olympus,; .MRW c a Minolta hay .NEF c a Nikon. RAW là gì ? Có th nói t p tin RAW ch a toàn b d li u mà b c m bi n trong các máy nh s ghi ư c khi ch p. M i hãng có m t phương pháp mã hóa d li u b c m ng thành t p tin nh 'thô' khác nhau nhưng trong t t c trư ng h p, thông tin trong t p tin raw u ư c gi nguyên g c. Máy nh s s d ng nhi u công ngh khác nhau x lý, chuy n i thông tin nhưng h u như m i máy cho phép ch p RAW u s d ng b c m bi n d ng 'tranh ghép' (mosaic sensor); còn g i là c m bi n d ng m ng l c màu (color filter array CFA) d ng 2 chi u. Trong ó, m i ô ơn v bi u di n m t i m nh (pixel) trên t m nh. Nhưng t bào c m quang ch có nhi m v qui i lư ng photon ánh sáng ti p nh n ư c thành tín hi u i n nên thông tin mà t p tin thô nh n ư c t m ng l c màu ch là d ng s c xám (grayscale).
ƯU I M C A RAW T i sao nhi u nhi p nh gia ch thích RAW mà không h quan tâm n JPG hay TIFF? Có 3 nguyên nhân chính: • Ch có nh d ng RAW m i h tr 12 bit màu • Ch có các ph n m m chuy n i RAW trên máy tính m i cho phép áp d ng các gi i thu t chuy n i nh màu phúc t p. • Ch v i RAW b n m i t do thay i các thông s ch p (cân b ng tr ng, kh h t, làm bén chi ti t, level, curve, bù sáng...) t n m t hi u qu sau cùng cao nh t. Làm th nào máy nh chuy n thành nh màu RGB? Ngo i tr m t s máy nh th h m i s d ng b c m bi n Foveon ('Công ngh Foveon X3 c a Sigma' (TGVT A , s 5/2002, Tr.46) có kh năng ghi nh n c l p ba màu RGB. H u h t c m bi n nh CCD và CMOS hi n này u t trên m ng t bào c m ng kính l c màu , l c, lam và t o ra hàng tri u t bào màu nh , x p xen k nhau theo m t tr t t nh t nh. Lư ng màu l c luôn g p ôi vì m t ngư i nh y v i màu l c hơn. Không ch có d li u ghi nh n thông tin i m nh, t p tin RAW còn ch a d li u d ng metadata c a b c nh ch p. Metadata, v m t ng nghĩa là 'd li u v d li u' (siêu d li u), ư c máy nh t o ra m i khi ch p. Trong metadata, c hai nh d ng JPEG và RAW u có ph n EXIF (Exchangeable Image Format - nh d ng nh có th trao i) ch a nh ng thông tin v thao tác ch p nh như ki u máy nh, s sêri c a máy, t c , kh u , tiêu c , ch flash... Ngoài m i giá tr trong thang xám c a t ng i m nh, a s nh d ng RAW còn ch a m t vòng gi i mã (decoder ring) trong metadata chuy n thông tin s p x p các b l c màu trong c m bi n cho b chuy n i (RAW converter). Nh ó, b chuy n i raw có th chuy n nh t d ng ghi thô thang xám thành m t nh màu b ng cách ' i u ch ' n i suy các màu b thi u t các i m nh l n c n
v i nh ng thu t toán chuy n màu c trưng riêng c a t ng hãng máy nh. Ti n trình này ư c g i là 'rã ghép' (demosaicing), nhi m v ch ch t c a b chuy n d ng, nhưng chưa ph i là ã hoàn t t. Quá trình chuy n d ng RAW có thêm các bư c sau: • Cân b ng tr ng (white balance) mà b n xác l p trên máy nh s khi ch p không có b t kỳ tác ng nào lên i m nh khi ch p ch RAW; thông tin này ch ư c ghi vào nh n trong metadata. Nhi u b chuy n dùng thông tin này g i ch cân b ng tr ng m c nh nhưng có m t s t phân tích l i nh ch n cân b ng tr ng t i ưu. • Di n gi i thư c o màu (colorimetric interpretation). M i i m nh trong t p tin RAW lưu m t b tr s bi u di n no màu , l c, lam. Th nhưng , l c, lam l i h t s c 'mơ h '! B i h i 100 ngư i thì nh n ư c n 100 màu khác nhau. Có nhi u b l c màu ư c s d ng trên các máy nh nên b chuy n d ng RAW ph i gán màu chính xác v i thư c màu qui ư c; ví d , thư c CIE YXZ ư c thi t l p theo kh năng c m nh n màu c a con ngư i. • Hi u ch nh gamma. nh lưu theo d ng RAW có gamma tuy n tính (linear gamma) r t khác v i s c trên film nên b chuy n d ng RAW ph i hi u ch nh gamma cho phù h p v i kh năng c m nh n m t ngư i. • Các b chuy n d ng RAW s d ng nhi u gi i thu t khác nhau làm gi m h t, ch ng răng cưa, bén chi ti t v.v.. JPEG khác RAW ra sao? Khi b n ch p nh v i nh d ng JPEG thì b chuy n d ng RAW trong máy nh s s th c thi t t c các bư c trên bi n nh thô thành nh màu và nén l i theo chu n nén JPEG. M t s máy nh cho phép ngư i dùng ch n thông s như thang màu (sRGB, Adobe RGB), bén, tương ph n. ây là công vi c nhiêu khê n u b n c ph i thay i thông s liên t c t nh này sang nh khác nên r t nhi u b n giao phó luôn cho máy nh. JPEG không dành nhi u kh năng ch nh
s a và do nén thông tin nên khi ch nh, b n d làm sai l ch các y u t khác; trong ó có màu da. Th nhưng khi ch p v i nh d ng RAW b n có ư c s ki m soát g n như toàn b kh năng di n gi i t các thông tin nh. Khi ch p RAW, máy nh ch chi ph i duy nh t n ISO, t c tr p và kh u . M i th còn l i u n m dư i s ki m soát c a b n. Ví d , b n có th cân ch nh l i cân b ng tr ng, phân b màu, s c , bén, m n h t c a các chi ti t,... Th m chí, b n có th cân ch nh l i bù sáng. H u h t các máy nh ch p RAW u ghi nh n ư c 12 bit màu (tương ương 4.096 s c màu) cho m i i m nh; trong khi, JPEG gi i h n 8 bit cho m i kênh. Vì th khi ch p JPEG, b chuy n d ng c a máy nh lo i b khá nhi u thông tin có ích. Tương quan gi a nh d ng JPEG và RAW cũng tương t film âm b n màu v i phim slide. JPEG gi ng film slide vì ghi nh n chính xác ngay lúc ch p và h n ch trong kh năng ch nh s a v sau. RAW thì gi ng film âm b n vì cho phép ch nh s a no màu, cân b ng màu... sau khi ch p. RAW còn n tàng nhi u ti m năng l n căn c theo nh ng c i ti n b chuy n d ng c a các nhà s n xu t máy nh s . nh k thu t s ã không còn trong th i kỳ non tr n a, nhưng v n chưa n tu i trư ng thành. nh d ng JPEG hi n nay là khá ph bi n, ti n d ng, th nhưng không gian sáng t o trên JPEG r t khiêm t n. Mư i năm t i s có nh ng thay i h t s c quan tr ng v b l c màu và nh d ng RAW s cho b n cho b n khai thác tri t m i ti m năng c a nh d ng thô. Nhi u ngư i ã g i nh d ng RAW là nh d ng nh s c a tương lai. Như chúng ta ã bi t, RAW - là nh d ng nh k thu t s (KTS) ch a d li u g c khi máy b t nh và d li u thô này chưa h qua m t công o n x lý nào - ã ngày càng tr nên ph bi n do ch t lư ng hình cao hơn h n cũng như nh ng tri n v ng ng d ng trong tương lai. Th nhưng, cho n nay v n chưa có b t kỳ m t chu n m c chung nào cho nh d ng này, vì RAW c a t ng hãng ch t o máy
nh hoàn toàn khác nhau, th m chí khác nhau c 2 ki u máy nh cùng hãng ch t o. T th c t trên, t p oàn Adobe Systems Incorporated trong tháng 9 năm 2004 v a qua ã không che gi u tham v ng “th ng nh t m i nh d ng RAW” khi công b m t nh d ng chung cho m i lo i RAW: âm b n k thu t s (DNG - Digital Negative), và Adobe cũng ã “hào phóng” cung c p mi n phí ph n m m Adobe DNG Converter chuy n it tc nh d ng RAW sang nh d ng m i DNG. ÂM B N KTS LÀ GÌ? Theo thu t ng truy n th ng c a nhi p nh, n u JPEG ư c xem như là t m nh ã tráng r i (r a) hoàn ch nh, thì ch t li u g c t o ra t m nh y chính là “âm b n”. M i l n b n x lý cùng m t ch t li u thô này nhưng l i áp d ng các xác l p khác nhau cho gi i thu t cân b ng tr ng, c t màu, s c, hi u ch nh gamma, gi m h t, làm bén chi ti t hay b t kỳ m t trong nhi u thu c tính khác c a RAW thì b n l i có m t nh hoàn toàn khác. Ch v i ph n m m chuyên bi t b n m i có th thâm nh p ư c các thông s quí giá trong RAW, tương t như vi c b n có th in t 1 t m film duy nh t ra nhi u ki u nh khác nhau, v i nh ng hi u ng khác nhau v y. M t lý do khác ó là nhu c u h t s c c p thi t cho nh s : vi c t n tr lâu dài, có h th ng các nh ch p d ng RAW cho các nhà nhi p nh chuyên nghi p. Không gi ng như JPEG và TIFF, RAW ch ch a các d li u “nguyên ch t”. Th nhưng v i các nh d ng RAW hi n nay, v n ch g n li n v i t ng lo i máy nh, hay t ng nhà ch t o, ngư i ch p nh không th nào lưu tr theo h th ng ư c. Và không có gì m b o là nh dang RAW hôm nay s còn ư c h tr sau 10, 20 năm n a, hay li u hãng ch t o máy nh s còn s n xu t ki u máy này n a không?
Adobe ã cam k t v i ngư i dùng là nh d ng RAW m i .DNG s giúp ngư i ch p nh có kh năng lưu tr toàn v n nh g c c a mình m t cách dài lâu, cho c các th h mai sau. nh d ng .DNG cũng s ư c tích h p trong m i ph n m m x lý h a c a Adobe (Photoshop CS, Elements,...) và dĩ nhiên trong các lưu làm vi c, hi u ch nh nh dành cho các nhà nhi p nh chuyên nghi p. “ nh d ng RAW r t quan tr ng cho các nhi p nh gia chuyên nghi p và Photoshop v n ang ng v trí ti n tiêu tích h p các t p tin d ng RAW vào trong lưu hi u ch nh nh s ,” ó là tuyên b c a Phó ch t ch, ph trách b ph n s n ph m v video và nh KTS c a Adobe. “Vi c phát hành Camera Raw plug-in m i nh t có h tr nh d ng .DNG là m t bư c phát tri n có ý nghĩa nh m giúp cho vi c lưu tr nh d ng RAW cho tương lai cũng như vi c h tr m nh hơn cho các lưu làm vi c cho gi i nh nhà ngh , v n luôn ánh giá cao phương pháp ki m soát hình nh m t cách chính xác.” AI Ư C HƯ NG L I? Dĩ nhiên là t p oàn Adobe. Tuy nhiên, chính c ng ng nh KTS s hư ng l i nhi u nh t, khi có ư c m t công ty ph n m m th ba, c l p v i các nhà ch t o máy nh, phát tri n các ng d ng cho m t nh d ng RAW th ng nh t. Adobe, t p oàn hàng u v x lý nh KTS v i kh năng, tài chính hùng m nh ã và ang h tr cho trên 60 nh d ng RAW khác nhau. Ngoài ra, các công ty v a và nh khác cũng có th góp ph n phát tri n cho nh d ng chung .DNG thay vì ph i ch y theo hàng ch c lo i RAW thay i liên t c. NH NG ƯU I M C A .DNG V n hành cl p V i t ng nh d ng RAW riêng hi n hành, các chương trình ph n m m mu n x lý ph i bi t các thông tin c bi t v lo i máy nh ã ch p b c nh ó. C m i ki u máy nh m i tung ra th trư ng, công ty ph n m m l i ph i c p nh t nh d ng RAW m i. Nhưng v i .DNG thì siêu d li u (metadata) công khai nên
các trình x lý kèm theo như Adobe Camera Raw plug-in không còn c n các thông tin riêng c a máy nh gi i mã n a. Kh năng lưu tr Các nhà ch t o máy nh thư ng b rơi a con RAW c a mình sau ch vài năm khi không còn s n xu t ki u máy nh ó n a. Và n u không còn ư c ph n m m chuyên dùng c a hãng ch t o h tr thì nh ã lưu tr dư i d ng RAW ó vô giá tr . V i .DNG thì khác, do công khai nên trong tương lai s có nhi u ph n m m c ư c nh d ng này. Tương thích v i TIFF DNG là phiên b n ti p n i nh d ng TIFF 6.0 và cũng tương thích v i chu n TIFF-EP, nghĩa là ngư i dùng có 1 t p tin RAW cùng lúc áp ng c chu n c a DNG l n TIFF-EP Adobe khuy n cáo ngư i dùng v n lưu gi nh d ng RAW nguyên g c có ch a các siêu d li u c a hãng ch t o máy nh. Tóm l i, có th còn có m t s ý ki n hoài nghi v kh năng “th ng nh t” RAW v m t m i c a Adobe, có th m t s nhà vi t ph n m m v n còn phân vân li u có nên gia nh p cu c chơi y c nh tranh v DNG v i gã kh ng l Adobe hay không, nhưng dù sao v i .DNG, ngư i tiêu dùng và nh t là gi i nhi p nh “bán và chuyên nghi p” cũng có thêm cơ h i, công c t t khai thác m i ti m năng c a nh KTS.