Ở ờ ị ề ủ ề Đ  bài: Trình bày suy nghĩ c a anh ch  v  câu nói "  đ i không có b ướ ườ c đ ng

ữ ỉ ớ ề ủ ứ ể ượ ọ ạ cùng ch  có nh ng ranh gi i đi u quan tr ng là có đ  s c m nh đ  v t qua ranh

ớ ấ gi i  y"

Bài làm

ế ắ ế ế ậ ồ ộ ườ ự ậ ế Tri ọ t lý nhà ph t có nh c đ n cái g i là thuy t luân h i: M t con ng i, s  v t ch t đi s ẽ

ể ế ế ộ ố ớ ướ ả ộ ớ hóa thân, chuy n ki p sang m t ki p s ng m i, d i m t hình hài m i. B n thân tôi

ậ ả ượ ướ ạ ộ ọ không hoàn toàn tin vào nó, tôi c m nh n đ c nó d i m t khía c nh khác. Đ c “Mùa

ủ ễ ả ậ ượ ự ố ề ả ộ ừ ạ l c” c a Nguy n Kh i tôi nh n ra đ c m t đi u đó: “S  s ng n y sinh t ế    trong cái ch t

ệ ừ ổ ở ờ ữ ạ h nh phúc hi n hình t trong nh ng hy sinh gian kh , đ i này không có con đ ườ   ng

ữ ỉ ớ ố ế ể ướ ứ ề ạ cùng, ch  có nh ng ranh gi ả i, đi u c t y u là ph i có s c m nh đ  b ữ c qua nh ng ranh

ớ ấ gi i  y”

ở ị ệ ự ố ữ ủ ườ ự ố S  s ng đây, theo tôi là nh ng giá tr  hi n sinh, đó là s  s ng c a con ng ỏ i, c  cây,

ể ể ự ố ự ố ứ ậ ồ chim muông. Đó cũng có th  hi u là s  s ng trong tâm h n, trong nh n th c. S  s ng và

ữ ế ệ ạ ổ ượ ế cái ch t; h nh phúc và hy sinh gian kh  là nh ng khái ni m trái ng ư   c nhau, th  nh ng

ự ố ả ừ ế ệ ạ ừ ữ “S  s ng n y sinh t trong cái ch t, h nh phúc hi n hình t trong nh ng hy sinh, gian

kh ”.ổ

ạ ạ ư ế ướ ế ở ườ ồ ờ T i sao l i nh  th ? Theo tôi, tr c h t là b i không có gì tr ớ ng t n mãi v i th i gian,

ộ ố ế ạ ả ậ ố không có cu c s ng, s  ph n nào là luôn luôn h nh phúc. Cái ch t ph i luôn song hành

ộ ố ố ấ ổ ớ ự ố ứ ệ ạ cùng s  s ng, có hy sinh gian kh  m i có h nh phúc. Cu c s ng v n r t ph c đi u và đa

ừ ề ẻ ạ ạ ẳ ị chi u. Nó có muôn màu, muôn v  thiên hình và v n tr ng.Ông cha ta đã t ng kh ng đ nh:

ự ế ộ ẫ ứ ế ồ ơ “Qua c n bĩ c c đ n h i thái lai”. Đó chính là m t d n ch ng cho ý ki n trên. Không ai

ữ ầ ả ạ ấ c m, trên xác cây khô kia n y sinh nh ng m m xanh, qua mùa đông tàn t ớ    úa vàng m i

ự ố ả ở ừ ế ế đ n ngày xuân trăm hoa đua n . Đó chính là vì “s  s ng n y sinh t trong cái ch t”.

Ở ừ ế ấ ộ ị ạ ẳ  đây là m t câu nói có tính ch t kh ng đ nh. T  trong cái ch t – cái tàn t , úa vàng s ẽ

ị ệ ự ố ể ấ ố ự ố ả n y sinh ra s  s ng – giá tr  hi n sinh. S  s ng  y dĩ nhiên không th  chung s ng, phát

ể ườ ự ậ ư ế ả ả ấ ơ tri n trong môi tr ổ   ng  y nh ng đó là n i nó “n y sinh”. B n thân s  v t luôn bi n đ i

ỉ ẩ ở ượ ừ ằ ậ không ng ng ngh ,  n đ ng sau ­ t n bên trong cái khô héo không ai ngăn tr  đ ữ   c nh ng

ổ ậ ể ả ự ố ừ ế ộ ữ ạ bi n đ i v n đ ng không ng ng đ  n y sinh ra s  s ng. Ai bi ế ượ t đ c, nh ng h t lúa đã

ượ ấ ố ơ ể ọ ươ ạ đ c ph i khô kia c y xu ng n ướ ạ c l i có th  m c ra cây lúa xanh t i. Tôi l ợ i ch t nh ớ

ề ư ờ ộ ậ ệ ủ ặ ọ ướ ế đ n bài k  c a m t b c thi n s  th i Lý căn d n h c trò tr c lúc ra đi.

ứ ạ Xuân kh  bách hoa l c

Xuân đáo bách hoa khai

ề ự ụ S  tr c nhãn ti n quá

ầ ượ Lão tòng đ u th ng lai

ạ ậ ạ ị M c v  xuân tàn hoa l c t n

ề ạ ạ ấ Đình ti n t c d  nh t chi mai

ị ơ D ch th

Xuân đi trăm hoa r ngụ

ế Xuân đ n trăm hoa c ườ i

ướ ắ Tr ệ c m t vi c đi mãi

ư ế ồ Sau l ng già đ n r i

ụ ả ế Ai b o xuân tàn hoa r ng h t

ướ ộ Đêm qua sân tr c m t cành mai

ề ư (Mãn giác thi n s )

ậ ủ ạ ủ ư ế ế ờ Xuân đ n và đi là quy lu t c a t o hoá. Đó là vòng quay c a th i gian. Th  nh ng, trong

ủ ưở ạ ậ ư ụ ấ cái giá rét c a đêm đông  y, trên cái cành khô mà t ế   ng nh  hoa đã “l c t n” – r ng h t

ấ ẻ ẹ ủ ừ ả ẫ ẫ ấ ơ ộ ư   y v n b ng lên v  đ p c a “nh t chi mai”. Cái hình  nh cành mai d u đ n đ c nh ng

ậ ứ ư ạ ỏ ấ ố ự ố ứ ấ th t c ng c i  y nh  t c vào đêm t i chính là minh ch ng rõ ràng nh t cho s  s ng ở

ậ ưở ữ ạ ơ ự ố ế ạ ổ gi a cái n i mà v n v t t ng đã úa tàn. S  s ng và cái ch t, đau kh  và h nh phúc, đó

ủ ố ủ ạ ự ả ậ ộ ớ chính là m t vòng tròn c a s  ph n, c a t o hoá; đó chính là nguyên c  cho s  n y sinh –

ệ hi n hình.

ứ ễ ạ ả ớ ượ ề ờ V i “Mùa l c”, Nguy n Kh i cũng đã ch ng minh đ ả   c đi u đó. Có ai ng  đâu trên m nh

ơ ừ ấ ưở ủ ừ ệ ấ ạ ị ấ ầ đ t đ y bom đ n c a Đi n Biên, n i t ng b  bom thù giày xéo t ng t c đ t, t ng nh ư

ộ ự ố ạ ọ ộ ườ ệ không m t s  s ng l i m c lên m t nông tr ng Đi n Biên cây c i t ố ố ươ t t ộ   ả i, có c  cu c

ườ ớ ủ ọ ố ớ ậ ả ườ ậ ạ ố s ng con ng i v i đ  m i cung b c c m xúc.Đ i v i con ng i cũng v y, h nh phúc

ệ ừ ừ ế ả ổ ồ hi n hình t trong hy sinh, gian kh . Bác H  cũng đã t ng nói:“N u không có c nh đông

ả tàn Thì sao có c nh huy hoàng ngày xuân”. Con ng ườ ừ i t khi sinh ra, không ai có đ ượ   c

ưở ố ờ ị ự ả ạ ổ ề quy n h ư   ng h nh phúc su t đ i mà không ph i ch u s  kh  đau, hi sinh nào. Cũng nh ,

ố ờ ổ ượ ấ ả ớ ạ không có ai là su t đ i đau kh  mà không tìm đ c h nh phúc. Trong v t v , đ n đau,

ể ệ ẫ ộ ườ ứ ỡ ư ừ ạ h nh phúc v n có th  hi n hình. M t ng i đã “quá l a l ấ    thì” nh  Đào, đã t ng m t

ặ ư ừ ấ ồ ở ộ ch ng m t con, t ng lang b t t ạ ứ ứ ố ế  x  t i đ n đ t l ng đâu là nhà – m t con ng ườ ừ   i t ng

ặ ả ổ ố ị ượ ộ ế ch u bao nhiêu đau kh , m c c m – cu i cùng cũng tìm đ ơ   ỗ c m t b n đ  bình yên n i

ườ ượ ộ ạ ộ nông tr ng, tìm đ ẫ c m t h nh phúc d u mu n màng bên ng ườ ộ ưở i đ i tr ng.

ự ệ ủ ủ ặ ả ớ ợ ạ Ph i chăng đó chính là s  hi n hình c a h nh phúc. Hay v i “V  nh t” c a Kim Lân

ế ừ ủ ẳ ạ ạ ế ữ ế ệ ch ng h n. Trong cái n n đói kh ng khi p t ng gi ồ t ch t hai tri u đ ng bào ta, gi a cái

ặ ỗ ự ề ấ ả ế không khí dày đ c n i ám  nh v  cái ch t mà Kim Lân đã d ng r t thành công, ng ườ ọ   i đ c

ả ộ ế ắ ặ ạ ẫ ậ ớ ớ ở ẫ v n c m đ ng bi t bao khi b t g p h nh phúc – d u m i ch m n  và đang ng p chìm

ụ ứ ủ ủ ủ ỗ ổ ị trong n i lo toan c a Tràng c a “Th ” và c a bà c  T . Vâng, trong đau kh , đói nghèo, k ề

ế ạ ớ ọ ệ ẫ ớ ở ồ ộ ậ c n v i cái ch t h nh phúc v n hi n hình và tr  thành ngu n đ ng viên v i h . Không

ỏ ượ ả ổ ự ố ạ tr i qua hy sinh, gian kh  làm sao đòi h i đ ạ c có h nh phúc. H nh phúc – s  s ng c ứ

ư ượ ầ ừ ể ế ổ nh  đ c gieo m m t trong cái ch t – trong gian kh  hy sinh. Đó chính là lý do đ  thôi

ở ở ờ ề ấ ọ ế thúc tôi không nguôi hy v ng, không thôi chi n đ u vì ni m tin đó. Đó là b i “  đ i này

ườ ữ ỉ ớ ố ế ứ ề ả ạ không có con đ ng cùng ch  có nh ng ranh gi i, đi u c t y u là ph i có s c m nh đ ể

ướ ớ ấ b ữ c qua nh ng ranh gi i  y”…

ườ ượ ẳ ườ ế ả ấ ủ Vai trò c a con ng i đã đ ị c kh ng đ nh: con ng ế   i ph i chi n đ u, luôn luôn chi n

ể ượ ớ ớ ủ ự ố ữ ạ ế ấ đ u đ  v t qua ranh gi i – ranh gi i c a s  s ng và cái ch t, gi a h nh phúc và hy sinh,

ở ờ ườ ữ ỉ ớ ổ đau kh . Vâng, đ i này không có con đ ng cùng mà ch  có nh ng ranh gi ự ố i. S  s ng,

ư ẽ ờ ỗ ậ ế ệ ả ữ ỉ ạ h nh phúc ch a và s  không bao gi đi đ n ch  t n di t c , có chăng đó ch  là nh ng th ử

ớ ườ ả ượ ế ả ắ ớ thách, ranh gi ỏ i đòi h i con ng i ph i v t qua, ph i chi n th ng nó. Đó m i là vai trò,

ườ ố ế ể ướ ứ ề ả ạ ậ ủ ứ ệ s  m nh c a con ng i. V y, “đi u c t y u” là ph i có s c m nh đ  b ữ   c qua nh ng

ớ ấ ranh gi i  y.

ữ ự ố ữ ế ạ ổ ớ ỉ Gi a s  s ng – cái ch t, h nh phúc – kh  đau luôn có nh ng ranh gi i. Và ch  có chúng ta,

ữ ườ ả ớ ượ ủ ồ ị nh ng con ng ủ i m i có đ  kh  năng v ộ   ợ t qua nó. M  trong “v  ch ng A Ph ” là m t

ề ứ ứ ạ ượ ớ ủ ườ ừ ộ minh ch ng v  s c m nh v ữ t qua nh ng ranh gi i c a con ng i.T  m t cô gái xinh

ứ ử ế ắ ơ ổ ố   ị ắ ề ẹ đ p, th i sáo hay n c ti ng kh p n i, b  b t v  “cúng trình ma” nhà A S , sau khi mu n

ượ ươ ả ấ ậ ố ị ự ử t  t mà không đ c vì th ự   ng b , M  ph i ch p nh n làm dâu ­ làm con trâu, con ng a

ạ ố ử ố ị ấ ế ứ ố ư ị cho nhà th ng lý Pá Tra. B  hành h , đ i x  tàn t ệ ưở , t ng nh  M  đã m t h t s c s ng,

ấ ế ư ở ồ ườ ị ẫ m t h t ý chí mà tr  thành cái xác vô h n. Nh ng không, trong con ng ề   i M  v n ti m

ộ ứ ố ệ ậ ắ ổ ộ ở ồ tàng m t s c s ng mãnh li t không gì d p t t n i. Đó là ngày xuân mu n H ng Ngài,

ử ắ ơ ộ ị ị ế ị M  đòi đi ch i xuân (dù sau đó b  A S  b t trói vào c t nhà). Đó là ngày t ấ   t M  lén l y

ụ ừ ủ ể ấ ẩ ắ ớ ố ượ r ỉ u u ng t ng ng m l n. Và tiêu bi u nh t, đ nh cao c a tác ph m là khi cô c t dây trói

ủ ộ ả ườ cho A Ph  và xin đi theo. Đó chính là hành đ ng gi i thoát cho ng i khác và cho chính

ưở ừ ư ế ả b n thân mình. T ng ch ng nh , sau bi ạ   ổ ự ố t bao hy sinh đau kh , s  s ng, khát khao h nh

ị ậ ắ ộ ứ ư ẫ ạ ỉ phúc trong cô đã b  d p t t. Nh ng không, nó v n cháy âm   thành m t s c m nh giúp cô

ượ ớ ấ ớ ạ ạ ự ố ả ậ ớ v t qua cái ranh gi i  y mà tìm t i h nh phúc, tìm l i s  s ng (và qu  th t, t ề   i Phi ng

ượ ộ ố ủ ạ ộ ị Sa, tìm đ ủ c ánh sáng c a cách m ng M  và A Ph  đã có cu c s ng đúng nghĩa). M t con

ườ ư ị ưở ư ị ẩ ớ ướ ườ ủ ứ ư ạ ng i nh  M , t ng nh  b  đ y t i “b c đ ẫ ng cùng” nh ng v n đ  s c m nh đ ể

ượ ờ ỉ v ứ t qua. Đó chính là minh ch ng: trên đ i này không có b ướ ườ c đ ng cùng mà đó ch  là

ớ ả ượ ậ ạ ủ ranh gi i mà chúng ta ph i v t qua mà thôi. V y t i sao, con ng ườ ạ i l i không đ  dũng

ướ ờ ấ ộ ấ ư ủ ạ ả ậ ộ ể ế khí đ  ti n b c! Hay nh  nhân v t Đào c a “Mùa l c”, c nh ng   y, cu c đ i  y nh ư

ặ ả ủ ế ậ ổ ị ẩ ớ ộ b  đ y t i t ấ   t cùng c a đau kh . Có lúc, Đào m c c m không dám đón nh n và chi n đ u

ứ ậ ạ ậ ượ ượ ạ vì h nh phúc. V y mà sau đó cô cũng nh n th c đ c, cũng khao khát đ c h nh phúc,

ế ạ ậ ạ ố ớ ộ ớ đón nh n nó. Và cu i cùng, h nh phúc đã đ n v i cô, m t gia đình h nh phúc v i ng ườ   i

ườ ệ ớ ự ượ yêu cô trên cái nông tr ng Đi n Biên thân yêu. Đó chính là ranh gi i và s  v t qua ranh

ớ ờ ườ ữ ỉ ớ gi i.Trên đ i này không có con đ ng cùng mà ch  có nh ng ranh gi ế   i. Vâng, và vì th ,

ướ ữ ớ ườ ế ứ ế ả ấ ạ ứ đ ng tr c nh ng ranh gi i đó con ng ả i ph i bi t chi n đ u, ph i có s c m nh đ  v ể ượ   t

ề ố ế ườ ể ờ ợ ự ố ạ qua. Đó chính là đi u c t y u ! Là con ng i, h nh phúc và s  s ng không th  ch  đ i ai

ế ế ấ ấ ả ữ ướ mang đ n cho mình mà ph i chi n đ u mà giành l y và gìn gi ứ  nó. Đ ng tr ữ   c nh ng

ớ ấ ả ườ ớ ượ ộ ộ ranh gi i  y, b n lĩnh con ng i m i đ c b c l và phát huy. Không bao gi ờ ượ  đ c nguôi

ắ ử ớ ễ ề ả ả ầ ọ ố ắ t t hi v ng – ph i chăng ph n nào Nguy n Kh i mu n nh n g i v i chúng ta đi u đó.

ể ả ệ ế ạ ẫ ổ Trong cái ch t, trong gian kh  hy sinh v n có th  n y sinh, hi n hình h nh phúc và s ự

ế ấ ươ ư ậ ọ ố s ng. Xung quanh chúng ta cũng có bi t bao t m g ữ ng nh  v y. Nh ng h c sinh hoàn

ấ ố ẹ ẫ ươ ọ ố ả ả c nh khó khăn, m t b  m , gia đình nghèo khó mà v n v n lên h c t t không ph i là

ữ ấ ươ ọ ậ ữ ườ ươ ầ ộ nh ng t m g ng cho ta h c t p sao? Nh ng ng i th ng binh, hy sinh m t ph n máu

ữ ố ổ ị ườ ứ ẻ ẫ ươ th t cho T  qu c, nh ng ng i không còn s c kho  mà v n v n lên làm kinh t ế ỏ    gi i,

ữ ườ ơ ạ ộ ố ườ ọ ế ư nh ng ng i đó có làm ta kh i l i suy nghĩ? Cu c s ng d ẩ ng nh  đã đ y h  đ n b ướ   c

ườ ư ứ ữ ấ ọ ỉ ớ đ ng cùng, nh ng h  đã ch ng minh cho ta th y, đó ch  là nh ng ranh gi i và th c t ự ế

ứ ế ạ ọ ượ ớ ấ ằ b ng ý chí, quy t tâm, s c m nh h  đã v t qua cái ranh gi i khó khăn  y!.

ừ ế ự ố ế ệ ẫ ấ ọ Vâng, t trong cái ch t s  s ng v n hi n hình. Nó thôi thúc ta hy v ng, chi n đ u đ ể

ượ ấ ả ự ố ệ ả ạ ừ ế ổ v t qua t t c . H nh phúc, s  s ng n y sinh hi n hình t ớ    trong gian kh  và cái ch t m i

ế ọ ế ả ặ ề ạ ấ khi n ta trân tr ng bi ễ t bao! V n đ  nhân sinh mà Nguy n Kh i đ t ra trong “Mùa l c” là

ệ ể ẫ ấ r t đáng đ  suy ng m chiêm nghi m.

ế ế ạ ớ ế ủ ư ộ ộ ơ ấ ả ọ K t thúc bài vi t, tôi l i nh  đ n m t bài th  (cũng c a m t nhà s ) mà t t c  m i ng ườ   i

ư ữ ườ ế ễ ề ả ớ ệ trong l p tôi đ u yêu m n. D ng nh  gi a Nguy n Kh i và Khuông Vi ặ t có gì g p nhau

chăng?

ữ ộ ả M c trung nguyên h u ho

ụ ỏ Nguyên h a ph c hoàn sinh

ượ ị ộ ả Nh c v  m c vô ho

ạ Toàn to i hà do minh

ạ ị T m d ch:

ử ẵ L a s n có trong cây

ơ V i đi ch c l ố ạ ầ i đ y

Ví cây không có l aử

ử Xát l a sao bùng ngay.

ọ ử ầ ấ ả ắ ọ ượ ễ Cái “ng n l a đ u tiên” th p sáng lên hy v ng  y ph i chăng đã đ ả ư   c Nguy n Kh i đ a

ạ ổ ộ ế ớ ể vào “Mùa l c” mà phát tri n, b  sung thành m t tri t lý m i.