Ở ờ ị ề ủ ề Đ bài: Trình bày suy nghĩ c a anh ch v câu nói " đ i không có b ướ ườ c đ ng
ữ ỉ ớ ề ủ ứ ể ượ ọ ạ cùng ch có nh ng ranh gi i đi u quan tr ng là có đ s c m nh đ v t qua ranh
ớ ấ gi i y"
Bài làm
ế ắ ế ế ậ ồ ộ ườ ự ậ ế Tri ọ t lý nhà ph t có nh c đ n cái g i là thuy t luân h i: M t con ng i, s v t ch t đi s ẽ
ể ế ế ộ ố ớ ướ ả ộ ớ hóa thân, chuy n ki p sang m t ki p s ng m i, d i m t hình hài m i. B n thân tôi
ậ ả ượ ướ ạ ộ ọ không hoàn toàn tin vào nó, tôi c m nh n đ c nó d i m t khía c nh khác. Đ c “Mùa
ủ ễ ả ậ ượ ự ố ề ả ộ ừ ạ l c” c a Nguy n Kh i tôi nh n ra đ c m t đi u đó: “S s ng n y sinh t ế trong cái ch t
ệ ừ ổ ở ờ ữ ạ h nh phúc hi n hình t trong nh ng hy sinh gian kh , đ i này không có con đ ườ ng
ữ ỉ ớ ố ế ể ướ ứ ề ạ cùng, ch có nh ng ranh gi ả i, đi u c t y u là ph i có s c m nh đ b ữ c qua nh ng ranh
ớ ấ gi i y”
ở ị ệ ự ố ữ ủ ườ ự ố S s ng đây, theo tôi là nh ng giá tr hi n sinh, đó là s s ng c a con ng ỏ i, c cây,
ể ể ự ố ự ố ứ ậ ồ chim muông. Đó cũng có th hi u là s s ng trong tâm h n, trong nh n th c. S s ng và
ữ ế ệ ạ ổ ượ ế cái ch t; h nh phúc và hy sinh gian kh là nh ng khái ni m trái ng ư c nhau, th nh ng
ự ố ả ừ ế ệ ạ ừ ữ “S s ng n y sinh t trong cái ch t, h nh phúc hi n hình t trong nh ng hy sinh, gian
kh ”.ổ
ạ ạ ư ế ướ ế ở ườ ồ ờ T i sao l i nh th ? Theo tôi, tr c h t là b i không có gì tr ớ ng t n mãi v i th i gian,
ộ ố ế ạ ả ậ ố không có cu c s ng, s ph n nào là luôn luôn h nh phúc. Cái ch t ph i luôn song hành
ộ ố ố ấ ổ ớ ự ố ứ ệ ạ cùng s s ng, có hy sinh gian kh m i có h nh phúc. Cu c s ng v n r t ph c đi u và đa
ừ ề ẻ ạ ạ ẳ ị chi u. Nó có muôn màu, muôn v thiên hình và v n tr ng.Ông cha ta đã t ng kh ng đ nh:
ự ế ộ ẫ ứ ế ồ ơ “Qua c n bĩ c c đ n h i thái lai”. Đó chính là m t d n ch ng cho ý ki n trên. Không ai
ữ ầ ả ạ ấ c m, trên xác cây khô kia n y sinh nh ng m m xanh, qua mùa đông tàn t ớ úa vàng m i
ự ố ả ở ừ ế ế đ n ngày xuân trăm hoa đua n . Đó chính là vì “s s ng n y sinh t trong cái ch t”.
Ở ừ ế ấ ộ ị ạ ẳ đây là m t câu nói có tính ch t kh ng đ nh. T trong cái ch t – cái tàn t , úa vàng s ẽ
ị ệ ự ố ể ấ ố ự ố ả n y sinh ra s s ng – giá tr hi n sinh. S s ng y dĩ nhiên không th chung s ng, phát
ể ườ ự ậ ư ế ả ả ấ ơ tri n trong môi tr ổ ng y nh ng đó là n i nó “n y sinh”. B n thân s v t luôn bi n đ i
ỉ ẩ ở ượ ừ ằ ậ không ng ng ngh , n đ ng sau t n bên trong cái khô héo không ai ngăn tr đ ữ c nh ng
ổ ậ ể ả ự ố ừ ế ộ ữ ạ bi n đ i v n đ ng không ng ng đ n y sinh ra s s ng. Ai bi ế ượ t đ c, nh ng h t lúa đã
ượ ấ ố ơ ể ọ ươ ạ đ c ph i khô kia c y xu ng n ướ ạ c l i có th m c ra cây lúa xanh t i. Tôi l ợ i ch t nh ớ
ề ư ờ ộ ậ ệ ủ ặ ọ ướ ế đ n bài k c a m t b c thi n s th i Lý căn d n h c trò tr c lúc ra đi.
ứ ạ Xuân kh bách hoa l c
Xuân đáo bách hoa khai
ề ự ụ S tr c nhãn ti n quá
ầ ượ Lão tòng đ u th ng lai
ạ ậ ạ ị M c v xuân tàn hoa l c t n
ề ạ ạ ấ Đình ti n t c d nh t chi mai
ị ơ D ch th
Xuân đi trăm hoa r ngụ
ế Xuân đ n trăm hoa c ườ i
ướ ắ Tr ệ c m t vi c đi mãi
ư ế ồ Sau l ng già đ n r i
ụ ả ế Ai b o xuân tàn hoa r ng h t
ướ ộ Đêm qua sân tr c m t cành mai
ề ư (Mãn giác thi n s )
ậ ủ ạ ủ ư ế ế ờ Xuân đ n và đi là quy lu t c a t o hoá. Đó là vòng quay c a th i gian. Th nh ng, trong
ủ ưở ạ ậ ư ụ ấ cái giá rét c a đêm đông y, trên cái cành khô mà t ế ng nh hoa đã “l c t n” – r ng h t
ấ ẻ ẹ ủ ừ ả ẫ ẫ ấ ơ ộ ư y v n b ng lên v đ p c a “nh t chi mai”. Cái hình nh cành mai d u đ n đ c nh ng
ậ ứ ư ạ ỏ ấ ố ự ố ứ ấ th t c ng c i y nh t c vào đêm t i chính là minh ch ng rõ ràng nh t cho s s ng ở
ậ ưở ữ ạ ơ ự ố ế ạ ổ gi a cái n i mà v n v t t ng đã úa tàn. S s ng và cái ch t, đau kh và h nh phúc, đó
ủ ố ủ ạ ự ả ậ ộ ớ chính là m t vòng tròn c a s ph n, c a t o hoá; đó chính là nguyên c cho s n y sinh –
ệ hi n hình.
ứ ễ ạ ả ớ ượ ề ờ V i “Mùa l c”, Nguy n Kh i cũng đã ch ng minh đ ả c đi u đó. Có ai ng đâu trên m nh
ơ ừ ấ ưở ủ ừ ệ ấ ạ ị ấ ầ đ t đ y bom đ n c a Đi n Biên, n i t ng b bom thù giày xéo t ng t c đ t, t ng nh ư
ộ ự ố ạ ọ ộ ườ ệ không m t s s ng l i m c lên m t nông tr ng Đi n Biên cây c i t ố ố ươ t t ộ ả i, có c cu c
ườ ớ ủ ọ ố ớ ậ ả ườ ậ ạ ố s ng con ng i v i đ m i cung b c c m xúc.Đ i v i con ng i cũng v y, h nh phúc
ệ ừ ừ ế ả ổ ồ hi n hình t trong hy sinh, gian kh . Bác H cũng đã t ng nói:“N u không có c nh đông
ả tàn Thì sao có c nh huy hoàng ngày xuân”. Con ng ườ ừ i t khi sinh ra, không ai có đ ượ c
ưở ố ờ ị ự ả ạ ổ ề quy n h ư ng h nh phúc su t đ i mà không ph i ch u s kh đau, hi sinh nào. Cũng nh ,
ố ờ ổ ượ ấ ả ớ ạ không có ai là su t đ i đau kh mà không tìm đ c h nh phúc. Trong v t v , đ n đau,
ể ệ ẫ ộ ườ ứ ỡ ư ừ ạ h nh phúc v n có th hi n hình. M t ng i đã “quá l a l ấ thì” nh Đào, đã t ng m t
ặ ư ừ ấ ồ ở ộ ch ng m t con, t ng lang b t t ạ ứ ứ ố ế x t i đ n đ t l ng đâu là nhà – m t con ng ườ ừ i t ng
ặ ả ổ ố ị ượ ộ ế ch u bao nhiêu đau kh , m c c m – cu i cùng cũng tìm đ ơ ỗ c m t b n đ bình yên n i
ườ ượ ộ ạ ộ nông tr ng, tìm đ ẫ c m t h nh phúc d u mu n màng bên ng ườ ộ ưở i đ i tr ng.
ự ệ ủ ủ ặ ả ớ ợ ạ Ph i chăng đó chính là s hi n hình c a h nh phúc. Hay v i “V nh t” c a Kim Lân
ế ừ ủ ẳ ạ ạ ế ữ ế ệ ch ng h n. Trong cái n n đói kh ng khi p t ng gi ồ t ch t hai tri u đ ng bào ta, gi a cái
ặ ỗ ự ề ấ ả ế không khí dày đ c n i ám nh v cái ch t mà Kim Lân đã d ng r t thành công, ng ườ ọ i đ c
ả ộ ế ắ ặ ạ ẫ ậ ớ ớ ở ẫ v n c m đ ng bi t bao khi b t g p h nh phúc – d u m i ch m n và đang ng p chìm
ụ ứ ủ ủ ủ ỗ ổ ị trong n i lo toan c a Tràng c a “Th ” và c a bà c T . Vâng, trong đau kh , đói nghèo, k ề
ế ạ ớ ọ ệ ẫ ớ ở ồ ộ ậ c n v i cái ch t h nh phúc v n hi n hình và tr thành ngu n đ ng viên v i h . Không
ỏ ượ ả ổ ự ố ạ tr i qua hy sinh, gian kh làm sao đòi h i đ ạ c có h nh phúc. H nh phúc – s s ng c ứ
ư ượ ầ ừ ể ế ổ nh đ c gieo m m t trong cái ch t – trong gian kh hy sinh. Đó chính là lý do đ thôi
ở ở ờ ề ấ ọ ế thúc tôi không nguôi hy v ng, không thôi chi n đ u vì ni m tin đó. Đó là b i “ đ i này
ườ ữ ỉ ớ ố ế ứ ề ả ạ không có con đ ng cùng ch có nh ng ranh gi i, đi u c t y u là ph i có s c m nh đ ể
ướ ớ ấ b ữ c qua nh ng ranh gi i y”…
ườ ượ ẳ ườ ế ả ấ ủ Vai trò c a con ng i đã đ ị c kh ng đ nh: con ng ế i ph i chi n đ u, luôn luôn chi n
ể ượ ớ ớ ủ ự ố ữ ạ ế ấ đ u đ v t qua ranh gi i – ranh gi i c a s s ng và cái ch t, gi a h nh phúc và hy sinh,
ở ờ ườ ữ ỉ ớ ổ đau kh . Vâng, đ i này không có con đ ng cùng mà ch có nh ng ranh gi ự ố i. S s ng,
ư ẽ ờ ỗ ậ ế ệ ả ữ ỉ ạ h nh phúc ch a và s không bao gi đi đ n ch t n di t c , có chăng đó ch là nh ng th ử
ớ ườ ả ượ ế ả ắ ớ thách, ranh gi ỏ i đòi h i con ng i ph i v t qua, ph i chi n th ng nó. Đó m i là vai trò,
ườ ố ế ể ướ ứ ề ả ạ ậ ủ ứ ệ s m nh c a con ng i. V y, “đi u c t y u” là ph i có s c m nh đ b ữ c qua nh ng
ớ ấ ranh gi i y.
ữ ự ố ữ ế ạ ổ ớ ỉ Gi a s s ng – cái ch t, h nh phúc – kh đau luôn có nh ng ranh gi i. Và ch có chúng ta,
ữ ườ ả ớ ượ ủ ồ ị nh ng con ng ủ i m i có đ kh năng v ộ ợ t qua nó. M trong “v ch ng A Ph ” là m t
ề ứ ứ ạ ượ ớ ủ ườ ừ ộ minh ch ng v s c m nh v ữ t qua nh ng ranh gi i c a con ng i.T m t cô gái xinh
ứ ử ế ắ ơ ổ ố ị ắ ề ẹ đ p, th i sáo hay n c ti ng kh p n i, b b t v “cúng trình ma” nhà A S , sau khi mu n
ượ ươ ả ấ ậ ố ị ự ử t t mà không đ c vì th ự ng b , M ph i ch p nh n làm dâu làm con trâu, con ng a
ạ ố ử ố ị ấ ế ứ ố ư ị cho nhà th ng lý Pá Tra. B hành h , đ i x tàn t ệ ưở , t ng nh M đã m t h t s c s ng,
ấ ế ư ở ồ ườ ị ẫ m t h t ý chí mà tr thành cái xác vô h n. Nh ng không, trong con ng ề i M v n ti m
ộ ứ ố ệ ậ ắ ổ ộ ở ồ tàng m t s c s ng mãnh li t không gì d p t t n i. Đó là ngày xuân mu n H ng Ngài,
ử ắ ơ ộ ị ị ế ị M đòi đi ch i xuân (dù sau đó b A S b t trói vào c t nhà). Đó là ngày t ấ t M lén l y
ụ ừ ủ ể ấ ẩ ắ ớ ố ượ r ỉ u u ng t ng ng m l n. Và tiêu bi u nh t, đ nh cao c a tác ph m là khi cô c t dây trói
ủ ộ ả ườ cho A Ph và xin đi theo. Đó chính là hành đ ng gi i thoát cho ng i khác và cho chính
ưở ừ ư ế ả b n thân mình. T ng ch ng nh , sau bi ạ ổ ự ố t bao hy sinh đau kh , s s ng, khát khao h nh
ị ậ ắ ộ ứ ư ẫ ạ ỉ phúc trong cô đã b d p t t. Nh ng không, nó v n cháy âm thành m t s c m nh giúp cô
ượ ớ ấ ớ ạ ạ ự ố ả ậ ớ v t qua cái ranh gi i y mà tìm t i h nh phúc, tìm l i s s ng (và qu th t, t ề i Phi ng
ượ ộ ố ủ ạ ộ ị Sa, tìm đ ủ c ánh sáng c a cách m ng M và A Ph đã có cu c s ng đúng nghĩa). M t con
ườ ư ị ưở ư ị ẩ ớ ướ ườ ủ ứ ư ạ ng i nh M , t ng nh b đ y t i “b c đ ẫ ng cùng” nh ng v n đ s c m nh đ ể
ượ ờ ỉ v ứ t qua. Đó chính là minh ch ng: trên đ i này không có b ướ ườ c đ ng cùng mà đó ch là
ớ ả ượ ậ ạ ủ ranh gi i mà chúng ta ph i v t qua mà thôi. V y t i sao, con ng ườ ạ i l i không đ dũng
ướ ờ ấ ộ ấ ư ủ ạ ả ậ ộ ể ế khí đ ti n b c! Hay nh nhân v t Đào c a “Mùa l c”, c nh ng y, cu c đ i y nh ư
ặ ả ủ ế ậ ổ ị ẩ ớ ộ b đ y t i t ấ t cùng c a đau kh . Có lúc, Đào m c c m không dám đón nh n và chi n đ u
ứ ậ ạ ậ ượ ượ ạ vì h nh phúc. V y mà sau đó cô cũng nh n th c đ c, cũng khao khát đ c h nh phúc,
ế ạ ậ ạ ố ớ ộ ớ đón nh n nó. Và cu i cùng, h nh phúc đã đ n v i cô, m t gia đình h nh phúc v i ng ườ i
ườ ệ ớ ự ượ yêu cô trên cái nông tr ng Đi n Biên thân yêu. Đó chính là ranh gi i và s v t qua ranh
ớ ờ ườ ữ ỉ ớ gi i.Trên đ i này không có con đ ng cùng mà ch có nh ng ranh gi ế i. Vâng, và vì th ,
ướ ữ ớ ườ ế ứ ế ả ấ ạ ứ đ ng tr c nh ng ranh gi i đó con ng ả i ph i bi t chi n đ u, ph i có s c m nh đ v ể ượ t
ề ố ế ườ ể ờ ợ ự ố ạ qua. Đó chính là đi u c t y u ! Là con ng i, h nh phúc và s s ng không th ch đ i ai
ế ế ấ ấ ả ữ ướ mang đ n cho mình mà ph i chi n đ u mà giành l y và gìn gi ứ nó. Đ ng tr ữ c nh ng
ớ ấ ả ườ ớ ượ ộ ộ ranh gi i y, b n lĩnh con ng i m i đ c b c l và phát huy. Không bao gi ờ ượ đ c nguôi
ắ ử ớ ễ ề ả ả ầ ọ ố ắ t t hi v ng – ph i chăng ph n nào Nguy n Kh i mu n nh n g i v i chúng ta đi u đó.
ể ả ệ ế ạ ẫ ổ Trong cái ch t, trong gian kh hy sinh v n có th n y sinh, hi n hình h nh phúc và s ự
ế ấ ươ ư ậ ọ ố s ng. Xung quanh chúng ta cũng có bi t bao t m g ữ ng nh v y. Nh ng h c sinh hoàn
ấ ố ẹ ẫ ươ ọ ố ả ả c nh khó khăn, m t b m , gia đình nghèo khó mà v n v n lên h c t t không ph i là
ữ ấ ươ ọ ậ ữ ườ ươ ầ ộ nh ng t m g ng cho ta h c t p sao? Nh ng ng i th ng binh, hy sinh m t ph n máu
ữ ố ổ ị ườ ứ ẻ ẫ ươ th t cho T qu c, nh ng ng i không còn s c kho mà v n v n lên làm kinh t ế ỏ gi i,
ữ ườ ơ ạ ộ ố ườ ọ ế ư nh ng ng i đó có làm ta kh i l i suy nghĩ? Cu c s ng d ẩ ng nh đã đ y h đ n b ướ c
ườ ư ứ ữ ấ ọ ỉ ớ đ ng cùng, nh ng h đã ch ng minh cho ta th y, đó ch là nh ng ranh gi i và th c t ự ế
ứ ế ạ ọ ượ ớ ấ ằ b ng ý chí, quy t tâm, s c m nh h đã v t qua cái ranh gi i khó khăn y!.
ừ ế ự ố ế ệ ẫ ấ ọ Vâng, t trong cái ch t s s ng v n hi n hình. Nó thôi thúc ta hy v ng, chi n đ u đ ể
ượ ấ ả ự ố ệ ả ạ ừ ế ổ v t qua t t c . H nh phúc, s s ng n y sinh hi n hình t ớ trong gian kh và cái ch t m i
ế ọ ế ả ặ ề ạ ấ khi n ta trân tr ng bi ễ t bao! V n đ nhân sinh mà Nguy n Kh i đ t ra trong “Mùa l c” là
ệ ể ẫ ấ r t đáng đ suy ng m chiêm nghi m.
ế ế ạ ớ ế ủ ư ộ ộ ơ ấ ả ọ K t thúc bài vi t, tôi l i nh đ n m t bài th (cũng c a m t nhà s ) mà t t c m i ng ườ i
ư ữ ườ ế ễ ề ả ớ ệ trong l p tôi đ u yêu m n. D ng nh gi a Nguy n Kh i và Khuông Vi ặ t có gì g p nhau
chăng?
ữ ộ ả M c trung nguyên h u ho
ụ ỏ Nguyên h a ph c hoàn sinh
ượ ị ộ ả Nh c v m c vô ho
ạ Toàn to i hà do minh
ạ ị T m d ch:
ử ẵ L a s n có trong cây
ơ V i đi ch c l ố ạ ầ i đ y
Ví cây không có l aử
ử Xát l a sao bùng ngay.
ọ ử ầ ấ ả ắ ọ ượ ễ Cái “ng n l a đ u tiên” th p sáng lên hy v ng y ph i chăng đã đ ả ư c Nguy n Kh i đ a
ạ ổ ộ ế ớ ể vào “Mùa l c” mà phát tri n, b sung thành m t tri t lý m i.