
Đ bài: Anh (ch ) có nh ng suy nghĩ nh th nào v câu nói sau: Khi ng i ch s ngề ị ữ ư ế ề ườ ỉ ố
thì tr thành ng i th a v i nh ng ng i còn l iở ườ ừ ớ ữ ườ ạ
Bài làm
S ng và cách s ng luôn là n i trăn tr chung c a c nhân lo i. Con ng i ta khi sinh ra,ố ố ỗ ở ủ ả ạ ườ
tâm h n ai cũng nh ai, vô t , h n nhiên. Th i gian trôi qua, tính cách m i con ng i d nồ ư ư ồ ờ ỗ ườ ầ
phát tri n, và cũng hoàn toàn khác nhau. M i ng i b t đu nghĩ v l i ích riêng c aể ọ ườ ắ ầ ề ợ ủ
mình, d n d n d n đn nh ng hành đng, l i nói b t l i cho ng i khác, khi n ng iầ ầ ẫ ế ữ ộ ờ ấ ợ ườ ế ườ
khác c m th y khó ch u. Đó chính là lòng ích k .ả ấ ị ỉ
Con ng i ta có bi t bao nhiêu tính x u, nh ng ng m cho kĩ thì hình nh m i tính x uườ ế ấ ư ẫ ư ọ ấ
c a con ng i đu t m t g c mà ra. Tham lam cũng b t ngu n t s ích k mu n v h tủ ườ ề ừ ộ ố ắ ồ ừ ự ỉ ố ơ ế
v mình. L t l ng, tráo tr cũng b t ngu n t ích k vì nh m đn cái l i riêng cho mình.ề ậ ọ ở ắ ồ ừ ỉ ằ ế ợ
T ph , đc đoán, hi u th ng, háo danh lúc nào cũng cho mình là nh t, xem th ng ng iự ụ ộ ế ắ ấ ườ ườ
khác ch ng qua cũng ch bi t có m i mình. Và ch c ch n r ng: Khi ng i ch s ng vìẳ ỉ ế ỗ ắ ắ ằ ườ ỉ ố
mình, thì tr thành ng i th a v i nh ng ng i còn l i.ở ườ ừ ớ ữ ườ ạ
Có bao gi b n suy nghĩ đn cách s ng c a mình ch a? Có bao gi b n ng i suy ng mờ ạ ế ố ủ ư ờ ạ ồ ẫ
r ng mình đã s ng ra sao, đã c x v i m i ng i xung quanh nh th nào không? Tôi thìằ ố ư ử ớ ọ ườ ư ế
có đây, nh ng tôi ch nghĩ đn nó khi ch t nh n ra r ng m i ng i đang tránh xa tôi, đangư ỉ ế ợ ậ ằ ọ ườ
r i kh i tôi. Tôi t th m trách r ng t i sao l i đi x v i tôi nh v y. Ch c h n khôngờ ỏ ự ầ ằ ạ ạ ố ử ớ ư ậ ắ ẳ
riêng gì tôi, mà h u h t m i ng i s nghĩ nh th tr c tiên mà quên m t r ng b n thânầ ế ọ ườ ẽ ư ế ướ ấ ằ ả
mình đã làm gì cho h , đã c x nh th nào? Nh ông bà ta có câu: Không có l a làm saoọ ư ử ư ế ư ử
có khói, v n trong con ng i m i chúng ta, không nhi u thì cũng có m t chút lòng ích k .ố ườ ỗ ề ộ ỉ
Ng i mà lúc nào cũng ch nghĩ v mình theo ki u C a mình thì gi bo bo; C a h thì bườ ỉ ề ể ủ ữ ủ ọ ỏ
cho bò nó ăn, s có lúc b ng i đi xa lánh và lo i tr thành "ng i th a".ẽ ị ườ ờ ạ ừ ườ ừ
Con ng i cũng gi ng nh m t món đ v y, không dùng đc n a thì v t đi. Các m iườ ố ư ộ ồ ậ ượ ữ ứ ố
quan h trong xã h i nh tình b n, tình yêu, tình làng nghĩa xóm,... hay trong các m i quanệ ộ ư ạ ố
h làm ăn đu ph i d a trên s bình đng, s chia s , s đng c m, đôi bên cùng có l i,ệ ề ả ự ự ẳ ự ẻ ự ồ ả ợ
tôn tr ng l n nhau m i b n v ng lâu dài đc. Không ai ngu ng c đn m c đ m tọ ẫ ớ ề ữ ượ ố ế ứ ể ộ
ng i mang đn b t l i bên c nh mình mãi c . Đã là “th a” thì mang theo ch thêm n ngườ ế ấ ợ ạ ả ừ ỉ ặ
vai mà thôi. Tôi có m t anh b n t câu chuy n mà anh y tâm s v i tôi, tôi đã th m thìaộ ạ ừ ệ ấ ự ớ ấ

đc m t đi u quan tr ng và rút ra cho mình m t bài h c quý giá. Anh y khá thân v iượ ộ ề ọ ộ ọ ấ ớ
m t ng i b n và r t quý ng i b n y. M i vi c anh y làm đu nghĩ đn đi u có l iộ ườ ạ ấ ườ ạ ấ ọ ệ ấ ề ế ề ợ
mà c hai cùng nh n, và anh y đã r t vui khi mình giúp đc ng i b n đó. Nh ngả ậ ấ ấ ượ ườ ạ ư
ng i b n đó luôn có thái đ h ng h thi u quan tâm, không xem tr ng nh ng vi c mà cườ ạ ộ ữ ờ ế ọ ữ ệ ả
hai đang th c hi n, m i đu anh y nghĩ là do tính cách c a ng i b n đó nh th nênự ệ ớ ầ ấ ủ ườ ạ ư ế
không đ ý mà b qua. Nh ng r i anh y ch t nh n ra r ng mình nh m t th ng ng c, cể ỏ ư ồ ấ ợ ậ ằ ư ộ ằ ố ứ
c g ng tr i th m đ cho ng i b n đó b c qua m t cách d dàng, đ r i nh n ra ch cóố ắ ả ả ỏ ườ ạ ướ ộ ễ ể ồ ậ ỉ
mình là c g ng còn ng i b n kia ch l i d ng và không h xem tr ng c nh y. Cu iố ắ ườ ạ ỉ ợ ụ ề ọ ả ấ ố
cùng anh y đã quy t đnh s ti p t c vi c c hai đang th c hi n nh ng anh y s khôngấ ế ị ẽ ế ụ ệ ả ự ệ ư ấ ẽ
tr i th m cho ng i b n b c lên n a, s đ ng i b n t làm m i vi c c a mình, anhả ả ườ ạ ướ ữ ẽ ể ườ ạ ự ọ ệ ủ
y s không quan tâm hay giúp gì cho ng i b n kia n a. Đi v i anh y gi đây ng iấ ẽ ườ ạ ữ ố ớ ấ ờ ườ
b n y ch nh m t ng i bình th ng, th m chí là m t ng i d ra trong cu c s ng c aạ ấ ỉ ư ộ ườ ườ ậ ộ ườ ư ộ ố ủ
mình mà anh y mu n v t b đi. Li u có ph i ng i b n kia th t ngu ng c khi đ m tấ ố ứ ỏ ệ ả ườ ạ ậ ố ể ấ
m t ng i b n t t nh v y, luôn s n lòng giúp mình.ộ ườ ạ ố ư ậ ẵ
Đúng là con ng i th t ph c t p. Th t khó đ bi t cách s ng, th t khó đ chi n th ngườ ậ ứ ạ ậ ể ế ố ậ ể ế ắ
b n thân. Ng i ta nói, s nguy hi m c a lòng ích k không th l ng tr c đc. Xã h iả ườ ự ể ủ ỉ ể ườ ướ ượ ộ
càng hi n đi, h nh phúc gia đình càng d b tan v , t l li hôn càng cao. Ch b i conệ ạ ạ ễ ị ỡ ỉ ệ ỉ ở
ng i ta ích k h n, nghĩ đn cá nhân mình nhi u h n. T i nghi p cho nh ng đa trườ ỉ ơ ế ề ơ ộ ệ ữ ứ ẻ
thi u th n tình c m và nh ng ám nh tinh th n đn su t cu c đi. Neu nh ng ng iế ố ả ữ ả ầ ế ố ộ ờ ữ ườ
tham gia giao thông có ý th c t b o v tính m ng c a mình và c c a ng i khác h n,ứ ự ả ệ ạ ủ ả ủ ườ ơ
thì t l ng i b ch t và b th ng vong trong tai n n giao thông s không v t qua t lỉ ệ ườ ị ế ị ươ ạ ẽ ượ ỉ ệ
ng i đã thi t m ng m i năm trong hai cu c chi n tranh mà chúng ta đã tr i qua. Ngheườ ệ ạ ỗ ộ ế ả
th t l ph i không? Nh ng đó là s th t đy. Và n u b t đi nh ng ham mu n cá nhânậ ạ ả ư ự ậ ấ ế ớ ữ ố
nh c b c, nghi n hút, lăng nhăng thì cu c s ng con ng i bình yên bi t bao. S nguyư ờ ạ ệ ộ ố ườ ế ự
hi m c a ích k không ch d ng đó. Khi bi n thành t n n, tham nhũng, nó nh h ngể ủ ỉ ỉ ừ ở ế ệ ạ ả ưở
đn c xã h i. Khi m t s k l i d ng quy n hành đ tham nhũng, chúng không ch vôế ả ộ ộ ố ẻ ợ ụ ề ể ỉ
trách nhi m v i c ng đng mà còn gây m t lòng tin c a ng i dân v i chính quy n, v iệ ớ ộ ồ ấ ủ ườ ớ ề ớ
Nhà n c. T h n n a là nó d n đn n n phân bi t ch ng t c, n i chi n, xung đt, chi nướ ệ ơ ữ ẫ ế ạ ệ ủ ộ ộ ế ộ ế
tranh, kh ng b khi n bao nhiêu ng i vô t i thi t m ng.ủ ố ế ườ ộ ệ ạ

S ích k c a m t con ng i thôi cũng đã đáng s , hu ng chi là s ích k c a nhi u nhómự ỉ ủ ộ ườ ợ ố ự ỉ ủ ề
ng i, chì vì quy n l i c a cá nhân mà quên đi l i ích chung c a c ng đng, còn kh ngườ ề ợ ủ ợ ủ ộ ồ ủ
khi p h n. Cu c s ng hi n đi là th , con ng i ta tranh ch p nhau, ganh đua nhau màế ơ ộ ố ệ ạ ế ườ ấ
s ng. Đã có nhi u ng i t ng nói v i tôi r ng, s ng ph i ích k . ph i bi t nghĩ cho b nố ề ườ ừ ớ ằ ố ả ỉ ả ế ả
thân tr c tiên. Tôi r t hi u câu nói đó, s ng luôn ph i nghĩ v b n thân, nh ng không chướ ấ ể ố ả ề ả ư ỉ
th , ta còn ph i nghĩ đn nh ng ng i xung quanh.ế ả ế ữ ườ
Hãy t ng t ng n u nh nh ng ng i bên c nh ta luôn ch s ng cho b n thân h , chưở ượ ế ư ữ ườ ạ ỉ ố ả ọ ỉ
bi t đn l i ích c a h thì li u thái đ c a b n v i h s nh th nào. Đi v i ng iế ế ợ ủ ọ ệ ộ ủ ạ ớ ọ ẽ ư ế ố ớ ườ
khác cũng th thôi, cho dù đó là ng i t t đn m c nào đi chăng n a, cho dù ta luôn nóiế ườ ố ế ứ ữ
tình b n không tính toán, không quan tâm đn l i ích gì c , nh ng ta cũng không nên quênạ ế ợ ả ư
đi r ng tình b n có đc nh vào tính cách c a nhau, nh vào s chân thành c a m iằ ạ ượ ờ ủ ờ ự ủ ỗ
ng i, s bình đng trong m i quan h . Không ai c n m t ng i b n lúc nào cũng chườ ự ẳ ố ệ ầ ộ ườ ạ ỉ
nghĩ đn mình mà quên đi ng i khác. Trong tình b n còn có cái tình, cái nghĩa nh ngế ườ ạ ư
trong xã h i, trong kinh doanh thì cái tình, cái ộ
nghĩa rât lu m , thì ng i th a thãi s nhanh chóng b lo i ra. B n có mu n tr thànhờ ườ ừ ẽ ị ạ ạ ố ở
ng i đó không? Ng i đc cho là ng i th a v i nh ng ng i còn l i đy. Ng i bườ ườ ượ ườ ừ ớ ữ ườ ạ ấ ườ ị
khai tr , b cô l p, b tránh xa. Đi u đó r t kh ng khi p, con ng i không th s ng màừ ị ậ ị ề ấ ủ ế ườ ể ố
không có b n bè, không có ng i thân, không có xã h i. Vì th đng bi n mình thànhạ ườ ộ ế ừ ế
ng i th a mà hãy làm ng i có ích cho gia đình, cho xã h i và tr c h t đng nhiên làườ ừ ườ ộ ướ ế ươ
cho b n thân. N u đc quy n v t đi m t tính x u c a con ng i, tôi s không ng nả ế ượ ề ứ ộ ấ ủ ườ ẽ ầ
ng i v t đi tính ích k , s ng m r ng lòng mình s th y th gi i này th t bao la, r ng l n,ạ ứ ỉ ố ở ộ ẽ ấ ế ớ ậ ộ ớ
con ng i ta cũng s c m th y tho i mái h n.ườ ẽ ả ấ ả ơ
Tôi luôn ghi nh trong lòng câu nói c a Bailey: Khi b n sinh ra, b n khóc còn m i ng iớ ủ ạ ạ ọ ườ
xung quanh c i. Hãy s ng sao cho kh h n qua đi, m i ng i khóc còn h n, h n c i.ườ ố ỉ ạ ờ ọ ườ ạ ạ ườ
Đi s đp h n khi chúng ta s ng đp h n!ờ ẽ ẹ ơ ố ẹ ơ

