
Đ bài: Suy nghĩ v th ng và b i, d i và khôn trong cu c s ngề ề ắ ạ ạ ộ ố
Bài làm:
Trong cu c s ng ai cũng mong mu n mình tr thành m t ng i chi n th ng, m t ng iộ ố ố ở ộ ườ ế ắ ộ ườ
thành công, khôn ngoan nh t. Ch ng v y mà T H u đã vi t:ấ ẳ ậ ố ữ ế
"Ai chi n th ng mà không h chi n b iế ắ ề ế ạ
Ai nên khôn mà ch ng d i đôi l n?"ẳ ạ ầ
Th nh ng không ph i ai cũng là ng i đt đc đích đn thành công, hay chi n th ng.ế ư ả ườ ạ ượ ế ế ắ
B i bài h c rút ra đây, sau m i l n chi n d i, d i kh là s kiên c ng, quy t tâm caoở ọ ở ỗ ầ ế ạ ạ ờ ự ườ ế
h n n a, là nh ng kinh nghi m đ tích lũy cho nh ng l n sau này. V y th ng b i, d iơ ữ ữ ệ ể ữ ầ ậ ắ ạ ạ
khôn là nh th nào trong cu c s ng c a chúng ta?ư ế ộ ố ủ
Cũng nh câu th mà T H u đã đúc k t, t chiêm nghi m th c t mà chúng ta hi u r ngư ơ ố ữ ế ừ ệ ự ế ể ằ
chi n th ng - chi n b i, d i - khôn trong cu c s ng hôm nay đu là nh ng thăng tr m,ế ắ ế ạ ạ ộ ố ề ữ ầ
nh ng th thách mà cu c s ng dành t ng cho chúng ta. Chúng là nh ng quy lu t h t s cữ ử ộ ố ặ ữ ậ ế ứ
t nhiên c a loài ng i và b t c ai cũng đu g p ph i. Tuy mang ý nghĩa khác nhau, điự ủ ườ ấ ứ ề ặ ả ố
l p v i nhau th nh ng chúng l i luôn đi song hành cùng v i nhau, b sung và hoàn thi nậ ớ ế ư ạ ớ ổ ệ
cho nhau. Nh "th ng" t c là s v t qua khó khăn, th thách, c n tr cũng nh đi thư ắ ứ ự ượ ử ả ở ư ố ủ
đ đt t i đích đn, thành công, kh ng đnh đc b n lĩnh cũng nh s c m nh c a b nể ạ ớ ế ẳ ị ượ ả ư ứ ạ ủ ả
thân mình. V y "khôn" là gì? Đó là s khôn ngoan, khôn khéo, hi u bi t trong hành đng,ậ ự ể ế ộ
trong suy nghĩ, cách ng x . Đây là hai t ng th ng đc dùng đ ch nh ng ng iứ ử ừ ữ ườ ượ ể ỉ ữ ườ
thành công, có nhi u thành t u trong cu c s ng. Và đi l p v i hai tính t ch s t t đpề ự ộ ố ố ậ ớ ừ ỉ ự ố ẹ
này là "d i" và "b i", nó dùng đ ch s thua thi t, thi u khôn khéo, khôn ngoan, đôi khiạ ạ ể ỉ ự ệ ế
ch s v p ngã, sai l m.ỉ ự ấ ầ
Tuy có ý nghĩa đi l p là v y, nh ng s song hành c a chúng l i là đi u khi n chúng taố ậ ậ ữ ự ủ ạ ề ế
ph i suy nghĩ, đ tâm. B i có chi n b i m i có chi n th ng, có d i r i m i có khôn nhả ể ở ế ạ ớ ế ắ ạ ồ ớ ư
câu thành ng n i ti ng: "Th t b i là m thành công". Ph i, ai mà ch ng t ng th t b i,ữ ổ ế ấ ạ ẹ ả ẳ ừ ấ ạ
t ng d i khôn vài l n trong cu c s ng c a mình, th nh ng đi u quan tr ng nh t mà sừ ạ ầ ộ ố ủ ế ư ề ọ ấ ự
th ng b i, d i khôn mà chúng ta mu n nói đây là nh ng bài h c đc rút ra t nh ngắ ạ ạ ố ở ữ ọ ượ ừ ữ
đi u đó. Đ chi n th ng, chúng ta ph i tr i qua khó khăn, đôi khi là th t b i liên ti p r iề ể ế ắ ả ả ấ ạ ế ồ
m i có đc thành công nh mong đi. Khôn d i cũng v y, có d i, có sai l m thì ta m iớ ượ ư ợ ạ ậ ạ ầ ớ

có kinh nghi m đ tích lũy, đ tr ng thành t ng ngày.ệ ể ể ưở ừ
B i v y m i nói, trong cu c s ng, con ng i s luôn g p ph i nh ng v n đ đi l p nhở ậ ớ ộ ố ườ ẽ ặ ả ữ ấ ề ố ậ ư
th này, đi u quan tr ng nh t là chúng ta ph i bi t rút ra nh ng bài h c, nh ng kinhế ề ọ ấ ả ế ữ ọ ữ
nghi m s ng quý báu t nh ng sai l m, th t b i y. Đ t đó, chúng ta h ng t i sệ ố ừ ữ ầ ấ ạ ấ ể ừ ướ ớ ự
thành công, v t qua chính b n thân mình. B i h nh phúc, thành công không t d ng đnượ ả ở ạ ự ư ế
v i ta. Đó là c m t quá trình chúng ta n l c, tích lũy kinh nghi m b n thân, cho đi đớ ả ộ ỗ ự ệ ả ể
đc nh n l i.ượ ậ ạ
Đ có chi n th ng, có đc h nh phúc, con ng i ph i v t qua nhi u ch ng đngể ế ắ ượ ạ ườ ả ượ ề ặ ườ
gian nan. Chúng ta ph i h c đc cách tìm đc nguyên nhân t trong chính th t b i đả ọ ượ ượ ừ ấ ạ ể
kh c ph c, đ làm nên chi n th ng cu i cùng v vang. Cũng nh khôn, d i, ch ng ai cóắ ụ ể ế ắ ố ẻ ư ạ ẳ
th kh ng đnh ch c ch n r ng ch a t ng m t l n d i d t làm th m t đi u gì đó. Thể ẳ ị ắ ắ ằ ư ừ ộ ầ ạ ộ ử ộ ề ế
nh ng có th chính t s d i d t, li u lĩnh y l i giúp ta nh n th c chính xác v cu cư ể ừ ự ạ ộ ề ấ ạ ậ ứ ề ộ
s ng cũng nh tìm ra cho mình m t l i s ng, ng x , kinh nghi m riêng đ t ng b cố ư ộ ố ố ứ ử ệ ể ừ ướ
tr ng thành h n.ưở ơ
Đúng v y, cu c s ng càng nhi u th thách thì kh năng chúng ta g p th t b i, g p khóậ ộ ố ề ử ả ặ ấ ạ ặ
khăn, làm chuy n d i d t l i càng tăng thêm. Nh ng đi u quan tr ng nh t là chúng taệ ạ ộ ạ ư ề ọ ấ
nh n th c đc sai l m c a mình r i tìm ra nguyên nhân và d n kh c ph c nó. M c dùậ ứ ượ ầ ủ ồ ầ ắ ụ ặ
m i chúng ta đu h n ch t i đa m c ph i nh ng sai l m, th nh ng không th ph nh nỗ ề ạ ế ố ắ ả ữ ầ ế ư ể ủ ậ
đc s t t y u cũng nh s c n thi t c a nh ng sai l m. B i m i l n v p ngã, chúng taượ ự ấ ế ư ự ầ ế ủ ữ ầ ở ỗ ầ ấ
s nh lâu h n, s tìm ra gi i pháp phù h p v i b n thân mình h n n a. Đi u đó s giúpẽ ớ ơ ẽ ả ợ ớ ả ơ ữ ề ẽ
ích cho chúng ta đ gi i quy t nh ng khó khăn trong cu c s ng đ c i thi n cu c đi c aể ả ế ữ ộ ố ể ả ệ ộ ờ ủ
chính chúng ta.
Đã xác đnh th ng - b i, d i - khôn là m t quy lu t mang tính t t y u, khó lòng tránh kh i,ị ắ ạ ạ ộ ậ ấ ế ỏ
th nh ng chúng ta không th t cho phép b n thân mình v p ngã liên ti p mà không nh nế ư ể ự ả ấ ế ậ
ra sai l m trong đó. Chúng ta bi t t i m t Edison ch t o ra bóng đèn đi n sau h n haiầ ở ế ớ ộ ế ạ ệ ơ
ngàn l n sai l m, th t b i. Có ng i nói ông th t d i d t khi c mãi đi tìm m t đi uầ ầ ấ ạ ườ ậ ạ ộ ứ ộ ề
không th , nh ng nh ng bài h c rút d n ra sau m i l n th t b i đã khi n ông tr thànhể ư ữ ọ ầ ỗ ầ ấ ạ ế ở
nhà sáng ch tài năng nh t th k XX. Có th nói, s th t b i, d i d t cũng là m t sế ấ ế ỉ ể ự ấ ạ ạ ộ ộ ự
khích l , m t đi u đng viên tinh th n chúng ra trong hoàn c nh khó khăn. Khi g p th tệ ộ ề ộ ầ ả ặ ấ

b i, hãy đng buông xuôi, đng chú tâm t i nh ng l i gièm pha c a ng i đi, hãy t t oạ ừ ừ ớ ữ ờ ủ ườ ờ ự ạ
ra cho mình m t b n s c riêng đc t o thành t kinh nghi m c a chính minh. Hãy kiênộ ả ắ ượ ạ ừ ệ ủ
tâm và đ ngh l c đ không g c ngã tr c khó khăn, th thách mà cu c đi mang đn,ủ ị ự ể ụ ướ ử ộ ờ ế
b i bi t đâu sau đó đã là c u v ng r ng r c a thành công. Hãy nh t i Bill Gates, đ trở ế ầ ồ ạ ỡ ủ ớ ớ ể ở
thành m t ông ch l n đã m t bao nhiêu năm, sau bao l n th t b i r i m i tr thànhộ ủ ớ ấ ầ ấ ạ ồ ớ ở
ng i thành công, ng i chi n th ng nh th . T t nhiên, ông ch ng th tránh kh i nh ngườ ườ ế ắ ư ế ấ ẳ ể ỏ ữ
sai l m, d i d t. Hãy nghĩ t i Walt Disney, tr c khi tr thành ông ch - m t k giàu cóầ ạ ộ ớ ướ ở ủ ộ ẻ
b c nh t th gi i, có trí t ng t ng v m t th gi i c tích tuy t v i nh th t ng bậ ấ ế ớ ưở ượ ề ộ ế ớ ổ ệ ờ ư ế ừ ị
đu i kh i công ty vì "thi u trí t ng t ng" và b t ch i t i ba trăm linh hai l n tr c khiổ ỏ ế ưở ượ ị ừ ố ớ ầ ướ
thành l p đc Disney. Tôi không khuy n khích b n m c sai l m nh ng hãy c th m tậ ượ ế ạ ắ ầ ư ứ ử ộ
l n làm đi u mình mu n đ rút ra đc nh ng kinh nghi m cho chính b n thân mình. B iầ ề ố ể ượ ữ ệ ả ở
n u c gi u d t, c không d i đi m t l n thì bao gi chúng ta m i ti n t i đc thànhế ứ ấ ố ứ ạ ộ ầ ờ ớ ế ớ ượ
công.
Xã h i càng phát tri n, chúng ta càng có nhi u c h i hoàn thi n và phát tri n b n thânộ ể ề ơ ộ ệ ể ả
mình, th nh ng song hành v i đó là th t nhi u khó khăn, th thách, Nh ng hãy đng n nế ư ớ ậ ề ử ư ừ ả
lòng, hãy c c g ng rèn luy n dù th t b i, dù b dè b u là m t k th t b i vì bi t đâu đó,ứ ố ắ ệ ấ ạ ị ỉ ộ ẻ ấ ạ ế
m t ngày nh ng kinh nghi m kia s giúp b n tr ng thành, tr thành m t ng i chi nộ ữ ệ ẽ ạ ưở ở ộ ườ ế
th ng. Đc bi t là gi i tr chúng ta, hãy c th s c mình, hãy m c sai l m đ th y r ngắ ặ ệ ớ ẻ ứ ử ứ ắ ầ ể ấ ằ
chúng ta v n còn non tr , còn ph i h c t p và tích lũy nhi u h n n a. ẫ ẻ ả ọ ậ ề ơ ữ
Con ng i ai cũng mong s đi đn đc thành công, không tr thành m t k th t b i, m tườ ẽ ế ượ ở ộ ẻ ấ ạ ộ
k d i d t. Th nh ng, quy lu t t n t i c a vũ tr là th mà chúng ta ch là nh ng k điẻ ạ ộ ế ư ậ ồ ạ ủ ụ ế ỉ ữ ẻ
theo. B i v y, hãy luôn c g ng tích lũy kinh nghi m, hãy đng n n lòng, hãy đ ra choở ậ ố ắ ệ ừ ả ể
mình nh ng bài h c riêng vì đó có th là hành trang, n n t ng v ng ch c đ chúng taữ ọ ể ề ả ữ ắ ể
b c vào m t t ng lai t ng sáng.ướ ộ ươ ươ

