BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TRUNG TÂM VIỄN THÁM QUỐC GIA TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG Phần mềm LUSMAPS (Phiên bản trên Microstation) Phần mềm hỗ trợ xác định hiện trạng sử dụng đất và biên tập bản đồ HTSDĐ dựa trên ảnh viễn thám và công nghệ GIS Hà Nội, Tháng 3-2009
MỤC LỤC
I. Cài đặt phần mềm ........................................................................................... 2
II. Các chức năng biên tập bản đồ hiện trạng sử dụng đất ................................. 2
II.1 Quản lý các lớp thông tin ......................................................................... 2
II.2
Biên tập khung ......................................................................................... 3
III.
Các chức năng biên tập lớp hiện trạng sử dụng đất .................................... 5
IV.
Các chức năng khái quát hóa bản đồ ........................................................ 10
IV.1 Tổng quát hóa đối tượng đường ............................................................ 10
IV.2 Tổng quát hóa đối tượng vùng ............................................................... 13
Giới thiệu
Phần mềm LusMap là phần mềm hỗ trợ xác định các loại hình sử dụng đất phục vụ thành lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất cấp xã. Theo quy định hiện hành, sản phẩm bản đồ hiện trạng sử dụng đất cấp xã dạng số được lưu trữ dưới dạng file DGN của phần mềm Microstation. Để hỗ trợ công tác biên tập bản đồ hiện trạng sử dụng đất dưới dạng file DGN, dự án đã phát triển một mô đun của phần mềm LusMap chạy trong môi trường Microstation. Mô đun LusMap trong Microstation cung cấp các chức năng sau: + Quản lý các lớp thông tin của bản đồ hiện trạng sử dụng đất theo đúng quy phạm hiện hành (tương tự như phần mềm MSFC nhưng có giao diện tiếng việt, và tự động lựa chọn theo đúng các bộ thư viện về kiểu đường, ký hiệu, mẫu chữ đã ban hành)
+ Tự động tạo vùng, tô màu, mẫu ký hiệu cho từng loại hình sử dụng đất
theo đúng quy phạm yêu cầu bằng sử dụng mô hình topology.
+ Tự động tạo khung bản đồ hiện trạng sử dụng đất theo đúng quy phạm + Cung cấp các chức năng gộp vùng liền kề, bỏ vùng, khái quát hóa hỗ trợ phương pháp thành lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất từ bản đồ địa chính + Cung cấp các chức năng khái quát hóa các đối tượng bản đồ hỗ trợ phương pháp thành lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất cấp huyện từ bản đồ hiện trạng sử dụng đất cấp xã
- 1 -
I. Cài đặt phần mềm
Phần mềm LusMaps(M) được đóng gói dưới dạng file nén, người sử dụng tạo thư mục tùy chọn. Ví dụ c:\lusmapm\; d:\lusmapm\ sau đó giải nén toàn bộ các file trong file nén vào thư mục này. Để chạy phần mềm, mở file bản đồ cần biên tập bằng Microstation, nạp ứng dụng Mdl load c:\lusmapm\lusmap. Nếu mô đun LusMap được gọi thành công, trong Microstation xuất hiện cửa sổ giao diện như sau:
Chú ý, môi trường Microstation trước đó đã được cài đặt theo quy định của bản đồ hiện trạng sử dụng đất số ( có các workspace, thư viện ) đã ban hành.
II. Các chức năng biên tập bản đồ hiện trạng sử dụng đất
Phần mềm cung cấp các chức năng hỗ trợ biên tập bản đồ hệ thống sử dụng đất.
II.1 Quản lý các lớp thông tin
Chức năng cung cấp khả năng quản lý các lớp thông tin của bản đồ hiện trạng sử dụng đất theo đúng quy phạm hiện hành (tương tự như phần mềm MSFC nhưng có giao diện tiếng việt, và tự động lựa chọn theo đúng các bộ thư viện về kiểu đường, ký hiệu, mẫu chữ đã ban hành)
Chọn
- 2 -
Người sử dụng lựa chọn lớp thông tin cần biên tập. phần mềm sẽ hỗ trợ:
+ Chuyển về đúng level đã quy định + Chọn đúng mầu, kiểu đường, thư viện của đối tượng + Chọn đúng font chữ, kích thước
Nếu chọn đối tượng là kiểu đường, người sử dụng lựa chọn bộ thư viện kiểu
đường theo tỷ lệ bản đồ:
II.2 Biên tập khung
LusMaps cung cấp chức năng tạo khung cho bản đồ hiện trạng sử dụng đất theo
đúng quy định.Cách tạo khung như sau:
Lựa chọn loại khung cấp xã, huyện tỉnh Chọn tỷ lệ bản đồ. Lusmaps cung cấp các tỷ lệ từ 1:1.000 đến 1:25.000 Chọn phạm vi của khung bằng cách xác định tọa độ trước hoặc chọn bằng fence.
Sau khi chọn được phạm vi vẽ khung bằng fence, ấn
- 3 -
Đưa vào thông tin về đơn vị hành chính: Tên xã, huyện, tỉnh Nguồn tu liệu Đơn vị xây dựng
Đưa diện tích các loại đất vào biểu đồ cơ cấu đất đai. Số liệu có thể nhập bằng
tay hoặc tự động tính toán khi sử dụng chức nănag
Ấn
cần thiết.
- 4 -
III. Các chức năng biên tập lớp hiện trạng sử dụng đất
Trong nội dung bản đồ hiện trạng sử dụng đất, các lớp liên quan đến mô tả các
loại hình hiện trạng sử dụng đất là quan trọng nhất. Đó là các lớp
Đường ranh giới các đối tượng hiện trạng sử dụng đất, đây là các đối tượng
dạng đường, hệ thống giao thông, thủy văn, địa giới cũng có thể tham gia vào lớp này.
Ký hiệuloại hình hiện trạng sử dụng đất (dạng chữ) Lớp vùng tô màu các đối tượng hiện trạng sử dụng đất Lớp nét chải mẫu tô các đối tượng hiện trạng sử dụng đất (1 số nhất định theo
quy phạm).
Đường ranh giới các đối tượng hiện trạng sử dụng đất được số hóa, biên tập từ
các tài liệu khác nhau như:
Ảnh vệ tinh
- 5 -
Kết quả điều tra ngoại nghiệp Bản đồ hiện trạng sử dụng đất chu kỳ trước Bản đồ địa chính đã tổng hợp hóa. …
Lớp ký hiệu loại hình hiện trạng sử dụng đất (dạng chữ) do người xây dựng
bản đồ đưa vào.
Dựa theo Lớp đường ranh giới các đối tượng hiện trạng sử dụng đất, các đối tượng vùng hiện trạng sử dụng đất sẽ được thành lập và dựa theo Lớp ký hiệu loại hình hiện trạng sử dụng đất sẽ xác định màu tô, mẫu trải theo đúng quy định.
Mô đun hỗ trợ xây dựng lớp hiện trạng sử dụng đất cung cấp các chức năng nhằm giảm tối đa các thao tác bản đồ, cũng như những sai sót để có thể nhanh chóng tạo ra lớp vùng đối tượng hiện trạng sử dụng đất theo đúng quy định.
Phần mềm LusMap sử dụng cấu trúc topology để tự động đóng vùng cũng như tô màu lớp hiện trạng hết sức nhanh chóng và chính xác, hiệu quả trong cả hai trường hợp tạo với lớp vùng hiện trạng sử dụng đất cũng như biên tập, chỉnh sửa lại lớp này.
Các bước thực hiện như sau: Biên tập các đường ranh giới các đối tượng hiện trạng sử dụng đất
- 6 -
Biên tập các ký hiệu hiện trạng sử dụng đất. Lưu ý tâm điểm (điểm snap) của các đối tượng này phải nằm trong vùng của đối tượng hiện trạng sử dụng đất mà nó mô tả.
Xác định level các lớp thông tin tham gia làm đường ranh giới cho các đối tượng
hiện trạng sử dụng đất.
Sử dụng chức năng mrfclean, mrfflag để sửa lỗi, khép kín các đường ranh giới
này.
Tạo lớp đối tượng hiện trạng sử dụng đất dạng vùng ấn
Không chọn
Tạo topology, đóng vùng, tô màu tự động các đối tượng HTSDĐ
Sau khi chạy xong, bản đồ hiện trạng sử dụng đất bổ xung thêm 2 lớp (level):
Lớp vùng tô màu hiện trạng Lớp vùng tô ký hiệu trải hiện trạng Kết quả chạy tạo lớp hiện trạng sử dụng đất:
- 7 -
Đồng thời, song song với tạo ra lớp vùng hiện trạng sử dụng đất, phần mềm tổng hợp diện tích cho biểu đồ cơ cấu đất đai theo diện tích các đối tượng vùng hiện trạng đất được tính ra.
- 8 -
Tự động tính diện tích cho biểu đồ cơ cấu đất đai
Tuy nhiên, khi các lớp mới được tạo ra do là đối tượng vùng và phủ màu nên che khuất các đối tượng bên dưới. Để giải quyết vấn đề này, phần mềm cung cấp công cụ chuyển tất cả các đối tượng của một lớp lên trên cùng hoặc chuyển xuống cuối cùng.
Vào level cần đưa lên đầu (ví dụ: 21) hoặc level xuống dưới cùng (mang giá trị
âm, ví dụ -30 ) sau đó ấn
Chọn level để hiển thị trên cùng hoặc dưới cùng.
Kết quả của việc chuyển lớp 30 xuống dưới cùng.
- 9 -
IV. Các chức năng khái quát hóa bản đồ
Tổng quát hóa các yếu tố nội dung hiện trạng sử dụng đất có thể sử dụng hai
phương pháp: tổng quát hóa đường ranh giới và tổng quát hóa khoanh đất. Phương pháp hữu hiệu nhất để tổng quát hóa các yếu tố nội dung hiện trạng sử dụng đất là tiếp tục sử dụng mô hình topology cho nhóm lớp nội dung hiện trạng sử dụng đất của huyện đã được gộp từ nhiều xã lên.
IV.1 Tổng quát hóa đối tượng đường
Chức năng áp dung cho Tổng quát hóa đối tượng đường ranh giới của các
khoanh đất.
Ở đây, sẽ sử dụng phương pháp lọc đường (linear filter ) của công nghệ GIS.
Mô đun LusMap cung cấp 3 phương pháp lọc đường khác nhau:
+ Lọc theo độ dài; + Lọc theo góc; + Lọc theo diện tích tam giác.
- 10 -
Ưu điểm của phần mềm là vị trí các điểm nút (giao giữa các đường ranh giới) sẽ không thay đổi, chỉ có hình dạng và số lượng điểm trên đường ranh giới sẽ được thay đổi tùy theo từng phương pháp lựa chọn.
Cách thực hiện như sau:
Chọn level cần lọc
Đặt các tham số lọc đường
Các đối tượng đường trước khi khái quát hóa:
- 11 -
Các đối tượng đường sau khi khái quát hóa:
- 12 -
Người sử dụng có thể sử dụng phối hợp nhiều lần các phương pháp lọc khác
nhau để được hiệu quả như ý muốn.
IV.2 Tổng quát hóa đối tượng vùng
Chức năng sử dụng cho các đối tượng hiện trạng sử dụng đất. Các bước như
sau: Chạy topology tạo lớp khoang vi loại đất
Kết quả sẽ có một lớp khoang vi loại đất dạng vùng.
Tổng quát hóa lớp khoang vi loại đất
Tổng quát hóa lớp khoang vi loại đất bao gồm 2 xử lý chính: + Gộp các khoang vi loại đất tiếp giáp nhau mà có cùng một loại đất. + Loại bỏ các khoang vi loại đất có diện tích nhỏ.
Từ mô hình topology, Mô đun LusMap cung cấp chức năng phát hiện các đường ranh giới tham gia vào 2 khoang vi loại đất có cùng một loại đất. Đây chính là các khoang vi loại đất tiếp giáp nhau.
Bằng cách loại bỏ các đường ranh giới này và tạo lại topology, việc gộp các khoang vi loại đất tiếp giáp nhau mà có cùng một loại đất được thực hiện một cách triệt để. Đây là phương án hiệu quả hơn khi so sánh với phương án gộp trực tiếp các khoang vi loại đất dạng vùng với nhau. Các đối tượng hiện trạng sử dụng đất có cùng một ký hiệu trước khi lọc.
- 13 -
Sau khi chạy chức năng tìm đường, các đường ranh giới giữa các đối tượng vùng có
cùng một ký hiệu hiện trạng sử dụng đất sẽ được đổi thành mầu do người dùng tự
định nghĩa trong
- 14 -
Việc loại bỏ các các khoang vi loại đất có diện tích nhỏ cũng được thực hiện tương tự qua việc mô đun tự phát hiện các đường ranh giới tạo thành đường bao của các vùng có diện tích nhỏ hơn 1 giá trị người biên tập cho trước.
