Đ bài: “Ai chi n th ng mà không h chi n b i. Ai nên khôn mà ch ng d i đôi l n”ề ế ắ ề ế ạ ẳ ạ ầ
(T H u - D y mà đi). Vi t bài văn bàn v th ng và b i, khôn, d i trong cu c s ngố ữ ậ ế ề ắ ạ ạ ộ ố
Bài làm
Cu c đi con ng i là m t hành trình đ t tìm ki m và kh ng đnh mình. B i th , có aiộ ờ ườ ộ ể ự ế ẳ ị ở ế
không khát khao chi n th ng, mong có đc s khôn ngoan đi. Nhà th T H u đãế ắ ượ ự ở ờ ơ ố ữ
t ng chiêm nghi m.ừ ệ
“Ai chi n th ng mà không h chi n b iế ắ ề ế ạ
Ai nên khôn mà ch ng d i đôi l n”ẳ ạ ầ
S th ng và b i; khôn và d i đi có nh ng đi m c n bàn b c, xem xét kĩ l ng.ự ắ ạ ạ ở ờ ữ ể ầ ạ ưỡ
“Th ng” trong cu c s ng đc hi u là thành công, là đt đc đi u mình mong mu n.ắ ộ ố ượ ể ạ ượ ề ố
Chi n th ng làm con ng i tho mãn, sung s ng, ti p t c tr thành đng l c đ conế ắ ườ ả ướ ế ụ ở ộ ự ể
ng i ph n đu; “b i” là th t b i, là không đt đc m c tiêu mình mong mu n; đi u đóườ ấ ấ ạ ấ ạ ạ ượ ụ ố ề
d khi n ta th t v ng, đau kh , n n lòng. Nh v y, cu c s ng tr thành m t tr n chi nễ ế ấ ọ ổ ả ư ậ ộ ố ở ộ ậ ế
gi a m t bên là con ng i cùng nh ng c g ng n l c, nh ng hoài bão khát khao v i m tữ ộ ườ ữ ố ắ ỗ ự ữ ớ ộ
bên là nh ng quy lu t kh c nghi t, nh ng bi n đi vô tình khách quan c a cu c đi.ữ ậ ắ ệ ữ ế ổ ủ ộ ờ
Th ng và b i đn v i con ng i cũng r t khách quan không th ki m soát đc. Có thắ ạ ế ớ ườ ấ ể ể ượ ể
b n đã n l c, c g ng r t nhi u song thành qu c a b n ch a đt đc yêu c u. V y làạ ỗ ự ố ắ ấ ề ả ủ ạ ư ạ ượ ầ ậ
b n th t b i. Cũng có khi b n không nghĩ mình chi n th ng nh ng vinh quang l i t i đónạ ấ ạ ạ ế ắ ư ạ ớ
chào...
Ng c l i, khôn và d i l i là y u t ch quan. Chính hành vi, c ch c a con ng i tượ ạ ạ ạ ế ố ủ ử ỉ ủ ườ ự
b c l tính ch t khôn d i c a nó.ộ ộ ấ ạ ủ
“Khôn” là khôn khéo, khôn ngoan, bi t làm nh ng vi c có l i. Ng c l i, “d i” là d i d t,ế ữ ệ ợ ượ ạ ạ ạ ộ
luôn làm nh ng đi u ng c ngh ch, b t l i cho mình.ữ ề ố ế ấ ợ
Th ng và b i, khôn và d i t ng nh là nh ng m t đi l p, mâu thu n gay g t v i nhau,ắ ạ ạ ưở ư ữ ặ ố ậ ẫ ắ ớ
không có m i liên h gì. Song trong th c t chúng l i có quan h bi n ch ng, y u t nàyố ệ ự ế ạ ệ ệ ứ ế ố
là ti n đ c a y u t kia và r t có th s ng c l i.ề ề ủ ế ố ấ ể ẽ ượ ạ
Qu th c “Ai chi n th ng mà không h chi n b i”. Làm ng i s ng trên đi, ch ng cóả ự ế ắ ề ế ạ ườ ố ở ờ ẳ
ai dám v ng c t x ng ta đây toàn th ng. T phú giàu nh t hành tinh Bill Gate cũng đãỗ ự ự ư ắ ỉ ấ
t ng ni m tr i nh ng th t b i cay đng. Đ có chi c bóng đi n hoàn h o nh ngày nay,ừ ế ả ữ ấ ạ ắ ể ế ệ ả ư
Edison đã t ng làm n hàng trăm chi c bóng đèn... Nh v y, chi n th ng đc d ng lênừ ổ ế ư ậ ế ắ ượ ự
t chi n tr ng c a th t b i. Nó gi ng nh đnh núi cao lên nh tri u tri u viên đá épừ ế ườ ủ ấ ạ ố ư ỉ ờ ệ ệ
mình. Th t b i đã giúp con ng i kinh nghi m, nhìn ra cái sai, bi t cách làm đúng.ấ ạ ườ ệ ế
Nh ng ta cũng c n hi u r ng, không có chi n th ng nào là tuy t đi c . B i tri th c nhânư ầ ể ằ ế ắ ệ ố ả ở ứ
lo i là mênh mông, con ng i dù n l c đn đâu cũng không th chi m lĩnh h t. Hi uạ ườ ỗ ự ế ể ế ế ể
nh v y đ sau m i chi n th ng ta l i bi t khiêm nh ng h n, ti p t c ý th c đc vaiư ậ ể ỗ ế ắ ạ ế ườ ơ ế ụ ứ ượ
trò c a vi c rèn luy n h c h i. Sau chi n th ng mà kiêu căng, ng o m n thì b c ti pủ ệ ệ ọ ỏ ế ắ ạ ạ ướ ế
theo s là th t b i ê ch . B t kh chi n b i nh Xêda, Napôlêông... v n có lúc ph i cúiẽ ấ ạ ề ấ ả ế ạ ư ẫ ả
đu ch u trói. Cũng nh v y, ch ng có th t b i nào hoàn toàn. Sau th t b i ta l i tr ngầ ị ư ậ ẳ ấ ạ ấ ạ ạ ưở
thành h n, c ng cáp h n, “th t b i là m thành công”. Vì v y, n u có th t b i, b n chơ ứ ơ ấ ạ ẹ ậ ế ấ ạ ạ ỉ
nên bu n phi n mà ch có tuy t v ng. Hãy bi n n i bu n làm đng l c đ ti p t c v nồ ề ớ ệ ọ ế ỗ ồ ộ ự ể ế ụ ươ
lên. Vùi d p mình trong tuy t v ng bi quan cũng có nghĩa là t dìm mình xu ng bùn đenậ ệ ọ ự ố
b i tr n vĩnh vi n.ạ ậ ễ
Th ng b i là chuy n th ng tình đi, đi u quan tr ng là ta ph i h c cách đón nh n đắ ạ ệ ườ ở ờ ề ọ ả ọ ậ ể
sau m i l n th ng b i là m t l n chúng ta l n h n, có đng l c đ can đm m nh d nỗ ầ ắ ạ ộ ầ ớ ơ ộ ự ể ả ạ ạ
b c ti p con đng mình đã ch n.ướ ế ườ ọ
Khôn và d i cũng đng c nh nhau, bi n ch ng v i nhau nh v y. “Ai nên khôn mà ch ngạ ứ ạ ệ ứ ớ ư ậ ẳ
d i đôi l n”.ạ ầ
Sau m i l n d i là m t l n ta tr ng thành, khôn ngoan h n, thu nh t đc bài h c vỗ ầ ạ ộ ầ ưở ơ ặ ượ ọ ề
cách th c, ph ng ti n... cho các hành đng trong cu c s ng. Nh ng bài h c y s gópứ ươ ệ ộ ộ ố ữ ọ ấ ẽ
vào cái “túi khôn” c a m i ng i đ “m i l n v p ngã là m t l n b t d i”.ủ ỗ ườ ể ỗ ầ ấ ộ ầ ớ ạ
V n bi t d i là không có l i, ch ng ai mu n d i c , nh ng có nên gi u đi cái d t, cái d iẫ ế ạ ợ ẳ ố ạ ả ư ấ ố ạ
c a b n thân? Trong m t l p h c n u h c sinh không phát bi u, không th c m c, giáoủ ả ộ ớ ọ ế ọ ể ắ ắ
viên khó có th phát hi n ph n b h ng trong ki n th c c a h c trò. Nh v y sao giúp cácể ệ ầ ị ổ ế ứ ủ ọ ư ậ
em c ng c , hoàn thi n đc? Cũng nh v y, trong cu c s ng, m i ng i c n tích c củ ố ệ ượ ư ậ ộ ố ỗ ườ ầ ự
h c h i, khám phá. Đ l ra cái sai c a mình s giúp mình hi u thêm v cái đúng.ọ ỏ ể ộ ủ ẽ ể ề
Th ng và b i; khôn và d i, chúng là nh ng đc đi m luôn luôn t n t i trong m t conắ ạ ạ ữ ặ ể ồ ạ ộ
ng i dù hình th c này hay hình th c khác. Hi u rõ v chúng đ m i con ng i t bi tườ ở ứ ứ ể ề ể ỗ ườ ự ế
v n lên h ng t i s hoàn thi n.ươ ướ ớ ự ệ
