Thuật ngữ chuyên dụng trong nhiếp ảnh

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

200
lượt xem 84
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

“”Cửa chập (shutter). Là mành chắn được đóng mở cho phép ánh sáng lọt qua để đi tới phim hay bộ cảm biến khi bấm máy chụp. Khoảng thời gian mành mở để ánh sáng lọt (qua mành) vào phim hay bộ cảm biến nhận ánh sáng đối với máy ảnh số - cũng chính là thời gian phơi sáng của phim hay bộ cảm biến (exposure time) - được điều chỉnh bởi tốc độ cửa chập (shutter speed) và thường được tính bằng giây và phần của giây, ví dụ 1 giây, 1/60 (một phần 60 của giây), 1/3200 (một phần...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thuật ngữ chuyên dụng trong nhiếp ảnh

Thu t ng chuyên d ng trong nhi p nh
“”C a ch p (shutter). Là mành ch n ư c óng m cho phép ánh sáng l t qua it i phim hay b c m bi n khi b m máy ch p. Kho ng th i gian mành m ánh sáng l t (qua mành) vào phim hay b c m bi n nh n ánh sáng i v i máy nh s - cũng chính là th i gian phơi sáng c a phim hay b c m bi n (exposure time) - ư c i u ch nh b i t c c a ch p (shutter speed) và thư ng ư c tính b ng giây và ph n c a giây, ví d 1 giây, 1/60 (m t ph n 60 c a giây), 1/3200 (m t ph n 3200 c a giây). T c c a ch p càng nhanh cho phép ch p ư c các i tư ng di chuy n nhanh mà không b nhòe hình do “d ng” ư c hình nh trong m t kho nh kh c r t nh , ví d “d ng” ư c chuy n ng c a m t con chim ang bay, t c c a ch p ph i t ư c t i thi u t 1/1250 n 1/1600 giây m i m b o không b nhòe. T c c a ch p càng nhanh òi h i ánh sáng càng m nh m i m b o nh không b quá t i. Kh u m (apature). Là l l t sáng n m trên ng kính c a máy nh. to nh c a kh u ư c i u ch nh b ng thông s f (f-number), ví d f/2.8 hay f/32, và ph thu c kh năng c a ng kính. Các kh u ph bi n g m f/1.4, f/2, f/2.8, f/4, f/5.6, f/8, f/11, f/16, and f/22. Lưu ý: thông s f này càng nh thì m c a l l t sáng càng l n, ví d f/5.6 cho l l t sáng l n hơn so v i f/8, như v y, f/5.6 cho nhi u ánh sáng l t qua hơn so v i f/8 - ây là cánh tính hay làm nhi u ngư i nh m l n v kh u m . Các ng kính càng t t (và càng t ti n do òi h i công ngh s n xu t
cao hơn) cho phép m kh u càng to, hi n nay hãng Leica ã s n xu t ng kính thông thư ng v i m lên t i f/0.95. Kh u m to (thông s f nh ) cho phép ánh sáng l t vào phim nay b c m bi n nhi u hơn, t o kh năng tăng t c c a ch p (shutter speed) giúp m b o hình không b nhòe (do rung tay hay v t chuy n ng), nh t là trong các môi trư ng ánh sáng y u mà v n b o m ánh sáng c a nh. Tuy nhiên, kh u m còn chi ph i chi u sâu c a nh (depth of field): Kh u m càng to càng làm gi m chi u sâu c a nh. Căn nét / l y nét (focus). i u ch nh ng kính (nhi u khi là c v trí c a máy nh) căn ch nh t o hình nh s c nét trên phim hay b c m bi n. m t s máy nh, khi i u ch nh, v trí c a phim hay b c m bi n cũng di chuy n t o nét. Lưu ý: có nhi u ngư i còn g i vi c này là “canh nét”. Tiêu i m (focal point). Là i m trên tr c quang h c (c a ng kính) ó các tia sáng (sau khi ã i qua các th u kính) t o thành hình nh s c nét c a i tư ng ư c ch p nh. Vi c i u ch nh ng kính (và v trí c a máy nh) hình nh s c nét n m trên phim hay b c m bi n g i là l y/căn/canh nét. Tiêu c (focal length). Kho ng cách gi a b m t c a phim (hay b c m bi n nh n sáng máy nh s ) t i trung tâm quang h c c a ng kính (g m h th u kính). Tiêu c thư ng ư c tính b ng milimet (mm) và ư c ghi trên ng kính. iv i nh d ng phim (kích c c m bi n toàn kh ) 35mm, tiêu c
50mm ư c coi là tiêu chu n (normal, thư ng ư c c là nóc-man - tiêu c này hình nh qua ng kính sát th c v i hình nh nhìn thông thư ng qua m t ngư i nh t, và cho chính xác cao nh t). Các tiêu c ng n hơn 50mm ư c g i là góc r ng (wide) và các tiêu c dài hơn 50mm có th ư c g i là l n hay tê-lê (tele). cùng m t kho ng cách gi a máy nh và i tư ng c n ch p, ng kính góc r ng cho hình nh r ng hơn (phù h p v i ch p m t nhóm ngư i hay toàn c nh trong nhà, v.v…) còn ng tele giúp ch p ư c i tư ng to hơn trong nh. Ghi chú: Vi c s n xu t các ng tele có kh u m l n (f-number nh ) òi h i k thu t cao, nên các ng kính này r t t). ng phóng và ng c nh (zoom lens & fixed lens). Các ng kính có kh năng thay i tiêu c g n xa ư c g i là các ng zoom. Các ng ch có m t tiêu c duy nh t g i là ng c nh (fixed lens / prime lens). Các ch s này thư ng ư c ghi trên trên ng kính ho c trên thân máy (máy li n ng kính) v i ch s tiêu c nh nh t t i l n nh t kèm ký hi u X ( c là nhân), ví d 17-50mm, 18-135mm hay 12x. Ghi chú: Thu t ng ti ng Vi t “phóng” và “c nh” ây ch ư c dùng gi i thích; trên th c t Vi t Nam, ngư i chơi nh thư ng s d ng thu t ng vay mư n trong ti ng Anh và g i là ng zoom ( c là dum) và ng fixed ( c là phích). T l phóng quang h c và k thu t s (optical zoom & digital zoom). T l phóng quang h c (optical zoom) là kh năng phóng to hay thu nh hình nh i tư ng ư c ch p cùng m t kho ng cách t máy
nh t i i tư ng trên nh ch p ư c t o ra qua i u ch nh ng kính (h th ng th u kính bên trong ng kính). i v i các máy nh s , vi c phóng to thu nh này còn có th ư c th c hi n b ng cách s d ng tính năng zoom k thu t s (digital zoom) phóng to m t ph n hình nh thu nh n ư c qua ng kính sao cho b ng v i kích thư c toàn b c a khuôn hình. Tư ng tư ng ơn gi n, b n có m t hình to b ng kh gi y A4, b n c t l y m t góc ph n tư c a nh và em ra hàng photocopy phóng to lên g p 4 l n s ư c m t hình to b ng kh gi y A4 v i nh ng chi ti t ã ch n to hơn trư c g p 4 l n. Vi c phóng to như v y thư ng làm gi m chi ti t và ch t lư ng c a nh. Vi c làm này cũng có th th c hi n trên máy tính mà không c n tính năng zoom s c a máy nh. Vì v y, khi mua máy nh, ngư i ta thư ng quan tâm t i t l phóng to quang h c hơn là phóng to k thu t s . Ghi chú: Cũng như trên, các thu t ng phóng to thu nh ây ư c dùng ch y u gi i thích, trên th c t Vi t Nam, ph n l n m i ngư i u s d ng t vay mư n là “zoom” v i các cách nói như “dum” ra, “dum” vào hay “dum” to, “dum” nh . Ch căn nét (focus mode). Ch i u ch nh ng kinh căn nét cho hình nh. Thông thư ng có hai lo i là căn nét th công b ng tay (manual focus) ho c căn nét t ng (auto focus). ch căn nét t ng, nhi u hãng máy nh còn phân bi t gi a căn nét cho các v t ng im và các v t chuy n ng. Chi u sâu nh trư ng (depth of field - DOF).
i v i m t s trư ng h p, do s d ng ng kính hay kho ng cách gi a các i tư ng ư c ch p, khi căn nét m t i tư ng thì các i tư ng khác trư c và sau i tư ng căn nét b nhòe i, nh ng trư ng h p như v y s cho hình nh g i là i v i m t s trư ng h p, do s d ng ng kính hay kho ng cách gi a các i tư ng ư c ch p, khi căn nét m t i tư ng thì các i tư ng khác trư c và sau i tư ng căn nét b nhòe i, nh ng trư ng h p như v y s cho hình nh g i là nông v chi u sâu c a nh; trong nh ng trư ng h p khác, các i tư ng trư c và sau i tư ng ư c căn nét v n tương i nét ho c th m chí có nét ngang b ng v i i tư ng căn nét. Trong các trư ng h p trình bày sau này, nh có chi u sâu l n hơn. Hi u ng này ư c t o ra b i nhi u y u t khác nhau bao g m tiêu c (focal lengh), kh u m ng kính (f-number), c ly ch p (kho ng cách t máy nh t i i tư ng ch p). Kh u m càng l n, tiêu c càng dài và c ly ch p càng ng n thì chi u sâu c a nh càng gi m, và ngư c l i. So v i ng kính tiêu chu n (normal lens), ng góc r ng cho chi u sâu nh l n hơn n u t kh u m (f-number) như nhau, còn các ng tele s cho chi u sâu nông hơn. ây là m t khái ni m quan tr ng trong nhi p nh, nh t là trong vi c t o tính ngh thu t cho m t b c nh. M t cách ơn gi n hơn hi u khái ni m này là kho ng cách gi a các i tư ng ( i tư ng l y nét, i tư ng trư c và sau i tư ng l y nét) có nét ch p nh n ư c trong m t b c nh. Kho ng cách này càng xa thì nh càng có chi u sâu. nh phong c nh thư ng có chi u sâu l n m iv t u nét (nhìn rõ chi ti t), nh chân dung thư ng có chi u sâu nông ngư i xem t p
trung vào ngư i ư c ch p (hay khuôn m t) hơn là các c nh v t xung quanh (thư ng nhòe i không gây chú ý cho ngư i xem). Bô-kê (bokeh / boke). Bô-kê là m t thu t ng có ngu n g c t ti ng Nh t có nghĩa là “nhòa m ” (blur), ư c s d ng trong nhi p nh ngày nay mô t hi n tư ng nhòa m nhưng m n c a vùng xung quanh i m ư c căn nét trong khuôn hình m t b c nh có chi u sâu nh trư ng nông do hi u ng c a ng kính t o ra. Bô-kê t o cho ngư i xem c m giác m n màng d ch u vùng xung quanh i m l y nét và thư ng ư c s d ng t o tính ngh thu t trong nhi p nh. ây là khái ni m khó o lư ng và thư ng ư c ánh giá b ng m t thư ng. Ch t lư ng bô-kê có th ư c ánh giá b ng các vòng tròn ánh sáng nhòa m , m n và phân b ánh sáng u (hơn là ch t p trung sáng ư ng vi n c a m i hình tròn) xung quanh các i m sáng ngoài vùng nét trong b c nh. Các ng kính có nhi u m nh thép t o l l t sáng (apature) ho c các m nh này c t cong s t o ư c hi u ng các hình tròn m m n t t hơn và cho ch t lư ng bô-kê p hơn. Các ng kính có kh u m l n hơn (f-number nh hơn) có kh năng gi m chi u sâu và t o bô-kê p hơn. ISO (International Organization for Standardization). ơn v tính nh y c a phim hay c a b c m bi n nh n ánh sáng máy nh s do T ch c tiêu chu n th gi i qui chu n. nh y ISO các máy nh s thư ng ư c tính t 80 t i 25000 và càng ngày càng cao hơn. i v i phim nh a truy n th ng, nh y ư c qui nh lo i phim, ví d phim ISO100, ISO400; i v i máy nh s , có th
thay i ISO thông qua ch c năng i u ch nh ISO trên máy. Máy nh lo i t t cho phép i u ch nh ISO cao hơn. nh y ISO càng l n cho phép gi m th i gian l sáng (phơi sáng) - t c là tăng t c c a ch p (shutter speed). Tuy nhiên, ISO càng l n thư ng làm cho nh càng b nhi u (noise) nhi u hơn, khi phóng to b r n và s n. Trong i u ki n nh sáng t t, nên ISO th p nh t có th . Các cách tính khác iv i phim nh a bao g m ASA (American Standards Association - H i tiêu chu n Hòa Kỳ) và DIN (Deutsches Institut für Normung - Vi n tiêu chu n c).