Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Thực hiện pháp luật về đầu tư nước ngoài ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện nay

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

NORKEO KOMMADAM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI Ở NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ

CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ LỊCH SỬ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT

HÀ NỘI - 2016

Công trình được hoàn thành tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Trịnh Đức Thảo

Phản biện 1:

Phản biện 2:

Phản biện 3:

Luận án được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp

tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Vào hồi giờ ngày tháng năm 201

Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện quốc gia và Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong bối cảnh kinh tế thế giới ngày nay, hội nhập kinh tế quốc tế là con đường lựa chọn tất yếu để đảm bảo cho sự phát triển bền vững lâu dài cho một quốc gia. Sau hơn 30 năm thực hiện chính sách đổi mới, nền kinh tế của nước CHDCND Lào đã chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường và đã từng bước phát triển. Một số ngành có các mặt hàng có chỗ đứng vững chắc trên thị trường trong nước và nước ngoài như: điện, vàng, đồng, cà phê, dệt may, bia, sản phẩm gỗ, dịch vụ viễn thông, ngân hàng và hàng thủ công mỹ nghệ...

Tuy nhiên, trong điều kiện tham gia cộng đồng kinh tế ASEAN kể từ năm 2015 và tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, cạnh tranh phát triển ngày càng trở nên gay gắt. Để đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, nhà nước Lào trước hết phải tạo ra cơ sở pháp lý đa dạng và phù hợp với điều kiện mới.

Sau đó, Luật Đầu tư nước ngoài (ĐTNN) đầu tiên của CHDCND Lào được ban hành ngày 19/4/1988, đã được thay thế bằng Luật Khuyến khích và quản lý ĐTNN được Quốc hội thông qua ngày 14/3/1994, có hiệu lực tháng 6/1994 (sau đây gọi tắt là Luật Đầu tư nước ngoài của CHDCND Lào) Luật này chỉ điều chỉnh hoạt động ĐTNN. Năm 2009 Quốc hội Lào đó thông qua Luật khuyến khích đầu tư mới. Năm 2011 tại kỳ họp của Quốc hội CHDCND Cách mạng Lào lần thứ VIII đã sửa đổi cuối cùng gọi chung là Luật khuyến khích đầu tư của nước CHDCND Lào. Những văn bản pháp luật trên đây bước đầu đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài vào Lào trong những năm qua.

Hàng năm lượng vốn đầu tư nước ngoài thường năm sau cao hơn năm trước. Tuy vậy, thực tiễn đầu tư nước ngoài trong những năm qua cho thấy mặc dù Luật đầu tư nước ngoài đã tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư những kết quả thu hút nguồn vốn của nước ngoài vào Lào còn rất hạn chế. Điều đó do nhiều nguyên nhân trong đó đáng chú ý là việc thực hiện pháp luật này còn nhiều hạn chế bất cập. Đó là các chủ thể thực hiện pháp luật đầu tư cũng chưa hiểu hết các pháp luật đầu tư nước ngoài của Lào; công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật đầu tư nước ngoài thiếu tính thường xuyên liên tục... Từ đó, dẫn đến có một số chủ thể tuân thủ, chấp hành không nghiêm, một số chủ thể khác sử dụng pháp luật trong thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình chưa có hiệu quả, các cá nhân, cơ quan có thẩm quyền

áp dụng pháp luật đôi lúc còn mang tính chủ quan... tác động không nhỏ đến thu hút của nhà đầu tư nước ngoài vào Lào trong thời gian qua... nhằm khắc phục những bất cập nêu trên đòi hỏi cần có sự nghiên cứu toàn diện và hệ thống những vấn đề lý luận mà thực tiễn vấn đề thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài vào CHDCND Lào. Xuất phát từ những lý do trên NCS chọn đề tài: "Thực hiện pháp luật về đầu tư nước ngoài ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào" để nghiên cứu và viết luận án Tiến sĩ Luật học.

2.2. Nhiệm vụ của luận án Để thực hiện mục đích trên luận án có những nhiệm vụ sau: - Nghiên cứu, làm rõ cơ sở lý luận về thực hiện pháp luật về ĐTNN ở

- Luận chứng cơ sở khoa học đề xuất các giải pháp bảo đảm thực hiện

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án 3.1. Đối tượng nghiên cứu Luận án nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn thực hiện pháp luật ĐTNN

3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian nghiên cứu thực hiện pháp luật về ĐTNN ở nước CHDCND

- Thời gian chủ yếu từ khi nhà nước CHDCND Lào ban hành luật ĐTNN

2. Mục đích và nhiệm vụ của luận án 2.1. Mục đích của luận án Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn thực hiện pháp luật về ĐTNN ở nước CHDCND Lào, Luận án đề xuất các quan điểm và giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về ĐTNN ở nước CHDCND Lào hiện nay. nước CHDCND Lào. - Nghiên cứu đánh giá thực trạng hệ thống pháp luật về ĐTNN và thực hiện pháp luật đầu tư ở nước CHDCND Lào, trên cơ sở đó chỉ ra được những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của thực trạng này. pháp luật về ĐTNN ở nước CHDCND Lào hiện nay. ở nước CHDCND Lào, dưới góc độ lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật. Lào, có tham khảo giá trị một số nước trên thế giới, tập trung là Việt Nam. năm 1986 đến nay.

4. Phương pháp nghiên cứu Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, luận án đã sử dụng các

phương pháp nghiên cứu để phân tích và lý giải các nội dung liên quan đến đề tài luận án. Cụ thể các phương pháp này bao gồm:

- Phương pháp phân tích - tổng hợp được dùng chủ yếu để phân tích cơ sở lý luận về thực hiện pháp luật về ĐTNN ở CHDCND Lào ở chương 2 luận án. - Phương pháp lịch sử cụ thể được sử dụng chủ yếu ở chương 3 luận án

để phân tích đánh giá quá trình hình thành và phát triển pháp luật ĐTNN.

- Phân tích và đưa ra được khái niệm và chỉ ra được vai trò, điều kiện đảm

- Luận án chỉ ra được thành tựu và hạn chế thực hiện pháp luật đầu tư

- Luận án đề xuất hệ thống các giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật đầu

- Phương pháp so sánh - thống kê được dùng chủ yếu ở chương 3 - đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật ĐTNN từ năm 1986 đến năm 2015, từ đó chỉ ra được ưu điểm và hạn chế của thực trạng. 5. Đóng góp khoa học mới của luận án Luận án là công trình khoa học đầu tiên nghiên cứu tương đối toàn diện hệ thống thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài như nước CHDCND Lào như vậy có một số đóng góp khoa học mới sau: bảo thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài của nước CHDCND Lào. nước ngoài ở CHDCND Lào. tư nước ngoài ở CHDCND Lào hiện nay.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án - Về phương diện lý luận luận án, góp phần làm sáng tỏ về mặt lý luận và thực tiễn của thực hiện pháp luật về ĐTNN ở CHDCND Lào, luận giải căn cứ khoa học, căn cứ đề xuất về quan điểm và giải pháp thực hiện pháp luật ĐTNN của nước CHDCND Lào hiện nay. - Về phương diện thực tiễn luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong việc nghiên cứu hệ thống pháp luật thực hiện về ĐTNN cũng như là pháp luật đầu tư của Lào hiện nay, trong công tác xây dựng pháp luật về đầu tư, trong quản lý hoạt động ĐTNN hay trong công tác giảng dạy các môn khoa học pháp lý như Luật kinh tế, Lý luận Nhà nước và pháp luật, Luật so sánh, Luật thương mại...

dung luận án gồm 4 chương, 10 tiết. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội

Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN

1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU Ở LÀO Vấn đề pháp luật đầu tư nói chung và thực hiện pháp luật đầu tư trong nước và ngoài nước nói riêng đã được các cơ quan và các nhà khoa học CHDCND Lào quan tâm nghiên cứu. Đến nay đã có một số công trình nghiên cứu đã được công bố liên quan đến đề tài luận án. Các công trình đó được thể hiện qua các nhóm vấn đề sau:

1.1.1. Nhóm công trình liên quan đến đầu tư và pháp luật đầu tư Luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ Sengphet Bulom “Pháp luật về hình thức đầu tư Việt Nam trong sự so sánh với pháp luật đầu tư CHDCND Lào”; Phonepaseuth Mahanousith “Hoàn thiện pháp luật về khuyến khích đầu tư nhằm hình thành và phát triển các khu công nghiệp ở nước CHDCND Lào”; Phutsady Phănnhaxít “Pháp luật về khuyến khích đầu tư ở nước CHDCND Lào - thực trạng và phương hướng hoàn thiện; Bun thôm Phôm ma vông sy “Đầu tư Nhà nước vào sự phát triển cơ sở hạ tầng kiến trúc ở tỉnh Sa La Văn”; BunTy ĐêtĐaVôngSỏn:“Cải thiện đầu tư của Nhà nước trong khu vực nông nghiệp; Syvanh Leemaitêng “Các quy định pháp luật về đầu tư nước ngoài ở Việt Nam và Lào - Nhìn từ góc độ so sánh; Khăm manh Sisath “Pháp luật đầu tư của Lào trong tương quan so sánh với pháp luật đầu tư Việt Nam - Bài học kinh nghiệm hoàn thiện pháp luật đầu tư của CHDCND Lào; Sengkhamyong Bounnaphone:“Các quy định về khuyến khích đầu tư - so sánh giữa pháp luật của Việt Nam và của CHDCDN Lào”; Sổm Sắc Sengsắcđa “Đầu tư trực tiếp nước ngoài ở tỉnh Chăm pa Sắc nước CHDCND Lào”.

1.1.2. Nhóm công trình nghiên cứu liên quan đến đầu tư nước ngoài

và thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài

Luận án tiến sĩ: KhămLa LoVanXay “Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với đất đai ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào”; Phonesay Vilaysach“ Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Luận văn thạc sĩ: Thặt sa na lon Sỉ su nôn:“Quy tắc khuyến khích và quản lý đầu tư nước

1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU Ở VIỆT NAM 1.2.1. Nhóm công trình nghiên cứu liên quan đến đầu tư và pháp luật

ngoài ở CHDCND Lào trường hợp nghiên cứu việc đầu tư trong công trình thông thường; Khăn keo Đa Ly But:“Giải quyết tranh chấp vấn đề xảy ra vì đầu tư nước ngoài nghiên cứu để so sánh hệ thống trong và ngoài tòa án; Alounny Manipakone:“Các biện pháp thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Thủ đô Vientian nước CHDCND Lào; Ekmongkhon Saiyavong “Nhất thế hóa pháp luật đầu tư của Việt Nam trong sự so sánh với pháp luật đầu tư của CHDCND Lào trong tiến trình gia nhập WTO; KhămSải Nănthavông:“Thu hút vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài căn cứ vào sự phát triển nền kinh tế ở Lào; BunSổng VaSayGì:“Quản lý đầu tư trực tiếp trong nước và nước ngoài gắn vào khu vực nông nghiệp ở tỉnh Luông năm Tha; Souliya Pouangpadith:“Các biện pháp khuyến khích và bảo hộ đầu tư trực tiếp nước ngoài tại CHDCND Lào. Tạp chí và báo: Văn Xay Sen Nhot: "Vai trò của đầu tư trực tiếp nước ngoài trong quy trình phát triển kinh tế các tỉnh miền núi phía Bắc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào"; Văn Xay Sen Nhot: "Để thu hút FDI nhiều hơn tại các tỉnh miền núi phía Bắc Lào". đầu tư

Luận án tiến sĩ: Phan Thị Hương Thủy:“Xây dựng và hoàn thiện cơ chế giải quyết tranh chấp Kinh tế của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam; Nguyễn Khắc Định:“Hoàn thiện pháp luật về đầu tư trực tiếp nước ngoài trong xu hướng nhất thể chế hóa pháp luật về đầu tư ở Việt Nam; Hồ Hoàng Đức:“Quản lý nhà nước trên lĩnh vực đầu tư xây dựng trong cơ chế kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa”. Luận văn thạc sĩ: Trịnh Thị Thu Hương:“Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn thành phố Hà Nội; Tống Thị Hạnh: “Quản lý nhà nước bằng pháp luật về đầu tư xây dựng ở thành phố Hà Nội”; Phạm Thị Kim Cúc “Thực hiện pháp luật về quản lý nhà nước trong lĩnh vực đầu tư ở tỉnh Vĩnh Phúc; Nguyễn Huy Thường “Hoàn thiện quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản ở Việt Nam hiện nay; Phạm Mỹ Hương:“Những vấn đề pháp lý về đầu tư theo hợp đồng hợp tác kinh doanh ở Việt Nam; Nguyễn Duy Nam: “Pháp luật quản lý nhà nước về đầu tư - những vấn đề lý luận và thực tiễn; Đỗ Thị Phương:“Pháp luật về

1.2.2. Nhóm công trình nghiên cứu liên quan đến thực hiện pháp luật

đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam những vấn đề lý luận và thực tiễn; Trần Bảo Yến:“Pháp luật về đầu tư, kinh doanh vốn nhà nước trong các tổ chức kinh tế - những vấn đề lý luận và thực tiễn. đầu tư

Luận án tiến sĩ: Trần Tiến Hải “Thực hiện pháp luật về đầu giá quyền sử dụng đất ở các tỉnh Bắc Trung Bộ Việt Nam hiện nay”; Nguyễn Văn Linh “Thực hiện pháp luật về giải quyết thủ tục hành chính của cơ quan nhà nước cấp tỉnh ở Việt Nam hiện nay”.

Luận văn thạc sĩ: Vũ Viết Thiệu:“Thực hiện pháp lệnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý nhà nước lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản; Nguyễn Văn Trường “Thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài trên địa bàn thủ đô Hà Nội; Đào Thị Mai:“Nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay thực tiễn của thành phố Hải Phòng”; Trần Thị Xuân: “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về thực hiện pháp luật ở thành phố Hà Nội hiện nay; Lệ Thùy Dương: “Hoàn thiện pháp luật về chuyển nhượng dự án đầu tư kinh doanh bất động sản ở Việt Nam hiện nay.

1.3. NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU 1.3.1. Về lý luận - Nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận về thực hiện pháp luật ĐTNN ở

CHDCND Lào, cụ thể như sau:

+ Phân tích về pháp luật ĐTNN làm rõ khái niệm, đặc điểm và thực hiện

pháp luật ĐTNN ở CHDCND Lào.

+ Luận chứng cơ sở lý luận về các hình thức thực hiện pháp luật ĐTNN ở CHDCND Lào và các điều kiện đảm bảo thực hiện pháp luật ĐTNN ở CHDCND Lào.

1.3.2. Về thực tiễn - Nghiên cứu quá trình hình thành, phát triển của pháp luật ĐTNN của CHDCND Lào, từ đó chỉ ra được ưu điểm, hạn chế của pháp luật này qua từng giai đoạn.

- Đánh giá ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân trong thực hiện pháp luật

ĐTNN của CHDCND Lào từ năm 1986 đến nay.

- Luận chứng khoa học của các quan điểm và giải pháp bảo đảm thực hiện

pháp luật ĐTNN đến năm 2020 của CHDCND Lào.

Kết luận Chương 1

Nghiên cứu thực hiện pháp luật về đầu tư nước ngoài ở nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào trong chương 1 luận án đã phân tích tổng quan các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và Việt Nam về những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến đề tài nghiên cứu. Điều đó được phản ánh qua các công trình liên quan đến đầu tư nước ngoài về pháp luật đầu tư để thực hiện các công trình liên quan đến thực hiện pháp luật và thực hiện pháp luật về đầu tư nước ngoài. Những công trình này bao gồm các luận án, luận văn thạc sĩ, các bài báo khoa học được đăng tải trên các tạp chí uy tín. Những công trình này ở mức độ khác nhau đã đề cập đến một số vấn đề lý luận liên quan đến đề tài luận án như khái niệm pháp luật đầu tư nước ngoài, khái niệm và hình thức thực hiện pháp luật chung.

Cho đến nay chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu tương đối đủ, toàn diện về thực hiện pháp luật đầu tư ở nước CHDCND Lào. Nhất là làm rõ khái niệm, đặc điểm, vai trò pháp luật đầu tư nước ngoài và thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài; cũng như những hình thức thực hiện pháp luật này dưới góc độ lý luận chung về Nhà nước và Pháp luật. Luận án cũng cần chỉ ra được những kết quả, bất cập và nguyên nhân của thực trạng này. Từ đó tìm kiếm, đề xuất giải pháp khắc phục. Đó chính là những vấn đề cần tiếp tục đặt ra để nghiên cứu của luận án.

Chương 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI Ở NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

2.1. KHÁI NIỆM VÀ NỘI DUNG ĐIỀU CHỈNH CỦA PHÁP LUẬT ĐẦU TƯ

NƯỚC NGOÀI Ở LÀO

2.1.1. Khái niệm đầu tư, đầu tư nước ngoài Nghiên cứu các công trình khoa học đã được công bố cho thấy đầu tư là khái niệm được xem xét dưới nhiều góc độ khoa học khác nhau. Chẳng hạn dưới góc độ kinh tế đầu tư được hiểu là khâu đầu tiên trong quá trình sản xuất kinh doanh của một chủ thể đầu tư.

Đầu tư được phân thành hai loại cơ bản là đầu tư trong nước và ĐTNN. Đầu tư trong nước là việc nhà đầu tư trong nước bỏ vốn bằng tiền và các

tài sản hợp pháp khác để tiến hành hoạt động đầu tư.

Đầu tư nước ngoài là việc nhà ĐTNN đưa vào Lào vốn bằng tiền và các

tài sản hợp pháp khác để tiến hành hoạt động đầu tư.

Từ những khái niệm trên, có thể hiểu đầu tư nước ngoài như sau: “Đầu tư nước ngoài là loại hình kinh doanh của nhà đầu tư nước ngoài bỏ vốn bằng tiền hoặc bất kỳ tài sản nào đó để thiết lập các cơ sở sản xuất kinh doanh ở nước tiếp nhận đầu tư, nhờ đó họ có quyền sở hữu và tham gia quản lý, điều hành đối tượng mà họ bỏ vốn đầu tư nhằm mục đích thu được lợi nhuận từ những hoạt động đầu tư đó ”.

- Quan niệm khác lại cho pháp luật ĐTNN không thuộc một ngành luật nào,

2.1.2. Khái niệm pháp luật đầu tư nước ngoài - Có quan niệm cho rằng pháp luật ĐTNN là một bộ phận, hay một chế định của tư pháp quốc tế, bởi các quan hệ đầu tư mà nó điều chỉnh có yếu tố nước ngoài, chủ thể đầu tư là cá nhân, tổ chức nước ngoài. mà là ở vùng giao thoa của nhiều ngành luật, song gần gũi với ngành luật kinh tế. - Bên cạnh đó quan niệm coi pháp luật đầu tư chỉ là một bộ phận của pháp luật thương mại, bởi quan niệm có tính phổ biến trên thế giới, trong đó có quan niệm của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), trong các hiệp định của tổ chức này, đầu tư chỉ được coi là một trong các hành vi thương mại.

Luận án tiếp cận khái niệm pháp luật ĐTNN dưới góc độ lý luận chung về nhà nước và pháp luật nên có thể hiểu pháp luật ĐTNN là tổng hợp những quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong lính vực đầu tư nước ngoài nhằm bảo đảm các hoạt động ĐTNN được thực hiện có hiệu lực, hiệu quả góp phần phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia.

2.1.3. Nội dung điều chỉnh của pháp luật đầu tư nước ngoài ở Cộng

hòa dân chủ nhân dân Lào

Xuất phát từ quan niệm pháp luật ĐTNN nêu trên và pháp luật ĐTNN hiện hành của Lào cho thấy pháp luật này tập trung điều chỉnh một số nhóm quan hệ sau:

Một là, nhóm các quy định về quan điểm và chính sách ĐTNN. Hai là, nhóm các quy định về hình thức ĐTNN. Ba là, Nhóm các quy định về quyền lợi và nghĩa vụ của nhà đầu tư. Bốn là, nhóm của quy định và tổ chức quản lý đầu tư nước ngoài

2.2. KHÁI NIỆM, HÌNH THỨC, VAI TRÒ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT ĐẦU

TƯ NƯỚC NGOÀI

2.2.1. Khái niệm thực hiện pháp luật đầu tư Về phương diện lý luận có các quan niệm khác nhau về thực hiện pháp

luật, tác giả luận án đồng tình với khái niệm thực hiện pháp luật được hiểu là một

quá trình hoạt động có mục đích làm cho các quy định của pháp luật trở thành

hiện thực trong cuộc sống, tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động thực tế của các chủ

thể pháp luật. Theo đó, có thể hiểu thực hiện pháp luật ĐTNN là toàn bộ quá

trình hoạt động có mục đích của các chủ thể đầu tư nước ngoài làm cho các quy

định của pháp luật ĐTNN được hiện thực hóa trong thực tiễn cuộc sống.

2.2.2. Các hình thức thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài Về phương diện lý luận thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài cũng gồm

bốn hình thức nêu trên cụ thể như:

Một là, tuân thủ pháp luật đầu tư nước ngoài tuân thủ pháp luật là hình thức

thực hiện pháp luật thụ động, trong đó các chủ thể đầu tư kiềm chế không tiến hành

những hoạt động mà pháp luật đầu tư nước ngoài ngăn cấm.

Hai là, thi hành hay chấp hành pháp luật đầu tư nước ngoài là hình thức

thực hiện pháp luật trong đó các chủ thể pháp luật thực hiện nghĩa vụ pháp lý

của của mình bằng hành động tích cực.

Ba là, sử dụng pháp luật đầu tư nước ngoài là hình thức thực hiện pháp

luật trong đó các chủ thể pháp luật thực hiện quyền chủ thể, tức là thực hiện

những hành vi mà pháp luật cho phép.

Bốn là, áp dụng pháp luật đầu tư nước ngoài là thực hiện pháp luật trong

đó nhà nước thông qua các cơ quan có thẩm quyền hoặc nhà chức trách tổ chức

cho các chủ thể thực hiện những quy định của pháp luật.

2.2.3. Vai trò thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài Một là, thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài góp phần thu hút nguồn

vốn đầu tư của nước ngoài nhằm phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Hai là, thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài góp phần tăng cường pháp

chế XHCN ở Lào nói chung và trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài nói riêng.

Ba là, thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài có vai trò quan trọng trong

thu hút vốn đầu tư nước ngoài, bảo vệ lợi ích hợp pháp cho các chủ đầu tư.

2.3. CÁC ĐIỀU KIỆN BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC

NGOÀI Ở LÀO

2.3.1. Bảo đảm về chính trị Nước CHDCND Lào là một nước có một Đảng lãnh đạo, Đảng NDCM Lào là lực lượng chính trị duy nhất lãnh đạo nhà nước và xã hội. Trong lĩnh vực kinh tế, Đảng lãnh đạo bằng việc xác định rõ đường lối chính sách mở rộng quan hệ đối ngoại và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để học hỏi, tiếp thu chọn lọc kinh nghiệm quốc tế, nhằm tạo lập một hệ thống pháp luật đầu tư phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của cả nước.

Thứ nhất, ổn định kinh tế chính trị là cơ sở để tăng cường ĐTNN. Thứ hai, thống nhất môi trường pháp lý giữa đầu tư trong nước và đầu tư nước ngoài là chủ trương để xây dựng mặt bằng pháp lý cho doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn ĐTNN cũng như để phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thứ ba, chú trọng cải tạo xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng vững chắc. Đây là điều hết sức quan trọng để các nhà đầu tư quyết định đầu tư vốn của mình vào một quốc gia khác.

Tóm lại, trong quá trình đổi mới và nâng cao chất lượng lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong tổ chức thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài đặt ra yêu cầu là: Phải nghiên cứu, nhận thức đúng hệ thống các quan điểm của Đảng về mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế để việc thực hiện pháp luật về ĐTNN ở CHDCND Lào đi đúng hướng và phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện phát triển chung của Lào. Trong đó, luôn luôn phải đảm bảo yêu cầu là tăng cường sự lãnh đạo của Đảng.

2.3.2. Bảo đảm về pháp lý Sự hoàn thiện của hệ thống pháp luật và tính đồng bộ trong cơ chế thực hiện

pháp luật, bảo vệ pháp luật của Nhà nước có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

Một là, bảo đảm về sự hoàn thiện của hệ thống các văn bản quy phạm

pháp luật, trong đó có các văn bản pháp luật về ĐTNN.

Hai là, bảo đảm hiệu quả các hoạt động tổ chức thực hiện pháp luật và là

tổ chức thực hiện vốn.

Ba là, bảo đảm sự hoàn thiện của quy trình thực hiện pháp luật. Tuy nhiên, khi nghiên cứu ý thức pháp luật với tư cách là yếu tố bảo đảm thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài cần chú ý các đặc thù của các quan hệ pháp luật đầu tư nước ngoài, trong đó chủ thể một bên là người nước ngoài, đối tượng của các quan hệ đó là tài sản thuộc sở hữu của người nước ngoài. Đây là vấn đề phức tạp trong bảo đảm thực hiện pháp luật về ĐTNN.

2.3.3. Bảo đảm kinh tế đối với thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài 2.3.3.1. Bảo đảm về vốn và tài sản của nhà đầu tư Việc bảo đảm về vốn và các tài sản khác của nhà đầu tư là biện pháp bảo đảm đầu tư quan trọng nhất, bởi vì điều đầu tiên mà các nhà đầu tư quan tâm khi đầu tư là vốn có được bảo đảm không, bảo đảm như thế nào. Ngược lại, Nhà nước đang rất cần huy động vốn đầu tư trong và ngoài nước cho phát triển kinh tế.

Nguồn vốn này lại chỉ phải trả lãi nếu đem lại lợi nhuận và việc trả lãi này còn bị khống chế bởi hệ thống thuế và các chính sách kiểm soát của Nhà nước có chủ quyền.

Theo quy định của pháp luật Lào, chủ đầu tư có toàn quyền quyết định việc sử dụng vốn bằng tiền, thiết bị, máy móc, dụng cụ, bộ phận rời được đưa vào đầu tư, dưới mọi hình thức mà pháp luật cho phép, theo các hình thức đầu tư trực tiếp.

Ngoài ra, với các vốn đầu tư dưới hình thức bằng sáng chế, bí quyết kỹ thuật, dịch vụ kỹ thuật, căn cứ vào pháp luật về quyền bảo hộ sở hữu công nghiệp, các vốn này được Nhà nước CHDCND Lào bảo hộ, phù hợp với các Điều ước quốc tế mà Lào tham gia, hoặc theo nguyên tắc có đi có lại.

Tóm lại, việc bảo đảm vốn đầu tư là một việc quan trọng và là một yếu tố tích cực trong môi trường đầu tư. Số phận của tài sản của nhà đầu tư phải được đảm bảo bằng một loạt những quy định của pháp luật để tạo nên một cơ sở pháp lý ổn định cho vấn đề này. Bên cạnh đó, Nhà nước còn phải thực hiện nhiều hoạt động khác để bảo đảm cho nhà đầu tư thực sự yên tâm trong việc bỏ vốn vào đầu tư.

2.3.3.2. Bảo đảm chuyển vốn, tài sản ra nước ngoài của nhà đầu tư Nhà nước CHDCND Lào luôn luôn tôn trọng và bảo đảm cho các nhà đầu tư có thể chuyển lợi nhuận và các tài sản hợp pháp của mình ra nước ngoài một cách thuận tiện và nhanh chóng.

Nhà nước CHDCND Lào cũng không cấm các nhà ĐTNN, người nước ngoài làm việc tại Lào cho các dự án đầu tư thực hiện việc chuyển vốn và tài sản hợp pháp ra nước ngoài (Điều 12 Luật đầu tư năm 2004), những khoản hợp pháp được chuyển ra nước ngoài bao gồm: Lợi nhuận thu được tự hoạt động kinh doanh; Những khoản tiền trả cho việc cũng cấp kỹ thuật dịch vụ sở hữu trí tuệ; tiền gốc và lãi các khoản vay nước ngoài; vốn đầu tư các khoản thanh lý đầu tư; các khoản tiền và tài sản hợp pháp thuộc sở hữu của nhà đầu tư; thu nhập hợp pháp của người lao động nước ngoài làm việc cho các dự án đầu tư. Tuy nhiên, việc qui định về thuế vận chuyển lợi nhuận ra nước ngoài có những bất cập mà một trong những bất cập đó đánh thuế trùng lập trên một đối tượng chịu thuế. Trên thực tế phần lợi nhuận của các nhà đầu tư đã phải gánh

chịu nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp, nếu sau đó lại là đối tượng chịu thuế chuyển lợi nhuận ra nước ngoài thì không hợp lý. Vì vậy, pháp luật hiện hành của CHDCND Lào về thuế cũng như về đầu tư đã thống nhất bỏ thuế chuyển lợi nhuận ra nước ngoài nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho các nhà đầu tư.

2.3.3.3. Bảo đảm đối đãi công bằng giữa các nhà đầu tư tại Cộng hòa

dân chủ nhân dân Lào

Pháp luật CHDCND Lào bảo đảm đối đãi với nhà đầu tư thực sự công bằng, điều này được thể hiện như là: đối xử công bằng và bảo đảm điều kiện sản xuất kinh doanh cho nhà đầu tư. Đối xử công bằng có thể hiểu là sự đối xử không phân biệt nhà đầu tư là ai, ở nước nào.

Đảm bảo đối xử thỏa đáng với các nhà đầu tư được hiểu là : khi một tổ chức, cá nhân đưa vốn vào đầu tư tại CHDCND Lào, Nhà nước phải tạo cho họ những điều kiện thuận lợi nhất tương ứng với giá trị tài sản họ bỏ ra đầu tư. Để đảm bảo vấn đề này, Nhà nước dựa chủ yếu vào những biện pháp đòn bẩy kinh tế, mà hiệu quả nhất là thuế. Bằng những quy định của pháp luật, chúng ta đã đưa ra các biểu thuế, thuế suất cho các tổ chức, cá nhân có hoạt động đầu tư tại Lào. Nói chung, các sắc thuế của Lào hiện nay đầu tư bảo đảm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.

Hai là, bảo đảm về ý thức tự giác chấp hành pháp luật các chủ thể. Hành vi xử sự của các chủ thể pháp luật là yếu tố quyết định tính hiệu quả trong điều chỉnh pháp luật, trong việc thực hiện pháp luật.

Trong công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng Nhà nước pháp quyền, cùng với sự phát triển của đời sống kinh tế - xã hội thì việc nâng cao ý thực pháp luật sẽ là điều kiện quan trọng để tổ chức thực hiện pháp luật có hiệu quả, trong đó có việc thực hiện pháp luật về ĐTNN.

2.3.4. Các điều kiện đảm bảo khác Một là, xây dựng đội ngũ cán bộ công chức có đủ trình độ, năng lực về chuyên môn nghiệp vụ liên quan đến đầu tư nước ngoài, đồng thời có kỹ năng tổ chức tốt quá trình thực hiện pháp luật nói chung và thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài nói riêng.

Kết luận Chương 2 Trên đây là những nội dung lý luận cơ bản của chương 2 luận án. Đó là những luận cứ lý luận để nghiên cứu đánh giá thực trạng và đề xuất của giải quyết nhằm bảo đảm thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài ở Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào ở các chương tiếp theo của luận án.

Chương 3 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN PHÁP LUẬT VÀ THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI Ở NƯỚC CỘNG HOÀ DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

3.1. SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN PHÁP LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC

NGOÀI Ở CỘNG HOÀ DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

3.1.1. Pháp luật đầu tư nước ngoài trước thời kỳ đổi mới (trước năm 1986) Sau ngày giải phóng đất nước Lào năm 1975, Đảng và Nhà nước Lào đề ra chủ trương khôi phục và xây dựng đất nước sau chiến tranh. Đến năm 1978 Uỷ ban kế hoạch nhà nước Lào đã đề ra kế hoạch phục hồi phát triển kinh tế xã hội 3 năm (1978 - 1981).

Giai đoạn từ năm 1981 đến năm 1986, thực hiện chủ trương phát triển kinh tế và tập trung phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng hệ thống đường giao thông kết nối từ Bắc đến Nam trên phạm vi cả nước và các nước láng giềng, trong đó tổ chức phát triển và khuyến khích đầu tư nước ngoài, phát triển kinh tế đối ngoại của Đảng NDCM Lào là nội dung quan trọng, Nhà nước Lào đã quan tâm đến việc xây dựng thể chế, thiết chế để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào Lào.

Tóm lại, trong giai đoạn từ sau ngày giải phóng năm 1975 đến năm 1986, Đảng, Nhà nước và nhân dân Lào tập trung mọi nguồn lực để khôi phục và phát triển kinh tế, thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (1981 - 1986) theo con đường XHCN. Trong thời kỳ này, vấn đề đầu tư nước ngoài chưa được quan tâm đúng mức. Các quan hệ đầu tư nếu có chỉ áp dụng ở những văn bản riêng lẻ có quy định đề cập đến vấn đề này. Nói cách khác pháp luật đầu tư nước ngoài ở Lào thời kỳ này rất ít và tản mạn. Chưa có những văn bản pháp luật chuyên biệt về đầu tư nói chung và đầu tư nước ngoài nói riêng. Vì lẽ đó, việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Lào thời kỳ này rất hạn chế.

3.1.2. Pháp luật đầu tư nước ngoài ở Lào thời kỳ đổi mới (từ năm

1986 đến nay)

Từ năm 1986 đến nay, Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào thực hiện đường lối đổi mới toàn diện đất nước do Đảng NDCM Lào đề ra Đại hội Đảng lần thứ IV. Trong đó nội dung cơ bản là đổi mới cơ cấu kinh tế nhằm chuyển nền kinh tế tự nhiên, tự túc tự cấp thành nền kinh tế hàng hoá; đổi

mới cơ chế quản lý kinh tế, xoá bỏ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước.

Theo luật đầu tư năm 1988, nhà đầu tư nước ngoài có thể đầu tư vào Lào dưới ba hình thức: hợp đồng hợp tác kinh doanh; hợp doanh giữa nhà đầu tư nước ngoài và đầu tư trong nước, doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài.

Trước hết, cần khẳng định rằng doanh nghiệp có vốn ĐTNN được đối xử bình đẳng so với các tổ chức kinh doanh khác của Lào có toàn quyền quyết định chương trình và kế hoạch kinh doanh của mình phù hợp với giấy phép đầu tư đã được cấp và thực hiện đúng các nghĩa vụ mà pháp luật Lào quy định.

Chính phủ CHDCND Lào sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc các nhà đầu tư nước ngoài, người lao động nước ngoài kể cả các thành viên gia đình của họ trong việc xuất nhập cảnh và nghỉ ngơi ở Lào vì mục đích kinh doanh hoặc vì công việc gia đình, nhưng họ phải tôn trọng và tuân theo pháp luật của Lào trong suốt thời gian ở CHDCND Lào. Nhà đầu tư nước ngoài phải mở tài khoản bằng tiền Kip và tiền nước ngoài tại Ngân hàng của Lào hoặc ngân hàng nước ngoài đặt tại Lào. Trong việc quản lý kinh doanh, nhà đầu tư nước ngoài phải áp dụng chế độ kế toán của Lào và chịu sự kiểm soát thường xuyên theo chế độ quản lý, kế toán của Chính phủ Lào.

Tóm lại, có thể đánh giá chung quá trình phát triển pháp luật đầu tư nói chung và đầu tư nước ngoài ở Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào nói riêng là quá trình phát triển từ chưa thống nhất, đồng bộ đến thống nhất đồng bộ hơn; từ tản mạn đến hệ thống và được hoàn thiện từ thấp đến cao. Kỹ thuật lập pháp và pháp điển hoá ngày càng cao hơn. Điều đó, bước đầu đã tạo được khuôn khổ pháp lý để điều chỉnh, quản lý đầu tư nói chung và đầu tư nước ngoài ở CHDCND Lào nói riêng ngày càng tốt và hiệu quả hơn

3.2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI Ở

CỘNG HOÀ DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

3.2.1. Những ưu điểm thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài ở Cộng

hoà dân chủ nhân dân Lào

3.2.1.1. Chấp hành pháp luật đầu tư nước ngoài Để chấp hành thực hiện tốt pháp luật ĐTNN tại CHDCND Lào, Chính phủ Lào đã thành lập cơ quan Nhà nước về chấp hành luật đầu tư nước ngoài tại Lào đạt được kết quả cao, đây gọi là Uỷ ban quản lý đầu tư nước ngoài. Các

nhà đầu tư nước ngoài có nhu cầu xin phép đầu tư phải gửi cho Uỷ ban quản lý ĐTNN hồ sơ gồm: Đơn xin cấp giấy phép đầu tư; Giải trình kinh tế - kỹ thuật, điều lệ doanh nghiệp; Hợp đồng liên doanh; Hợp đồng hợp tác kinh doanh và các tài liệu cần thiết khác.

3.2.1.2. Thực thi pháp luật đầu tư nước ngoài Nhà nước đã chú ý đặc biệt giữa hai bên đầu tư cấp Trung ương và địa phương để thành lập bộ máy giúp việc của Uỷ ban tổ chực thực hiện pháp luật về ĐTNN tại CHDCND Lào, đây là một cách để thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài có hiệu quả. Chính phủ là nơi quản lý chung và thống nhất trên toàn quốc, giao ngành Kế hoạch và Đầu tư, ngành Công thương phối hợp với các ngành hữu quan liên quan và chính quyền địa phương là chủ quản theo vai trò, chức năng nhiệm vụ của mỗi nơi.

Chính quyền địa phương có nhiệm vụ tham gia theo chức năng vai trò của mình trong việc quản lý dự án đầu tư đặt tại địa phương mình do Trung ương cấp phép. Việc phân cấp quản lý đã được quy định rõ trong luật của các ngành, do đó thực hiện theo như các luật đã định [75, tr.36-43]. (Luật 2009)

Vì vậy để đạt hiệu quả cao trong tổ chức thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài cần phải đào tạo đội ngũ chuyên gia, người có nghiệp vụ chuyên môn tốt về lĩnh vực này trong các cơ quan nhà nước, các doanh nghiệp, các tổ chức thành phần kinh tế khác nhau.

3.2.1.3. Sử dụng pháp luật đầu tư nước ngoài Sử dụng pháp luật ĐTNN ngoài là một hình thức thực hiện pháp luật về đầu tư trong đó chủ thể pháp luật thực hiện quyền chủ thể của mình (thực hiện những hành vi mà pháp luật cho phép).

Sử dụng pháp luật ĐTNN, trước hết cần khẳng định rằng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được đối xử bình đẳng so với các tổ chức kinh doanh khác của Lào, có toàn quyền quyết định chương trình và kế hoạch kinh doanh của mình phù hợp với giấy phép đầu tư đã được cấp và thực hiện đúng các nghĩa vụ mà pháp luật Lào quy định.

trong xuất thời gian ở CHDCND Lào. Nhà đầu tư nước ngoài phải mở tải khoản bằng tiền Kíp và tiền nước ngoài tại Ngân hàng của Lào hoặc ngân hàng nước ngoài đặt tại Lào. Trong việc quản lý kinh doanh, nhà đầu tư nước ngoài phải áp dụng chế độ kế toán của Lào và chịu sự kiểm soát thường xuyên theo chế độ quản lý, kế toán của Chính phủ Lào.

3.2.1.4. Áp dụng pháp luật đầu tư nước ngoài Áp dụng pháp luật đầu tư nước ngoài luôn gắn liền với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan nhà nước với hoạt động quản lý nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

- Pháp luật tác động vào các quan hệ xã hội, vào cuộc sống với hiệu quả cao nhất chỉ khi những quy phạm của nó phản ánh chính xác ý nguyện của nhân dân, phù hợp quy luật xã hội và được thực chính xác, triệt để.

Trong một số quan hệ pháp luật mà nhà nước thấy cần thiết phải tham gia để kiểm tra, giám sát hoạt động của các bên tham gia vào quan hệ đó, hoặc nhà nước xác nhận sự tồn tại hay không tồn tại của một số sự việc, sự kiện thực tế. Ví dụ, việc xác nhận di chúc, chứng thực thế chấp... Tóm lại, áp dụng pháp luật ĐTNN là hoạt động thực hiện pháp luật của các cơ quan nhà nước mà biểu hiện cụ thể là một hình thức thực pháp luật, hoặc là cách thức nhà nước tổ chức các chủ thể thực hiện pháp luật.

Áp dụng pháp luật ĐTNN được tiến hành chủ yếu theo ý chí đơn phương của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, không phụ thuộc vào ý chí của chủ thể bị áp dụng pháp luật; Áp dụng pháp luật ĐTNN có tính chất bắt buộc (trong trường hợp cưỡng chế) đối với chủ thể bị áp dụng và các chủ thể có liên quan; Áp dụng luật pháp luật ĐTNN được thực hiện theo một quy trình, thủ tục chặt chẽ do pháp luật quy định; Áp dụng pháp luật ĐTNN là hoạt động điều chỉnh cá biệt, cụ thể đối với các quan hệ xã hội xác định; Áp dụng pháp luật đầu tư nước ngoài là hoạt động đòi hỏi tính sáng tạo, khi áp dụng pháp luật này, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải nghiên cứu kỹ lưỡng vụ việc, làm sáng tỏ bản chất pháp lý của nó để từ đó lựa chọn đúng, chính xác quy phạm, ra văn bản áp văn bản áp dụng pháp và tổ chức thi hành kịp thời.

Như vậy, áp dụng pháp luật đầu tư nước ngoài là hoạt động mang tính tổ chức, tính quyền lực nhà nước, do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoạt các tổ chức xã hội được Nhà nước trao quyền thực hiện nhằm đưa các quy phạm pháp luật vào cuộc sống và lợi ích cho người dân toàn diện.

3.2.2. Hạn chế của thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài ở Cộng hoà dân

chủ nhân dân Lào

Một là, việc tuân thủ pháp luật đầu tư của một số pháp luật đầu tư còn

hạn chế.

Hai là, việc áp dùng pháp luật đầu tư chưa được nhất quán. Ba là, Công tác quản lý nhà nước đối với đầu tư trong và nước ngoài

cũng còn nhiều mặt yếu kém.

3.2.3. Nguyên nhân của những yếu kém về thực hiện pháp luật về đầu

tư ở nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào - Nguyên nhân khách quan: Những năm qua, Nhà nước CHDCND Lào đã ban hành nhiều văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động đầu tư; Sự cạnh tranh trong thu hút FDI đối với việc thực thiện pháp luật ĐTNN, giữa các nước trong khu vực.

- Nguyên nhân chủ quan: Do nhận thức về vai trò, vị trí của thực hiện pháp luật ĐTNN trong nền kinh tế chưa thực sự thống nhất cao và do chưa quán triệt đầy đủ quan điểm, chủ trương thực hiện pháp luật ĐTNN của Đảng ở các cấp các ngành đến người dân; Hệ thống luật pháp, chính sách về thực hiện pháp luật ĐTNN ở Lào nói chung đang trong quá trình hoàn thiện nên còn thiếu tính đồng bộ và ổn định, thiếu chính xác, thậm chí còn chồng chéo, đặc biệt là thiếu tính thể chế nên chưa tạo điều kiện cho hoạt động thực hiện các dự án FDI một cách dễ dàng.

Kết luận Chương 3

Trên cơ sở những vấn đề lý luận thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài ở CHDCND Lào ở chương 2, chương 3 luận án tập trung nghiên cứu quá trình hình thành phát triển pháp luật đầu tư nước ngoài ở Cộng hoà DCND Lào. Có thể nhận thấy rằng quá trình phát triển pháp luật đầu tư nước ngoài ở Lào là quá trình thể chế hoá chủ trương của Đảng NDCM Lào về đường lối đổi mới toàn diện đất nước Lào nói chung và đường lối hợp tác kinh tế quốc tế nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào Lào nói riêng. Hệ thống pháp luật đầu tư nước ngoài được phát triển từ những quy định tản mạn, thiếu luật chuyên biệt điều chỉnh đầu tư ở Lào nói chung và đầu tư nước ngoài nói riêng đến hệ thống pháp luật đầu tư nước ngoài ngày càng đồng bộ và hoàn thiện và có luật riêng đến điều chỉnh quan hệ này. Những kết quả của chương này luận án là cơ sở thực tiễn quan trọng cho việc đề xuất các quan điểm và giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài ở CHDCND Lào ở chương tiếp theo (chương 4) của luận án.

Chương 4 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI Ở NƯỚC CỘNG HOÀ DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY 4.1. QUAN ĐIỂM BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC

NGOÀI Ở CỘNG HOÀ DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY

4.1.1. Thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài ở Lào gắn liền với

chiến lược thu hút đầu tư nước ngoài của Lào trong thời kỳ đổi mới Đầu tư nước ngoài có ý nghĩa là sự chuyển vốn gồm có: Tài sản, kỹ thuật và kinh nghiệm vào nước CHDCND Lào bởi nhà đầu tư nước ngoài nhằm mục đích kinh doanh. Nhà đầu tư nước ngoài là cá nhân hoặc pháp nhân nước ngoài đến đầu tư ởnước CHDCND Lào. Tài sản là bằng tiền tệ, các đồ vật tài sản về trí tuệ. Chúng ta điều biết, các nhà đầu tư chỉ yên tâm và mạnh dạn bỏ vốn, tài sản ra sản xuất, kinh doanh khi họ chắc chắn rằng vốn họ bỏ ra sẽ có lãi và cả vốn lẫn lãi của họ đều được bảo đảm an toàn. Do vậy, bảo đảm đầu tư là một trong những phương cách có tính chiến lược để khuyến khích đầu tư và thu hút vốn đầu tư.

- Bảo đảm đầu tư là những cam kết của nước tiếp nhận đầu tư nhằm đảm bảo an toàn về mặt pháp lý cũng như về mặt thực tiễn đối với tài sản, vốn, các quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư nước ngoài khi tiến hành các hoạt động đầu tư tại nước tiếp nhận. Ngoài ra, những khả năng rủi ro đó cũng có thể được cam kết giảm bớt hoặc ngăn chặn không cho xảy ra bởi chính Nhà nước tiếp nhận đầu tư.

- Sự bảo đảm ĐTNN là như: Tài sản và mọi sự đầu tư của nhà ĐTNN ở nước CHDND Lào sẽ được bảo đảm bởi pháp luật của Lào, các tài sản đầu tư này không bị thu hồi, tịch thu gồm cả quốc hữu hoá, ngoại trừ có sự cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và lợi ích quốc gia.

Theo nghĩa hẹp thì đó là sư bảo đảm bằng pháp luật vốn các tài sản khác được các nhà đầu tư đưa vào sản xuất, đưa vào kinh doanh. Vốn là vấn đề được quan tâm hơn cả nên yêu cầu bảo đảm vốn được đặt lên hàng đầu. Theo tư duy mới, đầu tư nói chung, nhất là đầu tư trực tiếp của nước ngoài là một loại hình thị trường, bên cạnh các thị trường hàng hoá, lao động… Tóm lại, về bảo đảm pháp luật đầu tư phải bao hàm tất cả những nội dung trên. Pháp luật bảo đảm đầu tư được thể hiện trong các văn bản quy phạm pháp

luật thuộc nhiều ngành luật như : Hiến pháp, Luật Đầu tư, luật liên quan đến lĩnh vực đầu tư cũng như các văn bản pháp quy khác, trong các điều ước quốc tế về bảo đảm ĐTNN do các bên hữu quan ký kết…

4.1.2. Thực hiện pháp luật về đầu tư nước ngoài ở nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào phải gắn liền với bảo đảm lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư Để thể chế hoá các chủ trương đó và xuất phát từ chính sách đổi mới nền kinh tế, mở cửa và hội nhập với nước ngoài, ngày 19/04/1988 Quốc hội quốc gia ban hành Luật Đầu tư nước ngoài, cho phép các tổ chức, công ty và các cá nhân nước ngoài được đầu tư vào Lào.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, hệ thống văn bản pháp luật đã bộc lộ những yếu kém không phù hợp với tình hình mới. Đồng thời, để cụ thể hoá những chủ trương chính sách mới, Nhà nước đã không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật về ĐTNN nhằm làm cho môi trường đầu tư ở Lào ngày càng trở nên hấp dẫn, thông thoáng, tạo điều kiện cho hoạt động ĐTNN ở Lào đạt hiệu quả hơn.

Nhìn nhận một cách tổng quát, hệ thống pháp luật về ĐTNN của Lào tuy còn nhiều thiếu sót và nhược điểm, nhưng vẫn được coi là tương đối thông thoáng và hấp dẫn đối với nhà ĐTNN. Những lợi ích này phải được nhìn nhận một cách toàn diện và lâu dài. Bên cạnh đó, Nhà nước còn không ngừng cải tiến hệ thống pháp luật về đầu tư nước ngoài cho hoàn thiện, phù hợp và hấp dẫn hơn.

4.1.3. Thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài phải bảo đảm ổn định

chính trị, phát triển cơ sở hạ tầng và thủ tục hành chính

Một là, sự ổn định về chính trị, thể chế chính trị, sự nhất quán trong chủ trương, đường lối chính sách cơ bản của nhà nước luôn là yếu tố tạo môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn các nhà đầu tư.

Nếu nước tiếp nhận đầu tư có bất kỳ sự xung đột nào ở trong nước hay ở trong khu vực, nội chiến hay sự hoài nghi... đều thiếu thiện cảm đối với các nhà đầu tư nước ngoài, bởi vì đây là những nhân tố tác động tiêu cực đến tâm lý và hành động thực tế của chủ đầu tư cũng như làm chậm lại các cải cách chính sách cần thiết đối với việc thu hút FDI của nước nhận đầu tư.

Tóm lại, chính trị, kinh tế - xã hội của nước tiếp nhận đầu tư càng ổn định

thì càng có khả năng thu hút được nhiều vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Hai là, để tăng cường hoạt động đầu tư, ngoài môi trường pháp lý thông thoáng, minh bạch đòi hỏi các nước phải có kết cấu hạ tầng, tương xứng với sự chuyển đổi nền kinh tế.

Việc phát triển và nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng là điều kiện để tăng sức hấp dẫn của môi trường đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho những nước tiếp nhận đầu tư có thể khai thác lợi ích nhiều hơn, đầy đủ hơn từ các dịch vụ vận tải, thông tin, điện, nước từ các dự án đầu tư đã được triển khai.

Từ lúc mở cửa đến nay, Lào đã phát triển một số tuyến đường tới nông thôn, vùng sâu, vùng xa, các tuyến đường đi ra các nước láng giềng như Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Trung Quốc... Cải tạo và nâng cấp các tuyến đường từ trung ương đến các tỉnh, địa phương.

Tóm lại, hệ thống kết cấu hạ tầng đó phải giúp cho nhà ĐTNN tiện nghi và sự thoải mái, giúp họ giảm được chi phí về giao thông vận tải, giúp họ duy trì được các mối quan hệ dễ dàng làm ăn với các đối tác trong nước và trên toàn cầu được thuận lợi. Ba là, thủ tục hành chính rất được nhà đầu tư nước ngoài chú ý khi lựa chọn quốc gia để đầu tư. Bộ máy đó phải thống nhất, gọn nhẹ, sáng suốt. Các thủ tục hành chính và những quy định pháp lý phải đơn giản, công khai và nhất quán. Vì mục tiêu của FDI là nhằm thu lợi nhuận cao, do vậy, nếu các dự án FDI đã được triển khai đạt tỷ suất lợi nhuận cao sẽ khuyến khích và củng cố niềm tin cho các nhà ĐTNN tiếp tục đầu tư. Ngược lại, nếu các dự án đang triển khai kinh doanh không hiệu quả, thường xuyên thua lỗ sẽ làm nản lòng các nhà đầu tư, vì họ cho rằng có thể môi trường đầu tư không tốt.

Tóm lại, FDI sẽ tìm đến quốc gia có nền kinh tế - xã hội ổn định; hệ thống pháp luật đầu tư đầy đủ, cởi mở, tin cậy và mang tính chuẩn mực quốc tế cao; thủ tục hành chính không rườm rà, chính sách đầu tư linh hoạt và đủ sức hấp dẫn, cơ sở hạ tầng tốt, lao động có trình độ và rẻ...

4.2. GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC

NGOÀI Ở CỘNG HOÀ DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY

4.2.1. Nhóm giải pháp chung Một là, hoàn thiện pháp luật đầu tư nước ngoài ở Lào hiện nay. - Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đầu tư nước ngoài và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan. Xây dựng và hoàn thiện một hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về đầu tư nước ngoài đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, minh bạch và khả thi sao cho pháp luật đó thực sự là công cụ chủ yếu để quản lý xã hội, góp phần xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà

nước pháp quyền của Lào, do nhân dân, vì nhân dân trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế là điều kiện tiên quyết để bảo đảm thực hiện pháp luật, nâng cao hiệu quả ĐTNN ở CHDCND Lào. - Trong hoạt động xây dựng pháp luật về đầu tư nước ngoài và các văn bản có liên quan, cần thu hút các chuyên gia giỏi vào các giai đoạn soạn thảo, thẩm định. Trong nhiều trường hợp cần lấy ý kiến của doanh nghiệp, nhân dân một cách rộng rãi, có hiệu quả trước khi ban hành.

- Trong hoạt động ban hành các văn bản pháp luật đầu tư nước ngoài, của Lào cần áp dụng các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng Uỷ viên Quốc hội và Uỷ ban kế hoạch đầu tư năm 2004.

Hai là, tiếp tục củng cố và ổn định chính trị - xã hội. Ba là, tăng cường hoạt động xúc tiến đầu tư nước ngoài và quản lý Nhà

nước về đầu tư nước ngoài.

Bốn là, phát triển hạ tầng cơ sở thông thoáng tạo điều kiện thuận lợi cho

các nhà đầu tư.

4.2.2. Nhóm giải pháp cụ thể Một là, hoàn thiện cơ chế thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài ở Lào. - Đối với Chính phủ - Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Đối với các Bộ, Ngành có liên quan Hai là, tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật đầu

Ba là, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức liên quan đến thực

tư nước ngoài ở Lào. hiện pháp luật đầu tư nước ngoài ở Lào.

Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện luật pháp luật

đầu tư nước ngoài ở Lào.

Năm là, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm minh những hành vi, vi phạm

pháp luật đầu tư nước ngoài ở Lào.

Như vậy, trong việc thực hiện pháp luật về ĐTNN ở CHDCND Lào, khi các chủ thể, kể cả các nhà ĐTNN cũng như cán bộ, công chức làm nhiệm vụ quản lý có hành vi vi phạm pháp luật thì đều phải xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật. Đối với các cơ quan và cán bộ công chức làm chức năng quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài, những người nắm trong tay quyền lực nhà nước, thì khi thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình do pháp luật quy định không được

lợi dụng hay sử dụng quá quyền hạn đó. Mọi vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức trong bộ máy nhà nước ở CHDCND Lào phải được xử lý nghiêm minh theo nguyên tắc mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, bất cứ ai, dù ở cương vị nào cũng phải sống và làm việc theo Pháp lệnh và pháp luật.

Kết luận Chương 4

Trong chương này, tác giả đã giải thích một số vấn đề như sau: Thứ nhất, thực hiện pháp luật ĐTNN của CHDCND Lào khi nào cũng phải gắn liền với sự biến đổi và nằm trong khuôn khổ của sự nghiệp đầu tư để phát triển đất nước.

Thứ hai, trong bối cảnh trong nước và quốc tế hiện nay mở ra nhiều triển vọng nhưng cũng không ít thách thức, khó khăn đòi hỏi Lào phải rất cố gắng, nỗ lực trong việc cải thiện môi trường đầu tư để có thể tăng cường thu hút được nhiều FDI thời gian tới, Lào cần thiết phải cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, trên cơ sở cải cách một cách đồng bộ các điều kiện pháp luật để thừa nhận nước ngoài Lào đã thiết lập. Thứ ba, thấy được tầm quan trọng của thực hiện pháp luật đầu tư đối với việc giải quyết vấn đề khó khăn về vốn và tác động tích cực của nó đối với việc tăng trưởng phát triển kinh tế của Lào, để giải quyết tăng cường thực hiện pháp luật đầu tư ở Lào trong thời gian tới có thể thực hiện có hiệu quả cao cần phải thực thi một hệ thống các giải pháp . Thứ tư, trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế, việc nhà nước hỗ trợ để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là mục tiêu kinh tế rất quan trọng, vừa mang tính cấp bách trước mắt, vừa có ý nghĩ lâu dài trong bổi cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Trên cơ sở khái quát hoá những vấn đề lý luận về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh và sự hỗ trợ nâng cao năng lực các DN của Lào trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, Luận án đã hệ thống một số quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các DN Lào trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. Thứ năm, giải pháp vấn đề khác đã xảy ra trên thực tế đã liên quan đến việc thực hiện pháp luật ĐTNN, đối với sự cạnh tranh trong môi trường đầu tư của các nhà ĐTNN sau khi xây dựng và khởi động công ty cổ phần doanh nghiệp và kinh doanh ở CHDCND Lào hiện nay.

KẾT LUẬN

Thực hiện pháp luật đầu tư nước ngoài tại CHDCND Lào là sự nghiệp lớn nhất của Đảng và Nhà nước, để tạo điều kiện cho đất nước phát triển thoát khỏi sự lạc hậu. Cho nên, để nâng cao hiệu quả việc thực hiện pháp luật ĐTNN ở nước CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay cần tiến hành những biện pháp chủ yếu sau:

- Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật của Lào trong giai đoạn hiện

nay, hiện đại và phù hợp với các môi trường đầu tư đa dạng;

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giải thích và giáo dục pháp

luật; nâng cao ý thức pháp luật và văn hoá pháp lý cho cán bộ, nhân dân;

- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật; xử lý

nghiêm minh mọi vi phạm pháp luật;

- Tổ chức tốt việc thực hiện pháp luật về đầu tư nước ngoài; - Tiếp tục cải cách bộ máy nhà nước theo hướng nhà nước pháp quyền xã

hội chủ nghĩa.

Để phát triển kinh tế xã hội Đảng và Nhà nước Lào đã và đang quan tâm đến tất cả các lĩnh vực kinh tế, trong đó có vấn đề thực hiện pháp luật về đầu tư để thu hút vốn FDI. Trên thực tế qua các giai đoạn vừa qua FDI vào Lào đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của Lào, giải quyết được nhiều công ăn việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, việc thu hút FDI vào Lào còn bộc lộ nhiều hạn chế, khó khăn và thách thức vì vậy cần được khắc phục và hoàn thiện trong thời gian tới. Qua nghiên cứu tìm hiểu về việc thực hiện pháp luật ĐTNN của Lào tác giả đã chọn đề tài.

Từ những lý do trên đây, thì tôi đã chọn đề tại này để nghiên cứu và mong muốn đóng góp một phần nhỏ vào việc sử dụng pháp luật về đầu tư có hiệu lực và được hiệu quả trên thực tế hiện nay và tương lai, vì vậy “Thực hiện pháp Luật về đầu tư nước ngoài ở nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào” làm luận án tiến sĩ, hiện đang và đòi hỏi để đáp ứng về mặt lý luận và thực tiễn của nước CHDCND Lào.

Từ các nội dung nghiên cứu và trình bày, luận án đã hoàn thành những

nhiệm vụ chủ yếu sau đây:

1. Khái quát hoá cơ sở lý luận về thực hiện pháp luật và thực tiễn về FDI; phân tích vai trò đóng góp của FDI cho sự phát triển kinh tế của một quốc gia.

Theo đó, luận án đã phân tích ảnh hưởng của một số nhân tố quan trọng đến quá trình thực hiện pháp luật ĐTNN.

2. Lựa chọn và đúc kết những kinh nghiệm về thực hiện FDI của một số nước ASEAN, luận án đã rút ra các bài học kinh nghiệm thu hút FDI thành công ở các nước đó.

3. Phân tích thực trạng hoạt động thực hiện pháp luật FDI ở Lào trong

những năm qua và rút ra những kết quả và hạn chế:

- Về kết quả, khu vực thực hiện pháp luật ĐTNN đã trở thành một bộ phận

quan trọng trong việc phát triển kinh tế đất nước.

- Những hạn chế, hiệu quả thực hiện pháp luật vẫn còn nhiều cái thứ thì cần phải quan tâm đến như là nguyên nhân của những hạn chế trên đây bắt nguồn từ nhiều yếu tố bên ngoài và bên trong làm cho môi trường đầu tư ở Lào chưa có sức hấp dẫn các nhà ĐTNN.

4. Từ kết quả nghiên cứu, ở chương 4, luận án đã đưa ra một số nhóm giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường thực hiện pháp luật đầu tư của Lào có thể đáp ứng được hợp lý với việc thu hút vốn FDI vào Lào trong thời gian tới.

Trong việc nghiên cứu đề tài, mặc dù tác giả của luận án đã hết sức cố gắng, song do nhiều lý do và nhiều nhân tố liên quan đến việc nghiên cứu khá rộng nên không tránh khỏi được những khiếm khuyết. Mong rằng trong tương lai các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học sẽ tiếp tục quan tâm nghiên cứu, góp ý, bổ sung để đề tài này được hoàn thiện hơn để đáp ứng và vận dụng được các yêu cầu thực tiễn của việc thực hiện pháp luật đầu tư của CHDCND Lào cho việc thu hút vốn FDI vào Lào có hiệu quả và ngày càng cao hơn.