361
TIÊM OTULINUM TO IN ĐỂ ĐIỀU TRỊ
CO THẮT NỬA MẶT
I. ĐẠI CƢƠNG
Co thắt nửa mặt (Hemifacial spasm) được đặc trưng bởi các vận động trương
lực không tự chủ và không thường xuyên các cơ ở mặt do thần kinh số VII chi phối ở
một bên mặt và nguyên nhân thường nhất là sự chèn ép mạch máu lên dây thần kinh mặt
tại vùng đi ra của nó. Các cơ mặt co thắt ban đầu xuất hiện ở xung quanh ổ mắt, sau đó
lan ra vùng má và xung quanh miệng. Các cơ mặt có liên quan bao gồm: cơ vòng mắt
(orbicularis culi), cơ trán (hiếm gặp)(frontalis), cơ cau mày (corrugator), cơ mũi
(nasalis), cơ gò má (zygomaticus), cơ cười (risorius), cơ vòng miệng (orbicularis oris),
và đôi khi là cơ bám da cổ (platysma).
Cần chẩn đoán phân biệt co thắt nửa mặt với một số bệnh liên quan đến các cơ
vùng mặt như: co giật mí mắt (blepharospasm), facial myokymia, loạn trương lực cơ
hàm (oromandibular dystonia), co giật sợi vùng mặt (facial tic), co thắt cơ cắn
(masticatory spasm), loạn động sau liệt mặt (post Bell’s palsy synkinesis) và động kinh
cục bộ.
Botulinum toxine nhóm A có tác dụng ở màng trước khớp thần kinh (sináp),
làm ức chế giải phóng Acetylcholin (là một chất trung gian dẫn truyền thần kinh), do đó
làm tê liệt dẫn truyền qua sinap thần kinh - cơ và làm cơ gi n ra.
Tiêm Botulinum toxine nhóm A (Dysport hoặc Botox) vào cơ vùng mặt hiện
nay là phương pháp được chỉ định để làm giảm triệu chứng của bệnh.
II. CHỈ ĐỊNH
Người bệnh bị co thắt nửa mặt.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Người bệnh rối loạn nuốt.
Bệnh lý toàn thân nặng (nhiễm khuẩn nặng, suy thận…).
IV. CHUẨN BỊ
1. Cán bộ thực hiện
01 bác sĩ có chứng chỉ hoặc chứng nhận tiêm thuốc Botulinum toxin nhóm A.
01 điều dưỡng.
2. Phƣơng tiện
Thuốc Botulinum toxine nhóm A (biệt dược: Dysport 500UI hoặc Botox 100 UI).
