M ĐUỞ Ầ
1. Tính c p thi t c a đ tàiấ ế ủ ề
Cúm A/H5N1 là b nh truy n nhi m c p tính ng i và gia c mệ ề ễ ấ ở ườ ầ , do virus cúm A
subtype H5N1 thu c h ộ ọ Orthomyxoviridae gây ra. Trong nhóm virus cúm A, virus A/H5N1
th đc l c cao (HPAI H5N1) th ng gây ch t gia c m hàng lo t, có th lây nhi m sangể ộ ự ườ ế ầ ạ ể ễ
ng i nên luôn là m i nguy hi m ti m n trong chăn nuôi gia c m và s c kh e c ngườ ố ể ề ẩ ầ ứ ỏ ộ
đng. Bi n pháp phòng ch ng b nh cúm A/H5N1 cho gia c m hi u qu là tiêm phòngồ ệ ố ệ ầ ệ ả
vaccine.
Vi t Nam, công tác s n xu t vaccine cúm A/H5N1 cho gia c m t năm 2003Ở ệ ả ấ ầ ừ
(d ch cúm do virus HPAI H5N1 l n đu xu t hi n) đn nay v n ch y u s d ng ch ngị ầ ầ ấ ệ ế ẫ ủ ế ử ụ ủ
virus g c tái t h p l p ráp b ng di truy n ng c có ngu n g c t n c ngoài. S phố ổ ợ ắ ằ ề ượ ồ ố ừ ướ ự ụ
thu c vào ch ng gi ng nh p ngo i khi n công tác s n xu t vaccine cúm gia c m Vi tộ ủ ố ậ ạ ế ả ấ ầ ở ệ
Nam thi u tính ch đng và g p nhi u khó khăn. Đ ch đng đi phó v i nh ng di nế ủ ộ ặ ề ể ủ ộ ố ớ ữ ễ
bi n ph c t p c a các d ch cúm gia c m có kh năng bùng phát, Vi t Nam c n xây d ngế ứ ạ ủ ị ầ ả ệ ầ ự
và làm ch qui trình ng d ng k thu t di truy n ng c (Reverse Genetics) đ ủ ứ ụ ỹ ậ ề ượ ể ch đngủ ộ
t o ra các ch ng ạ ủ virus vaccine có hi u qu b o h cao v i nh ng ch ng virus đang l uệ ả ả ộ ớ ữ ủ ư
hành trong n cướ .
Trong s các clade virus cúm HPAI H5N1 đã và đang l u hành ố ư ở Vi t Namệ, clade
1.1 và clade 2.3.2.1c có tính t ng đng kháng nguyên và đc tính di truy n v i nhi uươ ồ ặ ề ớ ề
clade virus gây d ch Vi t Namị ở ệ nên đáp ng yêu c u c a ch ng d tuy n vaccine phòngứ ầ ủ ủ ự ể
ch ng cúm A/H5N1. ố
Xu t phát t c s khoa h c và th c ti n, lu n án ti n hành đ tài: “ấ ừ ơ ở ọ ự ễ ậ ế ề Nghiên c uứ
t o ch ng virus tái t h p làm vaccine phòng ch ng cúm A/H5N1 b ng k thu t diạ ủ ổ ợ ố ằ ỹ ậ
truy n ng cề ượ ”.
M c tiêu nghiên c uụ ứ
T o đc ch ng virus cúm tái t h p làm gi ng g c cho s n xu t vaccine phòngạ ượ ủ ổ ợ ố ố ả ấ
ch ng b nh cúm gia c m do virus đc l c cao A/H5N1 clade 1.1 và A/H5N1 cladeố ệ ầ ộ ự
2.3.2.1c gây nên b ng ng d ng k thu t di truy n ng c.ằ ứ ụ ỹ ậ ề ượ
N i dung nghiên c uộ ứ
1. Phân l p cDNA c a 6 phân đo n gen (PB2, PB1, PA, NP, M và NS) mã hóa cácậ ủ ạ
protein khung c a virus cúm A/PR/8/34 và tách dòng riêng r t ng gen vào plasmidủ ẽ ừ
pHW2000.
2. Thi t k và tách dòng hai gen H5 HA (đã đc lo i b các amino acid ki m v tríế ế ượ ạ ỏ ề ở ị
vùng đc và tránh l i đc) và hai gen N1 NA c a ch ngộ ạ ộ ủ ủ
A/duck/Vietnam/ST0970/2009(H5N1) (clade 1.1) và A/duck/Viet Nam/HT-
02/2014(H5N1) (clade 2.3.2.1c) vào plasmid pHW2000.
3. Chuy n nhi m h th ng 6 + 2 plasmid đn gen (6 plasmid mang phân đo n genể ễ ệ ố ơ ạ
khung + 2 plasmid mang gen H5 và N1 c a virus cúm A/H5N1 clade 1.1 và cladeủ
2.3.2.1c) vào t bào 293T đ tái t o hai lo i virus tái t h p rg-A/H5N1 clade 1.1 vàế ể ạ ạ ổ ợ
rg-A/H5N1 clade 2.3.2.1c.
4. Phân l p và tuy n ch n ch ng virus rg-A/H5N1 clade 1.1 và rg-A/H5N1 cladeậ ể ọ ủ
2.3.2.1c đáp ng yêu c u c a ch ng ng viên vaccine: Có kh năng thích ng nhânứ ầ ủ ủ ứ ả ứ
lên trong tr ng gà s ch có phôi v i hi u giá HA cao, có tính n đnh di truy n. ứ ạ ớ ệ ổ ị ề
5. Xác đnh kh năng kích thích sinh đáp ng mi n d ch t o kháng th đc hi u (hi uị ả ứ ễ ị ạ ể ặ ệ ệ
giá HI) c a hai ch ng virus ng viên vaccine rg-A/H5N1 clade 1.1 và rg-A/H5N1ủ ủ ứ
