SỎI MẬT
Sỏi cholesterol do cholesterol kết tinh trong dịch mật, khi nồng độ cholesterol
trong mật cao, nồng đọ muối mật thấp, có sự ứ đọng dịch mật và một số nguyên
nhân khác.
Nguyên nhân: do tuổi tác, ăn nhiều thức ăn có hàm lượng cholesterol cao, nhiều
chất béo động vật, do sinh đẻ nhiều (phụ nữ), biến chứng từ một số bệnh tiêu hoá
như bệnh Crohn, cắt đoạn hồi tràng, do dùng nhiều một số dược phẩm clofibrate,
estrogen... Sỏi cholesterol thường đơn độc, không cản tia X và có màu nhạt.
Sỏi sắc tố mật chủ yếu là calcium bilirubinate, có màu sậm, thường hình thành
đám sỏi, cản tia X nhiều, hình thành khi bilirubine tăng, không liên hợp hoặc
nhiễm vi trùng, nhiễm ký sinh trùng đường mật.
Nguyên nhân: tuổi tác, ăn thiếu chất béo và protein, ứ đọng dịch mật, mật nhiễm
trùng hoặc nhiễm ký sinh trùng, xơ gan, bệnh tán huyết, thiếu máu Địa Trung Hải,
thiếu máu hồng cầu liềm.
Triệu chứng.
Toàn thân có biểu hiện nhiễm khuẩn: môi khô, lưỡi bự bẩn
Triệu chứng cơ năng:
a. Đau vùng hạ sườn phải:
- Thường đau lăn lộn, phải chổng mông lên cho đỡ đau.
- Đau lan lên vai phải hay lan ra sau lưng.
- Sau ăn càng đau hơn ( do kích thích co bóp đường mật )
- Cơn đau kéo dài có khi đến 1-2 giờ.
b. Sốt.
- Sẩy ra đồng thời hoặc vài giờ sau khi đau.
- Sốt cao 39-40 độ kèm theo rét run và vã mồ hôi.
c. vàng da, vàng niêm mạc mắt.
Là triệu chứng xuất hiện muộn hơn, lúc đầu chỉ vàng nhẹ ở niêm mạc mắt , sau
vàng tăng dần, đến vàng cả ở da, vàng thẫm.
Cả ba triệu chứng đau, sốt, vàng da diễn ra theo trình tự thời gian là đặc điểm đặc
trưng của sỏi ống mật chủ.
Nếu bn đã bị bệnh từ lâu thì các đợt đau, sốt vàng da ấy cứ tái đi tái lại nhiều lần.
Các triệu chứng khác:
- Nôn, đi kèm đau.
- Nước tiểu ít và sậm màu.
- Ngứa ngoài da do lắng đọng muối mật.
Triệu chứng thực thể:
- Túi mật căng to: có khi nổi lên ở dưới bờ sườn phải như quả trứng gà, sờ thấy
tròn, nhẵn đều, ấn rất đau, đi động theo nhịp thở.
- Gan to dưới bờ sườn 2-3 khoát ngón tay, ấn đau.
- Điểm đau: ấn điểm túi mật, điểm cạnh ức phải hoặch cả vùng tá tụy rất đau,
thường có phản ứng thành bụng ở vùng hạ sườn phải.
Triệu chứng cận lâm sàng.
a. Xét nghiệm máu.
Bạch cầu tăng, băch cầu đa nhân tăng.
II. Triệu chứng.
Toàn thân có biểu hiện nhiễm khuẩn: môi khô, lưỡi bự bẩn
1. Triệu chứng cơ năng:
a. Đau vùng hạ sườn phải:
- Thường đau lăn lộn, phải chổng mông lên cho đỡ đau.
- Đau lan lên vai phải hay lan ra sau lưng.
- Sau ăn càng đau hơn ( do kích thích co bóp đường mật )
- Cơn đau kéo dài có khi đến 1-2 giờ.
b. Sốt.
- Sẩy ra đồng thời hoặc vài giờ sau khi đau.
- Sốt cao 39-40 độ kèm theo rét run và vã mồ hôi.
c. vàng da, vàng niêm mạc mắt.
Là triệu chứng xuất hiện muộn hơn, lúc đầu chỉ vàng nhẹ ở niêm mạc mắt , sau
vàng tăng dần, đến vàng cả ở da, vàng thẫm.
Cả ba triệu chứng đau, sốt, vàng da diễn ra theo trình tự thời gian là đặc điểm đặc
trưng của sỏi ống mật chủ.
Nếu bn đã bị bệnh từ lâu thì các đợt đau, sốt vàng da ấy cứ tái đi tái lại nhiều lần.
d. Các triệu chứng khác:
- Nôn, đi kèm đau.
- Nước tiểu ít và sậm màu.
- Ngứa ngoài da do lắng đọng muối mật.
2. Triệu chứng thực thể:
- Túi mật căng to: có khi nổi lên ở dưới bờ sườn phải như quả trứng gà, sờ thấy
tròn, nhẵn đều, ấn rất đau, đi động theo nhịp thở.
- Gan to dưới bờ sườn 2-3 khoát ngón tay, ấn đau.
