Trong bài thơ "Vội vàng" của Xuân Diệu bộc lộ hai tâm trạng dường như mâu thuẫn nhau. Hãy phân tích bài thơ để lý giải điều đó.

Đề bài: Trong bài thơ "Vội vàng" của Xuân Diệu bộc lộ hai tâm trạng dường như <br /> mâu thuẫn nhau. Hãy phân tích bài thơ để lý giải điều đó<br /> Bài làm<br /> Xuân Diệu là một trong những cây đại thụ  lớn của nền thi ca Việt Nam, ông còn được  <br /> mệnh danh là “ông hoàng” của những bài thơ tình cháy bỏng, nồng nàn. Ngay trong lời thơ <br /> hay đời thực thì Xuân Diệu lúc nào cũng thể  hiện được cái khát khao mãnh liệt với tình <br /> yêu, với cuộc đời. Không giống như  những nhà thơ  mới cùng thời, Xuân Diệu đã sớm <br /> khẳng định được cái tôi riêng biệt trong chất sống sôi nổi, cuồng say của mình. Vội vàng  <br /> là một sáng tác rất tiêu biểu, nói lên tiếng của một trái tim đang khát khao, cuồng si với lẽ <br /> sống cuộc đời. Bài cũng chứa đựng cả  nỗi trăn trở, khắc khoải, lo âu của Xuân Diệu <br /> trước sự trôi nhanh vội vã của thời gian.<br /> Xuân Diệu có bút danh là Trảo Nha, ông sinh ra ở quê mẹ Bình Định, nhưng lớn lên ở Quy <br /> Nhơn. Ông là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn cũng là cây bút mở đầu cho phong trào  <br /> Thơ  mới  ở  nước ta lúc bấy giờ. Các tác phẩm nổi bật trong giai đoạn này có: Thơ  Thơ <br /> (1938), Gửi hương cho gió (1945). Tham gia vào phong trào Cách mạng những năm 1944, <br /> Xuân Diệu trở thành một cây bút xuất sắc chuyên viết về đề tài ca ngợi cách mạng, giọng  <br /> thơ  ông hùng tráng, giàu chất chính luận, và giàu nét tự  sự  trữ  tình. Vội vàng là bài thơ <br /> được trích từ  tập Thơ  Thơ  (1938), được lấy cảm hứng từ  một tâm hồn yêu cuộc sống <br /> thiết tha và những khám phá mới mẻ về triết lý nhân sinh của cuộc đời.<br /> Mở  đầu bài thơ  tác giả  đưa người đọc đến những cảm xúc vui tươi, yêu đời trước vẻ <br /> đẹp của mùa xuân mơn mởn. Vẻ đẹp đất trời hiện lên như một bức tranh nhiều màu sắc  <br /> với những hình ảnh thiên nhiên thơ mộng, đẹp đẽ đến nao lòng. Trước mắt nhà thơ, cuộc <br /> sống đang diễn ra thật sôi động và tràn đầy nhựa sống:<br /> “Tôi muốn tắt nắng đi<br /> Cho màu đừng nhạt mất<br /> Tôi muốn buộc gió lại<br /> Cho hương đừng bay đi.<br /> Của ong bướm này đây tuần tháng mật<br /> Này đây hoa của đồng nội xanh rì<br />  Này đây lá của cành tơ phơ phất<br /> Của yến anh này đây khúc tình si<br /> Và này đây ánh sáng chớp hàng mi<br /> Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa<br /> Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”<br /> Có lẽ vì quá say mê trong niềm hạnh phúc tột cùng mà tác giả đã nảy ra trong đầu một ý  <br /> nghĩ thật táo bạo “tắt nắng”,“buộc gió”, nắng và gió là những sự  vật vô hình ta có thể <br /> cảm nhận bằng mắt nhưng tay ta lại chẳng thể  chạm  được. Nghệ  thuật điệp từ  “tôi <br /> muốn” kết hợp cùng các động từ mạnh đã cho người đọc thấy được niềm đam mê mãnh <br /> liệt và khát khao nắm giữ, chinh phục tạo hoá của nhà thơ. Khổ thơ ngũ ngôn mở đầu cho  <br /> tác phẩm vừa cô đọng ý nghĩa nhưng cũng không kém phần cảm xúc.<br /> Khung cảnh thiên nhiên rực rỡ sắc màu được Xuân Diệu miêu tả bằng những câu thơ bay <br /> bổng, rất sinh động. Khung cảnh non nước hiện lên trong thơ  đẹp lung linh như  một  <br /> “thiên đường trên mặt đất”. Hình ảnh “ong bướm”, “hoa của đồng nội”, “lá của cành tơ”,  <br /> “yến anh”,… qua con mắt của người nghệ sĩ tài hoa đã hiện lên thật đáng yêu, thật say  <br /> đắm lòng người. Cuộc sống như bữa tiệc đang chào đón cùng những hương vị ngọt ngào, <br /> lãng mạn của “tuần tháng mật”, hương thơm trong lành của “đồng nội xanh rì” , âm thanh  <br /> lôi cuốn trầm bổng như “khúc tình si”. Tình yêu lứa đôi hiện hữu khiến cho cuộc sống lại <br /> càng ấm áp, yêu đời và hạnh phúc ngập tràn khắp mọi nơi. Điệp cấu trúc “này đây” của  <br /> Xuân Diệu được sử  dụng thật tài tình và đầy khéo léo như  lời mời gọi, phô bày hết <br /> những tinh hoa,tuyệt mỹ của cuộc sống. Những khi sáng sớm, “thần Vui hằng gõ cửa” ta <br /> lại chào đón một ngày mới trong niềm hân hoan, rạng rỡ. Hình ảnh so sánh đầy sáng tạo  <br /> và rất gợi cảm “Tháng giêng ngon như  một cặp môi gần”, tháng giêng tháng của mùa  <br /> xuân tràn đầy sức sống được so sánh như  “một cặp môi gần”, đó là bờ  môi căng mọng  <br /> tuyệt đẹp của người con gái đang độ xuân thì. Có thể nói cái nhìn của Xuân Diệu rất mới  <br /> mẻ  và độc đáo, ông đã lấy chuẩn mực cái đẹp của con người để  miêu tả  cảnh sắc của  <br /> thiên nhiên. Đây quả  là một câu thơ đặc sắc và có giá trị  nghệ  thuật vô cùng to lớn. Quá <br /> sung sướng với niềm khát khao của mình, tác giả đã vội vàng chạy theo nhịp sống hối hả,  <br /> ông chẳng thể chờ “nắng hạ” bởi vì tâm hồn ông lúc nào cũng như đang là mùa xuân chói <br /> sáng.<br /> Yêu cuộc sống tha thiết nhưng Xuân Diệu lại tận hưởng một cách vội vàng và bám riết,  <br /> ông không giấu nổi cảm xúc lo âu, khắc khoải trong lòng. Cuộc đời là vô hạn nhưng đời  <br /> người lại quá ngắn ngủi, những suy nghĩ trăn trở cứ hiện lên trong tâm hồn tác giả: Làm  <br /> sao có thể níu kéo được thanh xuân? Làm sao có thể tận hưởng trọn vẹn cuộc đời?<br /> “Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:<br /> Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.<br /> Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,<br /> Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,<br /> Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.<br /> Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,<br /> Không cho dài thời trẻ của nhân gian,<br /> Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,<br /> Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại<br /> Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,<br /> Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;<br /> Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,<br /> Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt...<br /> Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc,<br /> Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?<br /> Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,<br /> Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?<br /> Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa...”<br /> Tác giả vui sướng xen lẫn nỗi lo lắng, hoài nghi. Ông sợ hãi tuổi trẻ sẽ qua đi nhanh như <br /> thời gian vô tình. “Xuân đang tới nghĩa là xuân đang qua” câu thơ  nghe tưởng như  vô lý  <br /> nhưng lại là quan điểm nhân sinh khéo léo được tác giả  lồng ghép vào thơ, mỗi mùa  <br /> “xuân” tới mang theo bao niềm tin, hy vọng nhưng cũng là nỗi buồn hiu quạnh của con  <br /> người nhưng “xuân” cũng mang đi tuổi thanh xuân của ta. Đâu đó từng có câu hát vang <br /> vọng: “Mỗi mùa xuân sang mẹ  tôi già đi một tuổi”, lòng người thì bao la nhưng không  <br /> thắng nổi quy luật tạo hoá, mùa xuân thì cứ đi rồi tới, chỉ có con người là già đi theo thời  <br /> gian. Những câu thơ  có chút giọng hờn trách của nhà thơ: “Nói làm chi rằng xuân vẫn  <br /> tuần hoàn/Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại”, thời gian thì dài bất tận mà đời người lại <br /> chỉ là phù du, rồi ai cũng trở về với cát bụi. Mối quan hệ đối kháng giữa thiên nhiên vĩnh  <br /> hằng và con người bé nhỏ, Xuân Diệu sớm đã nhận ra được quy luật tất yếu ấy, ông đau <br /> khổ, tuyệt vọng và ôm trong mình mộng  ước được sống mãi với cuộc đời. Nghệ  thuật <br /> điệp từ “xuân”, phép đối xứng “rộng”, “chật” tạo cho mạch thêm thêm dồn dập, gấp gáp, <br /> tăng sức biểu cảm lôi cuốn người đọc. Những từ  ngữ: “Tiếc, chia phôi, tiễn biệt, đứt,  <br /> phai tàn”,… kết hợp với những dấu chấm than, dấu hỏi, các cặp vần gieo liên tiếp, tạo <br /> nên cả một khoảng trời buồn bã, ảm đạm, đau khổ và đầy nuối tiếc.<br /> Đoạn thơ  cuối là khát khao sống cháy bỏng, mong muốn được giao cảm với cuộc đời. <br /> Nhịp sống vội vàng, dồn dập được Xuân Diệu tái hiện bằng những câu thơ  mang xúc  <br /> cảm dạt dào và đầy cuồng nhiệt:<br /> “Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,<br /> Ta muốn ôm<br /> Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn<br /> Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,<br /> Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,<br /> Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều<br /> Và non nước, và cây, và cỏ rạng<br /> Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng<br /> Cho no nê thanh sắc của thời tươi<br /> ­ Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”<br /> Lời thúc giục vội vã “Mau đi thôi!”, cùng đại từ nhân xưng “ta” được điệp lại nhiều lần  <br /> bộc lộ  cái tôi mạnh mẽ  của nhà thơ. Hàng loạt những hình  ảnh thơ  mộng, trữ  tình “sự <br /> sống mơn mởn”, “mây đưa và gió lượn”, “cánh bướm với tình yêu”,… kết hợp với những <br /> động từ  mạnh “ôm”, “riết”, “thâu” tạo nên giọng thơ  say đắm, tận hưởng hương vị tình <br /> yêu nồng cháy. Câu thơ  “Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi” đầy táo bạo, mới lạ,  <br /> động từ  “cắn” khiến ta liên tưởng mùa xuân thật quyến rũ, gợi cho ta cảm giác muốn <br /> chiếm giữ lấy cái đẹp, cái tinh tuý ấy của thiên nhiên. Xuân Diệu nhận ra không thể thay  <br /> đổi quy luật tạo hoá, những câu thơ cuối bài như lời khuyên của tác giả với độc giả: Mỗi <br /> người chỉ có một lần để sống vậy nên hãy sống cuộc đời ý nghĩa, cháy hết mình với đam <br /> mê, khát khao của bản thân để không phải nuối tiếc về sau.<br /> Xuân Diệu là “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”, hồn thơ ông mang đậm tính nhân <br /> văn, giọng thơ  linh hoạt, ngôn từ  sáng tạo, độc đáo, cách diễn đạt lôi cuốn, hấp dẫn <br /> người đọc. Bài thơ  Vội vàng chứa đựng cả  bầu trời tâm tư, cảm xúc của nhà thơ, thể <br /> hiện được nỗi niềm khát khao hòa nhập với cuộc đời của Xuân Diệu. Tác phẩm đã góp  <br /> phần to lớn đưa tên tuổi ông vụt sáng trên bầu trời thi ca Việt Nam.<br /> Bài làm 2<br /> Niềm say mê thiên nhiên, say mê cuộc sống của Xuân Diệu được thể hiện đầy đủ  nhất, <br /> cao độ  nhất có lẽ  là  ở  bài thơ  Vội vàng. Trong cuốn Thi nhân Việt Nam, nhà phê bình,  <br /> nghiên cứu văn học Hoài Thanh nhận xét: Xuân Diệu say đắm tình yêu, say đắm cảnh đời,  <br /> sống vội vàng, sống cuống quýt… Đây là nhận xét tinh tế và chính xác bởi khi đặt tên bài  <br /> thơ là Vội vàng, Xuân Diệu đã tỏ ra rất hiểu mình. Có thể coi bài thơ này là tuyên ngôn về <br /> lẽ sống của nhà thơ.<br /> Xuân Diệu yêu cuộc sống tha thiết, nồng nàn. Theo nhà thơ, cuộc sống là tất cả  những  <br /> lạc thú vật chất, tinh thần cùng với những gì trần tục và thanh cao của nó. Bài thơ  Vội <br /> vàng cho người đọc thấy thi nhân đang trải lòng mình ra mà viết và bày tỏ  cho hết tình  <br /> cảm chân thành đối với cuộc đời.<br /> Bàn về  lẽ  sống của Xuân Diệu, có rất nhiều ý kiến khác nhau. Có người cho rằng lẽ <br /> sống vội vàng của nhà thơ  bắt nguồn từ  nhận thức về  thời gian vô hạn và kiếp người  <br /> hữu hạn. Cái đáng quý nhất của con người là cuộc sống cho nên phải tranh thủ chớp lấy  <br /> từng khoảnh khắc để sống. Ý kiến khác cho rằng Xuân Diệu yêu tha thiết, yêu say đắm <br /> cuộc sống nên rất sợ  mất nó. Trong khi yêu, Xuân Diệu đã cảm thấy tình yêu đang mất <br /> nên luôn ở  trong tâm trạng hoảng hốt, lo âu, chợt vui, chợt buồn. Chính vì vậy nên dù là <br /> yêu cảnh hay yêu người, Xuân Diệu cũng đều ngấu nghiến, vồ vập, vội vàng.<br /> “Cái tôi” của tác giả  trong bài thơ  này được thể  hiện  ở  hai trạng thái đối lập mà thống <br /> nhất của tâm hồn: lúc mãnh liệt đến cuồng si, lúc lại da diết, lắng sâu. Đọc kĩ bài thơ, <br /> chúng ta sẽ nhận ra diễn biến tâm trạng của nhân vật trữ tình: lúc phơi phới yêu đời, lúc <br /> sôi nổi, cuồng nhiệt như núi lửa phun trào, lúc lại bâng khuâng, lo lắng.<br /> Vội vàng tuy là bài thơ trữ tình nhưng nó lại chứa đựng một triết lý sống cụ thể. Kết cấu  <br /> bài thơ có thể chia làm hai phần, được phân cách bằng câu thơ ngắn: Ta muốn ôm. Phần  <br /> trên nghiêng về trình bày những lí lẽ vì sao lại phải sống vội vàng ? Thái độ sống ấy xuất  <br /> phát từ nhận thức và quan niệm về hạnh phúc trần gian, thời gian và tuổi trẻ. Theo Xuân <br /> Diệu thì cuộc sống trần thế giống như một thiên đường kì thú với bao nguồn hạnh phúc <br /> dành cho con người. Nhưng những cảnh sắc  ấy chỉ thực sự mang v ẻ đẹp thần tiên trong <br /> buổi xuân thì của nó và con người chỉ  tận hưởng được những lạc thú khi còn trẻ; trong  <br /> khi đó tuổi trẻ  lại vô cùng ngắn ngủi. Thời gian có thể  cướp đi tất cả. Vậy chỉ  có một  <br /> cách là chạy đua với thời gian, là phải vội vàng mà sống. Đây là một triết lý tích cực và  <br /> tiến bộ.<br /> Phần dưới của bài thơ thể hiện những hành động vội vàng của nhân vật trữ tình trong khi  <br /> hưởng thụ vẻ đẹp của đời. Nội dung cảm xúc thể hiện rõ ở những hành động vồ vập, ở <br /> trạng thái chếnh choáng của một “cái tôi” đang muốn tận hưởng thật nhiều hương sắc  <br /> của khu vườn trần thế.<br /> Hai phần này chuyển tiếp rất tự nhiên về  cảm xúc và rất chặt chẽ về luận lí. Nó khiến  <br /> cho bài thơ  liền mạch và hoàn Chỉnh, giống như một dòng chảy ào ạt, tự  nhiên của tâm <br /> trạng. Đây chính là thành công đáng kể của bài thơ.<br /> Bốn câu ngũ ngôn mở  đầu đoạn hai nêu lên ý tưởng táo bạo, dị  thường đến mức như <br /> nghịch lý:<br /> Tôi muốn tắt nắng đi<br /> Cho màu đừng nhạt mất;<br /> Tôi muốn buộc gió lại<br /> Cho hương đừng bay đi.<br /> Nhà thơ muốn đoạt quyền của tạo hóa, đảo ngược quy luật tự nhiên. Muốn tắt nắng đi,  <br /> muốn buộc gió lại, cái ham muốn lạ lùng ấy hé mở cho chúng ta thấy lòng yêu bồng bột,  <br /> vô bờ  của nhà thơ  đối với con người, cuộc sống, với thế  giới thắm sắc đượm hương  <br /> đang trải rộng trước mắt. Dường như Xuân Diệu đã chỉ  cho chúng ta thấy rõ cái nghiệt <br /> ngã của tạo hóa để rồi sau đó từ từ lý giải lẽ sống vội vàng của mình.<br /> Trước hết, thiên nhiên và cuộc sống được Xuân Diệu cảm nhận theo một cách riêng. Với <br /> nhà thơ, đây là một thiên đường trên mặt đất. Cái thiên đường đầy hương sắc đó hiện ra  <br /> trong bài thơ vừa như một khu vườn tình ái<br /> của vạn vật đương buổi xuân thì, vừa như một người tình đầy quyến rũ. Xuân Diệu cảm <br /> nhận thiên nhiên mà thực chất là tình tự với thiên nhiên.<br /> Xung quanh nhà thơ, cảnh vật tưng bừng, rạo rực một sức sống đang lên, đầy hấp dẫn,  <br /> lôi cuốn, khiến không ai có thể thờ ơ:<br /> Của ong bướm này đây tuần tháng mật;<br /> Này đây hoa của đồng nội xanh rì;<br /> Này đây lá của cành tơ phơ phất;<br /> Của yến anh này đây khúc tình si;<br /> Và này đây ánh sáng chớp hàng mi;<br /> Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa;<br /> Tất cả tình và cảnh trong đoạn thơ này được tác giả miêu tả rất cụ thể: Tuần tháng mật <br /> của ong bướm, muôn hoa xuân nở  rộ  khoe sắc, khoe hương trên đồng nội xanh rì. Chồi  <br /> non, lộc nõn cành tơ  phơ  phất, khúc tình si rộn rã của yến anh, ánh sáng chớp hàng mi.  <br /> Đoạn thơ như tiếng reo vui hồn nhiên của đứa trẻ ngây thơ lạc vào khu vườn đầy hương <br /> sắc, rộn rã, tưng bừng bàn nhạc đủ  mọi thanh âm. Đối với Xuân Diệu, mỗi ngày mới là  <br /> một niềm vui mới và cuộc đời tưởng như  là chuỗi vui vô tận: Mỗi sáng sớm thần Vui  <br /> hằng gõ cửa.<br /> Điệp từ  này đây lặp lại tới năm lần, như  nhấn mạnh từng nét đẹp của vườn xuân, như <br /> giới thiệu sự phong phú bất tận của thiên nhiên với niềm hào hứng lạ  thường, để  rồi đi <br /> đến một so sánh rất độc đáo: Tháng giêng ngon như một cặp môi gần. Xuân Diệu có lối <br /> diễn tả tinh tế bằng sự chuyển đổi cảm giác, ông không nói tháng giêng đẹp mà nói tháng  <br /> giêng ngon để đặc tả một sức sống mơn mởn, non tơ, quyến rũ. Là thi sĩ của tình yêu nên  <br /> Xuân Diệu thấy giữa vẻ đẹp của thiên nhiên và vẻ  đẹp thiếu nữ  đương xuân có những <br /> nét tương đồng.<br /> Hai khổ thơ liên kết chặt chẽ với nhau. Thi sĩ muốn tắt nắng đi, muốn buộc gió lại chính <br /> là để lưu giữ mãi mãi hương sắc của vườn xuân trần thế. Nhưng tiếc thay, vẻ đẹp ấy chỉ <br /> rực rỡ  lúc xuân thì, mà xuân thì lại vô cùng ngắn ngủi. Nhà thơ  đang hân hoan đón nhận <br /> vẻ đẹp tuyệt vời mà tạo hóa ban cho<br /> muôn loài thì bỗng chốc niềm vui tan biến, thay vào đó là nỗi ngậm ngùi trước hiện thực <br /> phũ phàng:<br />  Xuân đương tới; nghĩa là xuân đương qua,<br /> Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,<br /> Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.<br /> Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,<br /> Không cho dài thời trẻ của nhân gian,<br /> Theo quan niệm của nhà thơ  thì mùa xuân, tuổi trẻ  và tình yêu là những gì đẹp nhất, “là <br /> những phần ngon nhất của cuộc đời”. Thiên nhiên đẹp nhất lúc xuân sang; đời người đẹp <br /> nhất tuổi xuân thì; tình yêu đẹp nhất khi đi đôi với tuổi trẻ. Nhưng trớ trêu thay là tạo hóa  <br /> – đấng vô hình sáng tạo ra cái đẹp và cũng lạnh lùng huỷ diệt cái đẹp. Mùa xuân và tuổi  <br /> trẻ  đều vô cùng ngắn ngủi. Thời gian sẽ  cuốn trôi hết thảy: Xuân đương tới, nghĩa là  <br /> xuân đương qua, Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già. Cho nên con người phải vội vàng tận <br /> hưởng mọi sắc màu cùng hương thơm, mật ngọt của đời.<br /> Xưa nay, quan niệm về thời gian gắn liền với sự tuần hoàn của bốn mùa xuân, hạ, thu,  <br /> đông. Nghĩa là thời gian được hình dung như một vòng tròn quay liên tục hết một vòng lại <br /> trở  về  điểm xuất phát, cứ  trở  đi trở  lại mãi mãi như  thế. Mà đã là vòng tuần hoàn thì  <br /> những thời khắc, thời đoạn của nó có ra đi rồi cũng sẽ quay trở về. (Xuân đi thì xuân sẽ <br /> quay lại). Quan niệm đó xuất phát từ cái nhìn, lấy quy luật vũ trụ làm thước đo thời gian.<br /> Xuân Diệu lại quan niệm rằng thời gian như một dòng chảy xuôi chiều một đi không trở <br /> lại, mà mỗi một khoảnh khắc trôi qua là sự sống của đời người sẽ vĩnh viễn mất đi một <br /> ít. Tức là lấy cái quỹ  thời gian hữu hạn của con người để  đo đếm thời gian. Thậm chí,  <br /> lấy quãng ngắn nhất, giàu ý nghĩa nhất trong đời người là tuổi trẻ để làm thước đo. Cách <br /> cảm nhận về thời gian như vậy xuất phát từ ý thức sâu xa về giá trị của sự sống cá nhân, <br /> mỗi khoảnh khắc đều vô cùng quý giá. Nó quý giá chính vì một khi đã trôi qua là mất đi <br /> vĩnh viễn. Quan niệm ấy khiến cho con người phải biết quý từng giây phút của cuộc đời  <br /> và biết làm cho mỗi khoảnh khắc của đời mình cần phải tràn<br /> đầy ý nghĩa. Có như thế mới là biết sống. Đây là nguyên nhân sâu xa của thái độ sống vội  <br /> vàng. Xuân Diệu cảm nhận rằng thời gian và tuổi trẻ  một đi không bao giờ  trở  lại, cho  <br /> nên đã chua xót phủ nhận: Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn, Nếu tuổi trẻ  chẳng hai <br /> lần thắm lại. Quan niệm này xuất phát từ cái nhìn rất biện chứng về vũ trụ, về thời gian:<br /> Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua,<br />  Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,<br /> Xuân Diệu đồng nhất mùa xuân với tuổi trẻ và tình yêu, cho nên ông ngậm ngùi than: Mà <br /> xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất. Nhà thơ  cảm thấy đời người quá ngắn ngủi trước thời  <br /> gian và không gian vĩnh cửu:<br /> Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,<br /> Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;<br /> Câu thơ  như  một tiếng thở dài u hoài, tiếc nuối. Quy luật thiên nhiên giờ  đây đã trở  nên <br /> đối kháng với con người:<br /> Lòng tôi rộng… / lượng trời cứ chật,<br /> Xuân vẫn tuần hoàn… / tuổi trẻ chẳng hai lần thấm lại,<br /> Còn trời đất… / chẳng còn tôi mãi.<br /> Vì thế, cảm nhận về thời gian của Xuân Diệu là cảm nhận về sự mất mát. Mỗi khoảnh  <br /> khắc trôi qua là một phần đời vĩnh viễn mất đi:<br /> Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi,<br /> Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt…<br /> Hai câu thơ  này thể hiện rất rõ cách cảm nhận tinh vi về thời gian của Xuân Diệu. Mỗi <br /> khoảnh khắc đang lìa bỏ hiện tại để trở thành quá khứ được hình dung như một cuộc chia <br /> ly vĩnh viễn. Và thời gian được coi như  một dòng chảy vô tận của những mất mát, cho  <br /> nên thời gian thấm đẫm hương vị  của chia phôi. Khắp sông núi là những lời than thầm <br /> tiễn biệt của vạn vật. Sâu xa hơn là mỗi một sự vật đang ngậm ngùi tiễn biệt một phần  <br /> đời của chính nó. Tâm trạng phức tạp đã chi phối cách nhìn, cách nghĩ của Xuân Diệu cho  <br /> nên giữa tươi xanh thi sĩ đã nhìn thấy màu héo úa; giữa hiện tại đã thấp thoáng quá khứ,  <br /> giữa sum họp đã có mầm mống chia ly:<br /> Con gió xinh thì thào trong lá biếc,<br /> Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?<br /> Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,<br /> Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?<br /> Cảm nhận của Xuân Diệu về thời gian, không gian thật lạ. Dường như cái chất vui tươi,  <br /> trẻ  trung của thiên nhiên không còn nữa: tháng năm rớm vị  chia phôi, sông núi than thầm <br /> tiễn biệt, gió xinh hờn vì phải bay đi, chim đứt tiếng reo thi vì sợ độ phai tàn sắp sửa…<br /> Thời gian được cảm nhận bằng khứu giác – mùi tháng năm, thời gian được hình dung là  <br /> hương hoa – chẳng thế mà thi sĩ cứ muốn buộc gió lại, cho hương đừng bay đi. Nhà thơ <br /> đã cảm nhận sự  trôi chảy vô tình của thời gian bằng tất cả  các giác quan. Mỗi khoảnh  <br /> khắc thời gian đang lìa bỏ hiện tại để trở thành quá khứ.<br /> Không thể buộc gió, không thể tắt nắng, cũng không thể níu kéo thời gian, thì chỉ có một  <br /> cách thực tế nhất là chạy đua với thời gian, phải tranh thủ sống, vội vàng mà sống:<br /> Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…<br /> Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,<br /> Đó cũng là bi kịch của đời. Dù cuộc đời đầy bi kịch nhưng khu vườn trần thế vẫn hết sức  <br /> hấp dẫn đối với con người – nhất là những người đa cảm, đa tình như  Xuân Diệu. Cho  <br /> nên thi sĩ càng hối hả, vội vàng tận hưởng khi Mùa chưa ngả chiều hôm (nghĩa là khi tiết  <br /> xuân và tuổi trẻ vẫn còn đang độ).<br /> Câu thơ não nuột, tuyệt vọng: Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa đã khép lại phần lý <br /> giải cho lẽ  sống vội vàng của Xuân Diệu và mở  ra phần biểu hiện của hành động vội  <br /> vàng:<br /> Ta muốn ôm<br /> Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;<br /> Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,<br /> Ta muốn say cánh bướm với tình yêu;<br /> Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều<br /> Và non nước, và cây, và cỏ rạng,<br /> Đoạn thơ như là lời tình tự của thi sĩ với thiên nhiên, với sự sống bằng những cảm xúc và <br /> ham muốn mỗi lúc một si mê, cuồng nhiệt. Chỉ  có thế  mới diễn tả  hết được khát vọng  <br /> sống mãnh liệt của thi sĩ.<br /> Cảm hứng thơ như những đợt sóng đại dương mỗi lúc một dâng cao. Sự kết hợp hài hòa  <br /> đến mức tài tình giữa âm thanh, hình  ảnh, từ  ngữ  trong đoạn thơ  đặc tả  sự  cuồng nhiệt  <br /> của tình yêu cuộc sống. Tình yêu  ấy làm sống dậy vẻ  tươi đẹp, đầy sinh khí của thiên <br /> nhiên. Điệp ngữ ta muốn khẳng định khát khao cháy bỏng muốn ôm trọn cả  vũ trụ  trong <br /> vòng tay âu yếm muôn đời. Mỗi lần điệp ngữ  đó xuất hiện là lại đi liền với một động  <br /> thái yêu đương, càng lúc càng mạnh mẽ, đếm say: ôm cả  sự  sống, riết mây đưa và gió  <br /> lượn, say cánh bướm với tình yêu, thâu trong một cái hôn nhiều…<br /> Khát khao gắn bó, yêu thương và giao hòa với thiên nhiên, với con người và cuộc sống <br /> thôi thúc nhà thơ, đầy cảm xúc thơ  lên tới tột đỉnh. Thi sĩ muốn được thưởng thức đầy <br /> đủ, trọn vẹn tất cả vẻ đẹp của vườn đời đầy hoa thơm trái ngọt:<br /> Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,<br /> Cho no nê thanh sắc của thời tươi;<br /> Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!<br /> Ta thấy Xuân Diệu như con ong đã hút mật no nê, như  một tình nhân đang tràn trề  hạnh <br /> phúc. Niềm khao khát vô biên được tận hưởng hạnh phúc đắm say bộc lộ  qua những <br /> động từ quyết liệt, táo bạo, gây ấn tượng mạnh với người đọc.<br /> Phải nói rằng cách thể hiện tâm trạng của Xuân Diệu trong bài thơ  Vội vàng là rất mới,  <br /> rất lạ, rất Xuân Diệu, xưa nay chưa từng có. Cách dùng từ  ngữ, hình  ảnh thật táo bạo.  <br /> Táo bạo nhưng đặc sắc, tài tình bởi chỉ có thể nói bằng cách ấy mới bày tỏ  hết sự nồng  <br /> nàn say đắm của lòng yêu. Bài thơ  như  lời giục giã yêu đương, lời kêu gọi tuổi trẻ  hãy <br /> sống cho sôi nổi và mãnh liệt.<br /> Xuân Diệu yêu đời, tha thiết gắn bó với cuộc sống. Thi sĩ đã hào hứng khẳng định: Sự <br /> sống chẳng bao giờ  chán nản. Ông thèm hưởng thụ  và biết hưởng thụ  mọi cái đẹp, cái <br /> vui của cuộc sống và qua thơ, ông dâng tặng những của cải tinh thần quý báu đó cho mọi  <br /> người. Nhà thơ giúp chúng ta khám phá ra chân giá trị của cuộc đời mà nếu sống hời hợt,  <br /> nông nổi thì khó nhận ra được. Sự sống trong thơ Xuân Điệu phong phú và đa dạng. Đó là  <br /> mùa xuân, tuổi trẻ, tình yêu; là thế  giới muôn hình muôn vẻ, tràn đầy niềm vui và ánh  <br /> sáng. Chính vì thế, Xuân Diệu và thơ  tình Xuân Diệu mãi mãi thuộc về tuổi trẻ – những  <br /> con người sống để yêu thương.<br />