Giới thiệu tài liệu
Truyền thông xã hội và mạng xã hội đang trở thành một kênh cạnh tranh gay gắt với báo chí truyền thống, đồng thời khai sinh khái niệm báo chí công dân. Sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội đã tác động và làm thay đổi hành vi, thói quen của người dùng, đặt ra thách thức lớn cho báo chí truyền thống trong việc tồn tại và phát triển. Bài viết này đặt vấn đề về sự thích nghi của báo chí truyền thống trước xu hướng công dân tham gia tạo thông tin, nhằm hạn chế khủng hoảng truyền thông.
Đối tượng sử dụng
Bài viết hướng đến các nhà nghiên cứu, chuyên gia truyền thông, nhà báo truyền thống, nhà báo công dân, và những người quan tâm đến sự phát triển của truyền thông xã hội và vai trò của báo chí trong bối cảnh công nghệ số tại Việt Nam.
Nội dung tóm tắt
Bài viết phân tích sự trỗi dậy của truyền thông xã hội và mạng xã hội, cùng với sự xuất hiện của khái niệm nhà báo công dân, đang tạo ra những thách thức đáng kể cho báo chí truyền thống. Mạng xã hội, với tính liên kết, tiện ích và khả năng lan tỏa mạnh mẽ, đã cho phép bất kỳ công dân nào cũng có thể trở thành người tạo thông tin, chia sẻ tin tức và quan điểm cá nhân. Điều này đòi hỏi sự thay đổi tư duy trong báo chí truyền thống, từ việc chấp nhận vai trò của nhà báo công dân đến việc tận dụng công nghệ số để tạo ra các nền tảng tương tác và chia sẻ thông tin với công chúng. Bài viết làm rõ sự khác biệt giữa truyền thông xã hội (TTXH) và mạng xã hội (MXH), trong đó MXH là một tập con của TTXH, tập trung vào việc kết nối và tương tác giữa mọi người, trong khi TTXH bao gồm mọi hình thức giao tiếp sử dụng công nghệ để chia sẻ thông tin. Các đặc điểm nổi bật của TTXH bao gồm tính tương tác cao, tính cộng đồng, khả năng tạo nội dung bởi người dùng, phổ biến và lan tỏa thông tin nhanh chóng, cùng tính cá nhân hóa. Tác giả cũng đề cập đến lịch sử hình thành và phát triển của MXH. Tại Việt Nam, nhà báo công dân đã và đang đóng góp tích cực vào việc phanh phui các sự việc tiêu cực, làm giàu văn hóa internet, nhưng cũng đặt ra vấn đề về thông tin sai lệch, bịa đặt, gây hoang mang dư luận. Trước thực tế này, báo chí chuyên nghiệp và các cơ quan quản lý cần có “đấu pháp” hợp lý, nhận thức rõ điểm mạnh và điểm yếu của mình, đồng thời áp dụng các nguyên tắc như hiểu nghề báo là một phần của nền văn hóa đương đại, xem MXH là nguồn tin đa dạng để khai thác, và chủ động chen chân vào sân chơi đầy thách thức này. Mục tiêu là xây dựng cơ chế báo chí mở, hợp tác giữa báo chí truyền thống và mạng xã hội để quản lý thông tin hiệu quả, đảm bảo tính chính xác và tin cậy.
