264
Bài 74
UNG THƯ DẠ DÀY
MỤC TIÊU
1. Trình bày được triệu chứng lâm sàng của ung thư dạ dày ở hai giai đoạn
2. Trình bày được tư vấn bệnh nhân chuyển lên tuyến trên sớm
NỘI DUNG
Ung thư dạ dày đứng hàng đầu trong các loại ung thư ở đường tiêu hoá, tỷ lệ
chết cao vì phát hiện muộn.
Nguyên nhân thường do loét ở bờ cong nhỏ dạ dày, loét tiền môn vị do dịch a
xit ở dạ dày thấp, do viêm loét dạ dày mãn tính.
1. Giải phẫu bệnh
Hình 74.1. Bạch huyết dạ dày Hình 74.2. Ung thư dạ dày
1.1. Khối u: Nhìn bề ngoài thấy thành dạ dày màu trắng thâm nhiễm ra tổ chức lành, u
sần sùi cứng. Hầu hết là di căn nơi khác
1.2. Nhìn: Mặt trong phía dạ dày khối u sần sùi, màu tím, khối u to gây hẹp môn vị .
2. Triệu chứng lâm sàng
2.2. Giai đoạn đầu: Triệu chứng nghèo nàn
2.1.1. Đau: Đau nhẹ, đau không có chu kỳ
2.1.2. Biếng ăn, mệt mỏi không rõ lý do
2.1.3. Nôn: Ăn xong có cảm giác anh ách và buồn nôn.
2.1.4. Gầy sút không rõ lý do.
2.1.5. Tinh thần và sinh thú giảm.
Khi có các triệu chứng trên cần lưu ý chuyển bệnh nhân đi làm xét nghiệm sớm
như soi dạ dày, chụp dạ dày ...
2.2. Giai đoạn phát triển: Chẩn đoán dễ:
2.2.1. Đau tăng dần.
2.2.2. Nôn nhiều.
2.2.3. Gầy sút rõ, da xanh, thiếu máu, có bệnh nhân da vàng rơm.
2.2.4. Phù
2.2.5. Sờ
Có thể thấy khối u ở vùng thượng vị, di động hoặc không.
Bụng chướng và có dịch cổ chướng.
Có thể có hạch ở hố thượng đòn.
265
2.3. Xét nghiệm
Chụp dạ dày có hình ảnh khuyết và nhiễm cứng ở bờ cong nhỏ trên nhiều phim .
Hình 74.3. Hình cứng ở bờ cong nhỏ - hình lún
3. Biến chứng
3.1. Suy mòn, dẫn đến tử vong.
3.2. Thủng dạ dày.
3.3. Chảy máu dạ dày.
3.4. Hẹp môn vị.
3.5. Di căn vào các tạng lân cận.
Hình 74.4. Di căn của ung thư dạ dày
4. Xử trí
4.1. Cần phát hiện ngay ở giai đoạn đầu
4.2. Giải thích động viên cho bệnh nhân và gia đình chuyển lên tuyến trên sớm để có
phương tiện chẩn đoán và điều trị. Không nên nói rõ đây là ung thư làm cho bệnh nhân
bi quan bỏ điều trị.
LƯỢNG GIÁ
Anh (chị) hãy chọn câu trả lời tốt nhất cho các câu sau:
Câu 1: Các biến chứng của ung thư dạ dày:
A- Suy mòn dẫn tới tử vong. Chảy máu dạ dày. Hẹp môn vị. Di căn sang các tạng
lân cận. Thủng dạ dày.
B- Suy mòn dẫn tới tử vong. Viêm niêm mạc dạ dày. Hẹp môn vị. Di căn sang
các tạng lân cận. Thủng dạ dày.
C- Suy mòn dẫn tới tử vong. Chảy máu dạ dày. Hẹp tâm vị. Di căn sang các tạng
lân cận. Thủng dạ dày.
D- Suy mòn dẫn tới tử vong. Viêm niêm mạc dạ dày. Hẹp tâm vị. Di căn sang các
tạng lân cận. Thủng dạ dày.
266
Câu 2: Xử trí ung thư dạ dày ở y tế cơ sở:
A- Cần phát hiện ngay ở giai đoạn đầu. Cho thuốc giảm đau, an thần.
B- Cần phát hiện ngay ở giai đoạn đầu. Cho thuốc kháng sinh, sinh tố.
C- Cần phát hiện ngay ở giai đoạn đầu. Dùng hoá chất điều trị.
D- Cần phát hiện ngay ở giai đoạn đầu. Giải thích, động viên cho bệnh nhân và
gia đình chuyển lên tuyến trên điều trị.
Câu 3: Cận lâm sàng có giá trị chẩn đoán ung thư dạ dày:
A- Chụp dạ dày không chuẩn bị ở tư thế đứng có hình ảnh liềm hơi dưới cơ
hoành. Soi dạ dày.
B- Chụp dạ dày không chuẩn bị ở tư thế đứng có hình ảnh mức nước mức hơi.
Soi dạ dày.
C- Chụp dạ dày không chuẩn bị ở tư thế đứng có dịch trong ổ bụng. Soi dạ dày.
D- Chụp dạ dày có hình ảnh khuyết và nhiễm cứng ở bờ cong nhỏ. Soi dạ dày