Đ bài: Anh (ch ) có ý ki n gì v nh n đnh sau: “Th T H u tiêu bi u cho khuynh ế ơ
h ng th tr tình chính tr ướ ơ
Bài làm
M t hi n t ng th khi đã phát tri n tr n v n, viên mãn c n đc xác đnh và g i tên. ượ ơ ượ
Xác đnh đúng, g i tên đúng m i đánh giá đúng. Th T H u th ng đc g i b ng các ơ ườ ượ
tên khác nh th tranh đu, th th i cu c, th th i s , th c m h ng xã h i, th chính tr ,ư ơ ơ ơ ơ ơ
th đt hàng... G i là th đt hàng rõ ràng là không hay vì nó g i lên m t quan h hàngơ ơ
hóa, g i là th tranh đu, th th i cu c tuy ch ra tác d ng xã h i nh ng còn chung chung. ơ ơ ư
G i là th th i s và th c m h ng xã h i đu ch a xác đáng b i vì c t lõi trong th T ơ ơ ư ơ
H u không ph i là các s ki n th i s hay các v n đ xã h i khác nhau mà là tình c m
chính tr , ý th c chính tr th ng tr c. ườ
Th T H u là th th hi n các t t ng, tình c m chính tr c a th i đi, là th phát hi nơ ơ ư ưở ơ
ý nghĩa chính tr c a các hi n t ng đi s ng. ượ
Đi u h t s c thú v là trong t p th T y, T H u đ c p h t các hi n t ng xã h i ế ơ ế ượ
đc th hi n trong Th m i lãng m n và văn h c hi n th c phê phán đng th i, và quaượ ơ ươ
m i hi n t ng ông đu phát hi n ra ý nghĩa chính tr c a chúng. Ông nhìn ra gi i pháp ượ
cho m i v n đ b ng con đng đu tranh chính tr . ườ
Đi v i T H u, các hi n t ng “m côi”, “l c loài”, “l m than”, “l nh lùng”, “kh t i”, ư
“th m s u”, “h t h i”, “cô đn”, “điêu tàn”, “đp và th ”.. đu có n i dung xã h i c th , ơ ơ
ch không ph i là các hi n t ng chung chung, nghi p dĩ c a ki p ng i. Ti ng đàn em ượ ế ườ ế
bé hát rong, theo ông, ph i là m t hành vi ch ng l i ch đ cũ. Hai cái ch t c a hai đa ế ế
cháu ng i hành kh t ph i là c s đ nuôi căm h n. Nhà th h ng m i v n đ xã h iườ ơ ơ ướ
vào m t h ng duy nh t: Cách m ng. ướ
Đi di n v i văn th lãng m n tiêu c c v m t chính tr - đúng nh Hoài Thanh nh n đnh ơ ư
- T H u đã “ch i l i”, ch i l i trên v n đ c b n là thái đ s ng và nh n th c chính ơ
tr ”. Ch i l i nh th nào? Tô H u đã mang l i cho các hi n t ng xã h i l y m t n i ư ế ượ
dung c th , kéo chúng t s nh n th c tr u t ng tr v v i m nh đt hi n th c. Các ượ
bài D ng d ng, Tháo đ, Điêu tàn, Nh ng i th hi n r t rõ cho khuynh h ng đó. Ngay ư ườ ướ
bài Lao B o mà r t nhi u khi b xem là b ng ch ng c a vi c nhà th “ch a thoát kh i” ơ ư
nh h ng tiêu c c c a th m i, ta cũng th y nhà th “ch i l i” b ng cách ch ra m t ưở ơ ơ
hi n t ng điêu tàn, nh ng là do đ qu c Pháp gây nên. Đây cũng có “x ng tàn”, “n m ượ ư ế ươ
m bao kh i não”, có “huy t d i l i than”, nh ng là do “Roi đ qu c, báng súng ế ướ ư ế
tr ng qu t xé. Th t hi sinh c a nh ng ki p đi đày”. Và đó là c s đ căm h n, nung n uườ ế ơ
ý chí chi n đu.ế
Tr ng h p này cũng nh nhi u tr ng h p khác c a T y, không th căn c vào sườ ư ườ
gi ng nhau c a hình nh mà k t lu n là nhà th đã ch u nh h ng tiêu c c hay tích c c ế ơ ưở
c a Th m i. Cái quy t đnh trong quan h nh h ng không ch tính ch t tích c c hay ơ ế ưở
tiêu c c c a hi n t ng văn h c có tr c, mà l p tr ng, b n lĩnh c a ch th ti p ượ ướ ườ ế
nh n. T H u đã c t nghĩa l i, gi i thích l i, đi m i h n n i dung c a các hi n t ng ượ
gió. Ti p nh n đây có nghĩa là c i t o và đi m i.ế
Th T H u cũng có xuân ý, tr i h ng, ph ng ph t c a th Xuân Di u. Nh ng Xuânơ ơ ư
Di u, mùa xuân g n v i tu i tr h ng th c a ng i cá nhân, còn T H u là “xuân ưở ườ
nhân lo i”, xuân c a th i đi m i - m t mùa xuân mang đy n i dung cách m ng. V y thì
đây, nên nói cái nào nh h ng cái nào? Cái quy t đnh v n là t t ng và b n lĩnh ưở ế ư ưở
ng i ti p nh n. đây th hi n rõ b n s c v ng vàng c a m t nhà th chính tr .ườ ế ơ
Th ng có ý ki n cho r ng th T H u có ít nh ng hi n t ng đi th ng, ít các chi ti tườ ế ơ ượ ườ ế
th ng nh t, th ông thiên v t ng h p và v “c i l ch s ”, th ông ít vi t v tình yêu.ườ ơ ơ ế
Đó là nh ng nh n xét có c s . Tuy nhiên, v n đ không ch ph ng di n ít hay nhi u, ơ ươ
mà ch y u tính ch t c a khái quát. Th c ra nhi u bài th c a T H u không ít các chi ế ơ
ti t đi th ng, hình nh c a th c t i. Ta có th căn c vào chi ti t mà nh n ra là bài thế ườ ế ơ
vi t th i nào.ế
Đi u ch y u là nhà th t p trung khai thác khía c nh n i dung chính tr c a đi th ng. ế ơ ườ
Do đó, cái tiêu bi u c a th T H u ch y u không n m phía tái hi n đi th ng, mà ơ ế ườ
phía khái quát chính tr sâu s c, th m thìa, đm đà. Ch ng h n nh bài Ng i con gái Vi t ư ư
Nam h u nh ch ng có chi ti t sinh ho t đi th ng nào, mà r t “T H u”, và r t hay. ư ế ườ
Ngay t p th Vi t B c giàu hi n t ng đi th ng h n c n i dung c a nó v n là ý th c ơ ượ ườ ơ
chính tr c a con ng i kháng chi n, khác h n chi ti t đi th ng ki u Na-dim Hi-c - ườ ế ế ườ ơ
mét.
Không ph i đi đn bài Quê m nhà th m i đa các chi ti t đi t vào đây. Ta đã bi t ế ơ ư ế ư ế
T H u đa đi t vào ngay bài th đu tiên c a t p bài M côi. Nhà th m t m t khi ư ư ơ ơ
ông hãy còn bé. Ông nh c đn m v i nh ng l i th r t m c thi t tha, nh ng th ng bao ế ơ ế ư ườ
gi cũng g n li n v i lòng bi t n Đng: “M không còn n a, con còn Đng. Dìu d t khi ế ơ
con ch a bi t gì”, hay “M i, m sinh con ra trong c c kh . M ch a hay t đó có Liênư ế ơ ư
Xô. Có Lê-nin h ng che ch con th ...”. Nh c đn con mình, nhà th li n nghĩ: “Còn bao ơ ế ơ
nhiêu ch a đc ng trong nôi. Mi n B c thiên đng c a các con tôi”. C tình yêu đôiư ượ ườ
l a cũng th m nhu n n i dung chính tr : “Mà nói v y: Trái tim anh đó. R t chân th t chia
ba ph n t i đ. Anh dành riêng cho Đng ph n nhi u. Ph n cho th và ph n đ em ươ ơ
yêu..”. Ho c “Khi âu y m cùng anh, em h i. Tên nào trong muôn ngàn tên g i. Nh m i ế ư
tình chung th y không tan? Trong lòng anh, tên y: Mi n Nam!”.
Nhi t tình chính tr c a nhà th luôn luôn th ng tr c trong m i tr ng h p, xâm chi m ơ ườ ườ ế
vào m i lĩnh v c đi s ng. Và nh v y d u cái đi th ng có đi vào th T H u nhi u ư ườ ơ
h n n a, ch t sinh ho t v n không th tăng lên. Đó cũng là m t hi n t ng có quy lu tơ ượ
c a văn h c vô s n trong nh ng th i kì đu, ch ng h n nh Ng i m c a M. Go-r -ki ư ườ ơ
hay Thép đã tôi th đy c a N. Ôt-xt -r p-xki. Nói v phong cách M. Go-r -ki trongế ơ ơ
Ng i m , nhà phê bình văn h c A. Chi-che-rin cho r ng đó là m t ch nghĩa hi n th cườ
không th hi n “miêu t các chi ti t sinh ho t và tâm lí mà trong s tái hi n m t cách ế
c th và m nh m phi th ng, nh ng l i khái quát ch t ch , t i t n, trang tr ng v ườ ư ươ
nh ng ng i công nhân và nông dân Nga tr c cách m ng 1905”. ườ ướ
Nói v Thép đã tôi th đy, có nhà phê bình g i đó là “m t cu c s ng không có đi ế
th ng”.ườ
Cách ti p c n y r t g n v i T H u. Chính nhà th đã nhi u l n liên h ngày sinh c aế ơ
mình v i ngày sinh c a Liên Xô (cũ), c a Đng và c a Nhà n c Vi t Nam Dân ch ướ
C ng hòa. Có th nói T H u là nhà th chính tr t trong máu th t, c t t y. ơ
Là m t nhà th , ông ch bi t có cu c s ng duy nh t - cu c s ng chính tr . Có th nói “T ơ ế
y trong tôi b ng n ng h . M t tr i chân lí chói qua tim” m i th c là ngày khai sinh và
đi m kh i đu c a đi ông. Các giai đo n cách m ng, nh ng ngày l l n, nh ng s ki n
tr ng đi c a đt n c m i th t s là nh ng cái m c trong cu c đi tình c m c a ông. ướ
Ông không ch tù có m y năm r i sau đó v t ng c. Ông d ng nh đã tù su t trăm ượ ườ ư
năm, nghìn năm.
Ông không s ng cu c đi có tình yêu đôi l a, không có d n v t đi th ng, ông s ng tr n ườ
v n cu c đu tranh su t trăm năm cho t do, đc l p c a nhân dân ta. Trái tim ông đp
n i c nh đói nghèo, b v do xã h i cũ t o nên, nó r m máu d i giày đinh c a th c dânơ ơ ơ ướ
đ qu c. Ông ngh t th n i đt n c b chia c t làm đôi, ông đau đn v i c cây, r ngế ơ ướ
núi Vi t Nam th m đy ch t đc màu da cam c a Mĩ. Ông bay múa trong ngày T qu c
gi i phóng, ông tr l i cùng đt n c h i sinh. Bao gi T H u cũng gi cho tình c m ướ
mình rung đng mãnh li t v i ý nghĩa chính tr c a các hi n t ng đi s ng. Ngay th ng ượ ưở
th c phong c nh thiên nhiên, nhà th cũng suy nghĩ t i chính tr . ơ
Hoài Thanh có l n nh c l i: “T H u có l n nói, nghe chim kêu, th y n ng đp mà không
nghĩ do đâu mà có thì đánh giá m i th đu sai”. Khi đng tr c m t ng i ân nhân cách ướ ườ
m ng s p m t, nhà th cũng không h đ l ni m th ng xót riêng t , mà tri n miên ơ ươ ư
trong l s ng cách m ng l n lao:
Anh nghe thu r t lá g i đi đi
Tôi th y c m t mùa xuân b c l i… ướ
(Nh ng ng i không ch t) ườ ế
Nh v y th tr tình chính tr c a T H u d a trên ti n đ th ng nh t hoàn toàn, l m khiư ơ
là đng nh t ch th tr tình cá nhân và ch th c a ho t đng chính tr là giai c p,
Đng, Nhân dân, T qu c. S th ng nh t cao đ y t nó đã th tiêu lý do phân bi t
tuyên truy n và tr tình, làm g n l i phút bùng cháy c a tâm h n tr tình v i th i đi m
bùng n c a s ki n chính tr . T H u đã k t h p m t tình c m yêu n c, yêu ch nghĩa ế ướ
xã h i thu n túy nh t v i m t tình c m cá nhân đm th m trong sáng nh t. Nh th , ông ế
đã sáng t o đc m t th gi i ngh thu t đc đáo c a th tr tình chính tr và nâng nó lên ượ ế ơ
m t trình đ m i.