ọ ồ ươ

ạ ữ ủ ư ạ ữ ữ Ph Ngoài các ngo i ng ph bi n nh Pháp, Anh, Trung Qu c, Ý, Đ c, Nga, Bác H c a chúng ta còn có th s d ng thông th o khá ạ ứ ể ố ủ ấ ố ờ ế ộ s kh công luy n t p... ạ ữ ố ề t Nam… V n ngo i ng đó c a Bác không ph i do "thiên b m" mà có, t ệ ể ử ụ R p, ti ng c a r t nhi u dân t c thi u s ề ệ ậ ấ ả ề

ả ữ Trong b n lý l ch đ i bi u d Đ i h i Qu c t ng pháp h c ngo i ng c a Bác H ạ ổ ế ư ế ủ ự ạ ộ ố ị ồ ủ nhi u ngo i ng khác n a nh : ti ng Xiêm (Thái Lan bây gi ), ti ng Tây Ban Nha, ti ng ế Ả ậ t c đ u xu t phát t Vi ấ c ng s n l n th 7, Bác đã ghi: "Bi ế ứ ữ ứ ư ầ c bi ế ừ ự ổ ứ ế c ngoài, cũng nh nh ng l n đón ti p các phái đoàn ngo i giao t i ạ ở ướ ủ ị ữ ủ ừ ồ ữ t v n ngo i ng c a Ch t ch H Chí Minh không d ng l ế ố ữ ế ạ ờ t Nam… v n ngo i ng đó c a Bác không ph i do "thiên b m" mà có, t t c đ u xu t phát t t các th ti ng: Pháp, Anh, Trung Qu c, Ý, ớ i ạ i còn có th s d ng ể ử ụ R p, ti ng c a r t nhi u ề ế ủ ấ ệ s kh công luy n ổ ừ ự ấ ả ề ể ố ữ ạ ả ẩ ộ ẩ ể ạ ả ầ ố ế ộ ả , d a vào nh ng l n Bác đi thăm n Đ c, Nga". Nh ng trên th c t ế ầ ự ế ự ư đó, Ng t Nam, chúng ta còn đ thăm Vi ườ ạ ượ ệ thông th o khá nhi u ngo i ng khác n a nh : ti ng Xiêm (Thái Lan bây gi ), ti ng Tây Ban Nha, ti ng ư ế ữ ề ế Ả ậ ạ dân t c thi u s Vi ấ ủ ố ệ t p. ậ

ế ồ ọ

th i đi m đó m i vi c t sinh ho t hàng ngày, t ệ ừ ể ạ ọ ớ ế ế ế t cho kỳ đ ụ ạ ớ ướ ấ ố ớ ề c, c u dân". Bác đ t ra quy t tâm: "Nh t đ nh ph i h c vi ế ứ ệ i công vi c, t ti ng Pháp thì đó là ế ế c". Vì ế ượ ả ọ ấ ị ng pháp h c cho riêng mình.aw ể ừ ờ ằ ặ c ph i cũng tìm ra đ Bác H h c ti ng Pháp nh th nào? ư ế Mùa hè năm 1911, Bác đ t chân lên đ t Pháp, đ i v i Bác, k t ặ ng c u n ườ ả ử ụ ứ ng tìm đ ườ ọ ố nh m m c đích tìm ra con đ "tr ng i l n nh t trên con đ th , dù trong hoàn c nh thi u th n m i th , nh ng Ng ế ướ ườ ứ ằ ở ế ượ ọ ả

ấ c, c u dân đ u ph i s d ng b ng ti ng Pháp. Vì th , n u không bi ứ ng c u n ứ ư ỗ ươ ế ườ ế ế ỗ i ngũ đi cùng chuy n tàu đ ả ố ề ỏ ữ ể ế ườ ả t ti ng Pháp. H cho Bác m n nh ng quy n sách nh in ti ng Pháp. Mu n bi ế ọ ỏ ườ ấ ộ ỉ t h n vào cánh tay. T i t i lính tr đ ể c gi ẻ ượ t đ v t nào đó b ng t cái gì, mu n bi ằ ế ồ ậ ế ố ừ ọ t vào m t m u gi y, dán vào ch hay đ ý nh t đ tranh th v a làm, v a h c. ủ ừ ể ấ ể c ch nào, Bác ghép m i vào. H c đ ữ ừ ớ ượ i Pháp, r i Bác vi ồ ố ố i sau khi đi làm v , Bác r a tay, r i l ề ỗ i ghi nh ng t ữ ồ ạ ẩ ử ượ ọ Ngay khi còn trên chuy n tàu sang Pháp, m i lúc r nh r i, Bác đ u tìm đ n hai ng h c đ c và vi ế ế ọ ọ ti ng Pháp, Bác đ u ch tay h i ng ề ế Có khi Bác vi ế ẳ chúng l ạ

ế ạ ầ ộ ờ ầ ừ i thành câu th c hành ngay. ự Ban đ u, Bác t p ghép m t vài t ậ t bài đăng báo. Sau m i bài báo vi , sau ghép thành đo n, d n d n Ng ỗ t thành bài dài. M t th i gian sau, Bác tìm đ n các ầ ế ữ ạ i, l t b ng ti ng Pháp, Bác đ u chép thành 2 b n, m t b n l u gi ế ằ i t p vi ườ ậ ế ộ ả ư ề ả ể ủ ế ộ t c vi ờ còn b n kia g i cho Toà so n.

báo c a Pháp đ xin đ ử ữ ử ầ ườ ạ ằ ấ ế t này c a tôi đ ủ ượ ả ạ Trong nh ng l n g i bài, Bác nói v i m i ng ọ ớ ử ỗ ế ế ỗ ầ ng n u bài vi ướ ế t c a Bác đ ượ i trong Toà so n r ng: "Tôi r t sung s ế ủ ỗ ử ạ ư nh ng dù th nào cũng xin các đ ng chí s a l ồ xi i c n th n xem l ậ th nào. Theo ch d n c a nh ng ch bút, Bác t p vi ữ t đi vi c đăng, c đăng báo, Bác vui m ng khôn ư ạ i vi ượ ừ i cho mình nh i cho súc tích… t c a mình đúng sai ch nào, Toà so n báo đã s a l i ra cho dài, khi l t ng n l ư t, nh ng Bác l ế ế i ti ng Pháp cho tôi". Sau m i l n bài vi ừ ậ t l ế ạ ả i t ng câu t ng ch , xem bài vi ạ ừ ủ ế ạ

ủ ọ ư ệ ể ả t di n gi ễ i tranh th đ c vài trang ti u thuy t v a gi ậ ườ ự ứ ế ế ọ 5 gi Bác l i, t r ế ủ ạ ẩ i, khi thì vi ế ế ữ ỉ ẫ ủ i đâu, nh ng c sau m i ngày làm vi c, Bác l Dù công vi c b n b u t ậ ạ ỗ ứ ị ớ ệ trau d i ki n th c. Bác th i v a là t ng tìm đ c nh ng tác ph m c a Tônxtôi đ h c t p cách vi ủ ẩ ồ ờ ưỡ ớ ự ạ ừ t nh ng bài phóng s . Sáng nào Bác cũng vi ữ ậ ờ ấ ả ắ ờ ữ đ n 6 gi ờ ế ế R p bên trái và bên ph i là ch Hán, t ườ t c đ u do Bác vi đ u óc l ầ t p vi t t ế ừ ế ậ rét Bác cũng không n n chí. Th m tho t th i gian trôi đi, cho đ n năm 1922, Bác đã tr thành ch bút c a t gi a, ch b ng 3 th ti ng. Tên báo b ng ti ng Pháp đ t ằ ắ ạ i trí, th giãn ế ừ ư t, cách l p lu n, r i Bác ể ọ ậ ồ i b t tay vào công vi c. Dù tr i nóng hay ệ ạ ắ ế t báo "Ng ổ ủ ạ t. Do Toà so n i cùng kh " vi ế i 7 gi ờ ở ả ủ ờ ấ ả ề ặ ở ữ ữ Ả ậ ứ ế ữ ế ằ

ng xuyên, nên nhi u khi Bác ph i "cáng đáng" m i vi c t khâu s a ch a, biên t p bài v , t i khâu bán ậ ườ ệ ừ ề ả ọ ở ớ ử ữ ậ báo không có Ban biên t p th báo.

ế

Th y d y Bác ti ng Anh chính là … Bác! Bi ậ ồ ấ ướ ấ ướ ệ ặ ể c Anh là đ t lò, sau vì quá v t v khi n m m t hai tu n, Bác li n chuy n sang xin làm ầ ạ t ti ng Pháp r i, Bác đã tìm sang t n đ t n ế ế ệ ấ ướ c Anh. Bác đã tìm ngay cho mình m t công vi c đ ế ố c Anh. Đ t chân lên đ t n ấ ả ộ ể ề ấ ầ ố làm, công vi c đ u tiên c a Bác trên đ t n thuê t ủ ầ i Khách s n Carlton. ạ

ạ Th 8 gi i 12 gi , chi u t ả ừ ườ ờ ộ ụ ề ừ sáng t ng ti n h c duy nh t c a Ng ệ ớ ườ đêm. Bác "th t l ng, bu c b ng" đ có chút ti n ề ờ ơ i cũng ch có vài quy n v và m t cây bút chì. S m chi u Bác ra V n hoa Hayd , ộ 5 gi t ờ ớ ể i 10 gi ở ắ ư ớ ể ườ ề ỉ ờ ấ ủ h c. ng ngày Bác ph i làm t ở ề ọ ư ể ự ọ

ộ t l đó th i ti Sau này Bác ti ế ộ ở ở ườ ườ ể ọ ấ ạ ể ồ t c s ti n ki m đ mua sách v . Ph ươ n i có nhi u cây to, c t đèn x a đ t ơ , s dĩ Bác th ọ ư ế ớ ậ ng ra đó đ h c "vì ộ ng r t l nh, nên khi h c s không th bu n ng đ ọ ẽ ủ ượ ườ ể c đ cùng v i v Giáo s ng ớ ị ượ ư ế t v Bác trên t ổ ầ ế ế ơ c, có ọ i Ý h c báo ờ đó, anh đã i, t th ấ ả ố ề ể ể ọ i, đ i v i anh Ba đ u là m t tr ạ ế ề ng Đ i h c. ạ ọ Ở ế ớ ở ỗ ơ ộ ườ ố ớ ừ ề ể t" ự ế ố ườ ữ ầ ậ ụ ng đi tìm hi u th gi ế ể

ượ ở ề ề ề ọ ờ đ nghiên c u l ch s th g i, h c ti ng Anh và suy nghĩ v t ờ ế nh th m i t p trung vào h c". Sau m t tu n đi làm, Bác dành d m t ụ thêm ti ng Anh vào bu i cu i tu n. Bác đã t n d ng m i n i, m i lúc có th đ h c ti ng Anh. R -nê-Đi-pét đã vi ọ ọ ơ "Phong trào" r ng: "Trên đ m i n i tàu d ng l ằ tr c ti p thu l m đ ượ Trong th i gian ờ ứ ị ể ề ươ ủ ế ọ ị c Anh, đ c bi ế ừ ọ ế ử ế ớ ử ướ ế ặ ệ ấ c nh ng hi u bi ờ London, Bác đã làm nhi u ngh khác nhau đ có ti n ăn h c. Trong th i gian chi n tranh, Bác đã dành nhi u th i ề ng lai c a các dân t c thu c đ a. V a h c ti ng Anh, Bác v a tìm ừ ộ c M . Riêng tài li u nói v M c a Bác đã lên đ n hàng m y trăm bài, v i các ớ ỹ ể ể c M . V i Bác, vi c đ c nhi u sách báo c a M , h c ti ng Anh đ hi u ướ ộ ề ỹ ủ ề ọ ỹ ọ ủ ệ ế ỹ ị ề ậ i và đ lãnh đ o cách m ng m t cách khoa h c h n… gi ờ ể t là n hi u n n văn hoá và l ch s n ể ề ướ ệ th lo i khác nhau, đ c p toàn di n và sâu s c đ n n ế ắ ể ạ t ộ ể ườ ng t n h n th gi ơ ớ ọ ơ ế ớ ệ ạ ậ ạ