BÀI 16. ĐẠI CƯƠNG VỀ POLIME

Chia sẻ: Paradise2 Paradise2 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

178
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hs biết sơ lược về polime: khái niệm, phân loại, cấu trúc và tính chất của polime, cách gọi tên một số polime thông dụng. 2. Kó naêng: .Học sinh vận dụng : Viết sơ đồ phản ứng trùng hợp, phản ứng trùng ngưng để điều chế một số polime. Tính được hệ số polime hóa trung bình của các polime.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÀI 16. ĐẠI CƯƠNG VỀ POLIME

BÀI 16. ĐẠI CƯƠNG VỀ POLIME I. MỤC TIÊU: 1.Kieán thöùc: Hs biết sơ lược về polime: khái niệm, phân loại, cấu trúc và tính chất của polime, cách gọi tên một số polime thông dụng. 2. Kó naêng: .Học sinh vận dụng : Viết sơ đồ phản ứng trùng hợp, phản ứng trùng ngưng để điều chế một số polime. Tính được hệ số polime hóa trung bình của các polime. 3. Troïng taâm: Tính chaát vaø caùch ñieàu cheá caùc polime II. PHƯƠNG PHÁP: Phương pháp đ àm thoại, giảng giải, nêu vấn đề Phương pháp trực quan (Dùng bảng tổng kết, sơ đồ liên quan đến cấu trúc polime) III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Bài mới:
Họat động của Thầy và trò Nội dung ghi bảng ĐẠI CƯƠNG VỀ POLIME Hoaït ñoäng 1: I. Khái niệm, phân loại và danh pháp: 1. Khái niệm:Polime là những hợp chất -Em haõy tìm hieåu SGK vaø cho có phân tử khối rất lớn do nhiều đơn vị bieát theá naøo laø polime? nhỏ (gọi là mắt xích) liên kết với nhau. -Em naøo cho moät vaøi ví duï veà VD: Polietilen (-CH2-CH2-)n do các mắt polime ? xích –CH2-CH2- liên kết với nhau. n được gọi là hệ số polime hóa hay độ polime hóa ;polime thường là hỗn hợp của các phân tử có hệ số polime hóa khác nhau, vì vậy đôi khi người ta còn dùng khái niệm hệ số polime hóa trung bình; n càng lớn, phân tử khối của polime càng cao. Các phân tử tạo nên từng mắt xích của polime được gọi là monome. -Caùc em haõy nghieân cöùu SGK 2. Phân loại: vaø cho bieát caùch phaân loaïi * Theo nguồn gốc: polime? -Polime thiên nhiên (có nguồn gốc từ -Polime naøo thuoäc polime thieân
thiên nhiên) như cao su, xenlulozơ, … nhieân, polime toång hôïp ? -Polime tổng hợp (do con người tổng hợp - Cho bieát caùc caùch toång hôïp như nhựa phenol- polime? nên) polietilen, fomanđehit,… - Neâu caùch phaân loaïipolime? -Polime nhân tạo hay bán tổng hợp (do chế hóa một phần polime thiên nhiên) như xenlulozơ trinitrat, tơ visco,… * Theo cách tổng hợp: -Polime trùng hợp (tổng hợp bằng phản ứng trùng hợp) -Polime trùng ngưng (tổng hợp bằng phản ứng trùng ngưng) VD: (-CH2-CH2-)n là Polime trùng hợp (-HN-[CH2]6-NH-CO-[CH2]4-CO-)n là Polime trùng ngưng . * Theo cấu trúc: Hoaït ñoäng 2: -Mạch không nhánh GV: em haõy nghieân cöùu SGK -Mạch nhánh vaø cho bieát caùch goïi teân caùc -Mạng không gian. polime. 3. Danh pháp:
Tên của polime được cấu tạo bằng cách ghép từ poli trước tên monome. VD: (-CH2-CH2-)n là polietilen, (-C6H10O5-)n là polisaccarit. Nếu tên monome gồm 2 từ trở lên hoặc từ hai monome tạo nên polime thì tên monome phải để ở trong ngoặc đơn. VD: (-CH2CHCl-)n poli (vinyl clorua) (-CH2CH=CH-CH2-CH2-CH(C6H5)-)n Poli (butađien-stiren) Hoaït ñoäng 3: Một số polime có tên riêng (tên thông - Neâu caùc caáu truùc cuûa polime? thường) Vaø cho ví duï? VD: (-CF2-CF2-)n : Teflon; (-NH-[CH2]5-CO-)n: nilon-6 (C6H10O5)n : xenlulozơ -Yeâu caàu HS nghieân cöùu SGK II. Cấu trúc: vaø cho bieát : 1.Các dạng cấu trúc của polime: - ñaëc ñieåm caáu taïo ñieàu hoaø Các mắt xích của polime có thể nối với nhau thành mạch không nhánh như cuûa polime. - ñaëc ñieåm caáu taïo khoâng ñieàu amilozơ,… mạch phân nhánh như
amilopectin, glicogen,… và mạng không hoaø cuûa polime. gian như nhựa bakelit, cao su lưu hóa. -caùc em haõy cho theâm vaøi ví duï ngoaøi SGK? 2. Cấu tạo điều hòa và không điều hòa: -Nếu các mắt xích trong mạch polime nối với nhau theo một trật tự nhất định, chẳng hạn theo kiểu “đầu nối với đuôi”, người ta nói polime có cấu tạo điều hòa. -Nếu các mắt xích trong mạch polime nối với nhau không theo một trật tự nhất định, Hoaït ñoäng 4: -Neâu tính chaát vaät lyù cuûa chẳng hạn chỗ thì kiểu “đầu nối với đầu”,chỗ thì “đầu nối với đuôi”, người ta polime? nói polime có cấu tạo không điều hòa. - Giaûi thích caùc tính chaát ñoù? III. Tính chất: 1.Tính chất vật lý: Hầu hết các polime là những chất rắn, không bay hơi, không có nhiệt đọ nóng chảy xác định, mà nóng chảy ở một khoảng nhiệt độ khá rộng. Đa số polime khi nóng chảy, cho chất lỏng nhớt, để nguội sẽ rắn lại chúng được gọi là chất
nhiệt dẻo. Một số polime không bị nóng -Neâu tính chaát hoùa hoïc cuûa chảy mà bị phân hủy khi đun nóng, gọi là chất nhiệt rắn. polime? Đa số polime không tan trong dung môi thông thường, một số tan được trong dung môi thích hợp tạo ra dung dịch nhớt. 2. Tính chất hóa học: Polime có thể tham gia phản ứng giữ nguyên mạch, phân cách mạch và khâu mạch. a.Phản ứng giữ nguyên mạch: Các nhóm thế đính vào mạch polime có thể tham gia phản ứng mà không làm thay đổi mạch polime. VD: poli(vinyl axetat) bị thủy phân cho poli(vinyl ancol). (- CH2 CH OCOCH3)n + n NaOH → (- CH2 CH (OH))n + n CH3COONa Những polime có liên kết đôi trong mạch có thể tham gia phản ứng
cộng vào liên kết đôi mà không làm thay đổi mạch polime. VD: Cao su tác dụng với HCl cho sao su hiđroclo hóa. b. Phản ứng phân cách mạch polime: Tinh bột, xenlulozơ, protein, nilon,… bị thủy phân cắt mạch trong môi trường axít, polistiren bị nhiệt phân cho stiren, cao su thiên nhiên bị nhiệt phân cho isopren,… Polime trùng hợp bị nhiệt phân hay Hoaït ñoäng 5: bieát phaûn öùng quang phân thành các đoạn nhỏ và cuối -Em haõy cho naøo coù theå ñieàu cheá ñöôïc cùng là monome ban đầu, gọi là phản ứng giải trùng hợp hay đepolime hóa. polime töø monome? c. Phản ứng khâu mạch polime: Khi hấp nóng cao su thô với lưu - Ñònh nghóa phaûn öùng truøng huỳnh thì thu được cao su lưu hóa. Ở cao hôïp? su lưu hóa, các mạch polime được kết nối -Ñieàu kieän veà caáu taïo monome với nhau bởi các cầu –S-S- . Khi đun nóng nhựa rezol thu được nhựa zezit, trong đó tham gia phaûn öùng truøng hôïp ?
các mạch polime được khâu với nhau bởi các nhóm –CH2 – Polime khâu mạch có cấu trúc không gian do đó trở nên khó nóng chảy, khó tan và bền hơn so với polime chưa khâu mạch. IV. Điều chế: Có thể điều chế polime bằng phản ứng trùng hợp hoặc trùng ngưng. -Ñònh nghóa phaûn öùnh truøng 1. Phản ứng trùng hợp: Trùng hợp là quá trình kết hợp nhiều phân ngöng? tử nhỏ (monome), giống nhau hay tương tự nhau thành phân tử rất lớn (polime) Điều kiện cần về cấu tạo của monome tham gia phản ứng trùng hợp là trong phân tử phải có liên kết bội (như CH2=CH2, CH2=CHC6H5,…) hoặc vòng kém bền như (CH2OCH2 ) Người ta phân biệt phản ứng trùng hợp thường (chỉ của một loại monome như
trên) và phản ứng đồng trùng hợp của một hỗn hợp monome. nCH2=CH-CH=CH2 + nCH2=CH(C6H5) xe,t 0, p  (-CH2-CH=CH-CH2-CH2-  -Ñieàu kieän veà caáu taïo monome CH(C6H5)-)n tham gia phaûn öùng truøng ngöng? 2. Phản ứng trùng ngưng: Khi đun nóng, các phân tử axit  -aminocaproic kết hợp với nhau tạo ra policaproamit và giải phóng những phân tử nước. t 0 nH2N[CH2]5COOH  (-NH[CH2]5CO-)n + nH2O Khi đun nóng hỗn hợp axit terephtalic và etylen glicol, ta thu được một polieste gọi là poli (etylen-terephtalat) đồng thời giải phóng những phân tử nước n(p-HOOC-C6H4-COOH) + n HO-CH2- CH2-OH t 0 (-CO-C6H4-CO-O-CH2-  CH2-O-)n + 2n H2O Trùng ngưng là quá trình kết hợp nhiều
phân tử nhỏ (monome) thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng những phân tử khác (như H2O,…) Điều kiện có phản ứng trùng ngưng là: Các monome tham gia phản ứng trùng ngưng phải có ít nhất hai nhóm chức có khả năng phản ứng để tạo được liên kết với nhau. VD:HOCH2CH2OH, HOOCC6H4COOH,…