Bài 3: Động cơ cảm ứng ba pha

Chia sẻ: Nguyen Khan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

236
lượt xem 89
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo về động cơ cảm ứng ba pha

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài 3: Động cơ cảm ứng ba pha

ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 23 BAØI 03 3.1. YEÂU CAÀU THÖÏC HIEÄN : Sinh vieân thöïc hieän phöông phaùp ño caùc kích thöôùc cô baûn cuûa loõi theùp stator ñoäng cô caûm öùng 3 phase; töø ñoù aùp duïng phöông phaùp tính toaùn theo töøng böôùc yeâu caàu sau ñaây ñeå tính toaùn soá lieäu daây quaán stator. Soá lieäu tính toaùn daây quaán phaûi ñaày ñuû caùc thoâng soá sau: Soá voøng daây quaán (phía sô caáp vaø thöù caáp); ñöôøng kính daây quaán (daây traàn) vaø ñöôøng kính daây tính ñeán lôùp men (eùmail) caùch ñieän boïc xung quanh . Khoái löôïng daây quaán. Khi tính toaùn, chuùng ta caàn veõ sô ñoà khai trieån daây quaán stator; daây quaán söû duïng laø loaïi daây quaán moät lôùp ñoàng khuoân taäp trung hay ñoàng khuoân phaân taùn ñôn giaûn. 3.2.MUÏC ÑÍCH : Baøi thöïc taäp 3 giuùp sinh vieân naém vöõng caùc vaán ñeà sau: Aùp duïng phöông phaùp tính toaùn daây quaán stator theo lyù thuyeát vaøo moät loûi theùp ñoäng cô coù saün. Giuùp sinh vieân hieåu roõ yù nghóa cuûa caùc thoâng soá tính toaùn neâu trong ly ùthuyeát nhö : Maät ñoä töø thoâng qua khe hôû khoâng khí, maät ñoä töø thoâng qua raêng vaø goâng stator; yù nghóa cuûa heä soá daây quaán, heä soá laáp ñaày. . . Döïa vaøo thoâng soá tính toaùn theo lyù thuyeát cho daây quaán, chuùng ta thöïc hieän phöông phaùp tính toaùn chu vu khuoân duøng quaán caùc boái vaø caùc nhoùm boái daây. 3.3.NOÄI DUNG THÖÏC TAÄP : Quaù trình thöïc taäp tieán haønh theo caùc böôùc nhö sau: BÖÔÙC 1 : Ño caùc kích thöôùc tieâu chuaån cuûa loõi theùp stator ñoäng cô . Caùc kích thöôùc caàn xaùcñònh bao goàm: • Ñöôøng kính trong cuûa loûi theùp stator (Dt). • Beà daày loûi theùp stator (L) ; beà daày loûi theùp stator ño theo phöông höôùng truïc vaø tröø ñi caùc khoaûng hôû khoâng khí thoâng gioù boá trí ngang truïc (neáu coù). • Beà daày goâng stator (bg) ; ñaây laø phaàn beà daày loûi theùp stator xaùc ñònh töø ñaùy cuûa raõnh stator ñeán chu vi ngoaøi cuûa loûi theùp stator, xaùc ñònh taïi vò trí heïp nhaát. • Beà daày raêng stator (br) : ño treân thaân raêng stator ôû vò trí heïp nhaát. • Toång soá raõnh stator (Z). • Hình daïng vaø kích thöôùc raõnh stator; thoâng thöôøng raõnh stator coù hai daïng: raõnh hình thang hay raõnh ovalle (quaû leâ). Trong hình 3.1, chuùng ta moâ taû caùc kích thöôùc treân loûi theùp stator caàn xaùc ñònh theo yeâu caàu treân.
ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 24 Dt br L bg r HÌNH 3.1 : Caùc kích thöôùc loûi theùp stator caàn xaùc ñònh ñeå tính toaùn daây quaán. Sau khi xaùc ñònh caùc kích d1 d1 thöôùc loûi theùp stator caàn duøng cho vieäc tính toaùn, chuùng ta caàn xaùc ñònh theâm caùc yeâu caàu veà nguoàn ñieän löôùi hr hr cung caáp cho ñoäng cô vaø sô ñoà ra h h daây ñeå vaän haønh ñoäng cô . Trong tröôøng hôïp ñaëc bieät; chuùng ta caàn d2 d2 xaùc ñònh theâm yeâu caàu veà toác ñoä quay cuûa ñoäng cô HÌNH 3.2 : Caùc daïng raõnh stator BÖÔÙC 2 : Tính toaùn soá lieäu daây quaán stator. Trong böôùc tính toaùn naøy chuùng ta caàn xaùc ñònh theâm: Sô ñoà ñaáu noái daây quaán stator. Ñieän aùp ñònh möùc nguoàn cung caáp töông öùng vôùi sô ñoà ñaáu daây. Toác ñoä quay cuûa ñoäng cô, hay soá cöïc töø 2p, coù theå öôùc löôïng giaù trò soá cöïc toái thieáu theo quan heä. Dt 2p min = (0,4 ÷ 0,5). (3.1) bg Xaùc laäp quan heä töø thoâng cöïc ñaïi ( Φ m ) qua moät cöïc töø vôùi moät ñoä töø thoâng (hay töø caûm) taïi khoaûng hôû khoâng khí ( Bδ ). Ta coù quan heä: Φ m = α δ .( τ.L).B δ (3.2) Ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng trong (3..2) laø : [Φm]=[Wb] ; [τ]=[m] ; [L]=[m] ; [Bδ]=[T].
ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 25 Trong ñoù: • αδ : heä soá cung cöïc töø, tính ñeán daïng phaân boá töø tröôøng döôùng moäi khoaûng cöïc töø, giaù trò naøy phuï thuoäc vaøo söï baõo hoøa cuûa loûi theùp. Khi tính toaùn sô boä ta choïn giaù trò αδ = 0,7 . τ : giaù trò cuûa böôùc cöïc töø ; ñöôïc xaùc ñònh theo quan heä sau: π.D t τ= (3.3) 2p • Tích soá (τ.L) : dieän tích cuûa moät cöïc töø . Taïi böôùc 3 naøy , ta chæ caàn theá caùc giaù trò baèng soá cuûa τ , L vaø αδ vaøo (3.2) ñeå xaùc laäp ñoä lôùn cuûa töø thoâng Φm theo giaù trò Bδ. Xaùc laäp quan heä cuûa maät ñoä töø thoâng qua goâng stator (Bg) vôùi moät ñoä töø thoâng (hay töø caûm) taïi khoaûng hôû khoâng khí ( Bδ ). Töø hình 3.3, ta thaønh laäp quan heä giöûa töø thoâng qua goâng vôùi maät ñoä töø thoâng treân goâng . Theo lyù thuyeát ta coù: Dieän tích goâng stator Maät ñoä Töø Dieän töø L thoâng = tích x thoâng qua goâng qua goâng stator goâng bg Goïi: Φg : Töø thoâng qua goâng Töø thoâng qua Bg : maät ñoä töø thoâng (töø caûm) qua goâng stator goâng stator (L.bg) : dieän tích cuûa goâng stator. Suy ra: HÌNH 3.3: Moâ hình töø thoâng qua goâng stator. Φ g = (b g .L).B g (3.4) Ngoaøi ra , töø thoâng qua goâng stator chæ baèng nöûa giaù trò töø thoâng qua moãi cöïc töø cuûa stator, chuùng ta xaùc ñònh quan heä sau theo lyù thuyeát: ⎛ α .τ ⎞ Bg = ⎜ δ ⎟.Bδ (3.5) ⎜ 2b g ⎟ ⎝ ⎠ Vôùi quan heä (3.5) chuùng ta chæ caàn theá caùc giaù trò baèng soá cuûa τ , bg vaø αδ vaøo (3.5) ñeå xaùc laäp giöõa Bg theo giaù trò Bδ. Xaùc laäp quan heä cuûa maät ñoä töø thoâng qua raêng stator (Br) vôùi moät ñoä töø thoâng (hay töø caûm) taïi khoaûng hôû khoâng khí ( Bδ ). Trong hình (3.4) chuùng ta trình baøy phaân boá töø thoâng qua moãi raêng stator; giaû söû khoâng hình thaønh söï baûo hoøa treân raêng; töùc khoâng coù töø thoâng taûn treân
ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 26 raêng, töø thoâng qua chaân raêng vaø ñaàu raêng coù giaù trò baèng nhau. Vôùi giaû thieát naøy chuùng ta xaùc ñònh ñöôïc quan heä giöûa maät ñoä töø thoâng treân raêng vôùi maät ñoä töø thoâng taïi khe hôû khoâng khí. Quan heä naøy khoâng phuï thuoâc vaøo beà daày L cuûa loûi theùp stator. TÖØ THOÂNG TAÏI CHAÂN RAÊNG Theo lyù thuyeát ta coù: Maät ñoä Töø Dieän töø TÖØ THOÂNG thoâng tích QUA MAÄT ÑOÄ = x thoâng RAÊNG TÖØ THOÂNG qua chaân TAÏ qua br I KHE HÔÛ chaân raêng KHOÂNG KHÍ raêng raêng STATOR Taïi ñaàu raêng ta coù: Maät ñoä Töø Dieän ROTOR TÖØ THOÂNG TAÏI ÑAÀU RAÊNG töø thoâng tích tr thoâng = x ôû khe qua taïi hôû HÌNH 3.4: Phaân boá töø thoâng treân moät ñaàu ñaàu khoâng raêng cuûa stator. raêng raêng khí Ta suy ra: Φ chaânraêng = (b r .L ).B r (3.6) Φ ñaàuraêng = (t r .L ).B δ Khi töø thoâng qua raêng baûo toaøn, ta coù quan heä: Φ chaânraêng = Φ ñaàuraêng (3.7) Theo lyù thuyeát chuùng ta suy ra: Töø (3.6) vaø (3.7) suy ra: ⎛ π, D t ⎞ Br = ⎜ ⎜ Z.b ⎟.Bδ ⎟ (3.8) ⎝ r ⎠ BÖÔÙC 6: Laäp baûng quan heä giöûa maät ñoä töø thoâng qua raêng stator (Br) vôùi moät ñoä töø thoâng qua goâng stator ( Bg )vaø moät ñoä töø thoâng (hay töø caûm) taïi khoaûng hôû khoâng khí ( Bδ ). Ta coù theå thöïc hieän böôùc tính naøy theo moät trong hai phöông phaùp : Laäp baûng trò soá moâ taû quan heä giöûa caùc giaù trò : (Br); (Bg ); (Bδ ). Döïa theo caùc quan heä xaùc ñònh theo (3.5); (3.8) vaø caùc giaù trò maät ñoä töø thoâng toái ña cho pheùp taïi caùc vò trí goâng (Bg max) vaø raêng (Br max) ñeå xaùc ñònh giaù trò maät ñoä töø thoâng taïi khe hôû khoâng khí Bδ . Töø ñoù, suy ra gí trò cuûa töø thoâng cöïc ñaïi qua moät cöïc töø (Φm) . Theo moät soá taøi lieäu thieát keá maùy ñieän, giaù trò toái ña cho pheùp cuûa maät ñoä töø thoâng phaân boá treân goâng vaø raêng stator ñöôïc cho trong caùc baûng soá lieäu sau:
ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 27 BAÛNG 1 : Giaù trò toái ña cho pheùp Bg max theo caáp coâng suaát ñònh möùc Pñm. Pñm [KW] Lôùn hôn 100KW 100KW ñeán 10KW 10KW ñeán 1KW Nhoû döôùi 1KW Bg max [T] 1,3 ñeán 1,5 1,2 ñeán 1,5 1,1 ñeán 1,5 1 ñeán 1,4 BAÛNG 2 : Giaù trò toái ña cho pheùp Br max theo caáp coâng suaát ñònh möùc Pñm. Pñm [KW] Lôùn hôn 100KW 100KW ñeán 10KW 10KW ñeán 1KW Nhoû döôùi 1KW Br max [T] 1,8 ñeán 2 1,4 ñeán 1,8 1,4 ñeán 1,6 1,3 ñeán 1,5 Trong tröôøng hôïp tính toaùn sô boä, chuùng ta coù theå choïn giaù trò Bgmax = 1,3T vaø giaù trò Br max = 1,5T. BÖÔÙC 7: Choïn keát caáu daây quaán stator, xaây döïng sô ñoà daây quaán vaø tính heä soá daây quaán Kdq . BÖÔÙC 8: Xaùc ñònh toång soá voøng cho moãi pha daây quaán (Npha). Goïi Npha laø toång soá voøng cuûa moät pha daây quaán, chuùng ta söû duïng quan heä sau ñeå tính toùan: K E .Uñmpha Npha = (3.9) 4.K s .f.K dq .Φ m Trong ñoù: KE : tæ soá giöûa ñieän aùp pha cuûa nguoàn ñieän cung caáp vaøo moäi pha daây quaán vôùi söùc ñieän ñoäng caûm öùng treân moäi pha daây quaán. Uñm pha : ñieän aùp ñònh möùc cuûa moãi pha nguoàn cung caáp vaøo moäi pha daây quaán stator; [Uñm pha]=[V]. Ks : heä soá daïng soùng töø thoâng phaân boá taïi khe hôû khoâng khí ; khoaûng giaù trò cuûa Ks ñöôïc xaùc ñònh töông thích theo heä soá αδ . Vôùi töø thoâng phaân boá hoaøn toaøn sin theo vò trí khoâng gian giöûa stator vaø rotor ta coù giaù trò : αδ = 0,637 vaø Ks = 1,11. Vôùi töø thoâng phaân boá khoâng hoaøn toaøn sin, ta coù khoaûng giaù trò cuûa αδ vaø Ks nhö sau: α δ = 0,7 ñeán 0,715 (3.10) K s = 1,07 ñeán 1,09 Heä soá KE thay ñoåi vaø phuï thuoäc vaøo caáp coâng suaát cuûa ñoäng cô. Ñeå ñôn giaûn cho quaù trình tính toaùn, chuùng ta coù theå xaùc ñònh giaù trò KE theo kích thöôùc hình hoïc cuûa loøi theùp stator (vì coâng suaát ñònh möùc cuûa ñoäng cô tæ leä vôùi theå tích cuûa loûi theùp stator). Ta coù baûng soá quan heä nhö sau: τ.L [cm2] 15 ñeán 50 50 ñeán 100 100 ñeán 150 150 ñeán 400 Treân 400 0,75 ñeán 0,93 ñeán 0,95 ñeán KE 0,86 ñeán 0,9 0,9 ñeán 0,93 0,86 0,95 0,97
ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 28 Sau khi xaùc ñònh toång soá voøng pha Npha, caên cöù theo toàng soá boái daây chöùa trong moät pha daây quaán, chuùng ta suy ra toång soá voøng cuûa moät boái daây Nb: Npha Nb = (3.11) Toång soá boái daây /1 pha CHUÙ YÙ : Khi tính xong giaù trò Nb, chuùng ta laøm troøn soá vaø chænh nguyeân giaù trò naøy ñeå thi coâng. BÖÔÙC 9: Xaùc ñònh tieát dieän raõnh stator, caên cöù vaøo heä soá laáp ñaày raõnh ñeå xaùc ñònh ñöôøng kính daây quaán stator. Vôùi caùc keát caáu thoâng thöôøng cuûa loûi theùp stator, chuùng ta thöôøng gaëp hai daïng raõnh : hình thang hay quaû leâ (ovalle). • Vôùi raõnh haønh thang, tieát dieän raõnh d1 d1 ñöôïc xaùc ñònh: ⎛ d + d2 ⎞ Sr = ⎜ 1 ⎟.h (3.12) hr hr ⎝ 2 ⎠ h h • Vôùi raõnh hình quaû leâ, tieát ñieän raõnh ñöôïc xaùc ñònh theo quan heä: d2 d2 ⎛ d + d2 ⎞ ⎛ d ⎞ ⎛ π.d2 ⎞ HÌNH 4.5: Kích thöôùc caùc daïng raõnh. Sr = ⎜ 1 ⎟.⎜ h − 2 ⎟ + ⎜ 2 ⎟ (3.13) ⎝ 2 ⎠⎝ 2 ⎠ ⎜ 8 ⎟ ⎝ ⎠ Theo lyù thuyeát thieát keá maùy ñieän, heä soá laáp ñaày Klñ ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: Toång tieát dieän choaùn choã cuûa daây quaán trong raõnh K lñ = (3.14) Dieän tích raõnh Ta coù theå ghi laïi nhö sau: n.ur .Nb .s cñ K lñ = (3.15) Sr Trong quan heä (3.15), ta coù: • n : soá sôïi chaäp (khi thi coâng quaán daây). • ur : soá caïnh taùc duïng boá trí trong moät raõnh; vôùi daây quaán moät lôùp ur = 1 ; vôùi daây quaán hai lôùp ur = 2 . • scñ : tieát dieän cuûa moät sôïi daây quaán coù tính luoân lôùp men (eùmail) caùch ñieän. Ñôn vò ño [scñ]=[mm2]. • Sr : tieát dieän raõnh, [Sr]=[mm2] Theo tieâu chuaån thieát keá, giaù trò cuûa heä soá laáp ñaày Klñ cho trong baûng sau:
ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 29 HÌNH DAÏNG RAÕNH Loaïi daây quaán Klñ 2 lôùp 0,33 ñeán 0,40 Hình thang hay hình chöõ nhöït 1 lôùp 0,36 ñeán 0,43 2 lôùp 0,36 ñeán 0,43 Hình quaû leâ 1 lôùp 0,36 ñeán 0,46 Töø (4.17), ta tính ñöôïc: K lñ .Sr s cñ = (3.16) n.ur .Nb Vôùi daây quaán duøng tieát dieän troøn, goïi dcñ laø ñöôøng kính daây coù tính luoân lôùp men caùch ñieän, ta coù: d cñ = 1,128 s cñ (3.17) Sau khi xaùc ñònh ñöôøng kính daây (coù tính luoân beà daày cuûa lôùp men caùch ñieän, ta suy ra ñöôøng kính daây ñoàng traàn (d ) theo quan heä sau, vôùi daây ñoàng traùng men ñuùng tieâu chuaån. d = d cñ − 0,5mm (3.18) Ñieàu chænh giaù trò tính ñöôïc töø (3.18) ñuùng tieâu chuaån cheá taïo cuûa ñöôøng kính daây ñoàng. Vieäc ñieàu chænh naøy laøm thay ñoåi heä soá laáp ñaày xaùc ñònh ban ñaàu, ta caàn tính toaùn kieåm tra laïi Klñ sau khi hieäu chænh ñöôøng kính daây quaán. BÖÔÙC 10: Choïn maät ñoä doøng ñieän ( J ) ,xaùc ñònh doøng ñieän ñònh möùc qua moãi pha daây quaán, suy ra coâng suaát ñònh möùc cuûa ñoäng cô . Giaù trò maät ñoä doøng ñieän J [A/mm2] thöôøng ñöôïc xaùc ñònh theo caùc tieâu chuaån sau: • Caáp caùch ñieän vaø chòu nhieät cuûa vaät lieäu caùch ñieän vaø daây ñieän töø duøng trong ñoäng cô. • Ñieàu kieän thoâng gioù cuûa ñoäng cô. • Caáp coâng suaát ñònh möùc ñoäng cô. • Cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô: lieân tuïc daøi haïn, lieân tuïc ngaén haïn, ngaén haïn coù laäp laïi hay ngaén haïn khoâng laäp laïi. QUAN HEÄ J THEO COÂNG SUAÁT ÑÒNH MÖÙC ÑOÄNG CÔ Pñm [KW] Lôùn hôn 100KW 100KW ñeán 10KW 10KW ñeán 1KW Nhoû hôn 1KW 2 J [ A/mm ] 3 ñeán 5 4 ñeán 5,5 5 ñeán 6 6 ñeán 8 Baûng giaù trò naøy ñöôc xaùc ñònh khi caùch ñieän thuoäc caáp A hay E. Vôùi vaät lieâu caùc ñieän caáp A, nhieät ñoä laøm vieäc toái ña cho pheùp taïi ñieåm noùng nhaát laø 105°C . Vôùi vaät lieâu caùc ñieän caáp E, nhieät ñoä laøm vieäc toái ña cho pheùp taïi ñieåm noùng nhaát laø 115°C .
ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 30 QUAN HEÄ J THEO COÂNG SUAÁT ÑÒNH MÖÙC ÑOÄNG CÔ VAØ KIEÅU THOÂNG GIOÙ KIEÅU ÑOÄNG CÔ Pñm [KW] J [A/mm2] Kín khoâng thoâng gioù 0,1 ñeán 10 2 ñeán 3 Kín coù thoâng gioù 0,1 ñeán 100 3 ñeán 4 Thoâng gioù bình thöôøng 0,1 ñeán 100 4 ñeán 6 Thoâng gioù cuôõng böùc 1 ñeán 100 6 ñeán 8 Pñm [ KW] KIEÅU ÑOÄNG CÔ 1 ñeán 10 10 ñeán 50 50 ñeán 100 2 2 Kieàu hôû thoâng gioù doïc 6 ñeán 6,5 A/mm 5,5 ñeán 6,5 A/mm 5 ñeán 6 A/mm2 Kieåu kín thoâng gioù doïc 4,5 ñeán 5,5 A/mm2 4,5 ñeán 5 A/mm2 3,5 ñeán 4,5 A/mm2 Vôùi caùc baûng giaù trò treân, chuùng ta coù theå tham khaûo ñeå quyeát ñònh choïn löïa giaù trò cho maät ñoä doøng ñieän J trong quaù trình tính toaùn. Tuy nhieân, trong quaù trình tính toaùn phuïc hoài ñoäng cô chuùng ta coù theå tham khaûo moät phöông phaùp öùôc löôïng nhanh sau ñaây cho giaù trò J : • Vôùi ñoäng cô coù caáp coâng suaát trung bình töø vaøi KW ñeán 100KW, ñoäng cô coù keát caáu thoâng gioù bình thöôøng, vôùi caùch ñieän caáp A hay E ta choïn: J = 5,5 A/mm2 ñeán 6,5 A/mm2 • Vôùi ñoäng cô coù caáp coâng suaát trung bình töø vaøi KW ñeán 100KW, ñoäng cô coù keát caáu thoâng gioù bình thöôøng, vôùi caùch ñieän caáp B ta choïn: J = 6,5 A/mm2 ñeán 8 A/mm2 Sau khi choïn ñöôïc giaù trò maät ñoä doøng ñieän, chuùng ta xaùc ñònh doøng ñieän ñònh möùc qua moãi pha daây quaán theo quan heä sau: ⎛ π .d 2 ⎞ I ñmpha = ⎜ ⎜ 4 ⎟.J .n ⎟ (3.19) ⎝ ⎠ Trong ñoù: d : ñöôøng kính cuûa moät sôïi daây traàn, vaø n laø soá sôïi chaäp treân moät nhaùnh. Coâng suaát ñònh möùc cuûa ñoäng cô ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: Pñm = 3.Uñmpha .Iñmpha .(η. cos ϕ) (3.20) Trong ñoù , giaù trò cuûa hieäu suaát η vaø heä soá coâng suaát cosϕ ñöôïc öôùc löôïng theo caùc giaù trò thaáp nhaát : η = 80% vaø cos ϕ = 80% Sau khi öôùc löôïng ñöôïc coâng suaát ñònh möùc, chuùng ta coù theå tra laïi caùc baûng thoâng soá hieäu suaát vaø heä soá coâng suaát theo coâng suaát ñònh möùc cuûa ñoäng cô ñeå kieåm chöùng keát quaû tính ñöôïc. Thoâng thöôøng caùc thoâng soá hieäu suaát vaø heä soá coâng suaát thay ñoåi vaø phuï thöôïc caùc thoâng soá hay caùc yeáu toá sau:
ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 31 • Caáp coâng suaát cuûa ñoäng cô . Coâng suaát ñoäng cô gia taêng, hieäu suaát vaø heä soá coâng suaát gia taêng theo. • Cuøng moät caáp coâng suaát nhö nhau, ñoäng cô vaän haønh toác ñoä chaäm coù hieäu suaát hôi gia taêng, nhöng heä soá coâng suaát giaûm thaáp. BÖÔÙC 11: Xaùc ñònh chu vi khuoân duøng thi coâng daây quaán vaø tính toaùn khoái löôïng cho boä daây quaán stator. Trong hình 3.6 , chuùng ta xaùc ñònh thoâng soá KL : beà daài cuûa ñaàu noái boái daây tính giöûa hai raõnh lieân tieáp. Goïi : Dt : Ñöôøng kính trong cuõa loûi theùp stator; [Dt]=[mm]. hr : beà cao raõnh, tính töø ñaùy raõnh ñeán mieäng raêng, [hr]=[mm]. γ : heä soá daûn daøi ñaàu noái, giaù trò naøy phuï thuoäc vaøo soá cöïc 2p. Ta coù: KL π.γ.(D t + hr ) KL = (3.21) Z HÌNH 3.6 : Beà daøi ñaàu noái Baûng quan heä giöûa heä soá γ vôùi soáù cöïc 2p: 2p γ 2p γ 2 1,27 ñeán 1,3 4 1,33 ñeán 1,35 6 1,5 8 vaø lôùn hôn 8 1,7 Chu vi khuoân daây quaán ñöôïc xaùc ñònh theo quan heä sau: CV = 2.(K L .y + L' ) (3.22) Trong quan heä (3.22): y : böôùc daây quaán (khoaûng caùch tính theo raõnh giöûa 2 caïnh taùc duïng boái daây). L’ : Beà daày loûi theùp khi coù tính ñeán khoaûng nhoâ khoûi thaân stator cuûa giaáy caùch ñieän loùt raõnh (xem hình 3.7). Theo thöïc nghieäm ta coù quan heä sau: L' = L + ( 5mm ñeán 10mm) (3.23) Khi tính xong giaù trò chu vi khuoân, chuùng ta nhôù laøm troøn soá giaù trò chu vi khuoân (tính theo ñôn vò ño laø cm). Sau cuøng, xaùc ñònh toång beà daøi cuûa moãi pha daây quaán (Lpha): ( L pha = CV.Nb . Toång soá boái daây / pha ) (3.24)
ÑAÏI-HOÏC BAÙCH KHOA – PHOØNG THÍ NGHIEÄM MAÙY ÑIEÄN & THÖÏC TAÄP ÑIEÄN- Trang 32 L L’ HÌNH 3.7: Caùc kích thöôùc duøng tính toaùn chu vi khuoân quaán daây. Khoái löôïng cuûa toaøn boä 3 pha daây quaán, trong ñoù döï phoøng 10% sai soá dö cho thi coâng: ⎛ π.d 2 ⎞ − 4 Wdaây = 1,1.(8,9kg / dm 3 ).3.L pha .⎜ ⎜ 4 ⎟.10 ⎟ (3.25) ⎝ ⎠ Trong ñoù ñôn vò ño cuûa caùc ñaïi löôïng xaùc ñònh theo: [d] = [mm] [Lpha]=[dm]. [Wdaây]=[Kg].