CHƯƠNG II. KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM

KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM

I. Định nghĩa: • Bệnh truyền nhiễm là bệnh tổng hợp xảy ra trong cơ thể sinh vật khi có tác nhân gây bệnh xâm nhập.

• Bệnh truyền nhiễm gồm 3 nhân tố: @ Do nấm, ký sinh trùng, vi khuẩn, vi rút... @ Sinh vật có mang các tác nhân gây bệnh @ Điều kiện môi trường bên ngoài thuận lợi cho sự xâm nhập của mầm bệnh, thúc đẩy quá trình truyền nhiễm

KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM

• Khái niệm bệnh truyền nhiễm

Bệnh truyền nhiễm là kết quả quá trình xâm nhập của tác nhân gây bệnh là Virus, vi khuẩn, nấm và sự cảm thụ của cơ thể vật chủ dưới tác động của các điều kiện ngoại cảnh.

Virus

Vi khuẩn Xuất hiện bệnh lý đặc thù

Nấm Nhiễm trùng

Biến đổi tổng hợp Khỏe mạnh

Biến đổi cục bộ

BỆNH VIRUS MBV

HÌnh ảnh mô bệnh học gan tụy tôm khỏe (trái) và tôm bệnh (phải)

MBV

YHV

YHV

BỆNH NHIỄM TRÙNG MÁU DO EDWARDSIELLA Ở CÁ

- Nội tạng sưng to, xuất hiện các đốm trắng nhỏ ở lách và thận. Đặc biệt ở đầu thận.

• Đặc trưng chính của bệnh truyền nhiễm

Đặc trưng chính của bệnh truyền nhiễm

BTN có khả năng lây lan mạnh Thường gây ra các bệnh nhiễm trùng hệ thống ở vật chủ BTN hay thể hiện ở dạng bệnh cấp tính BTN thường gây tác hại lớn, khó hoặc không thể chữ trị

Bệnh do vi khuẩn hoặc nấm thì có thể trị nhưng hiệu quả thấp

BTN do virus chưa có thuốc để trị

Tác nhân gây bệnh BTN có độc lực cao, xâm lấn nhanh

II. Nguồn gốc của tác nhân gây bệnh truyền nhiễm

Nguồn gốc của tác nhân gây BTN

Nguồn gốc bên ngoài

Nguồn gốc bên trong

Tồn tại tự do trong nước, đáy ao Tồn tại ở nguồn thức ăn dùng hàng ngày Tồn tại trong xác của ĐV bị bệnh Tồn tại ở sinh vật mang vi rus hay VK VK đã nằm trong cơ thể chờ co hội gây bệnh Sức khỏe của vật chủ cũng quyết định bệnh có hay không

III. Con đường lây lan

Lây theo trục ngang

Lây theo trục dọc

CON ĐƯỜNG LÂY LAN CỦA BTN

Lây theo dòng nước Lây do tiếp xúc Trực tiếp Lây theo Con đường di cư Lây từ mẹ sang con trực tiếp Lây từ mẹ sang con gián tiếp

Do sự di chuyển của SV mang TNGB Lây theo dụng cụ dùng

CHU KỲ SINH HỌC CỦA MBV

TÔM BỐ MẸ(+)

Trứng (-) Phân (+) MÃN TÍNH, CÒI CỌC,

chết Nauplius (-)

Sống sót

Zoae (+) Mysis (+) Postlarvae(+)

CON ĐƯỜNG XÂM NHẬP

Xâm nhập Bị động Xâm nhập Chủ động

Qua các vết thương tổn ở da, mang Xâm nhập qua đường tiêu hóa Xâm nhập qua đường hô hấp Có khả năng bám dính tiết men xâm nhập không cần đến các thương tổn bề mặt

CON ĐƯỜNG XÂM NHẬP CỦA TÁC NHÂN GÂY BTN

• MỐI QUAN HỆ GIỮA BỆNH TRUYỀN NHIỄM Ở ĐVTS VÀ

SỨC KHỎE CON NGƯỜI – Chưa có thông tin nào về bệnh virus ở ĐVTS có thể lây sang người – Có một số vi khuẩn gây bệnh ở ĐVTS có thể gây bệnh ở người:

– Chưa có thông tin nào về nấm gây bệnh ở ĐVTS có thể lây nhiễm

và gây bệnh cho con người

• Vibrio parahaemolyticus • Vibrio alginolyticus • Clostridium botulinum, • Salmonella enteritidis, • Proteus vulgaris • Salmonella suipestifer,

IV.CÁC PHƯƠNG PHÁP NGĂN CHẶN MẦM BỆNH XÂM NHẠP VÀO MÔI TRƯỜNG NUÔI ƯƠNG CÁ