Bài giảng Cơ học kết cấu: Mở đầu - PGS. TS. Lương Văn Hải

Tài liệu này là phần mở đầu của bài giảng về Cơ học kết cấu, giới thiệu tổng quan về định nghĩa, mục tiêu, phương pháp nghiên cứu và vị trí của môn học trong lĩnh vực kỹ thuật xây dựng.

Tài liệu này hướng đến sinh viên các ngành kỹ thuật xây dựng, kỹ sư kết cấu, và các nhà nghiên cứu mong muốn nắm vững các khái niệm cơ bản và nguyên lý nền tảng của Cơ học kết cấu trong thiết kế và phân tích công trình.

Tài liệu "Phần mở đầu" của bài giảng Cơ học kết cấu cung cấp một cái nhìn tổng quan toàn diện về môn học này. Nó định nghĩa Cơ học kết cấu là một ngành khoa học lý thuyết và thực nghiệm, chuyên nghiên cứu các phương pháp tính toán độ bền, độ cứng và độ ổn định của kết cấu dưới tác động của nhiều nguyên nhân khác nhau như tải trọng, nhiệt độ, lún và sai sót trong chế tạo. Bài giảng trình bày chi tiết các phương pháp nghiên cứu, bao gồm cả lý thuyết để dự báo khả năng làm việc của kết cấu và thực nghiệm để xác định tính chất vật liệu, kiểm chứng lý thuyết. Nhiệm vụ cốt lõi của môn học là xây dựng các phương pháp tính toán nội lực, làm nền tảng cho việc kiểm tra các điều kiện bền, cứng và ổn định, đồng thời mở rộng sang các khái niệm hiện đại như tuổi thọ và độ tin cậy của công trình. Tài liệu cũng làm rõ vị trí quan trọng của Cơ học kết cấu trong quy trình thiết kế công trình, đặc biệt là trong khâu tính toán nội lực và kiểm tra các điều kiện thiết kế. Một phần quan trọng khác là việc trình bày khái niệm sơ đồ tính, bao gồm các giả thiết đơn giản hóa công trình thực tế như thay thế các cấu kiện bằng trục thanh, bản và vỏ bằng mặt trung gian, cũng như các liên kết lý tưởng và cách đưa tải trọng về trục thanh. Các nguyên nhân gây nội lực và chuyển vị như tải trọng (tĩnh, động, tiền định, ngẫu nhiên), nhiệt độ và lún cũng được phân tích, với lưu ý về ảnh hưởng khác nhau của chúng đối với hệ tĩnh định và siêu tĩnh. Cuối cùng, tài liệu đề cập đến các giả thiết cơ bản trong tính toán như vật liệu tuân theo định luật Hooke và giả thiết biến dạng, chuyển vị bé, từ đó dẫn đến nguyên lý cộng tác dụng, một công cụ quan trọng trong phân tích kết cấu.