intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Hành vi sức khỏe dưới góc độ văn hóa - BS. Trương Trọng Hoàng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:31

2
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Hành vi sức khỏe dưới góc độ văn hóa, được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp các bạn sinh viên có thể trình bày được các khái niệm và quan điểm cơ bản về văn hóa; Trình bày được những cách thức ảnh hưởng của văn hóa lên hành vi sức khỏe; Ứng dụng vào việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hành vi sức khỏe dưới góc độ văn hóa - BS. Trương Trọng Hoàng

  1. Hành vi sức khỏe dưới góc độ văn hóa BS Trương Trọng Hoàng Thạc sĩ Khoa học Xã hội Sức khỏe Bộ môn Y đức-Pháp luật & Khoa học hành vi Khoa Y tế Công cộng Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch
  2. Mục tiêu học tập Sau khi hoàn thành bài học, sinh viên có thể: Trình bày được các khái niệm và quan điểm cơ bản về văn hóa Trình bày được những cách thức ảnh hưởng của văn hóa lên hành vi sức khỏe Ứng dụng vào việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 2
  3. Văn hóa là gì?  Cho đến nay đã có hàng trăm định nghĩa về văn hóa.  Một trong những định nghĩa sớm nhất về văn hóa được ghi nhận là của E.B.Tylor (1871):  Phức hợp tổng thể  bao gồm kiến thức, niềm tin, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, tập quán và tất cả những khả năng, thói quen khác  mà con người thu nhận được với vị trí là thành viên của xã hội”. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 3
  4. Văn hóa  Một định nghĩa khái quát hơn đó là “Văn hóa là phần môi trường do con người tạo ra” (Herskovits, 1955) bao gồm: những cái nhìn thấy được (materials/vật thể) như tư liệu sản xuất, vật dụng, kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật... 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 4
  5. Văn hóa  và những cái không nhìn thấy được (non- materials/phi vật thể) như phong tục, ý thức hệ, tín ngưỡng... 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 5
  6. Văn hóa  Tục lệ/phong tục/tập quán (Mœurs tiếng Pháp, Customs tiếng Anh): thói quen hình thành từ lâu và đã trở thành nếp trong đời sống xã hội của một cộng đồng dân cư, được mọi người công nhận và làm theo. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 6
  7. Văn hóa là gì?  Định nghĩa của Keesing (1981):  Hệ thống những ý tưởng, quan niệm, quy tắc và ý nghĩa  thể hiện qua cách con người sống. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 7
  8. Nguồn gốc của văn hóa  Văn hóa được coi như là sản phẩm của quá trình thích nghi của con người với môi trường sống bao gồm cả môi trường tự nhiên và xã hội. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 8
  9. Động lực của sự thay đổi văn hóa  Nói cách khác văn hóa không phải là bất biến, trái lại có thể thay đổi theo thời gian.  Động lực của sự thay đổi có thể là do:  đổi mới (innovations)  phát minh (inventions)  khuếch tán (diffusion) qua lại của các nền văn hóa khác nhau. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 9
  10. Quan điểm về văn hóa  Hiện có 2 quan điểm về văn hóa chính:  Chủng tộc trung tâm (Ethnocentrism): quan niệm xem nền văn hóa của mình là trung tâm, cao hơn, văn minh hơn những nền văn hóa khác. -> Chủ nghĩa thực dân (colonialism). 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 10
  11. Quan điểm về văn hóa  Tương đối Văn hóa (Cultural Relativism): quan niệm tất cả các nền văn hóa đều có giá trị tương đối, thích hợp với hoàn cảnh tự nhiên, xã hội này nhưng không chắc thích hợp với hoàn cảnh tự nhiên, xã hội khác. Không có nền văn hóa nào là cao hơn nền văn hóa nào một cách tuyệt đối. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 11
  12. Những yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe Nhận thức văn hóa về cơ thể và sức khỏe-bệnh tật (ill-health) Nhận thức & niềm tin về hình dáng bên ngoài  Con người trong các nhóm khác nhau (dân tộc, phái tính, tuổi tác, tầng lớp xã hội...) có những nhận thức, niềm tin về hình dáng bên ngoài khác nhau từ đó dẫn đến hành vi ứng xử khác nhau. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 13
  13. Những yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe  Ví dụ trong thời kỳ phục hưng ở Châu Âu, một người phụ nữ đẹp là người đầy đặn, trong thời hiện đại người phụ nữ đẹp là người mảnh mai từ đó khiến nhiều phụ nữ ăn kiêng quá mức thậm chí dẫn đến bệnh chán ăn tâm thần. 10/2019 MẬP Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 GẦY 14
  14. Những yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe  Ý nghĩa của những tình trạng cơ thể cũng có thể khác nhau giữa nam và nữ. Một cái sẹo ở mặt của người phụ nữ quan trọng hơn nhiều so với nam giới. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 15
  15. Những yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe Nhận thức và niềm tin về cấu trúc bên trong của cơ thể  Đối với cấu trúc bên trong của cơ thể, con nguời trong các nhóm/văn hóa khác nhau thậm chí mỗi cá nhân có thể có những nhận thức và niềm tin khác nhau.  Có quan niệm của y sinh học phương tây, có quan niệm của y học phương đông, cũng có những lý giải đơn giản hơn như các cơ quan trong cơ thể là những phần tử chức năng liên hệ với nhau bằng những ống dẫn. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 16
  16. Những yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe Nhận thức và niềm tin về chức năng của các cơ quan bên trong cơ thể  Con nguời trong các nhóm/văn hóa khác nhau thậm chí mỗi cá nhân có thể có những nhận thức và niềm tin khác nhau về chức năng của các cơ quan bên trong cơ thể. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 17
  17. Những yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe Nhận thức văn hóa về bệnh tật  Những nhận thức và niềm tin này hết sức đa dạng và thay đổi theo không gian (vùng, dân tộc...), thời gian (xưa, nay), theo quan niệm của từng cá nhân…  Bao gồm các nhận thức và niềm tin về:  nguyên nhân  cơ chế bệnh  cách phòng ngừa  chữa trị  phục hồi. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 18
  18. Những yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe  Các nhận thức và niềm tin này thường có mối liên hệ nhất quán với nhau.  Ví dụ: Cảm cúm là do nhiễm phải gió (phong) do đó để chữa trị cần phải đuổi gió ra ngoài (bắt gió, cạo gió, xông, cắt lễ...). 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 19
  19. Những yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe  Tập hợp tất cả các nhận thức và niềm tin này của một người cụ thể được Kleimann gọi là mô hình giải thích (Explanatory model) của một cá nhân.  Những người cùng sống trong một môi trường văn hóa có thể có những mô hình giải thích tương tự nhau nhưng không hoàn toàn giống nhau. 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 20
  20. Những yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe  Mô hình giải thích của một cá nhân cũng có thể thay đổi theo thời gian do sự ảnh hưởng của người xung quanh, nhân viên y tế, phương tiện truyền thông... 10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 21
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
12=>0