BÀI GI NGẢ H  ĐI U HÀNH ế Ph n lý thuy t

ươ

ng 1

Ch ấ C u Trúc H  Th ng  Máy Tính

ấ ễ GV: Nguy n Duy Nh t nhatnd@hcm.fpt.vn

(cid:0)

H  Th ng Máy Tính  Computer System

ơ

 Là 1 đ n v  x  lý đ c l p có kh  năng

ị ử ớ

ươ

ộ ậ ườ ử ụ i s  d ng

t

ng tác v i ng ụ

 Ví d  : PC (Personal Computer), Laptop,

Notebook, Work Station, Server, …

ệ ố ầ

ủ Các thành ph n c a 1 h  th ng máy tính (Computer System)

 Trung tâm x  lý ử

Thùng máy (Computer

Case)

(cid:0)

 Thi

t b  hi n th  (Display Device)

màn

ế ị ể hình (Monitor)

(cid:0)

ế ị

 Thi

Bàn phím

t b  nh p (Input Device)  ộ

ế ị

(Keyboard), Chu t (Mouse) t b  in  n, loa, …

 Thi

(cid:0)

 M ch đ  h a (VGA  ồ ọ

ộ ấ

Card= Video Graphics  Array)

 Thùng máy (Case)  B  c p ngu n (PSU =  Power Supply Unit)

 Các m ch chuyên d ng

 Bo m ch ch   ủ ạ (MotherBoard,  MainBoard)

 Chip vi x  lý trung tâm  ử

 Các thi

(CPU = Central  Proccessing Unit)

khác : Sound card,  Network card,  Fax/Modem card, TV  Turner card … ế ị ư ấ Ổ ứ

 B  nh  (Memory, RAM =

ữ t b  l u tr  và   c ng  ổ ề

m m

Random Access  Memory)

truy xu t :  (HardDrive),  (FloppyDrive), CD/DVD  Rom, …

Trung Tâm X  Lýử

Bo m ch ch  (1)

RAM

ROM

Bo m ch ch  (2)

V  máy (Case) và PSU

ủ ử Vai trò c a chip vi x  lý (CPU)

 Ch u trách nhi m x  lý m i ho t đ ng c a máy

ạ ộ ủ ử ệ ọ

 Đ c s  h  tr  b i các Device Controller

(cid:0) B  ộ

ị tính. ượ ề ự ỗ ợ ở ế ị ể t b đi u khi n thi

 Device Controller ch u trách nhi m x  lý các  ị

ử ệ

ủ ư

ẻ ớ ườ ặ ạ ộ ho t đ ng đ c thù : thao tác toán h c, thao tác  ế ị t b  nh  VGA card, Sound card, … c a các thi ề ng truy n

 CPU và các DC chia s  v i nhau đ ộ (bus) d  li u, b  nh  chính, …

ữ ệ ớ

ạ ả

ở ộ Quá Trình (Các tr ng thái x y ra khi máy tính)  Kh i Đ ng (1)

 Ng

ườ ử ụ

  ở ộ ươ ở ộ  kh i đ ng ch ng

 Bootstrap :

ở ộ

ế ị ủ

1. Kh i đ ng và ki m tra các thi

t b  c a máy tính :

đĩa …ổ ẽ ượ

ở ộ c kh i đ ng

ệ ề

ở ộ

CPU, RAM, VGA, Các  ị ệ ề 2. Đ nh v  h  đi u hành s  đ 3. Kh i đ ng h  đi u hành

ạ i s  d ng kích ho t power switch trên  motherboard  kích ho t PSU  ạ motherboard kh i đ ng  trình bootstrap.

ư

ị ử

ủ ơ

 CPU và các DC : thành ph n nòng c t  c a Motherboard, đóng vai trò nh  các  đ n v  x  lý.

RAM

DC

DC

CPU

DC

DC

ạ ộ ữ ế ơ C  ch  ho t đ ng gi a CPU và các DC

 1 DC đóng vai trò đi u khi n, là trung tâm  ề ệ ế ị t trong h   t b  riêng bi

ế ị

ể ượ

ử ố  Thi

ủ ừ x  lý c a t ng thi th ng máy tính. t b  có th  đ

c tích h p s n trên

ắ ắ

ư Motherboard (nh  ALU, Co­Proccessor,  ế ị ờ ặ …) ho c là 1 thi t b  r i / card g n thêm  vào Motherboard qua các khe c m, c ng.

ộ ề ể DC = Device Controller = b  đi u khi n thi ế ị t b

ơ

Xem sách trang 3  Ng t : c  ch  liên l c gi a các thành

ắ ầ ơ

ệ ố

ế ph n trong CS  C  ch  phát sinh ng t ế ắ  Hàm d ch v  x  lý ng t ắ ị ụ ử  B ng vector ng t ắ  Stack h  th ng

ơ ắ ế C  ch  ng t

 CPU Case

 Monitor  Keyboard  Mouse  Speaker  …

 MotherBoard  Ram  CPU   VGA Card  Sound Card  HDD  CD/DVD Drive  FDD  PSU

ế ị ệ Các thi ạ t b  trong 1 CS hi n đ i

ấ C u trúc nh p xu t

cách th c liên l c gi a CPU

ấ (cid:0)  Nh p xu t  ậ và các DC.

ớ ệ

ế ữ ệ

ế

 M i DC đăng ký 1 ho c 1 t p thanh ghi +  ụ 1 vùng nh  đ m c c b  (local buffer)  CPU g i yêu c u x  lý đ n DC qua thanh  ử ghi  DC x  lý và đ a d  li u k t qu  ra  ư local buffer.

ơ

ấ ế Các c  ch  nh p xu t

ế

ế ụ

ả ằ

ử ậ

ế

ở ầ

ượ

 Nh p xu t đ ng b  : DC ho c CPU sau  ấ ồ ộ ẽ ử ầ khi yêu c u x  lý s  ch  cho đ n khi  ả ế ượ ậ nh n đ c k t qu  thích h p.  Nh p xu t không đ ng b  : DC ho c  ồ ấ ậ ầ CPU sau khi yêu c u x  lý ti p t c làm  ỉ công vi c khác, ch  nh n k t qu  b ng 1  ắ thông báo b i 1 ng t phát sinh do DC  đ

c yêu c u.

ế ị

Mô t

thi

t b  trong CS

ư

C u trúc l u tr

ữ ủ

 C u trúc l u tr  c a 1 CS g m :

ư • B  nh  chính ớ • Thanh ghi, cache • Đĩa c ng, m m, đĩa CD/DVD, USB Drive , … • Băng từ

ế ả ứ ầ ơ ệ C  ch  b o v  ph n c ng

 B o v  =  ệ ả  CPU ớ ộ  B  nh   ấ ấ  C u trúc nh p xu t  Qu n lý chia s  các tài nguyên khác

ẻ ả

BÀI GI NGẢ H  ĐI U HÀNH ế Ph n lý thuy t

ươ

ng 2

Ch ề ệ ổ T ng Quan V  H   ề Đi u Hành

ấ ễ GV: Nguy n Duy Nh t nhatnd@hcm.fpt.vn

ệ Khái ni m HĐH

Ng

ườ ử i s   d ngụ

ươ

Các ch

ứ ng trình  ng d ng

Word   Excel   Games   …

H  ệ Th ng ố Máy  Tính

ệ ề

H  Đi u Hành Tài nguyên  ph n c ng

ệ Khái ni m HĐH

 Là ch

ữ ườ ử ụ i s  d ng

ặ ươ ầ  Cung c p môi tr ấ

i s  d ng cài đ t  ệ

 Qu n lý, phân ph i và b o v  tài nguyên ph n

ạ ộ ng trình ho t đ ng gi a ng và ph n c ng máy tính. ườ ể ng đ  ng ươ và thi hành các ch ố ườ ử ụ ng trình ti n ích. ệ ả ầ

ớ ấ

Tài nguyên ph n c ng = CPU, b  nh , c u trúc nh p

ư

xu t, c u trúc l u tr

ả c ngứ

ạ Phân lo i HĐH

ơ

ng

ệ ố ệ ố ệ ố ệ ố ệ ố

 H  th ng x  lý theo lô đ n gi n ả ử  H  th ng x  lý theo lô đa ch ươ ử  H  th ng chia s  th i gian ẻ ờ  H  th ng song song  H  th ng phân tán

ệ c th c hi n tu n t

 X  lý theo lô (batch proccessing) : các  ầ ự ượ ự c

đ

ượ c

ượ

 Khuy t đi m : không t n d ng đ

ệ c hi u

công vi c đ ướ ị ch  đ nh tr ể ế ấ ử ụ su t s  d ng CPU và các tài nguyên  ứ ầ ph n c ng.

ệ ố ử ả ơ H  th ng x  lý theo lô đ n gi n

 L p l ch (schedule) th c hi n các công

ệ ệ ứ ổ  ch c các công vi c sao cho CPU  ấ ử ụ ề

ệ ố ử ươ H  th ng x  lý theo lô đa ch ng

ậ ị ệ

ượ ụ ế ầ c 1 ph n khuy t

ậ ị ệ vi c : t ấ ệ ượ c s  d ng v i hi u su t cao nh t đ ộ ấ  V n đ  : L p l ch cho công vi c, CPU và b   nhớ Ư ể u đi m : kh c ph c đ ử ể đi m c a h  th ng x  lý theo lô

ắ ệ ố ủ

ượ

 Còn đ

c

ơ

ệ ố ệ c g i là h  th ng đa nhi m  ượ ề (multi­tasking) : nhi u công vi c đ ế th c hi n cùng lúc thông qua c  ch   ể ớ ổ ể chuy n đ i CPU v i th i gian chuy n đ i  ấ r t nhanh. ứ ạ

ệ ố

ơ

 Ph c t p h n h  th ng đa ch

ươ ả

ả ớ ả

ả ng : ph i  ệ ộ có các ch c năng qu n tr  và b o v  b   nh , s  d ng b  nh   o.

ứ ớ ử ụ ẫ

ộ  Là ki u m u c a các HĐH hi n đ i ạ ủ

ệ ố ẻ ờ H  th ng chia s  th i gian

 H  th ng có nhi u b  vi x  lý cùng ho t

ệ ố ộ

ộ ử ẻ ệ ố

ườ

ữ ệ

ng  ầ

ỉ ệ

ng b  vi x  lý không t  l

ậ  thu n v i

ộ ự

 u đi m : gia tăng đ  tin c y, t c đ  x   ộ ử

đ ng, cùng chia s  h  th ng đ ề truy n d  li u và các tài nguyên ph n  c ng.ứ  S  l ố ượ ệ ố t c đ  th c hi n công vi c. ậ Ư ể lý công vi c.ệ

ệ ố H  th ng song song

 H  th ng đa x  lý đ i x ng :

ố ứ ả ấ ố ứ ố

ệ ố H  th ng song song (2)

ử ạ ủ  H  th ng đa x  lý b t đ i x ng : ử ệ ượ ộ ử ộ ử

c giao 1 s  công vi c chuyên

ệ ố ớ ỗ ộ ử M i b  x  lý ch y v i 1 b n sao c a HĐH ệ ố ỗ ộ ử M i b  x  lý đ ệ bi chính.

t, có 1 b  x  lý đóng vai trò là b  x  lý

ệ ố H  th ng phân tán

 T

ự ư ư ệ ố ng t

ề ớ ườ

 Các b  x  lý liên l c v i nhau qua h  th ng

ươ ỗ  nh  h  th ng song song, nh ng m i  ộ ầ ộ ử b  x  lý có 1 tài nguyên ph n c ng riêng (b   ữ ệ nh , đ ớ ệ ố

ộ ử ẫ ố ộ

ộ ử ữ

 Thích h p cho môi tr ợ

ườ ử ụ ườ ng truy n d  li u) ạ dây d n t c đ  cao Ư ể ẻ u đi m : chia s  tài nguyên gi a các b  x  lý,  ậ ộ ố tăng t c đ  tính toán, đ  tin c y cao ề ng nhi u ng i s  d ng

Các Thành Ph n C a HĐH

 Qu n lý ti n trình ế ả  Qu n lý b  nh  chính ộ ớ ả  Qu n lý b  nh  ph ớ ộ ả  Qu n lý h  th ng nh p xu t ấ ệ ố ả  Qu n lý h  th ng t p tin ệ ố ả  H  th ng b o v ệ ả ệ ố  C  ch  dòng l nh ệ ế ơ

ế

 Kh i đ ng, h y, t m d ng ti n trình ạ  C p phát và thu h i tài nguyên khi c n  ồ

ế

ở ộ ấ tế thi  C  ch  liên l c gi a các ti n trình ế ữ ạ ơ  Ki m soát v n đ  deadlock ề ấ ể  X  lý xung đ t gi a các ti n trình, gi a  ế ữ ộ ử ế ti n trình và HĐH

ế ả Qu n lý ti n trình

ế ươ ể Ti n trình, ti u trình và ch ng trình

 Ch

ầ ượ c

ươ ng trình (Program) : 1 ph n m m đã đ ặ

ề ể ử ụ ủ ầ ẵ cài đ t vào HĐH, s n sàng đ  s  d ng.  Ti n trình (Proccess) : thành ph n c a ch

ượ ạ ớ ng  c n p vào b  nh  khi đang ho t đ ng.

ở ữ ấ

ế ươ ạ ộ ộ trình đ ỗ ế M i ti n trình s  h u tài nguyên g m 1 vùng  ử ộ ư ượ ớ nh  đã đ c c p phát, 1 đ   u tiên trong s   d ng CPU.

ỏ ủ ử ầ

ẻ ể

 Ti u trình (Thread) : thành ph n x  lý nh  c a  ti n trình, các ti u trình cùng chia s  tài nguyên  ế c a ti n trình.

ụ ể ế ủ

ế ả Qu n lý ti n trình trong HĐH Windows

 B  nh  chính là trung tâm c a các thao

ớ tác x  lýử

ơ

 T  ch c theo các m ng ki u byte, c  ch   ế ả

ể ỉ truy c p b  nh  theo đ a ch

 C  ch  DMA : cho phép các DC truy c p

ơ ộ

ế

ứ ậ ế ớ ự b  nh  tr c ti p ị

ế ấ

 Qu n tr  và c p phát b  nh  cho các ti n

ả trình

ả ớ ộ Qu n lý b  nh  chính

ư  c u trúc l u tr  ph

ộ ổ

ữ ư

ụ ữ ậ

ớ ạ ộ

ụ (cid:0)  B  nh  ph   ớ  T  ch c, qu n lý không gian l u tr , l p  ả ứ ấ ệ ị l ch cho vi c truy xu t  T c đ  truy c p b  nh  ph  nh  h n r t  ỏ ơ ấ ộ ậ ả ớ ớ ộ nhi u so v i b  nh  chính, nên qu n lý  ệ ế ố ẽ ẫ ụ t s  d n đ n trì tr   b  nh  ph  không t ộ ệ ố ho t đ ng c a toàn b  h  th ng

ả ớ ụ ộ Qu n lý b  nh  ph

ệ ố ậ ả ấ Qu n lý h  th ng nh p xu t

ấ ệ

ệ ố

 Cung c p giao di n (interface) nh p xu t. ấ  H  th ng buffer caching trong nh p xu t. ấ  Các trình đi u khi n thi

ế ị ể ề ậ ậ t b  (Device driver)

ụ ẩ thông d ng (chu n / standard).

ủ ể t

ị ả ấ

 Device driver : giao ti p đi u khi n c a thi ặ t b  cùng

ế ề ế ị t b  cung c p ho c  ủ ấ ế ị ẩ

ế b  : do nhà s n xu t thi tuân theo chu n chung c a các thi lo iạ

ơ

 C  ch  b ng FAT ế ả  Cung c p các ch c năng : thêm / xóa /  ứ ấ ư ụ s a các t p tin, th  m c

ậ ả ệ ố Qu n lý h  th ng t p tin

 B o v  và ki m soát s  truy xu t tài

ệ nguyên

ế

ơ

 Phân quy n trong c  ch  truy c p tài

nguyên  Ki m soát l ể

ấ ế i trong giao ti p nh p xu t

ệ ố ả ệ H  th ng b o v

ơ

ế

ườ ử ụ

i s  d ng

 C  ch  giao ti p b ng dòng l nh  ế (Command prompt) gi a ng và HĐH.

 B  thông d ch l nh (Shell) : đ c và th c

ị thi các l nh.ệ

ệ ế ơ C  ch  dòng l nh

ụ ủ

Các d ch v  c a HĐH

ng cho các ch

ng trình  ữ ươ ế ơ

ế

 Cung c p d ch v  = ụ ấ ườ ấ  Cung c p môi tr ạ ế ạ ộ ho t đ ng, c  ch  liên l c, giao ti p gi a các  ệ ề ti n trình  và h  đi u hành ườ ấ  Cung c p môi tr ươ ng trình. hành các ch

ườ ử ụ i s  d ng thi ng cho ng

ươ ậ

ư

 Thi hành ch ng trình  Thao tác nh p xu t ấ  Thao tác trên h  th ng l u tr  ph  / h   ệ ệ ố

th ng t p tin

ế

ỗ i

ệ ố

 Thông tin liên l c gi a các ti n trình  Phát hi n, B y (debug) l ệ  T p l nh h  th ng ậ ệ  Các ch ươ

ẫ ệ ố ng trình ti n ích h  th ng

ụ ủ ị Các d ch v  c a HĐH

ế

 Cung c p giao ti p gi a ti n trình và  ế

HĐH

ọ ừ

 Cho phép g i t

ụ ệ ố

ữ ậ  các ngôn ng  l p trình  ị c p cao – hàm d ch v  h  th ng

 Tham s  đ

ộ c truy n qua : thanh ghi, b

ố ượ nh , stack, …

ệ ố ậ ệ T p l nh h  th ng

ươ ệ ố ệ Các ch ng trình ti n ích h  th ng

 G m các lo i :

ươ

ng trình c a NSD

ử ỗ ổ

ố ư

 Cung c p môi tr ấ ệ ố h  th ng ồ ạ ớ ệ ố  Thao tác v i h  th ng t p tin ệ ố ề ạ  Thông tin v  tr ng thái h  th ng ả  So n th o văn b n  Cài đ t và thi hành các ch ạ  Công c  liên l c gi a các NSD   Các ti n ích khác : đ nh d ng, s a l

i

đĩa, t

i  u

ệ ệ ố h  th ng, …

ườ ệ ợ ng ti n l i cho NSD khai thác

ệ ố ệ Các ti n ích h  th ng trong Windows XP

L ch s  phát tri n HĐH

 Xem sách

BÀI GI NGẢ H  ĐI U HÀNH ế Ph n lý thuy t

ớ ệ i thi u 1 ng 2 – Gi

ươ Ch ố s  HĐH  ề ổ 1. T ng quan v   ệ ề H  Đi u Hành DOS (Disk Operating System) ấ ễ GV: Nguy n Duy Nh t nhatnd@hcm.fpt.vn

Nh ng nét chính v  DOS

 1 trong nh ng HĐH t ng đ

ượ ổ c s  d ng ph

ấ ữ bi n nh t trên th  gi

ặ ầ ấ ơ ử ụ ừ ế ớ i (Macintosh, UNIX, OS/2)  N n t ng phát tri n HĐH Windows  ể  Nh  g n, đ n gi n, d  cài đ t, yêu c u c u  ễ ả

ế ề ả ỏ ọ hình th pấ

 Là HĐH đ n nhi m  Giao ti p v i ng ế

ệ ườ ử ụ ơ ớ ế ơ i s  d ng qua c  ch  dòng

ử ụ ư ể

l nhệ  V n còn đ ẫ ụ

ượ ả c s  d ng đ  qu n lý, sao l u và  ồ ệ ố ph c h i h  th ng máy tính (*)

L ch s  phát tri n DOS

 Xem sách trang 42

ạ ộ

ế

ơ

C  ch  ho t đ ng

ở ộ NSD kh i đ ng maý

ở ộ

DOS kh i đ ng

ơ

ắ ệ Màn hình hi n d u nh c  ế DOS (c  ch  dòng l nh)

L nh ệ

L nh ệ

c

NSD gõ l nhệ

sai

đúng

ượ ệ L nh đ ệ ự th c hi n

Thông  iỗ báo l

ầ Các thành ph n (t p tin) c a  DOS

ế

 Ch a các thông tin cài đ t (driver) thi

ặ ệ ố

ở ộ

t  ớ b , thông tin c u hình h  th ng : b  nh   m  r ng, file buffer, …

ậ T p tin Config.sys

ườ ử ụ

 Ch a các dòng l nh c a ng

ượ

ệ i s  d ng  ở c th c hi n khi DOS kh i

đ ng đ

ứ ẽ ự ộ s  t đ ng ộ

ậ T p tin Autoexec.bat

ệ l nh n i trú

 Ch a các  ứ

ẵ c n p s n vào

đ ở ộ

ượ b  nh  khi HĐH kh i đ ng.

ậ ệ

 L nh n i trú

: T p l nh (có s n) c a DOS

ộ ệ ử ụ

ế

s  d ng trong giao ti p dòng l nh v i  ng ệ

ở ạ

ươ

ườ ử ụ i s  d ng  L nh ngo i trú ạ

d ng 1 file ch

ng

:

trình ch y trên DOS (.com, .exe) do DOS  ề ho c 1 NSX ph n m m khác biên so n

ậ T p tin Command.com

ệ ố DOS – 1 s  khái ni m

 Đ ng d n (Path)

Ví d  : ụ C:\MyData\Source

C:\MyData\Source\test.exe

ườ ẫ

 Th  m c hi n hành : th  m c đang làm vi c t

ư ụ ệ ạ ệ i

 Th  m c g c : th  m c  ng v i n i dung

ư ụ ứ ớ ộ ổ đĩa

ư ụ ắ d u nh c DOS ố ư ụ Ví d  : ụ C:\

 Đ ng d n t

A:\ ố ng đ i : đ

ườ ẫ ng d n tính t ừ ư  th

ườ ụ

\Source\test.exe

ẫ ươ ệ m c hi n hành Ví d  :ụ

ệ ố DOS – 1 s  khái ni m (p.2)

 Đ ng d n tuy t đ i : đ

ệ ố ẫ ườ ẫ ng d n tính t ừ ư  th

ườ ụ

C:\MyData\Source\t.exe ườ

 Ký t ủ

ố m c g c Ví d  :ụ ự ạ ệ ườ ẫ ẫ ng d n – đ ng d n

Ví d  :ụ

ự ấ ỳ  b t k

C:\MyData\*.* C:\MyData\Source\?A?*.ba? ệ ệ

ạ ạ

Ký t Ký t

*ự  ?ự

: Đ i di n cho 1 nhóm ký t ự ấ ỳ  b t k : Đ i di n cho 1 ký t

đ i di n trong đ ậ c a 1 nhóm t p tin

ườ

ư ụ

ng d n th  m c>  /x

1. DIR  <đ ộ ệ Li

ẫ ư ụ t kê n i dung th  m c ọ ụ ố /x  : tham s  tùy ch n, ví d  : ừ t kê theo t ng trang màn hình, /ah –  ệ ộ t

/p – li t kê các t p tin mang thu c tính  n, /w – li

ộ ố ệ ọ ộ M t s  l nh n i trú quan tr ng

ấ ả

i thích t

t c  tham s  có

ệ ậ li ộ ề lê theo nhi u c t /? – li t kê và gi ủ ệ ể th  có c a l nh

1. CLS

ư ụ

1. CD

Xóa màn hình ườ <đ   ư ụ ể

ng d n th  m c> ư ụ

ẫ ệ

Chuy n th  m c hi n hành sang th  m c khác

ộ ố ệ ọ ộ M t s  l nh n i trú quan tr ng (p.2)

4. MD ạ

ớ ư ụ T o th  m c m i

4. RD

ớ ư ụ <ĐD th  m c m i>

ư ụ

ả ỗ

Xóa th  m c, th  m c c n xóa ph i r ng ậ

< ĐD th  m c> ư ụ ư ụ ầ

4. DEL

ậ Xóa t p tin

ặ < ĐD 1 ho c 1 nhóm t p tin>

ặ ạ

ượ

4. COPY  <ĐD 1 nhóm t.t> <ĐD th  m c> ư ụ i 1 th  m c đ T o 1 b n sao c a 1 nhóm t p tin và đ t t

c

ả ị ch  đ nh

ư ụ

ộ ố ệ ọ ộ M t s  l nh n i trú quan tr ng (p.3)

ư ụ ậ ậ ư 8. REN  <ĐD 1 t p tin/th  m c>  <ĐD t p tin/th

ớ m c m i> ậ

Ghi nh  đ

ng d n th  m c vào b  nh  (*)

9. VER

ử ụ

Xem version c a phiên b n DOS đang s  d ng

9. TIME

ờ Xem th i gian h  th ng 9. TYPE  <ĐD t p tin>

ử ộ

ế ị

ấ t b  xu t

ệ ố ậ ủ ậ G i n i dung c a t p tin ra 1 thi

ụ ư ụ ổ Đ i tên t p tin ho c th  m c ư ụ 9. PATH  <ĐD th  m c> ư ụ ớ ườ

ộ ố ệ ọ ộ M t s  l nh n i trú quan tr ng (p.4)

13. VOL

ướ

ề ổ

c…) v

đĩa

ự ổ đĩa>

Xem n i dung t p tin trên t ng trang màn hình

ậ ậ

  ừ ậ

ạ ậ

14. COPY  CON  <ĐD t p tin m i> T o t p tin m i, sau khi gõ l nh, ng

i s  d ng gõ ti p n i

ể ế

ế ệ dung cho t p tin m i, và gõ F6 + enter đ  k t thúc

ớ ườ ử ụ

1. FORMAT.COM

ộ ố ệ ạ ọ M t s  l nh ngo i trú quan tr ng (p.1)

Ổ ố

FORMAT  A:/q ổ ạ Đ nh d ng đĩa

Cú pháp : FORMAT  <  đĩa>:/ Ví d  :ụ ị 1. SYS.COM

Cú pháp : SYS  <  đĩa>: Ví d  :ụ

ặ ổ SYS  a: ổ Cài đ t DOS cho đĩa

3. FDISK

Phân vùng các partition (  đĩa) cho

đĩa c ng

Copy đĩa m m này sang đĩa m m khác

3. DISKCOPY ề 5. SCANDISK  ể

ử ỗ ổ

Ki m tra và s a l

i

đĩa

6. ATTRIB ổ

ư ụ Thay đ i thu c tính cho t p tin, th  m c

ộ ố ệ ạ ọ M t s  l nh ngo i trú quan tr ng (p.2)

ng trình th

ươ

ườ ng trình đ ở ạ

 Ch ươ ệ l nh ch khi thi hành,   Virus DOS : ch

ng trú  ệ

ộ ng trú : toàn b  mã  ớ ộ ạ ượ c n p và b  nh   .COM ậ  d ng t p tin  ườ ươ ủ ạ ệ ố

ng trình th ự ngoài ý mu n c a NSD, th c hi n các  m c tiêu phá ho i h  th ng

ươ ườ Ch ng trình th ng trú và virus trong DOS

BÀI GI NGẢ H  ĐI U HÀNH ế Ph n lý thuy t

ệ i thi u

ng 2 – Gi

ươ Ch ố 1 s  HĐH  ề ổ 2. T ng quan v   ệ ề H  Đi u Hành  Windows

ề Nh ng nét chính v  HĐH  Microsoft Windows

 Là h  đi u hành đa nhi m :(*) i s  d ng

ỗ ợ

ệ ng tác thân thi n, h  tr  nhi u

ệ ề ườ ử ụ ớ  V i ng ớ ậ  V i l p trình viên  Giao di n đ  h a t ệ

ươ

ch

i đa kh  năng ph n c ng

ệ ệ ố

ổ ấ

ệ ố

t b , thay đ i c u hình h  th ng

ồ ọ ươ ệ ng trình ti n ích  Yêu c u ph n c ng không cao ứ ầ ầ  T n d ng đ ượ ố ụ c t  Tính năng b o v  h  th ng cao ả  D  cài đ t thi ế ị ặ ễ  H  tr  m ng ỗ ợ ạ  Cài đ t trên DOS ặ

L ch s  phát tri n

 Xem Sách trang 55

ạ ộ

ế

ơ

C  ch  ho t đ ng

ở ộ

i s  d ng kh i đ ng máy tính: Bootstrap  ổ ệ ề ế ị ạ t b , n p h  đi u hành có trong đĩa

ườ ử ụ 1. Ng ể ki m tra thi ở ộ   kh i đ ng. ươ ạ

3.

ở ộ ộ ủ ệ ề ng trình kh i đ ng c a h  đi u hành n p  ớ

ị ị

4.

2. Ch ậ t p tin IO.SYS vào b  nh  chính. ệ ạ IO.SYS n p MS­DOS.SYS : đ nh v  các file h     th ng c a Windows. ượ ử c x  lý.  T p tin Config.sys đ ủ c a Windows 5. T p tin Command.com

ượ đ ự c th c

ố ậ ậ hi n.ệ

ạ ộ

ế

ơ

C  ch  ho t đ ng (t.t)

ế

6. T p tin Autoexec.bat đ ầ

c thi hành n u có

(không c n thi ả

ượ

ượ ế t trong Windows). ả 7. B  qu n lý máy  o VMM32.VXD đ

c

ộ n p.ạ

8. VMM32 n p các thi

c mô t

trong

ả ế ị   t b .

ế ị ượ t b  đ ủ System.ini, các driver .vxd c a thi ệ ố

ấ 9. N p các thông tin c u hình h  th ng trong

System.ini.

10. N p t p tin Kernel.DLL ch a mã chính c a

ạ ậ ệ ề

h  đi u hành.

ạ ộ

ế

ơ

C  ch  ho t đ ng (t.t)

11. N p GDI.EXE và GDI.DLL ch a mã th c hi n

ự ứ ệ ạ

ị ụ ồ ọ   các d ch v  đ  h a.

12. N p USER.EXE và USER.DLL ch a mã qu n lý

ứ ạ ả

ớ ế các giao ti p v i ng ườ ử ụ   i s  d ng.

13. N p các tài nguyên khác, font h  th ng. 14. N p và thi hành các c u hình v  ch

ấ ng trình và

15. N p Shell c a Windows : t p tin

i s  d ng trong WIN.INI. ệ ố ề ươ

ở ộ ấ ạ ạ ườ ử ụ ng ủ ạ EXPLORER.EXE, hoàn t ậ t quá trình kh i đ ng.

Các đ c đi m c a SHELL

ế

ạ ộ ị ả

 Ho t đ ng theo giao ti p đ  h a. ồ ọ    Qu n tr  Windows d a trên thanh tác v  Thao tác ch  y u v i các đ i t ủ ế

ỗ ố ượ

nhau.

ng t

ố ượ ự ớ ụ (TaskBar) ậ ng: T p tin,

ươ ng là t ộ ậ ng khác nhau có t p thu c tính khác nhau,  ố ượ ng b ng cách thay

i s  d ng tác đ ng lên đ i t

ỗ ố ượ ộ ườ ử ụ ng ộ ổ ậ đ i t p thu c tính này. ố ượ  Các đ i t ng có th  đ

c sao chép (copy), c t (cut),

ể ượ ể

ể ượ

c kích ho t (b ng cách double­click lên bi u t

ặ ng

dán (paste), di chuy n (move), kéo th  (drag&drop) ho c  ượ đ ủ ố ượ c a đ i t

ạ   ng)

Folder, Program, Icon, Shortcut, Desktop, Window,  … :  Các thao tác trên m i đ i t  M i đ i t

ố ượ

ng trong Windows :

Các đ i t Icon

 Là bi u t m t đ i t Windows

ể ượ ộ ố ượ ạ ng đ i di n cho  ủ ng c a

ư ặ

 Có các thu c tính đ c tr ng  ộ ữ ể ư nh  hình hi n th , dòng ch   mô t

. ả

My Computer

ứ ấ ả t c  các  ủ ng khác c a

 Là n i ch a t ơ ố ượ đ i t Windows liên quan đ n ế ườ ử ụ i s  d ng, bao  ng ổ ồ g m : Các  Control Panel, Printer,  Network, …

đĩa,

ShortCut

 Là bi u t ế ng liên k t  ộ ố ỏ ớ (tr  t i) v i m t đ i  ằ ượ ụ t ng khác, nh m m c  ườ ử i s   đích giúp cho ng ạ ể ụ d ng có th  kích ho t  ố ượ ng mà không  đ i t ở ả ầ c n ph i m  window  ứ ố ượ ch a đ i t

ể ượ ớ

ng.

Network Neighborhood

 Trong Windows XP g i ọ là My Network Places  Qu n lý thông tin v   ề ạ ệ ố (các) h  th ng m ng  ườ i  mà máy tính c a ng ử ụ s  d ng đang tham gia  ế vào (n u có).

 Các thông tin bao g m: ồ các workgroup, các  máy tính khác, các tài  ẻ  ượ nguyên đ

c chia s

Recycle Bin

 Ch a các file đã b  xóa  ị ờ ạ t m th i, cho phép  ụ ồ ph c h i các file này  ể ế ầ khi c n thi t. Có th   ỡ ị xác đ nh kích c  (dung  ủ ố ượ i đa c a các  ng) t l ươ ứ Bin t ng  ng cho  ừ ổ  đĩa. t ng   Tip : gõ Shift – Delete  ể đ  xóa hoàn toàn file

ứ ạ

ử ổ

ể ổ ử ổ i gi a các c a s . Và các

ư

ủ ườ

ươ

ng trú

 Ch a shortcut c a các  ng  ụ d ng (c a s ) đang ch y,  cho phép chuy n đ i qua  ạ l ệ ố thông tin h  th ng khác  nh  : th i gian, volumn,  các small icon c a các  ng trình th ch (TrayBar), các thanh công  ụ ệ   c  ti n ích…

TaskBar

Start Menu

 Ch a t ạ ộ ồ ệ ề h  đi u hành, bao g m :  Programs : ch a các folder shortcut c a các ch

ươ ố ượ

ng trình  ng

ứ ủ ệ ề ượ ụ c cài đ t vào h  đi u hành. Đ i t ng d ng đã đ ớ ươ ứ ng  ng v i folder \Windows\Start Menu\Programs

ứ này t trong Windows 98, ho c folder \Documents and  Settings\All Users\Start Menu\Programs trong Windows  XP

ườ ử ụ

ủ ấ

ứ  Recent Documents : Ch a shortcut c a các file đ ố ượ ậ i s  d ng truy c p g n đây nh t. Đ i t

ượ c  ng này

ng  ng v i folder \Windows\Start Menu\Documents

ặ ườ ử ụ

i s  d ng>\Recent trong Windows

ng ươ ứ t trong Windows 98, ho c folder \Documents and  Settings\

ứ ụ ứ ấ ả ủ ệ t c  các ho t đ ng, ti n ích,  ng d ng c a

 Settings : Bao g m các cài đ t c u hình cho

Start Menu (t.t)

ứ ệ c  ch  dòng l nh.

ặ ặ ấ ồ Control Panel, Printers, Taskbar…  ụ ở ơ ế  Run : thi hành  ng d ng  ợ  Help : các thông tin tr  giúp.    Find (ho c Search trong WinXP) : Cho phép tìm

ổ ế ặ  đĩa, ho c máy

ậ ki m folder, t p tin trong các  tính trên m ng.ạ   ấ ứ ử ụ

 Shutdown : Ch m d t s  d ng máy tính.   ứ ấ  Log Off : Ch m d t phiên làm vi c c a ng ệ ạ   ử ụ s  d ng hi n t i.

ệ ủ ườ i

 Là n n c a máy tính,

Desktop

ố ượ

ứ ư

ườ ử i s

ề ủ ng  ch a các đ i t nh  My Computer,  Network  Neighborhood, My  Documents, và các  shortcut do ng ạ ụ d ng t o ra

BÀI GI NGẢ H  ĐI U HÀNH ế Ph n lý thuy t

ệ i thi u

ng 2 – Gi

ươ Ch ố 1 s  HĐH  ệ ề 3. H  Đi u Hành  Windows NT

Các nét chính

ỗ ợ ạ

ệ ng làm vi c và phiên

ề ườ ử ụ ơ ế i s  d ng theo c  ch

 H  tr  h  th ng nhi u b  x  lý  H  tr  b ng FAT NTFS :

ớ c partition l n (1064Gb)

 Là 1 h  đi u hành h  tr  m ng ệ ề  G m 2 phiên b n :  ả ồ  Windows NT Server   Windows NT WorkStation  H  tr  qu n lý môi tr ườ ỗ ợ ả ủ ệ làm vi c c a nhi u ng user ­ account ỗ ợ ệ ố ỗ ợ ả ướ  Kích th ậ ỗ ợ  H  tr  nén, b o m t

ộ ử ề

BÀI GI NGẢ H  ĐI U HÀNH ế Ph n lý thuy t

ệ i thi u

ng 2 – Gi

ươ Ch ố 1 s  HĐH  ệ ề 4. H  Đi u Hành  Novell Netware

L ch s  phát tri n

 Xem sách trang 74

Các nét chính

ệ ề

ỗ ợ ạ ệ ả

 Là 1 h  đi u hành h  tr  m ng  H  tr  b o m t cao : b o v  truy c p, an  ậ

c đo n nh  4k

 Kích th  H  tr  b ng FAT Turbo FAT

ề ậ

ỗ ợ ả ữ ệ toàn d  li u ướ ỗ ợ ả ố ả ể  Có th  qu n lý t t partition có nhi u t p tin ệ ữ ệ ố  B o v  d  li u t t

BÀI GI NGẢ H  ĐI U HÀNH ế Ph n lý thuy t

ệ i thi u

ng 2 – Gi

ươ Ch ố 1 s  HĐH  ệ ề 5. H  Đi u Hành UNIX

L ch s  phát tri n

 Xem sách trang 80

Các nét chính

ệ ề

ệ ố

ụ t :

 Là h  đi u hành r t thông d ng trong các  ặ h  th ng máy tính đ c bi minicomputer, microcomputer, mainframe

ỗ ợ ạ

ấ ố

t

 H  tr  m ng di n r ng r t t ệ ộ  Phiên b n Microsoft’s Xenix h  tr  h   ỗ ợ ệ

ả máy PC

BÀI GI NGẢ H  ĐI U HÀNH ế Ph n lý thuy t

ệ ng 3 – H  Th ng

ươ ả

Ch Qu n Lý T p Tin

ấ ễ GV: Nguy n Duy Nh t nhatnd@hcm.fpt.vn

Khái ni mệ

 H  th ng qu n lý t p tin (File management

ả ệ ố

ậ ệ ề ư ữ ệ ữ ứ  ch c, truy  ớ ộ  B  nh

 T p tin (File) : đ ữ ơ ượ ị ư c xem là 1 đ n v  l u tr   ệ ủ ố ượ ớ ộ ủ thông tin c a b  nh  ngoài : đ i t ng c a h   ậ ả th ng qu n lý t p tin.

ậ ổ ứ system) là cách th c h  đi u hành t ụ (cid:0) ệ ố c p d  li u trên h  th ng l u tr  ph   ngoài. ậ

ậ ợ ố ư ụ

 Th  m c (Folder, Directory) : Là t p h p các   ch c theo hình

ề ư ụ

ư

ư ụ ứ ổ

ư ụ ườ ng l u tr  thông tin v  th  m c  ố cha và th  m c g c

ậ t p tin và các th  m c con t cây.  ỗ  M i th  m c th ư ụ

ệ Khái ni m (t.t)

 H  th ng qu n lý t p tin

ấ ộ

ố ớ ệ ề

ủ ậ

ệ ậ ổ

ư ụ

(cid:0) ệ ề ả ậ ứ  Cách th c h  đi u

ch c thao tác trên th  m c

ệ ố hành :  L u trư ữ ị  Hi n thể ặ  Đ t tên  Truy xu t n i dung  Qu n lý vai trò c a t p tin đ i v i h  đi u hành ả  B o v  t p tin  Cách t

Mô hình t p tin

ệ ề

ng ư

ữ t ch  hoa / th ệ ự ặ  đ c bi

ườ t nh  ­ , ), …

ườ

ế

ạ ủ ậ

 Th

t lo i c a t p tin :

ổ ế

Khác nhau tùy theo h  đi u hành ể ặ Các đ c đi m ph  bi n:  Tên t p tin  ậ ầ  Ph n tên  • Tên ng n : 8 ký t ự ắ • Tên dài : 256 ký tự • Có th  phân bi ể • Có th  có 1 s  ký t ố ể ở ộ  Ph n m  r ng  • Dài 0­3 ký tự ể ượ ng đ c dùng đ  cho bi .bmp, .img, .exe, .c, …

ậ Mô hình t p tin (t.t)

ng g m 1 t p h p các ký t

ợ ủ ậ ạ

ợ ả

ậ  trong t p tin do  ị

ng trình t o ra (so n th o) t p tin quy đ nh

 C u trúc t p tin ấ ậ ườ  Th ấ  C u trúc (ý nghĩa) c a t p h p ký t ậ ươ ch  Ki u t p tin  ể ậ ậ

 T p tin văn b n (Text file) : ch  ch a các ký t

“có

nghĩ a”

ự   ch a mã

 T p tin nh  phân (Binary file) : có th  ch a các ký t t (Enter, BackSpace, Escape, …) –

ậ ặ đ c bi máy

ậ ồ

ậ Mô hình t p tin (t.t)

ấ ậ

 Cách th c truy xu t t p tin

• Th

ầ ự

• Th

trúc (t p tin CSDL)

ầ ự ắ ầ  có v  trí b t đ u (Seek)

ườ

ứ ấ  Truy xu t tu n t ử ụ ườ ng s  d ng cho các t p tin văn b n. ấ ị  Truy xu t tu n t ậ ử ụ ườ ng s  d ng cho các t p tin văn b n có c u  ậ ấ  Truy xu t ng u nhiên (random access) ng s  d ng cho các t p tin nh  phân

• Th

ẫ ử ụ

ậ Mô hình t p tin (t.t)

 Thu c tính t p tin : là các tính ch t đ i v i t p tin do h   ệ

ấ ố ớ ậ ả ứ

ề đi u hành qui đ nh trong cách th c qu n lý. Ẩ 

n (hidden)

ậ ấ

ể ể ể ướ

c (Size)

ỉ ọ  Ch  đ c (read only) ệ ố  H  th ng (system) ữ ư  L u tr  (archives)  Text/Binary ạ ờ  Th i đi m t o (Created day) ờ ậ  Th i đi m c p nh t (Modified day) ờ  Th i đi m truy xu t (Accessed day)  Kích th …

ư ụ Mô hình th  m c

ư ụ

 T  ch c th  m c theo c p b c (t

ứ  ch c

ố  th  m c g c

ổ ứ cây) :   Kh i đ u t  M i th  m c ch a các th  m c con và các

ư ụ ư ụ ứ

ở ầ ừ ư ụ ỗ ậ t p tin

ư ụ Mô hình th  m c

 Đ ng d n : xác đ nh 1 node trên cây th  m c

ư ụ ườ ẫ ị

ườ ườ

ẫ ậ  Đ ng d n t p tin ư ụ ẫ  Đ ng d n th  m c  Đ ng d n tuy t đ i ệ ố ẫ ườ  Đ ng d n t ố ẫ ươ ườ ng đ i  Th  m c hi n hành  ư ụ ệ ộ ệ ố ố ớ  Đ i v i toàn b  h  th ng ế ố ớ ừ  Đ i v i t ng ti n trình

(cid:0)

ệ ố

ấ C u trúc h  th ng qu n lý t p  tin

ư ụ

ậ ỉ ụ

ỉ ụ ư ụ

 B ng các ch  m c (entry) t p tin/th  m c  ủ con c a 1 th  m c, m i ch  m c bao  g m :ồ ị  Đ a ch  các kh i trên đĩa c a toàn b  t p tin,  ho c ặ ị ố

ộ ậ ủ ố ỉ

ị ậ ữ ị ặ ố ầ ỉ ủ  Đ a ch  c a kh i đ u tiên, ho c ặ  S  I­Node, ho c   … (tùy theo cách l u tr  và đ nh v  t p tin

ủ ư ệ ề c a h  đi u hành)

ươ

ư ng pháp l u tr  và

Các ph ị đ nh v

 Đ nh v  liên ti p ị

ượ ư

c l u tr  trong 1 dãy các kh i

liên ti pế . ị

ượ ư

ế ậ ị  N i dung 1 t p tin đ

có ch a ch  s  c a kh i ti p theo.

 Đ nh v  theo danh sách liên k t ế ố c l u tr  trong nhi u kh i, cu i m i kh i  ỉ ố ủ ả

ố ế  Đ nh v  b ng b ng ch  m c ỉ ụ

ươ

ư

ế

ị  T p tin đ

nh  danh sách liên k t, nh ng h  đi u

ứ ị ằ ự ng t ử ụ

ư ỉ ụ

ệ ề ủ

ể ư hành s  d ng 1 b ng đ  l u các ch  m c c a danh  sách liên k t.ế

ị  T

Kh iố

ỉ ụ Ch  m c

0

1

2

10

3

11

4

7

5

ử ụ

ư

Kh i ch a s  d ng

6

3

7

2

8

9

11

10

13

11

0

12

13

0

ị ằ ả ị ế ỉ ụ Đ nh v  b ng b ng ch  m c danh sách liên k t

Qu n tr  đĩa

ưở ạ ộ

ườ

 Đĩa là n i l u tr  t p tin và th  m c ữ ậ ơ ư ư ụ  Cách t ế ề ả ứ ng nhi u đ n   ch c đĩa  nh h ệ ủ ả ệ ộ ố t c đ  và hi u qu  ho t đ ng c a h   ả th ng qu n lý t p tin ng đ

ậ ượ c chia thành nhi u kh i

ố  Đĩa th

ướ

(cluster) có kích th

ố ị c c  đ nh

ướ Kích th ố c kh i

ộ ậ ế ự ế ố ữ ng tr c ti p đ n t c đ  truy c p d

ờ ờ

ữ ệ

ướ

c c a track ế

 nh h ưở Ả ệ li u trên đĩa.  Kích th ố c kh i th ng là 0.5k, 1k, 2k, 4k  Th i gian đ  đ c 1 kh i k byte = ố ể ọ ờ Ttb + Tc + (k/St)xTq ế  Ttb : th i gian tìm ki m trung bình ậ  Tc : th i gian v n chuy n d  li u vào b  nh  St : Kích th ờ  Tq th i gian quay đĩa h t 1 track

ướ ườ

ố ố ả Qu n lý kh i tr ng

 Qu n lý b ng danh sách : ứ

ả ử ụ ố

ố ể ướ ượ

ố ỉ ủ ị  S  d ng 1 s  kh i đ  ch a đ a ch  c a các kh i  ố c kh i = 1k, kích th ng 20Mb

ướ ỉ c đ a ch   ố ả  c n kho ng 40 kh i

(cid:0)

tr ng, vd: kích th 16bit, đĩa dung l ỉ ể đ  ch a đ a ch .  Qu n lý b ng bitmap (ánh x  bit) ằ ả ố ượ

ướ

ứ c ánh x  thành n bit, bit th  i = 0  ượ ạ (cid:0) c 20Mb c n  i.  c l

ạ  đĩa kích th

 Đĩa có n kh i đ ố ố kh i i tr ng, ng 20k bit (cid:0)

3 kh i ố

(cid:0)

ệ ệ ố

B o v  h  th ng t p tin

 Qu n lý kh i b  h ng (bad cluster)

ư

i

ố ị ỏ ấ  Đánh d u 1 sector  ậ ấ  Đánh d u b ng t p tin  Sao l u (backup)  Ki m tra l ể ỗ ỗ ỗ

ỗ  L i do bad cluster ả  L i trên b ng FAT ữ ệ  L i trên d  li u không h p l

ợ ệ

ệ ố

ệ ề

Các h  th ng qu n lý t p tin  c a các h  đi u hành

 H  đi u hành Windows

 H  đi u hành Windows NT

 H  đi u hành DOS ệ ề ọ Đ c sách trang 113 ệ ề ọ ệ ề ọ Đ c sách trang 130

Đ c sách trang 116

BÀI GI NGẢ H  ĐI U HÀNH ế Ph n lý thuy t

ệ ng 4 – H  Th ng

ươ ả

ố Ch ấ Qu n Lý Nh p Xu t

ấ ễ GV: Nguy n Duy Nh t nhatnd@hcm.fpt.vn

ệ ố

ấ ả H  th ng qu n lý nh p xu t

ế

ấ ậ ế ị t b  nh p xu t ng cách giao ti p

ế

 Qu n lý các thi  Cung c p ph ươ ấ ế ị ữ  Gi a các thi t b ế ị ữ  Gi a thi ế ị ữ  Gi a thi ử ệ ả  B o v  và x  lý l

ệ ề t b  và h  đi u hành ườ ử ụ t b  và ng i s  d ng/các ti n trình ấ ậ ỗ i nh p xu t

ế ị

Thi

ấ ậ t b  nh p xu t

 Nh p xu t theo kh i (block/cluster) ữ

ướ

c l u tr  trong các kh i có kích th

ố c c

ấ ượ ư

ấ ừ

Vd : đĩa c ng, đĩa m m, CD, DVD, … ố Đ c đi m : có th  truy xu t t ng kh i riêng bi

t – truy

ậ ữ ệ D  li u đ đ nhị

ỗ  theo chu i các bit

ầ ự

ặ ể ẫ xu t ng u nhiên  Nh p xu t tu n t ấ ậ ượ ư ữ ệ D  li u đ Vd : Màn hình, bàn phím, máy in, card m ng, …ạ Đ c đi m : Truy xu t tu n t

ể  ­ không th  truy xu t

ượ

ặ ng u nhiên đ

ấ c.

ầ ự   ầ ự c l u tu n t

ế ị t b

ề Ph n m m đi u khi n thi (Device driver)

 Thi  Thi  Thi

 Do nhà s n xu t thi ả

 Cung c p giao ti p ph n m m gi a: ầ ấ ế ệ ề ế ị t b  và h  đi u hành ườ ử ụ ế ị t b  và ng ế ị t b  và các ti n trình ấ ế ị ẩ

ặ t b  cung c p, ho c  ế ị t b

tuân theo 1 chu n chung c a các thi cùng lo iạ

ệ ề

ư

 Đ c cài đ t vào h  đi u hành nh  1

ượ ươ

ặ ng trình

ch

i s  d ng ế

ơ

ế C  ch  DMA (Direct Memory  Access)

ơ

ế

ế

 C  ch  truy c p b  nh  tr c ti p ớ ự ậ  Cho phép thi ệ ớ ế ự ế ị t b  làm vi c tr c ti p v i  ượ ầ ớ ộ c đăng ký)  b  nh  (ph n buffer đã đ ả gi

i phóng CPU

ệ ố

ậ H  th ng nh p xu t trên đĩa

 Đĩa c ngứ  Đĩa m mề  Đĩa quang  Băng từ  Th  nhẻ ớ

C u trúc đĩa c ng

C u trúc đĩa c ng

Các thu t toán đ c đĩa

 nh h ưở Ả ệ ố h  th ng. ờ

ế ố ấ ộ ng đ n t c đ  truy xu t đĩa  t c đ   ộ ố

ộ ầ ấ

 Th i gian cho m t l n truy xu t đĩa : Seek time + Latency time + Transfer time  Các thu t toán đ c đĩa :

 FCFS  SSTF  SCAN  C­SCAN  LOOK

ậ ọ

FCFS (first come – first served)

ế

ướ

ượ

 Yêu c u nào đ n tr

c đ

c th c hi n

tr

c.ướ ụ

ố  kh i 53.

Ví d , các yêu c u : 98,183,37,122,14,124,65,67 ọ Đ u đ c đang  Thu t toán FSFS : 53

 98  183  37 

122  14  124  65  67

SSTF (shorted seek­time first)

ớ ị

 u tiên đ c các kh i g n v i v  trí hi n  ố ầ ấ

ọ ầ

Ư ạ ủ i c a đ u đ c nh t. t ụ

ọ ầ

ố  kh i 53.

Ví d , các yêu c u : 98,183,37,122,14,124,65,67 ọ Đ u đ c đang  Thu t toán SSTF : 53

 65  67  37 

14  98  122  124  183

SCAN

ề ộ

 Đ u đ c di chuy n v  m t phía, sau đó

i, và đ c

ượ ạ c l ườ ng đi.

di chuy n sang phía ng các kh i yêu c u trên đ

ầ ầ

ố  kh i 53.

ọ ể ố Ví d , các yêu c u : 98,183,37,122,14,124,65,67 ọ Đ u đ c đang  Thu t toán SCAN : 53

 37  14  65 

67  98  122  124  183

C­SCAN

ế

ầ ầ ủ

 Đ u đ c di chuy n v  m t phía, sau khi đi h t,  ọ ề ộ ọ đ u đ c tr  v  v  trí kh i đ u c a phía bên kia,  ế ụ và ti p t c h

ể ở ề ị ướ ố ầ ể ng di chuy n.

ầ ụ

ầ ở ố  kh i 53.

ậ Ví d , các yêu c u : 98,183,37,122,14,124,65,67 ọ Đ u đ c đang  Thu t toán SSTF : 53  65  67  98  122 

124  183  14  37

LOOK

ư

T

SCAN ho c C­SCAN. Nh ng  ầ

ẽ ự

ế

ươ ự ng t ậ thu t toán s  t nào

ậ  nh n bi t kh i yêu c u  ả  sát phía bên trái và bên ph i.

ư

Các thu t toán đ c đĩa :  u ­  ế khuy t đi m

ườ

ữ ợ ng h p d

ượ ư

 FCFS : thích h p trong tr ợ ữ c l u tr  liên t c.

ệ li u đ

 SCAN, C­SCAN, LOOK : thích h p v i  ớ

ượ l

ng d  li u c n truy xu t l n. ượ

ữ ệ ườ

ấ ớ ử ụ c s  d ng.

ầ ng đ

 SSTF : th

Interleave

 Ch c năng Interleave đ  đ ng b  hai

ứ ứ

ố ệ

ể ồ ữ ệ ế

ch c năng đ c và ghi d  li u cùng lúc :  ằ các sector có s  hi u liên ti p không n m  ộ k  nhau trên đĩa, mà n m cách nhau m t  kho ng = interleave.

 Đ c đ t ra trong quá trình đ nh d ng

ả ượ đĩa.

ộ ố ơ

ế

M t s  c  ch  nh p xu t khác

 Xem sách trang 178  189

ộ ố

ệ ố

M t s  ví d  : H  th ng nh p xu t  trên DOS, Windows

 Xem sách 189 – 205, 210 ­ 218