TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN & TRUYỀN THÔNG
KHOA HỆ THỐNG THÔNG TIN KINH TẾ
BÀI GIẢNG
HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU TRONG
DOANH NGHIỆP
Biên soạn: Nguyễn Văn Huân
Vũ Xuân Nam
Nguyễn Thu Hằng
TÀI LIỆU LƯU HÀNH NỘI BỘ - 2012
1
MỤC LỤC
MỤC LỤC ......................................................................................................................... 1
DANH MỤC HÌNH VẼ, BẢNG BIỂU .............................................................................. 4
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 5
Chương 1 ........................................................................................................................... 6
DOANH NGHIỆP VÀ CƠ SỞ DỮ LIỆU TRONG DOANH NGHIỆP .............................. 6
1.1. Tổng quan về doanh nghiệp ..................................................................................... 6
1.1.1 Khái niệm .......................................................................................................... 6
1.1.2. Mục đích và mục tiêu của doanh nghiệp ............................................................ 7
1.2. Cơ sở dữ liệu trong doanh nghiệp ............................................................................ 8
1.3. Quản trị cơ sở dữ liệu doanh nghiệp ....................................................................... 11
Chương 2 ......................................................................................................................... 13
HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU .................................................................................... 13
2.1. Tổng quan về cơ sở dữ liệu và Hệ quản trị cơ sở dữ liệu ........................................ 13
2.1.1. Khái niệm CSDL............................................................................................ 13
2.1.2. Khái niệm hệ quản trị cơ sở dữ liệu ................................................................. 13
2.1.3 Các hệ quản trị cơ sở dữ liệu thông dụng .......................................................... 14
2.2. Tổng quan về SQL server 2005 .............................................................................. 16
2.2.1. Cài đặt SQL Server 2005 Express Edition ....................................................... 18
2.2.2. SQL là ngôn ngữ của cơ sở dữ liệu quan hệ ..................................................... 25
2.2.3. Vai trò của SQL .............................................................................................. 25
2.2.4. Giới thiệu sơ lược về Transact SQL (T-SQL) ................................................. 26
2.3. Tạo lập cơ sở dữ liệu trên SQL server .................................................................... 35
2.3.1. Một số thao tác cơ bản trên SQL Server 2005 Express Edition ................... 35
2.3.2. Mở một query editor để viết câu lệnh SQL ...................................................... 38
2.3.3. Các hàm quan trọng trong T- SQL .................................................................. 48
2.4. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu – DML.......................................................................... 55
2.4.1. Câu lệnh SELECT........................................................................................... 56
2.4.2. Thêm, cập nhật và xóa dữ liệu ......................................................................... 82
2.5. View ...................................................................................................................... 87
2.5.1 Khái niệm ........................................................................................................ 87
2.5.2. Thêm, cập nhật, xóa dữ liệu trong VIEW ........................................................ 89
2.5.3. Thay đổi định nghĩa khung nhìn ...................................................................... 89
2.5.4. Xóa khung nhìn ............................................................................................... 89
2.6. Thủ tục lưu trữ (Stored procedure) ......................................................................... 90
2.6.1. Tạo thủ tục lưu trữ .......................................................................................... 91
2.6.2. Lời gọi thủ tục................................................................................................. 92
2.6.3. Biến trong thủ tục lưu trữ ................................................................................ 93
2
2.6.4. Giá trị trả về trong thủ tục lưu trữ ................................................................... 93
2.6.5. Tham số với giá trị mặc định ........................................................................... 95
2.6.6. Sửa đổi thủ tục ................................................................................................ 96
2.6.7. Xóa thủ tục ..................................................................................................... 96
2.7. Hàm (Function) ..................................................................................................... 96
2.7.1. Khái niệm ....................................................................................................... 96
2.7.2. Hàm vô hướng ................................................................................................ 97
2.7.3. Hàm nội tuyến................................................................................................. 98
2.7.4. Hàm bao gồm nhiều câu lệnh bên trong ........................................................... 99
2.7.5. Thay đổi hàm ................................................................................................ 101
2.7.6. Xóa hàm ....................................................................................................... 101
2.8. Trigger ................................................................................................................. 101
2.8.1. Khái niệm ..................................................................................................... 101
2.8.2. Các đặc điểm của trigger ............................................................................... 102
2.8.3. Các trường hợp sử dụng trigger ..................................................................... 102
2.8.4. Khả năng sau của trigger ............................................................................... 102
2.8.5. Định nghĩa trigger ......................................................................................... 103
2.8.6. Kích hoạt trigger dựa trên sự thay đổi dữ liệu trên cột ................................... 107
2.8.7. Sử dụng trigger và Giao tác ........................................................................... 108
2.8.8. DDL TRIGGER ............................................................................................ 109
2.8.9. Enable/ Disable TRIGGER ........................................................................... 111
2.9. Cursor .................................................................................................................. 112
2.9.1. Khái niệm ..................................................................................................... 112
2.9.2. Các thao tác chung trên Cursor ...................................................................... 112
2.9.3. Truy xuất dữ liệu trên Cursor ........................................................................ 115
2.10. Sao lưu và phục hồi dữ liệu ................................................................................ 117
2.10.1. Các lý do phải thực hiện Backup ................................................................. 117
2.10.2. Các loại Backup .......................................................................................... 117
2.10.3. Các thao tác thực hiện quá trình Backup và Restore trong SQL Server
2005 Express Edition .............................................................................................. 119
2.11. Kết nối Sql server 2005 từ các ngôn ngữ lập trình để xây dựng các ứng dụng .... 121
2.11.1. Cấu hình Microsoft SQL Server 2005 ......................................................... 122
2.11.2. Kết nối vào SQL Server trong các ngôn ngữ lập trình .................................. 125
Chương 3 ....................................................................................................................... 130
ỨNG DỤNG QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU CHO DOANH NGHIỆP ........................... 130
3.1. Nhiệm vụ quản trị CSDL của doanh nghiệp ......................................................... 130
3.2. Quản trị sản xuất và tác nghiệp trong doanh nghiệp ............................................. 130
3.3. Quản trị hoạt động dịch vụ ................................................................................... 131
3.4. Quản trị hoạt động marketing ............................................................................... 132
3
3.5. Quản trị nhân lực ................................................................................................. 133
3.6. Quản trị CSDL tài chính ...................................................................................... 134
3.7. Quản trị hoạt động tiêu thụ................................................................................... 135
3.8. Bảo vệ và quản lý csdl dữ liệu thông tin khách hàng ............................................ 137
3.9. Đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp .................................... 138
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 140
4
DANH MỤC HÌNH VẼ, BẢNG BIỂU
Hình 2.1: Sự tương tác của hệ QTCSDL với người dùng và với CSDL..........16
Hình 2.2: Các yêu cầu cho hệ thống 32bit........................................................18
Hình 2.3: Các bước cài đặt Sql server 2005................................................. .. 22
Hình 2.4: Thiết lập Sql server 2005................................................................. 23
Hình 2.5: Cài đặt SQL Server Management Studio Express............................24
Hình 2.6: Giao diện sau khi đăng nhập thành công..........................................24
Hình 2.7: Cơ sở dữ liệu quản lý bán hàng........................................................31
Hình 2.8: Tạo một CSDL mới......................................................................... 36
Hình 2.9: Đặt tên Database ..............................................................................36
Hình 2.10: Tạo bảng mới .................................................................................37
Hình 2.11: Đặt tên bảng ...................................................................................38
Hình 2.12: Mở query editor để viết câu lệnh SQL..........................................38
Hình 2.13: Cơ sở dữ liệu quản lý ngân hàng....................................................57
Hình 2.14: Quá trình Backup..........................................................................121
Hình 2.15: Quá trình phục hồi........................................................................121
Hình 3.1: Cơ sở dữ liệu quản lý kho vật tư.....................................................129
Hình 3.2: Cơ sở dữ liệu về việc cung cấp các mặt hàng.................................130
Hình 3.3: Cơ sở dữ liệu về khách hàng ......................................................... 131
Hình 3.4: Dữ liệu về hồ sơ nhân viên của 1 doanh nghiệp.............................132
Hình 3.5: Dữ liệu về quản lý lương nhân viên............................................... 133
Hình 3.6: Dữ liệu về quản lý bán hàng...........................................................135
Bảng 2.1: Một số kiểu dữ liệu thông dụng trong SQL.....................................32
Bảng 2.2: Các toán tử và mức độ ưu tiên ....................................................... 34