Giáo trình Hệ thống thông tin quản lý (Trung cấp): Ngành Quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN

Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn ncódùngnguyênbảnhoặhùngvàm

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TRÀ VINH

TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ TRÀ VINH

GIÁO TRÌNH

MÔN HỌC: HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ

NGÀNH, NGHỀ: QUẢN TRỊ DNVVN

TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP

Kèm theo quyết định số /QĐ-CĐN ngày / / của hiệu trưởng trường Cao đẳng

Nghề Trà Vinh

Trà Vinh, năm 2022

(Lưu hành nội bộ)

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN

Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng

nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.

Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu

lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

LỜI GIỚI THIỆU

Trong bối cảnh tự do hóa thương mại quốc tế và quá trình hội nhập kinh tế quốc

tế ngày càng sâu rộng của Việt Nam, các doanh nghiệp ngày càng gặp nhiều áp lực cạnh

tranh. Chính vì vậy, doanh nghiệp luôn cần phải nắm bắt chính xác và kịp thời xu hướng

của xã hội để tránh thụt lùi, lạc hậu. Trong đó, hệ thống thông tin quản lý đóng một vai trò

rất lớn vào việc giúp doanh nghiệp tồn tại, phát triển bền vững và tạo được lợi thế cạnh

tranh trên thị trường. Hệ thống thông tin quản lý là một công cụ đắc lực giúp các doanh

nghiệp trong các nghiệp vụ, hoạt động kinh doanh, hỗ trợ việc ra quyết định của doanh

nghiệp và hỗ trợ cải thiện khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Với tầm quan trọng của nó, việc trang bị những kiến thức cơ bản và toàn diện về

hệ thống thông tin quản lý cho sinh viên là một điều hết sức cần thiết.

Tài liệu học tập Hệ thống thông tin quản lý được biên soạn để đáp ứng nhu cầu

nghiên cứu, giảng dạy, học tập của sinh viên. Đồng thời cũng là tài liệu tham khảo cho

những ai quan tâm đến lĩnh vực này.

Mặc dù đã cố gắng tham khảo nhiều nguồn tài liệu khác nhau và đúc rút kinh

nghiệm chuyên môn từ các hoạt động giảng dạy, trong quá trình đi làm tại doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đây là tài liệu học tập được biên soạn lần đầu nên cuốn tài liệu học tập này

không tránh khỏi những thiếu sót.Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của tất cả các

đồng nghiệp, các em sinh viên và các bạn đọc để tài liệu ngày càng được cải tiến và hoàn

thiện hơn. Nhóm tác giả xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp trong khoa đã giúp đỡ

trong quá trình biên soạn tài liệu học tập này.

Trà Vinh, ngày…..........tháng…........... năm 2022

Tham gia biên soạn

1. Chủ biên: Hồ Quốc Đạt

2. Thành viên: Nguyễn Khánh Tâm

3. Thành viên: Hồ Thị Mỹ Dung

 
 
MỤC LỤC 
LỜI GIỚI THIỆU ................................................................................................................................... 2 
MỤC LỤC .............................................................................................................................................. 3 
DANH MỤC BẢNG............................................................................................................................... 7 
DANH MỤC HÌNH ................................................................................................................................ 7 
CHƯƠNG 1: TỔ CHỨC VÀ THÔNG TIN TRONG TỔ CHỨC ............................................................. 1 
1.1. Tổ chức và thông tin ......................................................................................................................... 1 
1.1.1. Tổ chức ......................................................................................................................................... 1 
1.1.1.1. Khái niệm ................................................................................................................................... 1 
Ngành triết học:............................................................................................................................... 1 
Ngành nhân loại học ........................................................................................................................ 1 
Tổ chức cơ cấu bộ máy là gì? .............................................................................................................. 1 
Các nội dung của tổ chức cơ cấu bộ máy ......................................................................................... 1 
1.1.1.2. Nội dung của tổ chức .................................................................................................................. 1 
Những đặc điểm chung của tổ chức. ................................................................................................ 2 
1.1.2.Thông tin ....................................................................................................................................... 2 
1.2. Ba cấp quản lý trong một tổ chức ..................................................................................................... 2 
1.2.1. Sơ đồ quản lý một tổ chức ............................................................................................................. 2 
Hình 1.1: Các mức quản lý trong một tổ chức.......................................................................................... 3 
Bảng 1.1. Đặc điểm của mức quản lý trong tổ chức ............................................................................. 3 
1.2.2.Tính chất của thông tin theo mức quyết định. .................................................................................. 4 
Bảng 1.2. Tính chất của thông tin theo cấp quyết định ......................................................................... 4 
1.2.3. Các đầu mối thông tin đối với một doanh nghiệp. .......................................................................... 5 
Hình 1.2. Sơ đồ đầu mối thông tin của doanh nghiệp ............................................................................... 5 
CÂU HỎI HƯỚNG DẪN ÔN TẬP, THẢO LUẬN ................................................................................ 7 
Câu 5: Vẽ sơ đồ và phân tích ba cấp quản lý trong tổ chức? ..................................................................... 7 
Câu 7: Vẽ sơ đồ và phân tích các đầu mối thông tin đối với một doanh nghiệp? ....................................... 7 
CHƯƠNG 2: HỆ THỐNG THÔNG TIN................................................................................................. 8 
2.1 Khái niệm về hệ thống thông tin ........................................................................................................ 8 
2.2. Phân loại HTTT trong một tổ chức ................................................................................................... 9 
2.2.1 Theo mục đích phục vụ của thông tin đầu ra: .................................................................................. 9 
2.2.1.1. Hệ thống xử lý giao dịch ( Transaction Processing Systems, TPS) .............................................. 9 
Hình 2.1. Hệ thống phân phối bán hàng ................................................................................................. 10 
2.2.1.2. Hệ thống thông tin phục vụ quản lý (Management Information Systems, MIS) ......................... 10 
Hình 2.2. Mô hình cấu trúc HTTT phục vụ quản lý trong nội bộ tổ chức................................................ 12 
2.2.1.3. Hệ thống trợ giúp ra quyết định (Decision Support Systems, DSS) ............................................ 12 
2.2.1.4. Hệ thống chuyên gia (Expert Systems, ES) ............................................................................... 12 
2.2.1.5. Hệ thống thông tin tăng cường khả năng cạnh tranh (Information System for Competitive 
Advantage, ISCA) ................................................................................................................................. 13 
Hình 2.3. Mối liên hệ giữa các hệ thống ................................................................................................ 13 
2.2.2. Theo lĩnh vực và mức ra quyết định ............................................................................................. 13 
Bảng 2.1.  Các HTTTQL trong một doanh nghiệp ............................................................................. 14 

 
 
3. Tầm quan trọng của HTTT hoạt động tốt ........................................................................................ 14 
3.1. Đối với gia tăng giá trị của hệ thống thông tin .............................................................................. 14 
Bảng 2.2. HTTT gia tăng giá trị cho các quá trình nghiệp vụ ............................................................. 14 
3.2. Đối với chiến lược của hệ thống thông tin trong môi trường cạnh tranh ........................................ 16 
CÂU HỎI HƯỚNG DẪN ÔN TẬP, THẢO LUẬN .............................................................................. 17 
CHƯƠNG 3:  HIỆU QUẢ KINH TẾ CỦA HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ ............................... 18 
1. Lợi ích kinh tế của hệ thống thông tin ............................................................................................. 18 
1.1 Giá trị của một thông tin quản lý .................................................................................................. 18 
1.2. Tính giá trị của hệ thống thông tin ............................................................................................... 19 
1.2.1. Phương pháp bảo hiểm ............................................................................................................. 19 
1.2.2. Phương pháp chuyên gia ........................................................................................................... 19 
2. Chi phí cho hệ thống thông tin ........................................................................................................ 19 
2.1. Chi phí cố định ............................................................................................................................ 20 
2.2 Chi phí biến động ......................................................................................................................... 20 
3. Đánh giá hiệu quả kinh tế của HTTT .............................................................................................. 20 
3.1. Phương pháp phân tích điểm cân bằng chi phí ............................................................................. 20 
Hình 3.1. Điểm cân bằng chi phí ........................................................................................................... 20 
3.2. Phương pháp phân tích tiền dư..................................................................................................... 22 
3.3. Phương pháp kinh nghiệm ........................................................................................................... 22 
3.4. Phương pháp so sánh ................................................................................................................... 22 
CÂU HỎI HƯỚNG DẪN ÔN TẬP, THẢO LUẬN .............................................................................. 23 
CHƯƠNG 4: CÁC HỆ THỐNG THÔNG TIN PHỤC VỤ QUẢN LÝ TRONG DOANH NGHIỆP ...... 24 
1. Hệ thống thông tin tài chính ........................................................................................................... 24 
1.1.  Khái quát về thông tin tài chính .................................................................................................. 24 
1.2. Chức năng quản trị tài chính ........................................................................................................ 24 
1.2.1.  Sơ đồ luồng dữ liệu vào/ra của hệ thống thông tin tài chính ...................................................... 24 
Hình 4.1: Mô hình HTTT tài chính ........................................................................................................ 25 
1.2.2.  Các phân hệ của hệ thống thông tin tài chính ........................................................................... 25 
1.3. Một số hệ thống thông tin tài chính .............................................................................................. 26 
Bảng 4.1: Ba mức của hệ thống thông tin tài chính ............................................................................ 27 
1.3.1. Phân hệ thông tin tài chính tác nghiệp ....................................................................................... 27 
1.3.2. Phân hệ thông tin tài chính chiến thuật ...................................................................................... 29 
1.3.3. Phân hệ thông tin tài chính chiến lược....................................................................................... 30 
2 Hệ thống thông tin Marketing ......................................................................................................... 31 
2.1. Khái quát về thông tin Marketing ................................................................................................ 31 
2.2. Chức năng của Marketing ............................................................................................................ 32 
Hình 4.2: Tổng quan chung về mô hình lập kế hoạch quản trị Marketing ............................................... 33 
Hình 4.3: Mô hình HTTT Marketing ..................................................................................................... 34 
2.3.  Một số hệ thống thông tin Marketing .......................................................................................... 35 
Bảng 4.2: Các HTTT Marketing theo mức quản lý ............................................................................ 35 
2.3.1. Phân hệ thông tin Marketing tác nghiệp .................................................................................... 35 
2.3.2. Phân hệ thông tin Marketing chiến thuật ................................................................................... 38 