
Hμ néi 1/ 2008
Tr−êng ®¹i häc giao th«ng vËn t¶i
Khoa ®iÖn - ®iÖn tö
Bé m«n Kü thuËt §iÖn tö
----- -----
Bµi gi¶ng
kü thuËt ®iÖn tö
Ngµnh: C¬ khÝ chuyªn dïng
Biªn so¹n: Ths. Ph¹m Thanh HuyÒn

Môc lôc
Kü thuËt ®iÖn tö 2
http://www.ebook.edu.vn
môc lôc
Ch−¬ng I
C¬ së ®iÖn häc
I. Nguån gèc cña dßng ®iÖn ....................................................................................................7
1. B¶n chÊt cña nguyªn tö ......................................................................................................................7
2. §Þnh luËt Culomb ...............................................................................................................................7
3. §iÖn tö tù do ........................................................................................................................................8
II. M¹ch ®iÖn vμ c¸c ®¹i l−îng ®Æc tr−ng ....................................................................8
1 - Kh¸i niÖm chung...............................................................................................................................8
2 - C¸c ®¹i l−îng ®Æc tr−ng...................................................................................................................9
a. Nguån ®iÖn .................................................................................................................... 9
b. Dßng ®iÖn.................................................................................................................... 10
c. Søc ®iÖn ®éng .............................................................................................................. 11
d. §iÖn ¸p......................................................................................................................... 11
e. §iÖn thÕ, hiÖu ®iÖn thÕ ................................................................................................ 11
f. C«ng suÊt...................................................................................................................... 11
II. C¸c ®Þnh luËt c¬ b¶n khi ph©n tÝch m¹ch ®iÖn..............................................................................11
1. §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng l−îng.........................................................................................................11
2. §Þnh luËt vÒ dßng ®iÖn (®Þnh luËt Kiechoff 1) ...............................................................................11
3. §Þnh luËt vÒ ®iÖn ¸p (®Þnh luËt Kiechoff 2) ...................................................................................11
4. §Þnh lý Thevenin...............................................................................................................................12
Ch−¬ng II
Linh kiÖn thô ®éng
I. §iÖn trë ..............................................................................................................................................13
1 - §Þnh nghÜa vµ ký hiÖu.....................................................................................................................13
a - §Þnh nghÜa ................................................................................................................. 13
b - Ký hiÖu cña ®iÖn trë trong m¹ch ®iÖn....................................................................... 13
c - CÊu tróc cña ®iÖn trë. ................................................................................................ 14
2 - C¸c tham sè kü thuËt ®Æc tr−ng cho ®iÖn trë...............................................................................14
a - TrÞ sè ®iÖn trë vµ dung sai ......................................................................................... 14
b - C«ng suÊt tiªu t¸n cho phÐp (Ptt max).......................................................................... 15
c - HÖ sè nhiÖt cña ®iÖn trë: TCR................................................................................... 15
3 - C¸ch ghi vµ ®äc tham sè trªn th©n ®iÖn trë .................................................................................15
a - C¸ch ghi trùc tiÕp....................................................................................................... 15
b - Ghi theo qui −íc........................................................................................................ 16
4. C¸c kiÓu m¾c ®iÖn trë.......................................................................................................................17
a. M¾c nèi tiÕp .................................................................................................................17
b. M¾c song song............................................................................................................. 17
5 - Ph©n lo¹i vµ øng dông cña ®iÖn trë ...............................................................................................18
a - Ph©n lo¹i .................................................................................................................... 18

Môc lôc
Kü thuËt ®iÖn tö 3
http://www.ebook.edu.vn
b - øng dông cña ®iÖn trë .............................................................................................. 19
c - Mét sè ®iÖn trë ®Æc biÖt.............................................................................................. 19
II. Tô ®iÖn..............................................................................................................................................20
1. Ký hiÖu vµ cÊu t¹o cña tô ®iÖn.........................................................................................................20
a. Ký hiÖu vµ h×nh d¸ng cña tô ®iÖn............................................................................... 20
b. CÊu t¹o......................................................................................................................... 20
2. C¸c tham sè c¬ b¶n cña tô ®iÖn .......................................................................................................21
a. TrÞ sè ®iÖn dung vµ dung sai....................................................................................... 21
b. Trë kh¸ng cña tô ®iÖn................................................................................................. 22
c. §iÖn ¸p lµm viÖc .......................................................................................................... 22
d. HÖ sè nhiÖt................................................................................................................... 22
e. Dßng ®iÖn rß ................................................................................................................ 22
3. C¸ch ghi vµ ®äc tham sè trªn tô ®iÖn.............................................................................................23
a. C¸ch ghi trùc tiÕp ........................................................................................................ 23
b. C¸ch ghi theo quy −íc................................................................................................. 23
4. C¸c kiÓu ghÐp tô................................................................................................................................24
a. Tô ®iÖn ghÐp nèi tiÕp................................................................................................... 24
b. Tô ®iÖn m¾c song song................................................................................................ 25
5. Ph©n lo¹i tô ®iÖn ...............................................................................................................................25
a. Tô cã trÞ sè ®iÖn dung kh«ng ®æi................................................................................ 25
b. Tô cã trÞ sè ®iÖn dung biÕn ®æi ................................................................................... 27
6. C¸c øng dông cña tô ®iÖn.................................................................................................................28
a. Tô dÉn ®iÖn ë tÇn sè cao ............................................................................................. 28
b. Tô n¹p x¶ ®iÖn trong m¹ch läc nguån ....................................................................... 28
III. Cuén c¶m ........................................................................................................................................29
1. CÊu t¹o vµ ký hiÖu cña cuén d©y .....................................................................................................29
2. C¸c tham sè cña cuén d©y................................................................................................................30
a. HÖ sè tù c¶m ................................................................................................................ 30
b. Trë kh¸ng cña cuén d©y ............................................................................................. 31
c. HÖ sè phÈm chÊt Q cña cuén d©y .............................................................................. 31
d. TÇn sè lµm viÖc giíi h¹n cña cuén d©y ...................................................................... 31
3. C¸c c¸ch ghÐp cuén d©y ...................................................................................................................31
a. GhÐp nèi tiÕp................................................................................................................31
b. GhÐp song song ........................................................................................................... 32
4. Ph©n lo¹i vµ øng dông cña cuén d©y...............................................................................................32
a. Theo lâi cña cuén d©y ................................................................................................. 32
b. Theo h×nh d¸ng ........................................................................................................... 32
c. Theo sù thay ®æi cña hÖ sè tù c¶m............................................................................. 33
d. Theo khu vùc tÇn sè lµm viÖc..................................................................................... 33
e. Theo øng dông............................................................................................................ 33
IV. BiÕn ¸p.............................................................................................................................................34
1. Ký hiÖu vµ cÊu t¹o cña biÕn ¸p ........................................................................................................34
2. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y biÕn ¸p ..........................................................................................35
3. C¸c tØ lÖ cña biÕn ¸p..........................................................................................................................35

Môc lôc
Kü thuËt ®iÖn tö 4
http://www.ebook.edu.vn
4. Ph©n lo¹i vµ øng dông cña biÕn ¸p..................................................................................................36
a. BiÕn ¸p nguån (biÕn ¸p cÊp ®iÖn)............................................................................... 36
b. BiÕn ¸p céng h−ëng .................................................................................................... 37
c. BiÕn ¸p ©m tÇn............................................................................................................. 37
Ch−¬ng III
linh kiÖn tÝch cùc
I. VËt liÖu b¸n dÉn ................................................................................................................................38
1. §Þnh nghÜa vµ tÝnh chÊt ....................................................................................................................38
2. B¸n dÉn thuÇn (b¸n dÉn nguyªn tÝnh) ............................................................................................38
3. B¸n dÉn pha t¹p (b¸n dÉn ngo¹i tÝnh) ............................................................................................39
a. B¸n dÉn lo¹i N (b¸n dÉn lo¹i cho, pha t¹p chÊt donor) ............................................ 39
b. B¸n dÉn lo¹i P (b¸n dÉn lo¹i nhËn, pha t¹p chÊt acceptor)...................................... 39
II. Diode .................................................................................................................................................40
1. CÊu t¹o vµ ký hiÖu.......................................................................................................................40
2. Nguyªn t¾c lµm viÖc, ®Æc tuyÕn Von-ampe cña diode ..............................................................40
3. S¬ ®å t−¬ng ®−¬ng cña diode......................................................................................................41
a. Khi diode ph©n cùc thuËn........................................................................................... 41
b. S¬ ®å t−¬ng ®−¬ng khi diode ph©n cùc ng−îc........................................................... 42
4. Ph©n lo¹i vµ øng dông cña diode ...............................................................................................42
a. Diode chØnh l−u........................................................................................................... 42
b. Diode æn ¸p (Zene)...................................................................................................... 43
c. Diode biÕn dung........................................................................................................... 44
d. Diode ph¸t s¸ng (LED – Light emitting Diode) ......................................................... 44
e. Diode thu s¸ng (Photo diode)...................................................................................... 44
i. TÕ bµo quang ®iÖn........................................................................................................ 45
III. Transistor l−ìng cùc - BJT............................................................................................................45
1. CÊu t¹o vµ ký hiÖu BJT...............................................................................................................46
2. Nguyªn t¾c lµm viÖc cña transistor ë chÕ ®é tÝch cùc...............................................................47
3. Transistor lµm viÖc nh− kho¸ ®iÖn tö........................................................................................48
a. ChÕ ®é ng¾t..................................................................................................................48
b. ChÕ ®é dÉn b∙o hoµ..................................................................................................... 49
4. Ph©n cùc vµ ®Þnh ®iÓm lµm viÖc cho Transistor .......................................................................50
a. Nguyªn t¾c chung................................................................................................... 50
b. §−êng t¶i tÜnh vµ ®iÓm c«ng t¸c tÜnh..................................................................... 50
5. C¸c s¬ ®å ph©n cùc cho transistor..............................................................................................51
a. S¬ ®å ph©n dßng cè ®Þnh........................................................................................ 51
b. S¬ ®å ph©n cùc håi tiÕp ©m ®iÖn ¸p ....................................................................... 52
c. S¬ ®å ph©n ¸p ......................................................................................................... 53
IV. Transistor hiÖu øng tr−êng – FET................................................................................................54
1. Kh¸i niÖm chung ...............................................................................................................................54
a. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng ................................................................................................. 54
b. Ph©n lo¹i...................................................................................................................... 54

Môc lôc
Kü thuËt ®iÖn tö 5
http://www.ebook.edu.vn
c. Ký hiÖu FET trong s¬ ®å m¹ch................................................................................... 54
d. ¦u ®iÓm vµ nh−îc ®iÓm cña FET............................................................................... 54
1. Transistor tr−êng ®iÒu khiÓn b»ng tiÕp xóc P - N (JFET) ............................................................55
a. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng ............................................................................... 55
3. Transistor tr−êng lo¹i MOSFET.....................................................................................................56
V. Mét sè lo¹i linh kiÖn tÝch cùc kh¸c .................................................................................................59
a. CÊu t¹o vµ ký hiÖu....................................................................................................... 61
Ch−¬ng IV
vi m¹ch tÝch hîp vμ khuÕch ®¹i thuËt to¸n
I. Vi m¹ch tÝch hîp................................................................................................................................65
1. §Þnh nghÜa vµ ph©n lo¹i vi m¹ch .....................................................................................................65
a. Ph©n lo¹i vi m¹ch theo b¶n chÊt cña tÝn hiÖu vµo / ra .............................................. 65
b. Ph©n lo¹i theo mËt ®é tÝch hîp................................................................................... 65
4. Ph©n lo¹i theo c«ng nghÖ chÕ t¹o .............................................................................. 66
II. KhuÕch ®¹i thuËt to¸n.....................................................................................................................67
1. Ký hiÖu vµ cÊu t¹o.............................................................................................................................67
2. C¸c th«ng sè chÝnh cña bé K§TT ...................................................................................................68
a. HÖ sè khuÕch ®¹i......................................................................................................... 68
b. §iÖn ¸p lÖch kh«ng ..................................................................................................... 69
c. Tû sè nÐn tÝn hiÖu ®ång pha....................................................................................... 70
2. C¸c s¬ ®å m¾c c¬ b¶n cña bé K§TT ...............................................................................................68
a. M¹ch khuÕch ®¹i ®¶o.................................................................................................. 70
b. M¹ch khuÕch ®¹i thuËn (kh«ng ®¶o) ......................................................................... 71
c. M¹ch khuÕch ®¹i tæng................................................................................................. 71
d. M¹ch khuÕch ®¹i hiÖu................................................................................................. 71
e. M¹ch tÝch ph©n............................................................................................................ 72
g. M¹ch vi ph©n............................................................................................................... 73
h. M¹ch so s¸nh .............................................................................................................. 73
Ch−¬ng V
M¹ch sè
I. Kh¸i niÖm c¬ b¶n...............................................................................................................................78
1. C¸c hÖ ®Õm th«ng dông ....................................................................................................................78
2. ChuyÓn ®æi gi÷a c¸c hÖ ®Õm kh¸c nhau.........................................................................................79
a. ChuyÓn ®æi sè tõ hÖ 10 sang hÖ 2 ............................................................................... 79
b. ChuyÓn ®æi sè tõ hÖ 10 sang hÖ 8 ............................................................................... 79
c. ChuyÓn ®æi sè tõ hÖ 10 sang hÖ 16 ............................................................................. 80
d. ChuyÓn ®æi sè tõ hÖ 2 sang hÖ 16 ............................................................................... 80
3. M· ho¸ hÖ sè 10.................................................................................................................................80
a. Kh¸i niÖm vÒ m∙ ho¸ hÖ sè ......................................................................................... 80
b. C¸c lo¹i m∙ th«ng dông.............................................................................................. 80
II. §¹i sè boolean ..................................................................................................................................82