Bài giảng Kỹ năng nghe - đọc - hỏi của luật sư

KỸ NĂNG NGHE - ĐỌC - HỎI CỦA LUẬT SƯ

GVC. THS.NGUYỄN HỮU ƯỚC HỌC VIỆN TƯ PHÁP

MỤC ĐÍCH YÊU CẦU CỦA BÀI HỌC

BÀI HỌC CUNG CẤP KIẾN THỨC, RÈN LUYỆN KỸ NĂNG NGHE TÍCH CỰC, KỸ NĂNG ĐỌC, KỸ NĂNG ĐẶT CÂU HỎI ĐÂY LÀ CÁC KỸ NĂNG QUAN TRỌNG VÀ THIẾT YẾU TRONG HOẠT ĐỘNG NGHỀ LUẬT SƯ

NỘI DUNG CỦA BÀI HỌC

KỸ

NĂNG

ĐỌC

NGHE

ĐẶT

CÂU HỎI

1. KỸ NĂNG NGHE

Thời lượng sử dụng các kỹ năng

§äc 16%

ViÕt 9%

Nãi 30%

Nghe 45%

1.1. Các phương diện nghe của luật sư

• Nghe khách hàng; • Nghe cán bộ, công chức nhà nước; • Nghe các chức danh tiến hành tố tụng; • Nghe tại phiên tòa; • Nghe đồng nghiệp; • Nghe các chủ thể khác có liên quan…

1.3. BÀI TẬP

Bạn đi từ A đến C, đoạn đường từ A đến B dài 24,44 km, rộng 4m, đường cấp 4 đồng bằng, đoạn đường từ B đến C là 21,11 km, đường cấp 1 đồng bằng, gió thổi từ Đông sang Tây, hỏi người lái xe bao nhiêu tuổi?

1.3. KỸ NĂNG NGHE CỦA LUẬT SƯ

YÊU CẦU CƠ BẢN KỸ NĂNG NGHE CỦA LUẬT SƯ

TẬP TRUNG LẮNG NGHE

GIỮ LIÊN HỆ VỚI NGƯỜI NÓI BẰNG ÁNH MẮT, KHÍCH LỆ NGƯỜI NÓI

KIỂM SOÁT CẢM XÚC BẢN THÂN.

LUẬT SƯ HỎI KHI CHƯA HIỂU RÕ. KHÔNG NGẮT LỜI KHI KHÔNG THẬT CẦN THIẾT, KHÔNG VỘI VÀNG TRANH CÃI, KHÔNG TRANH NÓI.

GHI NHẬN THÔNG TIN (GHI CHÉP… GHI NHỚ)

1.3. KỸ NĂNG NGHE CỦA LUẬT SƯ

NGHE KHÔNG ĐẦY ĐỦ - NGHE MỘT CHIỀU -CHỈ NGHE NHỮNG GÌ MÌNH MUỐN NGHE

NHỮNG VẤN ĐỀ TRÁNH KHI LUẬT SƯ NGHE VỚI ĐỊNH KIẾN

NGHE TÍCH CỰC

NGHE MÀ KHÔNG TÍNH ĐẾN TẦM QUAN TRỌNG CỦA NHỮNG THÔNG TIN NGHE ĐƯỢC

NHỮNG RÀO CẢN LUẬT SƯ CẦN VƯỢT QUA

GIẢ VỜ LẮNG NGHE - BỎ QUA CƠ HỘI HỌC THÊM NHỮNG ĐIỀU MỚI MẺ, THU NHẬN THÊM THÔNG TIN

CHỈ NGHE DỮ LIỆU

NGẠI LẮNG NGHE - LOẠI BỎ SỚM NHỮNG CHỦ ĐỀ CÓ VẺ NHƯ KHÔNG THÚ VỊ

PHÊ PHÁN SỰ TRUYỀN ĐẠT THÔNG TIN HOẶC DỄ BỊ PHÂN TÁN

LUẬT SƯ NGHE VÀ HÀNH ĐỘNG

HÀNH ĐỘNG

THẤU HIỂU

NGHE THẤY

NGHE

CÁC BƯỚC LUẬT SƯ NGHE TÍCH CỰC

NGHE VẬN DỤNG MỌI GIÁC QUAN ĐỂ NẮM BẮT THÔNG TIN

TÓM TẮT TÓM TẮT THÔNG TIN NGHE ĐƯỢC TRONG TÂM TRÍ MÌNH

KIỂM TRA LẠI ĐỐI CHIẾU -NHẮC LẠI THÔNG TIN VỚI NGUỒN -NGƯỜI NÓI

SẮP XẾP LẠI

SẮP XẾP THÔNG TIN VỪA CÓ THEO TRẬT TỰ THÔNG TIN CÓ SẴN CỦA MÌNH

2. KỸ NĂNG ĐỌC – CÁC YÊU CẦU ĐỌC CỦA LUẬT SƯ

• Đọc các văn bản quy phạm pháp luật; • Đọc các tài liệu phục vụ hoạt động nghiệp vụ (Bình luận khoa học,Tài liệu nghiên cứu về pháp luật…);

• Đọc tài liệu do khách hàng cung cấp (Các văn bản của cơ quan nhà nước, của các bên liên quan về vụ, việc của khách hàng…);

• Đọc hồ sơ vụ án (HS, DS, HC); • Đọc các tài liệu bổ trợ khác…

Kỹ thuật đọc–Phân lọai–Sự lựa chọn

• Theo “âm lượng”: To, Vừa, Nhỏ

• Theo “tốc độ” : Nhanh, Vừa, Chậm

• Theo “mục đích” : Thu nhận TT, Truyền đạt thông

tin,

Theo “yêu cầu”: Ghi nhớ, Nghiên cứu, Tìm kiếm TT

2.1. QUÁ TRÌNH LUẬT SƯ ĐỌC

NHẬN THÔNG TIN

GIẢI MÃ THÔNG TIN DƯỚI GÓC ĐỘ PHÁP LÝ

MÃ HÓA THÔNG TIN

HIỂU THÔNG TIN PHÁP LÝ

TÌM Ý TƯỞNG PHÁP LÝ

????

LUẬT SƯ

NHẬN THỨC VẤN ĐỀ PHÁP LÝ

2.2. KỸ NĂNG ĐỌC CỦA LUẬT SƯ

PHƯƠNG PHÁP ĐỌC

XÁC ĐỊNH MỤC ĐÍCH ĐỌC

2.2.1. KỸ NĂNG ĐỌC CỦA LUẬ SƯ

MỤC

ĐỌC NẮM ĐƯỢC NỘI DUNG

ĐÍCH

ĐỌC TÌM CƠ SỞ PHÁP LÝ

ĐỌC

ĐỌC TÌM CĂN CỨ, CHỨNG CỨ

ĐỌC PHÁT HIỆN VẤN ĐỀ PHÁP LÝ

2.2.2. KỸ NĂNG ĐỌC

PHƯƠNG

ĐỌC THEO DIỄN TIẾN SỰ VIỆC

PHÁP

ĐỌC

ĐỌC KIỂM TRA, PHÁT HIỆN ĐỌC TỪ TÀI LIỆU MẤU CHỐT

ĐỌC THEO NHÓM VẤN ĐỀ PHÁP LÝ THEO ĐỊNH HƯỚNG NHẤT ĐỊNH

2.2.2.1. KỸ NĂNG ĐỌC

PHƯƠNG

PHÁP

ĐỌC

ĐỌC HIỂU THEO CÂU HỎI

ĐỌC GHI NHỚ THEO BỐ CỤC

QUY TẮC SQ3R – VẬN DỤNG CỦA LUẬT SƯ

• S=Survey: khảo sát • Q=Question: đặt câu hỏi • Read=đọc văn bản. • Review=đọc lại • Recite =ghi nhớ, lưu trữ.

3. KỸ NĂNG ĐẶT CÂU HỎI CỦA LUẬT SƯ

ĐẶT CÂU HỎI ĐỂ XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ PHÁP LÝ

Câu hỏi về nhu cầu của khách hàng?

(Quyền lợi của KH là gì ? KH mong muốn gì ?)

QHPL

Sự việc Sự kiện

Câu hỏi pháp lý mấu chốt ? Xác định bản chất pháp lý của sự việc

Quá trình xác định vấn đề pháp lý là quá trình phân tích sự việc, bằng cách liên tục đặt các câu hỏi

Các câu hỏi pháp lý cụ thể? (Nhằm tìm bằng chứng – sự chứng minh)

3. CÁC PHƯƠNG DIỆN HỎI CỦA LUẬT SƯ

KHÁCH HÀNG

HƯỚNG

ĐẠI DIỆN CƠ QUAN NHÀ NƯỚC

CỦA

CÂU

CƠ QUAN VÀ CHỨC DANH TỐ TỤNG HỎI

CHỦ THỂ KHÁC

3. KỸ NĂNG ĐẶT CÂU HỎI CỦA LUẬT SƯ

THU NHẬN THÔNG TIN

MỤC

ĐÍCH KIỂM TRA SỰ THẤU HIỂU

ĐẶT

CÂU CHỨNG MINH ĐIỀU NGƯỢC LẠI

HỎI

GỢI HƯỚNG TƯ DUY

3. KỸ NĂNG ĐẶT CÂU HỎI CỦA LUẬT SƯ

HỎI ĐỂ BÁC BỎ TRỰC DIỆN

MỤC

ĐÍCH HỎI ĐỂ GIÁN TIẾP BÁC BỎ

ĐẶT

CÂU HỎI ĐỂ TRẢ LỜI

HỎI

HỎI ĐỂ CHỨNG MINH CHÂN LÝ

PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG LOẠI CÂU HỎI

LOẠI CÂU HỎI THEO CẤU TRÚC LOẠI CÂU HỎI THEO NỘI DUNG

CÂU HỎI MỞ CÂU HỎI ĐÓNG CÂU HỎI DẪN DẮT CÂU HỎI TÌM GIẢI THÍCH CÂU HỎI PHÁT TRIỂN Ý CÂU HỎI ĐỂ TRẢ LỜI

CÂU HỎI TÌM THÔNG TIN CHUNG

TÁC DỤNG CỦA CÂU HỎI

CÓ ĐƯỢC SỰ CHÚ Ý QUAN TÂM CỦA NGƯỜI NGHE TÌM KIẾM THÔNG TIN VỀ NHU CẦU CỦA NGƯỜI NGHE QUẢN LÝ ĐƯỢC TÌNH CẢM VÀ KIỀM CHẾ ĐƯỢC PHẢN ỨNG CUNG CẤP CÁC HƯỚNG DẪN LIÊN QUAN

Cách dùng Câu hỏi mở

• Dùng khi bắt đầu giai đoạn đầu của buổi tiếp

xúc.

• Sử dụng dạng câu hỏi mở để khai thác thông

tin từ khách hàng, khi nghe các câu này khách hàng sẽ dễ dàng kể và cung cấp thông tin cho LS, nói một cách tự do.

• Đây là những câu hỏi để dẫn dắt khách hàng. • Chỉ hỏi khi LS thực sự hết sức chú ý lắng nghe

khách hàng.

Các loại câu hỏi mở

Câu hỏi phá băng: - Chúng tôi có thể giúp gì cho chị?

- Chị có thể cho biết điều gì đưa chị tới

Văn phòng của chúng tôi?

Các loại câu hỏi mở

Câu hỏi nghi vấn: - Tại sao? - Khi nào? - Ở đâu? - Ra sao? - Như thế nào? - …

Các loại câu hỏi mở

Câu hỏi so sánh: - LS: Tình trạng giữa chồng chị và chị như thế nào trước và sau khi chị chuyển đi chỗ khác?

- LS: Chị có nhận xét gì về sự khác nhau giữa phương án 1 và phương án 2?

Các loại câu hỏi mở

Câu hỏi mở rộng: - Lý do nào đã làm cho chị xử sự như vậy?

Thay vào câu hỏi: Tại sao?

- Sự việc đó đã diễn ra vào khoảng thời gian nào? thay cho câu hỏi: Lúc nào?

Các loại câu hỏi mở

Câu hỏi đánh gía: - Anh (chị) sẽ cảm thấy thế nào nếu…?

- Anh (chị) có cảm thấy mình có lỗi không

nếu…?

Các loại câu hỏi mở

Câu hỏi bao quát, khái quát: - Theo anh (chị) trình bầy thì…?

- Theo tôi hiểu là…?

CÂU HỎI ĐÓNG – CẤU TRÚC

Câu đóng thường đưa ra các thông tin và yêu cầu đối tác xác nhận lại. Thông thường trả lời cho các câu này là đúng hoặc sai, có hoặc không? Chính xác hay không chính xác?.

Cách dùng câu hỏi đóng

• Kiểm tra và xác nhận lại các chi tiết • Tóm tắt lại các sự việc và câu chuyện khách hàng

cung cấp; Chốt lại các thông tin;

• Tạo ra sự tích cực, chủ động từ phía LS và đặt đối tác

vào sự thụ động.

• Câu hỏi để xây dựng sự liên hệ với khách hàng: • Câu hỏi nhận biết: • Câu hỏi dẫn dắt;

Câu hỏi đóng:

Câu hỏi để xây dựng sự liên hệ với khách hàng:

- Chị tìm chỗ để xe có khó không?

- Chị tìm văn phòng của chúng tôi có khó không?

Ví dụ câu hỏi đóng

• Chị có mặt vào lúc xảy ra sự việc không? • Cụ thân sinh đã mất vào năm 1980, có đúng

không?

• Tai nạn đã xảy ra vào lúc 11h giờ có đúng

không?

• Ông (bà) có thừa nhận lời khai tại cơ quan

điều tra do Tòa công bố không?

• Tại Tòa Ông (bà) đã khai rằng(…) điều đó

đúng hay sai?

NGHỆ THUẬT SỬ DỤNG CÂU HỎI CỦA LUẬT SƯ

HỎI ĐỂ BÁC BỎ

CÓ THỂ TẠO CÂU HỎI DỰA THEO QUY TẮC LẤY ĐIỀU KHÔNG THỂ ĐỂ CHỨNG MINH ĐIỀU KHÔNG THỂ NHẰM CHỈ RA ĐIỀU PHI LÝ CỦA ĐỐI PHƯƠNG

NGHỆ THUẬT SỬ DỤNG CÂU HỎI

HỎI CŨNG LÀ MỘT CÁCH TRẢ LỜI

HỎI LẠI – MỘT NGHỆ THUẬT NÉ TRÁNH TRẢ LỜI

Hỏi để bác bỏ:

• MSDT hỏi LTDĐ: ngài có chí hướng giải

phóng người da đen sao ngài không sang châu Phi, ở đó có rất nhiều người da đen?

• LTDĐ hỏi lại: còn ngài có chí hướng giải phóng linh hồn sao ngài không xuống địa ngục, ở đó có rất nhiều linh lồn?

Hỏi để bác bỏ

• Thượng đế là toàn năng và thượng đế sáng tạo

ra thế giới

• Thượng đế có tạo ra tảng đá mà ông ta không

nhấc nổi không?

Hỏi để khuyên can

• ĐTV: Bắt nhầm còn hơn bỏ sót!

• LS: Khi người bị bắt là thân nhân của

ĐTV thì ông có muốn bắt nhầm không? Hay bỏ sót?

Gây ảnh hưởng bằng câu hỏi

KH: Giá dịch vụ của VP là mắc quá! LS: 1. Tiền nào của ấy, bác ạ!

2. Bác quan tâm đến sinh mệnh chính trị

của bác hay giá cả hợp lý của Văn phòng? 3. Bác quan tâm đến chất lượng hay số

lượng?

4.Liệu chất lượng và sự chuyên nghiệp của

VP có quan trọng trong sự lựa chọn của bác không? 5…?

NGUYÊN TẮC ĐẶT CÂU HỎI

• Cách hỏi quan trọng như nội dung câu hỏi; • Đưa ra những câu hỏi mở trước; • Giữ cho câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng; • Một câu hỏi chỉ đề cập một vấn đề; • Không có định kiến trong câu hỏi; • Kiểm tra xem người nghe có hiểu câu hỏi? • Kiên nhẫn!