ƯƠ
CH
NG 7
Ế
Ủ
Ế CÁC H C THUY T KINH T Ổ Ể
C A TR
NG PHÁI TÂN C ĐI N
Ọ ƯỜ (NEOCLASSICISM)
ộ
N i dung
ả ủ ế ờ
ể ặ ế ủ ế ủ ế ườ 1. Hoàn c nh ra đ i và đ c đi m ch y u 2. Các h c thuy t kinh t ch y u c a tr ng phái
“ Gi
ế ủ ế ủ ườ 3. Các h c thuy t kinh t ch y u c a tr ng phái
ế ỹ ọ ớ ạ i h n ” Thành Viên (ÁO) ọ C n Biên M
ụ
ậ ườ ườ 4. Tr 5. Tr ng phái Thành Lausanne Th y Sĩ ng phái CAMBRIDGE ( ANH)
ủ ế
ờ
ể
ả
ặ
1. Hoàn c nh ra đ i và đ c đi m ch y u
ả
ờ ầ ể
ạ ượ Hoàn c nh ra đ i: Cu i TK 19 đ u TK 20 SX phát tri n m nh, th ị ẳ c kh ng ng ngày càng l n, vai trò cá nhân đ
ủ ấ ố ớ ườ tr ị đ nh, nh t là ch DN
Giai c p vô s n đã có vũ khí t ả
ấ ủ ắ ư ưở t ng s c bén c a
ự ậ
Giai c p t kinh t
ủ mình – Ch nghĩa Mác. ả ấ ư ả ầ s n c n ph i xây d ng m t lý lu n ớ ệ ợ ế ớ ể ả m i đ b o v l ộ i ích trong tình hình m i.
ặ
ươ
ể Đ c đi m ph
ậ ng pháp lu n:
Th nh t,
ủ đ i ố
ứ ấ cách ti p c n ệ ượ ế
ườ ợ ớ v i các hi n t Th haiứ ế ậ duy tâm, tâm lý – ch quan ng và hành vi kinh t , nguyên t c ắ hành vi h p lý (con ng
ủ i duy ườ
ể i đ phân tích các i tiêu dùng)
ợ ố i đa hĩa l lý) trong t i ích c a mình (hành vi ng ườ ấ ả s n xu t, hành vi ng quá trình kinh t . ế
ậ ủ
ng pháp lu n c a
ặ ườ
ổ ể
ể Đ c di m ph tr
ươ ng phái Tân c đi n.
Th baứ , phân tích kinh t
ầ
ổ ư ấ ế ộ ậ ự ế ị ị ứ lĩnh v c trao đ i, l u ả ố đ c l p.
ắ
ị ủ ự
ế ở thông, cung c u; tiêu dùng quy t đ nh s n xu t; đ i ơ ượ t Th tứ ư, nguyên t c khan hi m: ngu n tài nguyên có ế ủ i h n và s đánh giá ch quan đ i v i giá tr c a ế ng nghiên c u là các đ n v kinh t ồ ố ớ ị ộ ậ ớ ạ gi ả c i. M t v t càng khan hi m thì giá tr càng cao
ặ
ươ
ậ
ể Đ c đi m ph
ng pháp lu n
ề ấ ng th c s n xu t TBCN là hoàn
ươ ử ụ
Th nămứ ươ , đ cao ph ớ ơ ế ị ắ ồ ạ ấ ệ i vĩnh vi n vì g n v i c ch th thi n nh t và t n t ấ ố ứ ườ t nh t. ng th c ho t đ ng t ng – ph tr Th sáuứ ọ kinh t
ứ ả ễ ạ ộ ụ ồ ị ả ế ơ ứ ể ố , s d ng các công c toán h c trong phân tích : c ng th c, đ th , b ng bi u, hàm s …
Ủ Ế Ủ Ế
2. H C THUY T KINH T CH Y U C A ƯỜ Ế Ậ Ọ NG PHÁI C N BIÊN ÁO (MARGINALLISM) TR
Tr
ớ ạ ượ ạ ể ở i h n ÁO đ c đ i bi u b i ba nhà
Carl Menger ( 1840 1921), Bohm Bawerk (1851 1914), Won Wieser (1851 – 1926).
ườ kinh t ng phái gi :ế
Carl Menger ( 1840 1921)
ộ
i Neusandec, Áo (nay thu c Ba Lan)
ợ
ữ
ổ ủ
ế ọ
h c, 1871
ố
ữ
ễ
ế
ng pháp lu n kinh t ượ ừ
Sinh t ạ Lu t s , 1867 TS Lu t, ĐH T ng h p Kracow ậ ậ ư Tác ph m: Nh ng nguyên lý c a kinh t ẩ C ng hi n quan tr ng: ọ ế ị ợ ế Lý thuy t giá tr l ậ Ph ả ị đ nh đ
i ích biên ả ị ế ọ h c: di n d ch nh ng k t qu c coi là đúng
ươ rút ra t
các gi
ậ
ị
Lý lu n giá tr ích l
ợ i
ị
ở ế ố ủ
ầ
ợ ch quan (l ố ả
ấ
khách quan (nhân t
i ích hay c u) s n xu t hay cung).
ầ ủ
ứ ấ
ơ ở
ự
ườ i. ợ ậ i c n
c xác đ nh b i y u t ố ừ ự ỏ s th a mãn nhu c u c a con ng ị ủ ề Th nh t, V Giá tr ch quan d a trên c s “ích l biên” (Marginal Utility):
+ Lôïi ích caän bieân cuûa cuûa caûi ñöôïc quy ñònh bôûi hai nhaân toá: (i) cöôøng ñoä thoaû maõn nhu caàu vaø (ii) tính khan hieám cuûa noù.
+ Vaät phaåm ñöa ra sau cuøng ñeå thoaû maõn nhu caàu lôiï
ích caän bieân nhoû nhaát vaø noù quyeát ñònh lôïi ích caän bieân cuûa toaøn boä caùc vaät phaåm.
Giá tr đ ị ượ ữ ơ h n là nh ng nhân t ị ấ Giá tr xu t phát t
ậ
ợ
ủ
l
i ích c n biên là l
ố
ậ
ợ i ích c a ư ả ậ v t cu i cùng đ a ra tho ậ ầ ợ i mãn nhu c u. V t đó có l ế ỏ ấ ợ i ích đó quy t ích nh nh t, l ẩ ủ ợ ị đ nh l i ích c a các v t ph m khác.
ậ
ị
Lý lu n giá tr ích l
ợ i
Th hai, V giá tr trao đ i: d a trên y u t
ế ố ự ề ổ ị tâm lý
ch quan. ườ ỉ ế ẩ
ứ ủ “ng ỉ ổ ậ ừ i ta ch ti n hành trao đ i v t ph m cho nhau ổ ự trao đ i d a trên
ợ i. L i ích t ườ ợ ấ ch khi th y mình có l ủ ủ đánh giá ch quan c a ng ổ i tham gia trao đ i”.
ự
ữ
ổ
ơ
VD: s trao đ i gi a hai n ng dân: A & B
ự
Ng a (NDA)
Bò
Bò (NDB)
50
Ng a ự 50
50
50
40
40
30
30
20
20
10
10
0
0
ậ
ị
Lý lu n giá tr ích l
ợ i
Th ba, V giá tr c n biên (value utility): ị ậ ị ậ giá tr c n biên:
ợ ứ l i ích
ủ ả ẩ ậ ả
ủ ẽ
ị ậ ẽ ế ị
ẩ ề ậ c n biên ậ ợ i ích c n biên c a s n ph m c n biên (s n “l ế ị ẩ ph m sau cùng) s quy t đ nh giá tr c n biên c a ả ị ậ ẩ s n ph m đó. Và giá tr c n biên s quy t đ nh giá ị ủ ấ ả ả t c s n ph m khá tr c a t c”.
ậ
ị
Lý lu n giá tr ích l
ợ i
ứ
ị Giaù trò khaùch quan vaø giaù
Th t
, V các hình th c giá tr :
ứ ư ề trò chuû quan.
Giaù trò khaùch quan xuaát phaùt töø lôïi ích cuûa vaät phaåm
mang laïi ñeå thoûa maõn nhu caàu cuûa con ngöôøi.
Giaù trò chuû quan xuaát phaùt töø söï tieâu duøng vaät phaåm aáy vaø vieäc con ngöôøi quyeát ñònh söû duïng chuùng nhö theá naøo.
ậ
ị
Lý lu n giá tr ích l
ợ i
Th năm,V giá c : l
ủ ậ ẩ ề i ích c n biên c a v t ph m
ậ ẩ quy t đ nh giá c c a v t ph m.
ả ị ườ ớ ạ ủ ự i h n c a s
ứ ế ị Giá c th tr ủ ả ợ ả ủ ậ ộ ẽ ng s dao đ ng trong gi ủ
Y u t ế ố ngườ tr
ủ ể ộ ế ế đánh giá ch quan c a các ch th (mua – bán) ả ị khan hi m cũng tác đ ng đ n giá c th
Ế Ế 3. CÁC H C THUY T KINH T CH Y U
Ỹ Ủ ƯỜ Ủ Ế Ậ NG PHÁI C N BIÊN M Ọ C A TR
John Bates Clark (1847 1938) giáo s ĐH t ng h p
ư ổ ợ
John Maurice Clark (1884 – 1963)
Colombia.
ế
ấ
ố Lý thuy t phân ph i theo năng su t biên
S d ng lý thuy t năng su t biên đ l p lu n phân
ể ậ ấ ậ
ễ
ạ ế ệ ạ ằ i là công b ng mi n là thu ầ ủ ộ c là m t ph n c a quá trình c nh
M c đích là đ ch ng l
ử ụ ậ ố ph i thu nh p hi n t ậ ượ ậ nh p nh n đ tranh ụ ữ ể
ể ố ố ủ ằ
ạ i nh ng quan đi m cho ằ r ng phân ph i c a CNTB là không công b ng (Marx, George)
ấ
ế
ấ ố ả s n xu t trên ủ ng gi m c a năng su t
Lý thuy t năng su t biên Năng su t c n biên c a các nhân t ậ ề ư ả
ướ ả ậ Khi các nhân t b n. Vì v y
ấ ủ ấ
ẽ ả ủ ấ ậ ơ ở ấ c s quy lu t v xu h ố ả ộ lao đ ng và t s n ố ổ xu t khác không đ i thì năng su t c a nhân t tăng thêm s gi m.
ế
ấ
Lý thuy t năng su t biên
ượ
ư ả T b n
ả S n L
ng
Lao Đ ng ộ i)ườ
(ĐVT:ng
( 1000. USD)
( chi c) ế
100 100 100 100 100 100
0 1 2 3 4 5
Năng su t ấ ủ ậ c n biên c a lđ (chi c) ế 10 9 7 4 1
0 10 19 26 30 31
ế
ể
ấ
ả
ố
ậ
Lý thuy t năng su t biên đ lý gi i phân ằ ơ ph i thu nh p trong CNTB là c ng b ng
Ti n công c a công nhân = s n ph m biên c a lao
ủ ủ ả ẩ
L i nhu n c a nhà t
ậ ủ ư ả ủ ư ấ b n = năng su t biên c a t
Đ a tô = năng su t biên c a đ t đai ấ ố phân ph i công b ng. ặ ớ Ph i đ i m t v i câu h i: Công nhân không có góp ợ
ề đ ngộ ợ b nả ị ủ ấ
ư ả ằ ỏ ậ ủ i nhu n c a nhà t ả ố ầ ph n vào l b n?
4. TR
ƯỜ Ụ NG PHÁI THÀNH LAUSANNE TH Y SĨ
Leon Walras ( 1834 1910 )
Damaso Pareto
ớ
ở
Sinh ra và l n lên
Pháp.
( 1848 1923)
ả
ạ ạ
ỵ i ĐH Lausanne Thu
Gi ng d y t Sĩ
Leon Walras có hai lý thuy t quan tr ng là :
ế ọ Giá c ả
ổ ế ằ và thuy t cân b ng t ng quát.
ả
ế Lý thuy t giá c
ữ
ứ
ẩ ả ớ ươ
ằ
ổ
ượ
ả giá c hay c ng quan ng
ề ỷ ệ
ả
ổ
l
Khi nghiên c u trao đ i gi a hai s n ph m: “ ổ ươ t ng quan trao đ i, ngang b ng v i t ả ủ ố đ o c a s hàng hóa trao đ i. C hai đ u t ị ngh ch.” ụ
ổ
ớ
ố ượ
Ví d : trong trao đ i 2 hàng hóa X, Y v i kh i l
ng
ả ng hàng hóa Y là Qy. Giá c
ố ượ hàng hóa X là Qx, kh i l ả hàng hóa X là Px, giá c hàng hóa Y là Py.
ẳ
Ta có đ ng th c: Qx/Qy = Py/Px ứ
ổ
ế
ằ
Lý thuy t cân b ng t ng quát
ị ườ
ẩ
ả
Th tr
ng s n ph m
Giá cả
ề
Lãi su tấ
Ti n công
ị ườ
ư ả
ị ườ
ộ
Th tr
b n
Th tr
ng lao đ ng
ng t
ị ườ
ề ng và n n kinh
ổ
ữ ươ doanh nhân làm cho t ng tác gi a ba th tr ằ ế ở ạ tr ng thái cân b ng t ng quát t
ƯỜ
5. TR
NG PHÁI CAMBRIDGE (ANH)
ư ườ ẩ
ế
ị ọ chính tr h c” (1890).
Alfred Marshall (1842 1924), ợ ổ ng ĐH t ng h p Cambridge. Giáo s tr ủ ữ ổ ế Tác ph m n i ti ng: “nh ng nguyên lý c a kinh t
Tr ng tâm nghiên c u c a Marshall là th tr
ứ ủ ị ườ ng và
ng.
ị ườ ườ ổ ọ ả ị ườ ơ ế c ch hình thành giá c th tr Th tr ể ữ
ệ ng là t ng th nh ng ng i có quan h ầ . mua bán hay là n i g p g c a cung và c u
ệ ầ ơ ặ ỡ ủ khái ni m giá cung và giá c u.
GIÁ CUNG
ể ế ấ i s n xu t có th ti p
ấ ở ườ ả ờ ng th i. c quy t đ nh b i chi phí s n xu t.
ả ầ ấ
Giá cung là giá c mà ng ả ấ ở ứ ươ ụ ả m c đ t c s n xu t Giá cung đ ế ị ượ Chi phí s n xu t bao g m chi phí ban đ u và chi ồ ả
Chi phí ban đ u là chi phí mà doanh nghi p ph i ả
phí tăng thêm. ầ ệ
ị ấ ể ch u b t k có hay không có s n l
Chi phí tăng thêm bao g m chi phí v nguyên li u, ồ
ệ
ề ươ ả ượ ng. ề ả ượ ng, nó tăng khi gia tăng s n l ti n l ng.
Giá c u ầ
ầ ườ ố ể i mua có th mua s
Giá c u là m c giá mà ng i.
ượ ệ ạ l
ậ
ầ ậ ợ i ích c n biên. ố ượ ng hàng hóa
Khi giá cung và giá c u g p nhau thì hình thành nên ặ ầ ả ượ
ứ ng hàng hóa hi n t Giá c u v n đ ng theo nguyên lý l ộ ầ ầ ẽ ả Nghĩa là giá c u s gi m d n khi s l đó tăng lên.
ằ ả ằ giá c cân b ng và s n l ng cân b ng.
ằ
ầ
ầ
Giá c u, giá cung và cân b ng cung c u
Giá cân b ng ằ
Giá cung
Giá c u ầ
P
P
PE
E
0
Q
QE
Q
ầ
ả Cung, c u và giá c
ế ố ờ
ả
ưở
ầ
ọ
th i gian có nh h
ế ng quan tr ng đ n cung, c u và
Y u t ả
giá c cân b ng. ạ
ằ ầ
ắ
ế
Ng n h n: c u có tác đ ng đ n giá c
ả ế
ả
ạ
ả
ộ
ộ ấ Dài h n: Chi phí s n xu t tác đ ng đ n giá c .
ề
ế
ả
ự ộ ộ
ủ ầ
ộ S đ c quy n cũng có tác đ ng đ n giá c . . Đ co giãn c a c u theo giá
ủ ầ
ộ
Đ ï co dãn c a c u theo giá
ủ
ộ ầ ố ớ ầ ẹ ổ
Di n t Giá thay đ i c u thay đ i: m nh, nh , kh ng đ i Là t ụ ng tiêu th
ạ ổ ố ượ
ứ ễ ả ự s tác đ ng c a m c giá đ i v i c u: ơ ổ ổ ủ ự ph n trăm c a s thay đ i s l ổ ủ ự ầ ả ph n trăm c a s thay đ i giá c . ỷ ệ l chia cho t ầ ỷ ệ l
ố ớ
E d = % ∆ Q/ %∆ P. ả ệ ố E d : h s co dãn c a c u đ i v i giá c . % ∆ Q: ph n trăm thay đ i trong s l ầ ầ ng c u. % ∆ P: ph n trăm thay đ i trong giá c hàng hóa. ầ
ủ ầ ổ ổ ố ượ ả
ủ ầ
ộ
Đ ï co dãn c a c u theo giá
ứ
ố ớ ố ớ
E d = 1 co dãn đ n vơ ị E d >1 E d < 1 E d = 0 c u không co dãn. ầ E d = ∞ c u co dãn hoàn toàn. ầ Ý nghĩa nghiên c u Ed: ệ Đ i v i doanh nghi p ủ Đ i v i chính ph
