CHƯƠNG XI
NHỮNG TRƯỜNG HỢP
KHÔNG PHẢI LÀ TỘI PHẠM
1. Khái quát
Về bản chất, tội phạm là hành vi nguy hiểm cho XH
do người có năng lực TNHS thực hiện một cách cố ý
hoặc vô ý xâm phạm các QHXH được LHS bảo vệ.
Tuy vậy, cũng có một số hành vi mà theo quy định
của BLHS được xem không phải là tội phạm.
Các TH loại trừ TNHS
1. Hành vi có tính chất nguy hiểm không đáng kể (K2, Đ8);
2. Sự kiện bất ngờ (Đ20);
3. Người thực hiện hành vi không có năng lực TNHS (Đ21);
4. Phòng vệ chính đáng (Đ22);
5. Tình thế cấp thiết (Đ23);
6. Gây thiệt hại trong khi bắt ngữ người phạm tội (Đ24 –
Điểm mới);
7. Rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ
KHKT và CN (Đ25 – Điểm mới);
8. Thi hành mệnh lệnh của người chỉ huy hoặc cấp trên;
2. Phòng vệ chính đáng
Là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của NN, của tổ
chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của
người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người
đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Phòng vệ
chính đáng không phải là TP.
Ýnghĩa của chế định phòng vệ chính đáng?
•Tích cực ngăn chặn hành vi nguy hiểm;
•Góp phần đấu tranh phòng, chống TP;
Các điều kiện của phòng vệ chính đáng
1. Có sự tấn công nguy hiểm đáng kể và trái pháp luật;
2. Sự tấn công xâm phạm đến lợi ích của NN, của tổ chức,
quyền và lợi ích hợp pháp của mình hoặc của người khác;
3. Sự tấn công phải đang xảy ra hoặc đe dọa xảy ra ngay
tức khắc;
4. Mục đích của việc phòng vệ là gạt bỏ sự tấn công, hành
vi phòng vệ nhằm vào chính người có hành vi tấn công;