Bài giảng Maple - Chương 1: Giao diện và môi trường làm việc của Maple

Ch−¬ng 1<br /> <br /> Giao diÖn vµ m«i tr−êng<br /> lµm viÖc cña Maple<br /> <br /> 1.1.<br /> <br /> Giao diÖn vµ c¸c menu lÖnh cña Maple......................... 2<br /> <br /> 1.1.1. File................................................................................................................ 2<br /> 1.1.2. Edit ............................................................................................................... 2<br /> 1.1.3. Insert ............................................................................................................ 3<br /> 1.1.4. Windows ...................................................................................................... 4<br /> 1.1.5. View ............................................................................................................. 5<br /> 1.1.6. Format.......................................................................................................... 6<br /> <br /> 1.2. M«i tr−êng tÝnh to¸n vµ c¸c ®èi t−îng trong trang lµm viÖc7<br /> 1.2.1. Côm xö lý (Execution Group).................................................................... 8<br /> 1.2.2. LÖnh vµ kÕt qu¶ tÝnh to¸n cña Maple ...................................................... 8<br /> 1.2.3. Môc (Section) ............................................................................................. 9<br /> 1.2.4. §å thÞ (Graph).............................................................................................. 9<br /> <br /> 1.2.5. Siªu liªn kÕt (Hyperlink) ........................................................................... 10<br /> 1.2.6. V¨n b¶n vµ ®o¹n v¨n b¶n (text vµ paragraph) ................................... 10<br /> <br /> 1.3. Mét sè qui ®Þnh chung ........................................................... 10<br /> 1.4. TÝnh to¸n qua m¹ng ............................................................... 11<br /> ViÖc cµi ®Æt vµ khëi ®éng ch−¬ng tr×nh Maple trªn m«i tr−êng Windows kh«ng<br /> cã g× kh¸c biÖt so víi c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông kh¸c. §Ó cµi ®Æt Maple, chØ cÇn<br /> cho ch¹y file setup.exe (cã s½n trong bé ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt) vµ thùc hiÖn c¸c khai<br /> <br /> b¸o ®¬n gi¶n theo ®óng tr×nh tù. Sau khi cµi ®Æt xong, ta sÏ thÊy xuÊt hiÖn mét<br /> nhãm ch−¬ng tr×nh cña Maple. Cho ch¹y ch−¬ng tr×nh Maple ta sÏ thÊy xuÊt hiÖn<br /> giao diÖn lµm viÖc. Giao diÖn cña Maple kh¸ gièng víi giao diÖn lµm viÖc cña c¸c<br /> ch−¬ng tr×nh øng dông kh¸c trªn Windows vµ còng rÊt “th©n thiÖn” víi ng−êi sö<br /> dông.<br /> <br /> 1.1. Giao diÖn vµ c¸c menu lÖnh cña Maple<br /> Giao diÖn lµm viÖc cña Maple còng gièng nh− giao diÖn cña c¸c ch−¬ng tr×nh<br /> øng dông kh¸c trªn m«i tr−êng Windows, tøc lµ còng gåm c¸c thanh menu lÖnh.<br /> <br /> Menu lÖnh lµ mét b¶ng chän c¸c chøc n¨ng cña mét ch−¬ng tr×nh. VÒ c¬ b¶n,<br /> Menu cña Maple còng t−¬ng tù nh− Menu cña c¸c ch−¬ng tr×nh so¹n th¶o v¨n b¶n<br /> trªn m«i tr−êng Windows. Tuy nhiªn, Maple lµ ch−¬ng tr×nh thiªn vÒ tÝnh to¸n, nªn<br /> nã còng cã mét sè chøc n¨ng ®Æc thï riªng, vµ ë ®©y chóng t«i chØ tËp trung vµo<br /> giíi thiÖu nh÷ng chøc n¨ng nµy (c¸c chøc n¨ng cßn l¹i chóng t«i chØ giíi thiÖu l−ít<br /> qua, v× b¹n ®äc ®Òu ®· quen biÕt trong c¸c ch−¬ng tr×nh tin häc phæ th«ng).<br /> <br /> 1.1.1. File<br /> Menu nµy chøa nh÷ng chøc n¨ng thao t¸c trªn file. Cô thÓ lµ:<br /> T¹o mét file (trang lµm viÖc - worksheet) míi b»ng chøc n¨ng New;<br /> Më mét file ®· cã b»ng chøc n¨ng Open;<br /> Ghi c¸c th«ng tin ®ang so¹n th¶o b»ng chøc n¨ng Save;<br /> Ghi c¸c th«ng tin ®ang më sang mét file míi b»ng chøc n¨ng Save As;<br /> ChuyÓn ®æi v¨n b¶n ®ang so¹n th¶o (tõ d¹ng Maple) sang mét sè d¹ng<br /> kh¸c (Plain Text, LaTex, HTML,...) b»ng chøc n¨ng Export As;<br /> Muèn ®ãng File ®ang so¹n th¶o, sö dông chøc n¨ng Close;<br /> In v¨n b¶n (hoÆc c¸c trang trî gióp) b»ng c¸c chøc n¨ng Print;<br /> Tho¸t ra khái Maple b»ng chøc n¨ng Exit.<br /> <br /> 1.1.2. Edit<br /> Menu nµy chøa nh÷ng lÖnh liªn quan ®Õn so¹n th¶o, rÊt gièng víi c¸c chøc<br /> n¨ng quen biÕt trong Word vµ c¸c m«i tr−êng so¹n th¶o kh¸c, cho nªn chóng t«i<br /> kh«ng giíi thiÖu l¹i. ChØ xin l−u ý mét sè tÝnh n¨ng bæ sung nh− sau.<br /> Chøc n¨ng Copy Examples còng t−¬ng tù Copy (sao chÐp), nh−ng nã chØ ho¹t<br /> ®éng khi ®ang më mét trang h−íng dÉn (trî gióp) nµo ®ã vµ khi Êy nã cã kh¶ n¨ng<br /> sao chÐp toµn bé phÇn vÝ dô cã trong trang trî gióp ®ã (Mµ kh«ng cÇn b«i ®en ®Ó<br /> chän tr−íc).<br /> <br /> 2<br /> <br /> Xo¸ toµn bé ®o¹n v¨n b¶n (paragraph) mµ con trá ®ang ®øng b»ng chøc n¨ng<br /> Delete Paragraph.<br /> Chän (b«i ®en) c¶ trang v¨n b¶n b»ng chøc n¨ng Select All.<br /> Nhóng mét ®èi t−îng (OLE object) vµo trang lµm viÖc b»ng chøc n¨ng Insert<br /> OLE Object. Khi chøc n¨ng nµy ®−îc chän, mét hép tho¹i xuÊt hiÖn víi mét danh<br /> môc tªn c¸c lo¹i Object mµ cã thÓ nhóng vµo trang lµm viÖc ®−îc, vÝ dô nh−:<br /> Bitmap Imagine, Media Clip, MathType Equation, AutoCAD Drawing,...<br /> T×m mét ®o¹n v¨n b¶n trong trang lµm viÖc b»ng chøc n¨ng Find.<br /> <br /> 1.1.3. Insert<br /> §©y lµ menu chøa nh÷ng lÖnh vÒ chÌn.<br /> <br /> Insert /Text Input<br /> LÖnh nµy chuyÓn tr¹ng th¸i sang chÕ ®é so¹n th¶o v¨n b¶n (t−¬ng ®−¬ng víi<br /> viÖc nhÊn vµo nót cã ch÷ T trªn thanh c«ng cô).<br /> <br /> Insert /Maple Input<br /> LÖnh nµy chuyÓn ®Þnh d¹ng v¨n b¶n tõ text sang d¹ng lÖnh cña Maple.<br /> <br /> Insert /Execution Group<br /> LÖnh nµy cho chÌn vµo mét côm xö lý (execution group, xem chi tiÕt trong<br /> Môc 2), còng cã nghÜa lµ ®−a mét dÊu nh¾c lÖnh ë vÞ trÝ tr−íc con trá (before<br /> cursor) hoÆc sau con trá (after cursor).<br /> <br /> Insert /Paragraph<br /> LÖnh nµy cho vµo trang lµm viÖc mét ®o¹n v¨n b¶n míi (ë vÞ trÝ tr−íc hoÆc sau<br /> con trá, tuú theo viÖc chän Before hay After Cursor). L−u ý r»ng Maple th−êng<br /> kh«ng coi viÖc nhÊn phÝm Enter (xuèng dßng) lµ vµo mét ®o¹n v¨n b¶n míi (nh−<br /> th−êng thÊy trong c¸c ch−¬ng tr×nh so¹n th¶o th«ng th−êng), cho dï con trá cã<br /> nh¶y xuèng dßng d−íi. Muèn ch¾c ch¾n cã ®o¹n v¨n b¶n míi th× nªn dïng chøc<br /> n¨ng insert paragraph nh− võa nãi.<br /> <br /> Insert /Section<br /> LÖnh nµy cho vµo trang lµm viÖc mét môc míi ngang cÊp víi môc ®ang chøa<br /> con trá. Môc vµ tiÓu môc trong Maple ®−îc ph©n ho¹ch rÊt râ rµng nhê c¸ch thÓ<br /> hiÖn "gãi - më". C¸c "môc con" bao giê còng ®−îc gãi trong "môc mÑ". ThÝ dô,<br /> Môc 1.1. (Giao diÖn cña Maple) chøa 6 môc con, tõ 1.1.1 ®Õn 1.1.6, trong ®ã Môc<br /> con 1.1.3 (Insert) l¹i chøa tíi 8 "môc ch¸u"(kh«ng ®¸nh sè thø tù). Ta chØ cã thÓ<br /> nh×n thÊy môc con khi môc mÑ ®ang ë trong tr¹ng th¸i më (expanded). Më<br /> (expand) hoÆc ®ãng (close) c¸c môc b»ng viÖc nhÊn chuét vµo nót vu«ng ë ®Çu<br /> môc.<br /> 3<br /> <br /> Insert /Subsection<br /> LÖnh nµy cho vµo trang lµm viÖc mét môc con (subsection) cña môc ®ang chøa<br /> con trá.<br /> <br /> Insert /Math Input<br /> LÖnh nµy chÌn trùc tiÕp mét biÓu thøc to¸n häc vµo vÞ trÝ con trá ®ang ®øng.<br /> Khi vµo chøc n¨ng nµy th× thanh ®Þnh d¹ng v¨n b¶n (Context Bar) sÏ biÕn ®i vµ thay<br /> vµo ®ã lµ thanh nhËp lÖnh. Khi nhËp xong mét lÖnh vµo thanh nµy vµ nhÊn phÝm<br /> Enter th× c«ng thøc to¸n häc biÓu diÔn lÖnh sÏ xuÊt hiÖn t¹i vÞ trÝ con trá (tr−íc khi<br /> vµo chøc n¨ng Math Input). ThÝ dô, nÕu t¹i thanh nhËp lÖnh ta ®−a vµo<br /> sum(1/(n^2),n = 1 .. 100) th× t¹i vÞ trÝ con trá sÏ xuÊt hiÖn biÓu thøc:<br /> 100<br /> <br /> ∑<br /> <br /> n=1<br /> <br /> 1<br /> n2<br /> <br /> Insert /Hyperlink<br /> Siªu liªn kÕt (Hyperlink) lµ mét c«ng cô dÞch chuyÓn con trá gi÷a c¸c trang<br /> lµm viÖc, hoÆc gi÷a c¸c ®o¹n (paragraph) trong mét trang lµm viÖc. Chøc n¨ng<br /> Insert/Hyperlink lµ c«ng cô t¹o ra c¸c siªu liªn kÕt. Khi vµo chøc n¨ng nµy sÏ<br /> xuÊt hiÖn hép tho¹i khai b¸o tªn cña siªu liªn kÕt vµ tªn file cÇn liªn kÕt tíi (víi<br /> ®Çy ®ñ ®−êng dÉn). NÕu kÕt hîp víi bookmark nã sÏ cho ta c«ng cô dÞch chuyÓn<br /> tíi vÞ trÝ ®Çu cña ®o¹n v¨n b¶n ®· ®−îc ®¸nh dÊu b»ng bookmark, trong mét trang<br /> lµm viÖc ®Þnh tr−íc. (Xem thªm vÒ Bookmark vµ Siªu liªn kÕt trong môc sau).<br /> <br /> 1.1.4. Windows<br /> Windows /Cascade<br /> XÕp tÇng nh÷ng trang lµm viÖc ®ang ®−îc më t¹i cïng mét thêi ®iÓm. Chøc<br /> n¨ng nµy cho ta cã thÓ chän nhanh mét trang.<br /> <br /> Windows /Tile<br /> XÕp kÒ nh÷ng trang lµm viÖc cïng ®−îc më. Chøc n¨ng nµy cho ta cã thÓ võa<br /> lµm viÖc víi trang hiÖn t¹i võa so s¸nh víi trang kh¸c. Cöa sæ lµm viÖc sÏ bÞ chia<br /> thµnh c¸c « cã sè l−îng b»ng sè c¸c trang ®−îc më.<br /> <br /> Windows /Horizontal<br /> XÕp ngang nh÷ng trang lµm viÖc ®−îc më t¹i cïng thêi ®iÓm. VÒ c«ng dông<br /> còng gièng nh− Tile (chØ kh¸c vÒ c¸ch bè trÝ).<br /> <br /> 4<br /> <br /> Windows /Close All<br /> §ãng tÊt c¶ c¸c trang ®−îc më. Tr−íc khi ®ãng cã hái ghi l¹i (nÕu b¹n ch−a<br /> ghi tr−íc ®ã).<br /> Windows /Close All Help<br /> §ãng tÊt c¶ c¸c trî gióp cña Maple ®· ®−îc më.<br /> Chó ý: PhÝa cuèi cña Menu window lµ danh môc c¸c tªn file ®ang ®−îc më. Muèn<br /> quay l¹i file nµo ®ã (cã tªn trong danh môc nµy) chØ cÇn nhÊn chuét vµo file ®ã.<br /> <br /> 1.1.5. View<br /> Menu nµy chøa c¸c lÖnh ®Ò cËp tíi néi dung biÓu hiÖn, tr×nh bµy cña giao diÖn<br /> lµm viÖc.<br /> <br /> View /Tool Bar<br /> NÕu chän môc nµy th× c¸c nót c«ng cô sau ®©y sÏ hiÖn ra<br /> <br /> View /Context Bar<br /> NÕu môc nµy ®−îc chän th× thanh c«ng cô sau ®©y (hç trî cho viÖc ®Þnh d¹ng<br /> v¨n b¶n) sÏ ®−îc hiÓn thÞ<br /> <br /> View /Zoom Factor<br /> NÕu môc nµy ®−îc chän th× nã sÏ ®iÒu chØnh kÝch cì font ch÷ cña trang lµm<br /> viÖc trªn mµn h×nh. Th−êng ngÇm ®Þnh lµ nguyªn b¶n (100%).<br /> <br /> View /Bookmarks<br /> Bookmark lµ ph−¬ng tiÖn di chuyÓn con trá mét c¸ch nhanh chãng tíi ®o¹n<br /> v¨n b¶n (paragraph) ®−îc ®¸nh dÊu tr−íc (bëi bookmark nµy) b»ng chøc n¨ng siªu<br /> liªn kÕt (sÏ ®−îc giíi thiÖu ë phÇn sau). Muèn t¹o (hay söa ®æi) mét bookmark ta<br /> lµm nh− sau:<br /> Trong mçi ®o¹n v¨n b¶n (paragraph) chØ cho phÐp ®Æt mét bookmark (víi tªn<br /> tuú ý). Muèn xo¸, söa ch÷a hoÆc t¹o míi mét bookmark cho mét ®o¹n v¨n b¶n ta<br /> ®Æt con trá vµo (bÊt k× chç nµo) trong ®o¹n v¨n b¶n ®ã, råi chän chøc n¨ng Edit<br /> 5<br /> <br />