Bài giảng Ngộ độc cá nóc - GS.TS. Nguyễn Thị Dụ

Chia sẻ: Đàng Quốc Phương | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

145
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn tham khảo bài giảng Ngộ độc cá nóc do GS.TS. Nguyễn Thị Dụ để biết được đặc điểm của cá nóc; những độc tố có trên cá nóc; cách xử trí đối với trường hợp bị ngộ độc cá nóc. Bài giảng phục vụ cho các bạn chuyên ngành Y tế và những bạn quan tâm tới lĩnh vực này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngộ độc cá nóc - GS.TS. Nguyễn Thị Dụ

ng é ®é c c ¸ Nã c GS . TS . Ng uy Ôn ThÞ Dô
I. § ¹ i c ¬ng : Tö vo ng rÊt c ao ( 50% ), v× c ¬ thÓ bÞ nhiÔm ®é c thÇn kinh (Te tro do to xin). C¸ nã c (c ¸ c ã c To ad fis h), hä te tro do ntifo rme s , s è ng ë nhiÒu n¬i trª n thÕ g ií i ví i hµng tr¨ m lo µi: ë Mü ( g ä i lµ Blo w Fis h ), ë Cu Ba ( g ä i lµ Tambo re s ), ë Ên § é ( g ä i lµ s we ll fis h, ke nd ), ë NhËt B¶n ( g ä i lµ Fug u ). . . ë ViÖt Nam c ¸ nã c c ò ng c ã g Çn 20 lo µi.
C¸ nã c s è ng ë n í c mÆn nhiÒu h¬n ë n í c ng ä t. ë n í c ta c ¸ nã c g Æp nhiÒu ë c¸ c tØnh miÒn Trung ( Qu¶ng Ng ∙ i, Qu¶ng Nam, Hµ TÜnh, Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng . . .)
H×nh d¹ ng : Th©n ng ¾n tõ 4 20c m, c h¾c , th ê ng c ã nhiÒu mµu s ¾c , da c ø ng r¸ p, vÈy ng ¾n. § Çu c ¸ to , m¾t lå i, kh«ng c ã vÈy l ng vµ bô ng , nh ng lë m c hë m ®Çy g ai, bô ng c ¸ th ê ng to tù ph×nh lª n nh qu¶ bã ng , n»m ng ö a tù tr«i the o dßng n í c . ChÊt ®é c te tro do to xin tËp trung ë da, rué t, g an, c ¬ bô ng , tinh ho µn vµ nhiÒu nhÊt ë trø ng c ¸ , v× vËy c o n c ¸ i ®é c h¬n vµ ®Æc biÖt mï a c ¸ ®Î trø ng .
hä C¸ nãc b a r¨ng ( Trio d o ntid ae )
Hä C¸ nãc hß m ( Os trac io ntid ae )
hä c ¸ nãc nhÝm ( d io d o ntid ae )
hä c ¸ nãc ( te trao d o ntid ae )
b¹ch tuéc vßng xanh
. ChÊt ®é c te tro do to xin(ttx) C11 h 17 o 8 n 3 © y lµ mét chÊt ®éc thÇn kinh, chÊt nµy rÊt ®éc © y tö vong cao, ®î c ph© n lËp tõ mét sè lo¹i vi huÈn: epiphytic bacterium, vibrio species, seudomonas species (Y asumoto 1987). Ngoµi ¸ nãc cã thÓt× m thÊy chÊt ®éc nµy ë da vµ néi ng con sagi«ng, kú nh«ng, b¹ch tuéc vßng anh, Õch Mü..
Tetrodotoxin lµ chÊt kh«ng ph¶i proteine, tan trong n í c, kh«ng bÞ nhiÖt ph¸ huû, nÊu chÝn hay ph¬i kh«, sÊy, ®éc chÊt vÉn tån t¹i ( cã thÓbÞph© n huû ë 0 100 C trong m«i tr êng kiÒm hay acid ). Tetrodotoxin ®î c ph¸t hiÖn bëi thö nghiÖm sinh häc ví i chuét hay ph ¬ng ph¸p quang phæhuúnh quang, s¾ c khÝlí p máng, s¾ c kÝláng cao ¸p. C¬chÕ g© y ®éc cña tetrodotoxin trong c¬thÓlµ øc chÕho¹t ®éng b¬m kªnh Na vµ K qua mµng tÕ bµo, ngõng dÉn truyÒn thÇn kinh - c¬g© y liÖt c¬.
Khi ¨ n c ¸ TTX ® î c hÊp thô nhanh qua ® ê ng rué t, d¹ dµy tro ng 515ph, c ã tµi liÖu nã i c ã thÓ hÊp thô qua da. § Ønh c ao TTX tro ng m¸ u lµ 20 ph vµ th¶i tiÕt qua n í c tiÓu s au 30ph tí i 3 4 g iê . LD50 c ho c hué t=10 g/kg .
III. ChÈn ®o ¸ n S au ¨ n c ¸ nã c 510phó t 3g iê xuÊt hiÖn tª m« i, l ì i, må m, mÆt, mÊt c ¶m g i¸ c ë ®Çu ng ã n tay vµ c h©n, ®au ®Çu, v∙ må h« i, buå n n« n vµ n« n, ®au bô ng , t¨ ng tiÕt n í c bä t, lo ¹ n ng « n, mÊt phè i hî p, yÕu c ¬, mÖt l¶, ®å ng tö g i∙ n, liÖt c ¬ tiÕn triÓn, tÝm, c o g iËt, ng õ ng h« hÊp, h¹ HA vµ h« n mª . Tö vo ng 4 24 g iê s au khi ng é ®é c , c ao nhÊt lµ 6 g iê ®Çu.
XN: CTM: t¨ ng b¹ c h c Çu T×m TTX, khã thùc hiÖn vµ kh« ng c Çn thiÕt: c ¸ c thö ng hiÖm s inh hä c . Ng uyª n nh©n tö vo ng lµ liÖt c ¬ h« hÊp vµ h¹ huyÕt ¸ p
IV. H í ng dÉn xö trÝ: hå i s ø c HH lµ c ¬ b¶n nhÊt 1.T¹ i nhµ vµ n¬i ¨ n c ¸ : Ng ay khi c ã dÊu hiÖu ®Çu tiª n: Than ho ¹ t: 30g +250ml n í c s ¹ c h quÊy ®Òu: uè ng hÕt mé t lÇn, ë trÎ 112 tuæi uè ng 25g , trÎ d í i 1 tuæi 1g /kg . Cã thÓ uè ng 1 lä antito x 30ml ( ë NL vµ trÎ lí n ), d í i 1 tuæi uè ng 1/4 lä , rå i ® a ®Õn bÖnh viÖn g Çn nhÊt ng ay b»ng xe c Êp c ø u. Uè ng than ho ¹ t s í m tr í c 1g iê s au khi ¨ n c ¸ s Ï c ã hiÖu qu¶ c ao lo ¹ i bá c hÊt ®é c .
2.Trª n xe c Êp c ø u: Than ho ¹ t: 30g + 250ml n í c s ¹ c h quÊy ®Òu uè ng hÕt mé t lÇn nÕu c h a ® î c uè ng vµ BN c ßn tØ nh. NÕu c o g iËt: TB 2,5 5mg s e duxe n tr í c uè ng than ho ¹ t. Thë O2 vµ bã p bã ng ambu nÕu BN tÝm vµ ng õ ng thë , ®Æt NKQ, b¬m bã ng c hÌ n ( nÕu c ã ®iÒu kiÖn) ®Ó tr¸ nh s Æc . § Ó BN n»m ng hiª ng tr¸ i, ®Çu thÊp tr¸ nh s Æc
TruyÒn dÞc h vµ duy tr× huyÕt ¸ p: Cho atro pin nÕu nhÞp c hËm TruyÒn do pamin ( ho Æc kÕt hî p do butamin ) nÕu tô t huyÕt ¸ p: liÒu 310 g /kg /phó t (ng ê i lí n + trÎ c o n) 200mg + 250 NaCl 0,9 ho Æc Glu 5%: liÒu 5 g /kg /phó t, ho Æc truyÒn adre nalin [ho Æc kÕt hî p no radre nalin liÒu 0,030,3 g /kg /phó t ( ng ê i lí n vµ trÎ c o n )] ®Ó duy tr× HA>90mmHg .
3.T¹ i Kho a CÊp c ø u vµ Chè ng ®é c : Chñ yÕu lµ ®iÒu trÞ hç trî : hå i s ø c h« hÊp, tuÇn ho µn b¶o ®¶m c hø c n¨ ng s è ng
* NÕu BN ®Õn s í m tr í c 3 g iê : + B¶o ®¶m ® ê ng dÉn khÝ tr í c RDD: ®Æt NKQ, b¬m bã ng c hÌ n. + RDD dÞc h bic abo nat Natri 2% ho Æc 0,14% lµ tè t nhÊt nÕu kh« ng NaCl 0,9%. Mç i lÇn dÞc h vµo 150 200ml ho Æc 10ml/kg ë trÎ