Mời các bạn tham khảo bài giảng Nội soi dạ dày: Chỉ định - Giải thích kết quả của BS. Nguyễn Thị Bích Ngọc sau đây để hiểu rõ hơn về lịch sử nội soi, máy nội soi dạ dày, nội soi tiêu hóa trên, nội soi đại tràng, nội soi viêm nang, nội soi sinh lý. Đây là tài liệu hữu ích cho các bạn chuyên ngành Y học.
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH TRUNG TÂM ĐÀO TẠO BÁC SĨ GIA ĐÌNH
BS. NGUYỄN THỊ BÍCH NGỌC
Nội soi tiêu hóa trên
Nội soi tiêu hóa dưới
Nội soi viên nang
niệu, trực tràng
1860: Adolf Kussmaul- soi dạ dày bằng ống thẳng cứng 1957: Hirschowitz - ống soi mềm đầu tiên 1983: Welch Allyn: NS video + ống soi mềm, ghi hình Thủ thuật: NS đại tràng (1969), chụp mật tụy ngược dòng
(1970), cắt polyp dạ dày đại tràng (1971), … Nội soi có đầu dò siêu âm: qua các lổ tự nhiên Việt Nam:
1966: ống soi nữa mềm – BV bạch mai 1967: BV Bạch mai - ống soi mềm
Nguyên tắc
Phản xạ ánh sáng
NS truyền hình NS qui ước Quay phim
Thấp
Dễ Tương đối cao
Độ phân giải Thị trường Độ ổn định Độ phóng đại Nhập dữ liệu Đường kính ống Nhỏ Bảo trì Giá Cao Rộng hơn 20% Nhỏ hơn Giảm dần Rất ổn định Không Có Không Có Lớn Khó Thấp
ngang
Đường kính ống soi: 8,8- 12mm (mũi: 3,1-6,0 mm)
Cấu trúc thân máy: Hệ thống dẫn sáng Hệ thống cấp nước và hơi Kênh thủ thuật
Màn hình Sát trùng máy:
Rửa + bơm rửa sát khuẩn #
97% vi khuẩn
Ngâm dung dịch glutaldehyt:
3% còn lại
Chẩn đoán:
Khi cần xác định bệnh đường TH trên
Xuất huyết TH trên/ dãn tĩnh mạch TQ
Lấy dị vật
Hẹp thực quản/ co thắt tâm vị
NS điều trị:
Cắt poplyp
Các thủ thuật qua bóng valte
Thiếu máu chưa rõ nguyên nhân
Mở dạ dày ra da
Từ chối cuộc soi
Tuyệt đối:
Thủng đường tiêu hóa
Suy hô hấp, tuần hoàn (XHTH?)
Nhồi máu cơ tim mới
Tương đối
10 ngày sau khi khâu nối ống TH
Tổn thương mới do chất ăn mòn ở đường tiêu hóa
NỘI SOI TIÊU HÓA TRÊN- Biến chứng
Thủng:
50% thủng ở TQ trên, hầu,
xoang lê
Thủng TQ 2/3 dưới: K, viêm TQ,
sinh thiết, thủ thuật/ dãn TM TQ
Thủng dạ dày
Tim: rối loạn nhịp, tăng huyết áp, …
Phổi: viêm phổi hít
Nhiễm trùng
Kẹt máy
Biến dạng của hành tá tràng (x quang rõ hơn)
Viêm thực quản do trào ngược: 61%
Rối loạn vận động thực quản
K dạ dày thể nhiễm cứng
Điểm mù:
Tâm vị
Mặt sau hành tá tràng
Gối trên tá tràng
GERD /TQ Barrett’s
Nấm thực quản
Dãn tĩnh mạch TQ
Ung thư thực quản
7. Tổn thương thực quản
Xuất huyết thành/ …
Loét thực quản Nhú gai thực quản
Túi thừa thực quản
U cơ dưới niêm TQ
GERD A: Một hoặc nhiều vết loét ở niêm mạc nhưng không dài hơn 5 mm, không có vết loét nào lan rộng hơn đỉnh của các nếp xếp niêm mạc
GERD B: Một hoặc nhiều vết loét niêm mạc dài hơn 5 mm, không có vết loét nào lan rộng hơn đỉnh của 2 nếp xếp niêm mạc
GERD C: Vết loét niêm mạc lan rộng hơn đỉnh của 2 hoặc nhiều nếp xếp niêm mạc, nhưng chỉ khu trú dưới 75 % chu vi niêm mạc thực quản
GERD D: tổn thương trên ¾ chu vi thực quản
Độ I: Búi dãn tĩnh mạch thực quản xẹp, khi bơm hơi
Độ II: Búi dãn tĩnh mạch TQ không xẹp, khi bơm hơi, không còn niêm mạc bình thường giữa các cột tĩnh mạch TQ dãn
Độ III: Các cột tĩnh mạch thông thương với nhau, giữa chúng không còn niêm mạc, có thể có loét
Viêm
Loét dạ dày
Khác: u cơ dưới niêm, …
TỔN THƯƠNG Ở DẠ DÀY
Polyp dạ dày
Ung thư dạ dày
Túi thừa dạ dày
A. Một số dạng của viêm niêm mạc DD
Phù nề (edema) Xung huyết (erythemat) Bở (friability) Tiết dịch (exudate) Sướt dạng phẳng (flat erosion) Sướt dạng chuỗi (raised erosion/ varioliform erosion) Tăng sinh nếp niêm mạc ( rugal hyperplasia) Teo nếp niêm mạc ( mucosal atrophy) Xuất huyết trong thành (intramural bleeding) Nốt (Nodularity) Dị sản mạch máu Dị sản niêm mạc ruột (intestinal metaplasia)
Loét nông: vượt quá lớp niêm Loét sâu: vượt quá lớp dưới niêm
Khái niệm tổn thương theo độ sâu
Thủng bịt: vượt quá lớp cơ Viêm chợt/ loét chợt: còn trong giới hạn lớp niêm mạc
Mô tả
Vị trí
Số lượng
Bờ
Đáy
Kích thước
Hình dạng
Các thay đổi xung quanh
DD không có máu, thấy ổ loét xơ trắng, không có máu cục, xung quanh viêm đỏ.
IA IB IIA IIB IIC III
Arterial spurting bleeding Arterial oozing bleeding Visible vessel Sentinel clot Hematin covered flat spot No stigmata of hemorrhage
100% 55% (17 - 100%) 43% (8-81%) 22% (14 - 36% 10% (0 - 13%) 5% (0 - 10%)
Kiểu 1: dạng chồi xùi
Kiểu 2: dạng loét, bờ gồ cao
Kiểu 3: dạng loét, bờ phẳng
Kiểu 4: dạng thâm nhiễm.
Kiểu 5: ung thư dạ dày có đặc điểm khác bốn kiểu trên
NỘI SOI ĐẠI TRÀNG: CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Nghi thủng ruột
Viêm phúc mạc
Nhồi máu cơ tim mới
Mổ đại tràng hay vùng tiểu khung: mới
Tình trạng suy hô hấp - tuần hoàn
BN đang mang thai
Ngưng các thuốc chứa sắt 3-4 ngày
Chế độ ăn không chất xơ: 1 ngày
Chuẩn bị bệnh nhân:
Fortrans: uống trước soi 6 giờ
Chế độ ăn:
Thụt tháo
Chuẩn bị đại tràng
Máy soi
Chiều dài: 105 – 180cm
Đường kính: 9,8 – 13mm
Ung thư đại tràng
nạn nhân tố cáo
Hôm qua, ngay sau khi bài “Viên thuốc” 14 triệu đồng đăng tải, nhiều bệnh nhân (BN) đến khám tại Bệnh viện (BV) Bình Dân (TPHCM) đã phản ánh họ cũng bị “ép” uống viên thuốc này…
http://dantri.com.vn/c7/s7-511965/vu-vien- thuoc-14-trieu-dong-them-nhieu-nan-nhan-to- cao.htm
Đường kính 11mm; dài: 26mm
Dùng 1 lần
Kính hình vòm: soi lên thành ruột bằng ánh sáng trắng
Lớp phủ ngoài: không dính
Chip camera màu
Phóng đại: 8x
Thiết bị truyền tín hiệu
Cho 2 hình/ giây
Trung bình cho khoảng 50 000 hình/ 8h
Ruột được quan sát ở trạng thái bình thường
Không có chấn thương do ống soi” Không bị ảnh hưởng của bơm hơi
Xét nghiệm có thể thực hiện ở những bệnh
nhân nguy cơ cao
BN mang thiết bị cảm ứng
Thực hiện trong 12 giờ
BN nuốt viên nang vào 8 giờ sáng
4 giờ sau ăn trưa nhẹ
2 giờ sau có thể uống nước lọc
BN trở lại bệnh viện sau 7 – 8 giờ
- Ruột non: 4 giờ - Tối đa: 2-3 ngày.
Di chuyển: - Dạ dày: 1 giờ
XHTH chưa rõ nguyên nhân
Đánh giá các bệnh của ruột: Crohn, viêm loét đại tràng, u ruột
Hình ảnh bất thường của ruột/ xquang, siêu âm
Nghi ngờ kém hấp thu
Khảo sát hội chứng đa polyp ruột
Viêm phổi hít: hiếm
Kẹt viên nang: 1-5%
Tắc ruột: 0.5%
Máy tạo nhịp
Tuyệt đối:
Mang thai
Nghi ngờ tắc ruột
Tương đối:
Rối loạn nhu động ruột: liệt ruột/ co thắt tâm vị
Túi thừa ruột non
